Van der Beek: Schepping hoort thuis in theologie

[Pim]

Interessant stuk uit het RD:

AMSTERDAM - De leer van de schepping hoort thuis in de theologie; niet in de biologie of de wiskunde. Dat stelt prof. dr. A. van de Beek in een interview in het jongste nummer van het christelijke familieblad Terdege, dat vandaag verschijnt.

”De schepping een geheim”, zo luidt de kop boven het artikel, deel 3 in een serie over geloof en wetenschap.

Van de schepping, aldus prof. Van de Beek, „kunnen we alleen zeggen dat zij door het Woord -Christus is het Woord- tot aanzijn is geroepen. Het hóé kunnen we niet verklaren. De mogelijkheid om dat te kennen, is zelfs per definitie uitgesloten. God gebiedt en het staat er, dat hebben we gelovig te aanvaarden.”

Het maakt niet uit of de schepping via een lang proces is gegroeid of in zeven dagen is neergezet, stelt prof. Van de Beek, onder meer decaan van de faculteit der godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. „De schepping heeft zelf geen uitgestrektheid in de tijd, wel de geschiedenis. Het oorspronkelijke woord in Genesis 1 vers 1 luidt: „in begin” schiep God de hemel en de aarde, niet „in het begin.” Het begin is niet traceerbaar, de schepping is ontstaan door de chaos en de afgrond heen (Genesis 1:2). En deze zijn al niet te bevatten, laat staan het geheimenis van Gods schepping uit het niets dat daar nog achter ligt.”

We mogen Genesis 1 en 2 wel letterlijk lezen, maar „dat kan gewoon niet”, aldus de VU-hoogleraar. „We moeten het theologisch lezen, niet als een exacte beschrijving van een gebeuren. Wij belijden dat God de wereld heeft geschapen, en de schrijvers geven dat weer in de vorm van een vertelling.”

Over Exodus 20:15, waarin de Heere spreekt over zes dagen, zegt prof. Van de Beek dat in deze tekst het accent niet ligt op de zes dagen, „maar op de rust die de mens in acht dient te nemen. Als de Heere op de sabbat rustte, hoeveel te meer de mens. Het is Gód Die de wereld geschapen heeft, waarbij de schepping zich concentreert op de zevende dag.”

Volgens de VU-hoogleraar, tot voor kort ook directeur van het Internationaal Gereformeerd Theologisch Instituut (IRTI), lezen „mensen die denken over een verloren paradijs” Genesis „juist niet letterlijk. Het staat er immers niet.”

Ook om andere redenen moeten we de eerste hoofdstukken van Genesis niet lezen als een verslag, meent hij. Een daarvan is dat we „de Schrift geweld” aandoen als we het begin van Genesis letterlijk nemen. „Ook schrijvers als Augustinus en Calvijn hangen een niet-letterlijke manier van spreken over de schepping aan. Pas in de negentiende eeuw (…) leest men Genesis op deze manier. De nieuwigheid zit dus niet bij de mensen die het niet letterlijk nemen, maar juist bij hen die het wél letterlijk nemen!”

Tegenover de stelling dat het voluit bijbels en gereformeerd is om te zeggen dat er een volmaakt begin is geweest, poneert prof. Van de Beek dat de wereld goed is geschapen, „maar niet goed in de zin dat het beantwoordt aan ónze gedachten over het goede. We hebben wat het zogenaamde zondeloze begin in het paradijs betreft te veel onze normen van goed op God gelegd.”

God schiep kleine mensen, nietige schepselen, stelt de hoogleraar. Maar zij waren niet zondeloos. Over de notie uit de Heidelbergse Catechismus dat God de mens goed en naar Zijn evenbeeld heeft geschapen, zegt hij: „Ik denk dat je dan de categorieën verwart. Als de mens geschapen was om zondeloos te blijven, zou God overrompeld zijn geweest door het feit dat de mens viel. Je kunt dat dan natuurlijk oplossen met de gedachte dat God vooruitgezien heeft dat de mens zou vallen, maar dat is hetzelfde als het vooruitgeziene geloof van de arminianen. Gods wil en kennen zijn één, Hij gaat altijd ons vooraf, Hij bepaalt of wij schuldig zijn. De mens is goed geschapen, maar niet volmaakt zoals wij dat zouden wensen.”

Met kracht verwerpt de VU-theoloog de gedachte dat hij de stelling aanhangt dat zoals de hele wereld verdoemelijk is voor God, de hele wereld behouden is in Christus, en dat hij daarmee afstand neemt van de orthodox-gereformeerde belijdenis. „Ik houd juist vast aan de dubbele uitverkiezing en ben daarmee klassieker gereformeerd dan al de theologen die de zondeval als menselijke daad zo centraal stellen. Ik begrijp niet waar de mensen het vandaan halen dat ik de alverzoening zou leren. Dat is een verdraaiing van de waarheid.”

