Sabbat op zondag?

[Zonderling]

Argument 1: De kruisiging op vrijdag en opstanding op zondagmorgen vroeg is in strijd met 'drie dagen en drie nachten'.

Antwoord:

1. We moeten schrift met schrift vergelijken. Dan valt op dat de schrift bijna steeds spreekt over de opstanding 'ten derden dage' of 'op de derde dag'. We moeten dus de dagen tellen, en zoals de joden dat doen is dat een inclusieve telling dus vanaf de begindag. De telling vrijdag = 1, zaterdag = 2 en zondag = 3 is hiermee in overeenstemming. De opvatting dat Christus op woensdag gestorven is en op zaterdag opgestaan, is hiermee in strijd, want dan zou Christus niet op de derde, maar op de vierde dag zijn opgestaan.

2. Het Hebreeuws kent geen woord voor etmaal. Drie dagen en drie nachten moeten we interpreteren als drie etmalen of delen van etmalen. De tegenwerping dat slechts twee nachten lagen tussen de vrijdag en de zondag is dan - vanuit de taal bezien - geen zwaarwegend probleem. Nog minder is dat een probleem bij de veel vaker voorkomende uitdrukking in het NT: ten derden dage.

Argument 2: De vrouwen deden inkopen volgens de Bijbel zowel vóór een sabbat als ná een sabbat. Dus er waren meerdere sabbatten of hoogtijdagen tussen de dood en opstanding van Christus.

Antwoord:

1. In de klassieke tijdrekening vormt dit argument geen enkel bezwaar. Op vrijdagmiddag laat kochten de vrouwen voor de eerste maal specerijen en zalven. Nadat de sabbat voorbijgegaan was en dat was reeds zaterdagAVOND het geval (dan is het namelijk géén sabbat meer volgens joodse tijdrekening!) deden zij opnieuw inkopen. Zo verklaard, zijn de evangelisten in volkomen overeenstemming. En vormt dit argument geen werkelijk argument tegen de klassieke tijdrekening.

2. In de opvatting dat Christus op woensdag zou zijn gekruisigd en op zaterdag opgestaan, is er echter juist een groot probleem. Want in die opvatting zijn er dan wel twee sabbatten geweest, namelijk op donderdag en op zaterdag, maar de grote vraag in deze opvatting is: WAAROM GINGEN DE VROUWEN DAN NIET TUSSEN DEZE SABBATTEN, NAMELIJK OP DONDERDAG NAAR HET GRAF? Hierop bestaat geen goed antwoord. Het zou betekenen dat de vrouwen pas twee dagen later dan de wet hun toestond naar het graf zijn gegaan, en pas op de vijfde dag (inclusieve tijdrekening) na de dood van Christus. Toen Martha vol schrik zei van Lazarus: Hij riekt nu al, zou dat naar op de opvatting der vrouwen nog meer gegolden moeten hebben voor Christus op de vijfde dag vanaf zijn dood. Het is onbestaanbaar dat mensen in een warm klimaat op de vijfde dag nog een dood lichaam willen zalven. Nogmaals: in deze opvatting hadden de vrouwen dit al twee dagen eerder kunnen doen zonder met de wet in strijd te komen, de vrouwen zouden dus in hoge mate nalatig zijn geweest. Kortom: deze opvatting is onbestaanbaar.

TEGENARGUMENTEN

1. De evangelisten noemen systematisch 'de eerste dag van de week'. Toevallig? Niets in de Schrift is toevallig. Hiermee verklaarden de evangelisten dat DIT de dag was die om deze reden gevierd werd als de DAG DES HEEREN. Nergens vinden we een andere dag in het NT dan de sabbat én de EERSTE DAG VAN DE WEEK. De weekdag van de kruisiging wordt niet nadrukkelijk genoemd, geen enkele andere dag, maar alleen WEL deze dag: de EERSTE DAG VAN DE WEEK. Een duidelijke aanwijzing van alle vier evangelisten voor de viering van de DAG DES HEEREN op de EERSTE DAG VAN DE WEEK.