[timo]

sitaatb uit artikel:God schiep kleine mensen, nietige schepselen, stelt de hoogleraar. Maar zij waren niet zondeloos. Over de notie uit de Heidelbergse Catechismus dat God de mens goed en naar Zijn evenbeeld heeft geschapen, zegt hij: „Ik denk dat je dan de categorieën verwart. Als de mens geschapen was om zondeloos te blijven, zou God overrompeld zijn geweest door het feit dat de mens viel. Je kunt dat dan natuurlijk oplossen met de gedachte dat God vooruitgezien heeft dat de mens zou vallen, maar dat is hetzelfde als het vooruitgeziene geloof van de arminianen. Gods wil en kennen zijn één, Hij gaat altijd ons vooraf, Hij bepaalt of wij schuldig zijn. De mens is goed geschapen, maar niet volmaakt zoals wij dat zouden wensen.”

In het beging van het artikel gaat het om het geloven en niet om het te bewijzen maar dat moeten we dan ook doen met de tekst in genesis waar God zegt en het was zeer Goed. Voor God kan geen zondig hart bestaan. God wil geen gemeenschap hebben met de mensen die zondaren zijn. En als je niet zondeloos bent dan ben je een zondaar. Dus darom ben ik van mening dat deze Prof een onjuiste mening verkondigt

[Afgewezen]

de zondeval als menselijke daad...

Hoe men met gereformeerde wapens een onbijbels standpunt kan verdedigen: geen zondeval, want de zondeval als menselijke daad is te veel eer voor de mens... Nee, God heeft de mens gewoon wat minder goed geschapen dan wij altijd gedacht hebben.

[timo]

Waarom zouden we dan nog in God Geloven en belijden als jij afgewezen beweerd dat God het minder Goed zou hebben gedaan. Wat heeft het geloof dan noch voor betekenis voor je

[Corydoras]

De mens is goed geschapen, maar niet volmaakt zoals wij dat zouden wensen.”

Bedoelt hij daarmee niet dat de mens niet zo geschapen is dat hij niet kón zondigen, dat het onmogelijk was om te vallen. Dat had God immers ook kunnen doen.

[Filologos]

Het is ook een joodse gedachte dat God een enorm risico heeft gelopen toen hij de aarde maakte. De mens heeft een vrije wil gekregen om het goede te doen. En wat de mens kiest, heeft gevolgen voor de aarde, de hele schepping, zie de zondvloed. Volgens een joods verhaal moet je het je zo voorstellen, dat precies de helft van de wereld rechtvaardig en de andere helft onrechtvaardig is. Met elke daad die jij doet bepaal jij het lot van jezelf en de aarde.

Ik denk dat je 'goed' in Gen. 1 niet moet proberen te interpreteren als 'afwezigheid van het kwade'. God breekt door de chaosmachten heen door de aarde leefbaar te maken. Die kans krijgt de mens, maar de mogelijkheid blijft dat de mens kiest voor de duisternis i.p.v. het licht. Zó is het goed (in de zin van 'goed geregeld').

Verder denk ik dat Van de Beek gelijk heeft dat het zgn. letterlijke lezen van Gen. 1 helemaal niet zo letterlijk is als het lijkt. Concreet: ik ben geen creationist. Maar ook geen evolutionist.

[Afgewezen]

Waarom zouden we dan nog in God Geloven en belijden als jij afgewezen beweerd dat God het minder Goed zou hebben gedaan. Wat heeft het geloof dan noch voor betekenis voor je

Dat is dus ook precies wat ik bestrijd in de visie van Van der Beek.

[Miscanthus]

Waarom zouden we dan nog in God Geloven en belijden als jij afgewezen beweerd dat God het minder Goed zou hebben gedaan. Wat heeft het geloof dan noch voor betekenis voor je

Dat is dus ook precies wat ik bestrijd in de visie van Van der Beek.

Verandert er voor ons iets door?

[ndonselaar]

Toch is het wel om over de notie 'goed' na te denken.

De Bijbel spreekt nogal eens metaforisch, zoals wij ook doen.

Wij zullen het toch wel met elkaar eens zijn dat we nooit Gods goedheid kunnen vatten. Zijn goedheid is volmaakt. Hij is de gans Andere. Hij is transcendent. Als Zijn goedheid volmaakt is, dan is onze goedheid van een lagere en mindere orde, ook onze goedheid waarmee we geschapen zijn. Wij kunnen ons nooit op goddelijk niveau bewegen, omdat we dan als God zouden zijn.

Onze goedheid, maar ook ons gehele wezen is dus van een mindere orde. De mens kon zo ook kiezen voor het goede en het kwade, of is dat zo'n verkeerde gedachte?

[memento]

Zucht, weer een bekende naam (dit keer nog dichter bij dan Knevel) die openlijk de Schrift in twijfel trekt.