2. Kleopas spreekt over dat het 'heden' de derde dag is vanaf dat al die dingen geschied waren. Sommige handschriften missen het woordje 'heden', maar dat verandert niets aan de betekenis. Met andere woorden: Kleopas noemt de zondag de de derde dag. Wat was dan de eerste dag? Juist, de vrijdag. Degenen die de woensdag stellen als dag van de kruisiging, hebben hier een probleem, want dan had Kleopas de zondag reeds de vijfde dag moeten noemen nadat al die dingen geschied waren.

3. Markus 16:9 spreekt wel degelijk over de eerste dag van de week als de opstandingsdag van Christus. Het is niet zo dat zo maar even een komma verplaatst kan worden waarmee deze tijdsaanduiding alleen betrekking heeft op de verschijningen. In de Griekse tekstedities staat trouwens helemaal geen komma, de tijdsaanduiding is duidelijk en het is erg geforceerd om deze aanduiding alleen op te vatten als tijdsaanduiding op wat verder volgt in het vers in plaats van voor het hele vers. De tijdsaanduiding staat bovendien in het Grieks DIRECT na 'en opgestaan zijnde' zonder enig tussenliggend woord.

4. We hebben de term 'Dag des Heeren' (Openbaring 1:10) of beter vertaald: 'De Heer-dag' (absoluut een andere term dan in het oude testament) en ook overeenkomstig de termen 'avondmaal des Heeren' (in de Bijbel), maar ook 'gebed des Heeren' in de kerkvaders. We weten uit de directe opvolgers van de apostelen (zoals Ignatius in zijn brief aan de Magnesiërs uit het jaar 110) dat deze dag betrekking heeft op de zondag. Ook uit Justinus omstreeks het jaar 150 weten we zeker dat dit de dag was waarop de christenen samenkwamen en dat deze dag consistent (d.w.z. altijd) genoemd werd de Heer-dag of dag des Heeren. Daarmee weten we ook dat dit ook moet gelden voor Openbaring 1:10. Er zat misschien maar 15 jaar tussen Openbaring en de genoemde brief van Ignatius!, directe opvolger van de apostelen, die zeer nauw en jarenlang met de apostelen was omgegaan. Dit wetend, begrijpen we ook waarom de evangelisten de eerste dag van de week zo hebben benadrukt!

5. Daarnaast hebben we ook Handelingen 20:7 waarin de eerste dag van de week als reguliere dag van samenkomst van de christenen wordt aangewezen.

6. De dag van de kruisiging was de vervulling van de dood van de paaslammeren op 14 Nisan. De opstanding van Christus was de vervulling van het beweegoffer of de eerstelingen op 16 Nisan. Paulus refereert in zijn zendbrieven aan beide! Het was ook de begindag van de telling tot Pinksteren, de 50e dag vanaf de opstanding. Zo leren ook de schaduwen van het OT ons dat Christus op 14 Nisan moest gekruisigd worden en op 16 Nisan opstaan. Degenen die de kruisiging op woensdag stellen en de opstanding op zaterdag, hebben een opstandingsdag op 17 Nisan. Deze dag heeft geen enkele bijzondere betekenis in het OT. Daarentegen heeft 16 Nisan, de werkelijke opstandingsdag wel een bijzondere betekenis in het OT. Het was de dag van de eerstelingen van de oogst, het was tevens de dag dat in Israël de oogst mocht beginnen en de sikkels geslagen mochten worden in het koren. Dit alles was afbeelding van de opstanding en de daarna volgende oogst. Onmogelijk kan de oogst ceremonieel beginnen vóór de opstanding.

Z.

[Zonderling]

Tijdrekening (vermoedelijk het jaar 30 na Chr.)

13 Nisan = donderdag = dag van het Heilig Avondmaal; Christus mocht vanwege een speciale omstandigheid (waarover eventueel meer te zeggen is) het paaslam eten, één dag voordat de joden dit deden
14 Nisan = vrijdag = dag van de paaslammeren = dag van de kruisiging
15 Nisan = zaterdag = de eerste dag van de ongezuurde broden, tevens een rustdag; in de joodse kalender valt deze dag regelmatig samen met de zaterdag, zodat er feitelijk maar één sabbat was in dat (!) jaar
16 Nisan = zondag = dag van de opstanding, zeer vroeg in de morgen, tevens dag van het beweegoffer of de eerstelingen van de oogst; vanaf deze dag mochten de joden voor het eerst oogsten; dit was ook exact de dag dat na de intocht in Kanaän! de joden voor het eerst vruchten mochten eten uit het beloofde land !!

1 Korinthe 5:7 Zuivert dan den ouden zuurdesem uit, opdat gij een nieuw deeg zijn moogt, gelijk gij ongezuurd zijt. Want ook ons Pascha is voor ons geslacht, namelijk Christus.

Kruisiging van Christus als het Paaslam overeenkomstig de wet op 14 Nisan.

1 Korinthe 15:20 20 Maar nu, Christus is opgewekt uit de doden, en is de Eersteling geworden dergenen die ontslapen zijn.
kanttekening 49 Dat is, dewijl Hij eerst opgestaan is, volgt daaruit dat ook degenen die in Hem ontslapen zijn, zullen opgewekt worden, gelijk door de eerstelingen der vruchten Gode opgeofferd zijnde, de ganse massa derzelve geheiligd werd, Ex. 22:29. Deut. 26:1. Rom. 11:16.

Opstanding van Christus als de Eersteling met een duidelijke eenwijziging naar de eerstelingen der vruchten op 16 Nisan.

Leviticus 23:10-14 Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Als gij in het land zult gekomen zijn hetwelk Ik u geven zal, en gij zijn oogst zult inoogsten, dan zult gij een 10garve der eerstelingen van uw oogst tot den priester brengen.
11 En hij zal die garve voor het aangezicht des HEEREN bewegen, 11opdat het voor u aangenaam zij; 12des anderen daags na den sabbat zal de priester die bewegen.
12 Gij zult ook op den dag als gij die garve bewegen zult, bereiden een volkomen lam dat 13eenjarig is, ten brandoffer den HEERE;
13 En zijn spijsoffer, twee tienden meelbloem, met olie gemengd, ten vuuroffer, den HEERE tot een 14lieflijken reuk; en zijn 15drankoffer van wijn, het vierde deel van een 16hin.
14 En gij zult 17geen brood, noch geroost koren, noch groene aren eten, tot op dienzelven dag dat gij de offerande uws Gods zult gebracht hebben; het is een eeuwige inzetting voor uw geslachten, in al uw woningen.

Dit alles gaat over 16 Nisan, de 2e dag van het feest van de ongezuurde broden ofwel de dag na de Paassabbat = 15 Nisan.
Deze dag 16 Nisan is de afschaduwing van de opstanding van Christus.[/quote]

Jozua 5:10-12 Terwijl de kinderen Israëls te Gilgal gelegerd lagen, zo 14hielden zij pascha cop den veertienden dag 15derzelver maand, in den avond, op de vlakke velden van Jericho.
11 En zij aten van het overjarige koren des lands, des anderen daags van pascha, dongezuurde broden en verzengde aren, even op dienzelven dag.
12 En het Man hield op des anderen daags nadat zij van des lands overjarige koren gegeten hadden; en de kinderen Israëls hadden geen Man meer, maar zij aten in hetzelve jaar van de inkomst van het land Kanaän.

Op 14 Nisan hielden zij het pascha.
Op 15 Nisan rustten zij (paassabbat).
Op 16 Nisan (des anderen daags na de sabbat volgens Leviticus 23) aten zij van het koren en de vruchten van Israël.
Tevens hield het manna op, dit wijst ons aan de Christus zijn staat der vernedering beëindigd had. Het man had plaatsgemaakt voor de oogst uit het beloofde land.

Z.

[Tiberius]

Bedankt voor je heldere toelichtingen, Zonderling.