God schiep kleine mensen, nietige schepselen, stelt de hoogleraar. Maar zij waren niet zondeloos. Over de notie uit de Heidelbergse Catechismus dat God de mens goed en naar Zijn evenbeeld heeft geschapen, zegt hij: „Ik denk dat je dan de categorieën verwart. Als de mens geschapen was om zondeloos te blijven, zou God overrompeld zijn geweest door het feit dat de mens viel. Je kunt dat dan natuurlijk oplossen met de gedachte dat God vooruitgezien heeft dat de mens zou vallen, maar dat is hetzelfde als het vooruitgeziene geloof van de arminianen. Gods wil en kennen zijn één, Hij gaat altijd ons vooraf, Hij bepaalt of wij schuldig zijn. De mens is goed geschapen, maar niet volmaakt zoals wij dat zouden wensen.”

Een aantal punten om over na te denken nalv deze uitspraak:
1. Als God een schepsel maakt wat zondigt, zondigt Hijzelf, als Maker ervan, dan niet? Hij zorgt er dan toch voor dat er zonde komt?
2. Als God een mens schept met een vrije wil, wetende (God is alwetend) dat hij vallen zal, zondigt Hij dan niet?
3. Zijn Gods wil en Gods kennen (zoals deze man stelt) altijd gelijk?
4. Wat is goed?

[memento]

Wij zullen het toch wel met elkaar eens zijn dat we nooit Gods goedheid kunnen vatten. Zijn goedheid is volmaakt. Hij is de gans Andere. Hij is transcendent. Als Zijn goedheid volmaakt is, dan is onze goedheid van een lagere en mindere orde, ook onze goedheid waarmee we geschapen zijn. Wij kunnen ons nooit op goddelijk niveau bewegen, omdat we dan als God zouden zijn.

Onze goedheid, maar ook ons gehele wezen is dus van een mindere orde. De mens kon zo ook kiezen voor het goede en het kwade, of is dat zo'n verkeerde gedachte?

Niek, twee opmerkingen:
1. Is God idd de 'gans Andere'? Zijn wij niet van Zijn geslacht? (Hand 17:28,29). Zijn wij niet naar 'Zijn beeld' geschapen? (Gen 1:26). Is dat 'gans Andere' niet alleen betrekking hebbend op de orde; ie. God is van een andere orde dan wij (God is een Geest, God is volmaakt, waartegenover wij lichamelijk zijn, en onvolmaakt).
2. Kan God niet kiezen voor het kwade? Is het niet beter om te zeggen dat God wel het vermogen (de macht) heeft om het kwade te kiezen, maar niet de wil? Kunnen we zo ook niet zeggen dat de mens wel de macht had om te kunnen zondigen, en deze macht gebruikte, toen hij zijn wil liet beinvloeden door de Satan, en daarmee het 'niet willen' wat God in hem gelegd had, wegdrukte?

[Afgewezen]

Zucht, weer een bekende naam (dit keer nog dichter bij dan Knevel) die openlijk de Schrift in twijfel trekt.

Dichter bij dan Knevel?
Van der Beek staat in de lijn van Barth-Berkhof en lijkt mij als zodanig verder weg dan Knevel.
Een uitspraak als 'God is de gans Andere' is trouwens ook barthiaans.

[ndonselaar]

Zucht, weer een bekende naam (dit keer nog dichter bij dan Knevel) die openlijk de Schrift in twijfel trekt.

Dichter bij dan Knevel?
Van der Beek staat in de lijn van Barth-Berkhof en lijkt mij als zodanig verder weg dan Knevel.
Een uitspraak als 'God is de gans Andere' is trouwens ook barthiaans.

De 'gans Andere' is inderdaad van Karl Barth. Wat is er verkeerd in deze uitdrukking. Is het niet eveneens Anselmiaans?

Karl Barth dacht sterk dialectisch. Het is ons nee en Gods ja.

[ndonselaar]

Zucht, weer een bekende naam (dit keer nog dichter bij dan Knevel) die openlijk de Schrift in twijfel trekt.

Dichter bij dan Knevel?
Van der Beek staat in de lijn van Barth-Berkhof en lijkt mij als zodanig verder weg dan Knevel.
Een uitspraak als 'God is de gans Andere' is trouwens ook barthiaans.

Ik denk toch dat deze uitspraak van prof. v.d. Beek „Ik houd juist vast aan de dubbele uitverkiezing en ben daarmee klassieker gereformeerd dan al de theologen die de zondeval als menselijke daad zo centraal stellen. Ik begrijp niet waar de mensen het vandaan halen dat ik de alverzoening zou leren. Dat is een verdraaiing van de waarheid.” door Karl Barth niet zal worden uitgesproken.

Ook moeten we niet denken dat bij voorbeeld Vroege Kerk klassiek gereformeerd zou denken. Ik kom bij deze kerkvaders uitspraken tegen die wij vanuit ons 'gereformeerde zien' af zouden doen als ketterij!

[Afgewezen]

Ja, tuurlijk. Van der Beek zal van zichzelf zeggen dat-ie niet orthodox is!
Maar zie je nou niet de adder onder het gras: klassieker gereformeerd dan al de theologen die de zondeval als menselijke daad zo centraal stellen.
Hij zegt op een 'klassiek-gereformeerde' manier dat hij niet in de feitelijke zondeval gelooft! Laat je toch niet om de tuin leiden.