[Dirk91]

Ja, netjes uiteengezet. Bedankt.

[Alexander CD]

Mayflower, je gaat het van een heel andere kant beredeneren, maar wat ik aangaf is wat de bijbel in de grondtekst zegt.
Dit is genoeg om te zien dat de zondag in de bijbel wordt ingesteld.

Stille zaterdag toen Jezus in het graf lag was de laatste van de sabbatten.
De zondag toen de vrouwen naar het graf gingen was de eerste sabbat van de nieuwe bedeling.

δέ (aan het einde) ὀψέ σάββατον( van de sabbatten) ἐπιφώσκω(als het begint te dagen) εἰς(tegen) μία(de eerste) σάββατον( sabbat) ἔρχομαι(kwam) Μαρία(Maria) Μαγδαληνή magdalena….

[Zonderling]

Alexander CD,

Met alle respect, maar dat is niet de betekenis van de tekst.

Het meervoud 'sabbatten' treffen we naar Hebreeuws spraakgebruik dikwijls aan in een enkelvoud-betekenis.
Bovendien staat er 2x in deze tekst het meervoud, je kunt dus niet zeggen dat er staat na de laatste van de sabbatten (meervoud) de eerste sabbat (enkelvoud) kwam.

Verder: het tweede woord 'sabbatten' moet hier vertaald worden met week: Eén = eerste [dag] van de week, en niet: de eerste sabbat. Net zoals dikwijls in het Griekse OT: één van de maand = de eerste dag van de maand. Dit is een Hebraïsme in de Griekse taal.

De gebruikelijke vertaling (zoals b.v. de SV) is gewoon correct en behoeft geen verbetering.

Z.

[Alexander CD]

Zonderling, als en een woord vertaald dan is de belangrijkste regel dat het ook daadwerkelijk vertaald wordt en niet geïnterpreteerd.
Als het woord wat vertaald moet worden meervoudig is moet het ook in meervoud vertaald worden.
Ὀψὲ δὲ σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων ἦλθεν Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαριὰ θεωρῆσαι τὸν τάφον
“En laat na de sabbat” is niet goed vertaald. De ων aan het eind van het woord geeft aan dat het in meervoud is!
Er had moeten staan “aan het eind van de sabbatten”
Je hebt gelijk ook de tweede keer staat het woord er in meervoud, ben even te snel geweest met de sv in gedachten.
Maar het doet aan mijn betoog niks af .
“Aan het eind van de sabbatten, als het begon te dagen tegen de eerste der sabbatten kwam Maria van Magdala en de andere Maria om het graf te bezien”
Of het meer en enkelvoud in het hebreeuws door elkaar gehaald wordt weet ik niet maar zo is het in het grieks.
"μίαν σαββάτων " kan je niet zoals jij zegt, zonderling, met eerste van de week, weer zou je dan meervoud omzetten in enkelvoud.

[Zonderling]

Zonderling, als en een woord vertaald dan is de belangrijkste regel dat het ook daadwerkelijk vertaald wordt en niet geïnterpreteerd.
Als het woord wat vertaald moet worden meervoudig is moet het ook in meervoud vertaald worden.
Ὀψὲ δὲ σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων ἦλθεν Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαριὰ θεωρῆσαι τὸν τάφον
“En laat na de sabbat” is niet goed vertaald. De ων aan het eind van het woord geeft aan dat het in meervoud is!
Er had moeten staan “aan het eind van de sabbatten”
Je hebt gelijk ook de tweede keer staat het woord er in meervoud, ben even te snel geweest met de sv in gedachten.
Maar het doet aan mijn betoog niks af .
“Aan het eind van de sabbatten, als het begon te dagen tegen de eerste der sabbatten kwam Maria van Magdala en de andere Maria om het graf te bezien”
Of het meer en enkelvoud in het hebreeuws door elkaar gehaald wordt weet ik niet maar zo is het in het grieks.
"μίαν σαββάτων " kan je niet zoals jij zegt, zonderling, met eerste van de week, weer zou je dan meervoud omzetten in enkelvoud.

Alexander CD,

Als ik zo vrij mag zijn: Je kent geen NT Grieks. Je houdt je ook niet aan een goed commentaar op de tekst.
Onthoud je dan van dit soort commentaren op de grondtekst. Het sticht alleen maar grote verwarring als iedereen zo maar wat exegetiseert met de grondwoorden.

Je zoekt betekenissen in de meervoudsvorm die er gewoon niet zijn.
Er zijn zo veel voorbeelden van woorden in een meervouds-VORM met een enkelvouds-BETEKENIS.
De vertaling 'eerste [dag] van de week' is wel degelijk juist. Maar nogmaals, dan moet je iets meer weten van de taal.

Tip: Bestudeer eens een gerenommeerde Griekse grammatica zoals Blass-Debrunner-Rehkopf voordat je allerlei consequenties verbindt aan woorden en vormen die er niet zijn.

Z.

[Alexander CD]

Zonderling, wel een hooge pet op van Jezelf zeker!
Sorry maar heb jouw tips niet nodig.

[JolandaOudshoorn]

Zonderling, wel een hooge pet op van Jezelf zeker!
Sorry maar heb jouw tips niet nodig.

Sorry, maar dit vind ik een onpasselijke reactie

[jvdg]

Zonderling, wel een hooge pet op van Jezelf zeker!
Sorry maar heb jouw tips niet nodig.

Sorry, maar dit vind ik een onpasselijke reactie

De reactie zou terecht zijn als Alexander er blijk van gaf over meer relevante kennis te bezitten dan Zonderling.
Dat nu is tot op heden niet gebleken.

[Zonderling]

Ach, ik laat graag ieder in zijn waarde wanneer dit mogelijk is.

Graag zou ik echter van Alexander CD horen waar het op gebaseerd is dat de KJV, SV en zo vele andere vertalingen (ook nieuwe vertalingen) er allemaal naast zitten met hun vertaling 'eerste [dag] van de week'. En hoe kan het dat deze vertalers allemaal gedwaald hebben?

Wanneer hij dit kan beantwoorden, neem ik mijn woorden graag terug.

Let wel: In de zondagsopvatting sta ik vermoedelijk dicht bij Alexander CD. Maar laten we wel de goede argumenten gebruiken.

[albion]

Zonderling, wel een hooge pet op van Jezelf zeker!
Sorry maar heb jouw tips niet nodig.

leer je altijd wel wat van. Ik lees de tips die er in boeken staan altijd nog eens extra.


je zou dit boekje eens moeten lezen (ik weet niet hoe oud je bent, maar het is erg leerzaam)
staan wel veel 'tips' in.

[Bureaucraat]

De BIJBEL zegt, in de grondtekst: aan het einde van de sabatten op de eerste sabbat gingen de vrouwen naar het graf.Hier wordt de tijd aangegeven waar de Joodse sabbaten eindigen en de zondag als sabbat wordt in gesteld!

Hier kun je controleren hoe de bijbeltekst luidt in het oudste gevonden vrijwel complete manuscript van de bijbel, de Codex Sinaïticus. Het vervelende voor jou is echter dat er sprake is van scriptum continuum.

[Alexander CD]

Zonderling, wel een hooge pet op van Jezelf zeker!
Sorry maar heb jouw tips niet nodig.

Sorry, maar dit vind ik een onpasselijke reactie

De reactie zou terecht zijn als Alexander er blijk van gaf over meer relevante kennis te bezitten dan Zonderling.
Dat nu is tot op heden niet gebleken.

Zonderling ging hier niet in op de inhoud die ik schreef, maar gaf aan dat ik geen kennis had omdat te schrijven, dat is op de persoon spelen niet op de inhoud, ik vind dat een arrogante houding.
Daar hoort een moderator eerder wat van te zeggen, maar die zijn m.i. ook partijdig.
Op deze manier zoals zonderling het speelt is er geen discussie te voeren.
ACD