Catechismus van Genève, Calvijn schreef:Over de sacramenten
Vr. 309 Is er geen ander middel, gelijk men het noemt, dan het Woord, waardoor God met ons gemeenschap heeft?
Antw : Hij heeft aan de prediking van het Woord, de Sacramenten toegevoegd.

Vr. 310 Wat is een Sacrament ?
Antw : Een uitwendige betuiging van de goddelijke genegenheid jegens ons, die door een zichtbaar teken geestelijke genadegiften voorstelt, om de beloften van God aan onze harten te verzegelen, om de waarheid daarvan beter te bevestigen.

Vr. 311 Schuilt er dan zulk een kracht onder het zichtbare teken, dat het de gewetens vaststelt in het vertrouwen op de zaligheid?
Antw : Dat heeft het weliswaar van zichzelf niet, maar naar de wil van God, omdat het tot dit doel is ingesteld.

Vr. 312 Daar het het eigenlijke werk is van de Heilige Geest, Gods beloften in onze harten te verzegelen, op welke wijze schrijft gij het dan aan de Sacramenten toe?
Antw : Er is tussen deze beide een groot verschil. Want het bewegen en het roeren van de harten, het verlichten van de verstanden, het zeker en rustig maken van de gewetens, komt waarlijk alleen de Geest toe, zodat dit geheel Zijn eigen werk geacht moet worden, en Hem dank geweten, om de lof niet op iets anders over te brengen. Maar dit verhindert in het minst niet, dat God van de sacramenten gebruik maakt, als van tweede middelen, en die tot het gebruik aanwendt, naar dat het Hem goed gedacht heeft; en Hij doet dat zó dat er niets aan de kracht van de Geest tekort gedaan wordt.

Vr. 313 Zijt gij dus van gevoelen, dat de kracht en de uitwerking van het sacrament niet in het uitwendige element ingesloten is, maar geheel van de Geest van God voortkomt?
Antw : Dat is mijn gevoelen, doch dat het den Heere behaagd heeft Zijn kracht uit te oefenen door Zijn middelen, tot welk doel Hij ze bestemd heeft. Hetgeen Hij echter zó doet, dat Hij aan de kracht van Zijn Geest niets onttrekt.

Vr. 314 Kunt ge mij geen reden opgeven, waarom Hij zo handelt?
Antw : Op deze wijze namelijk helpt Hij onze zwakheid. Want als wij geheel geestelijk zouden zijn, zouden wij gelijk de Engelen zowel Hem als Zijn genadegaven zien. Maar, gelijk wij met de last van dit aardse lichaam omgeven zijn, hebben wij afbeeldingen nodig of spiegels, die ons de aanblik van de geestelijke en hemelse dingen op een aardse wijze verschaffen. Want anders zouden wij daartoe niet komen. Tevens is het voor ons ook van belang, dat al onze zinnen geoefend worden in de beloften van God, om ze voor ons des te beter te bevestigen.

Vr. 315 Als het waar is, dat de sacramenten daarom door God zijn ingesteld, dat zij hulpmiddelen voor onze behoefte zouden zijn, zou hij dan niet met recht wegens aanmatiging veroordeeld moeten worden, als iemand zou denken dat hij ze, als niet noodzakelijk, wel kan missen?
Antw : Zeer zeker. Ja wat meer is, als iemand het gebruik ervan eigener beweging nalaat, alsof hij ze niet nodig had, dan veracht hij Christus, verwerpt Diens genade, en blust de Geest uit.

Vr. 316 Maar, welk vertrouwen om de gewetens tot rust te brengen, en welke vaste zekerheid kan er uit de sacramenten verkregen worden, die zowel de goeden als de kwaden gemeenschappelijk gebruiken?
Antw : Hoewel de goddelozen de gaven van God, die hun in de sacramenten worden aangeboden, om zó te zeggen teniet doen, voor zoveel henzelf betreft, bewerken zij daarom toch
niet, dat de kracht en de aard van de sacramenten niet zou blijven.

Vr. 317 Op welke wijze dus, en wanneer volgt de uitwerking op het gebruik der sacramenten?
Antw : Wanneer wij die in het geloof ontvangen, alleen Christus en Zijn genade daarin zoekende.

Vr. 318 Waarom zegt gij dat Christus daar gezocht moet worden?
Antw : Ik versta het zó, dat wij niet aan de zichtbare tekenen moeten hangen, om daaruit heil te zoeken, of verzinnen dat daar de kracht om genade aan te brengen is aangehecht en ingesloten, maar dat veeleer het teken de plaats van een hulpmiddel moet innemen, waardoor wij rechtstreeks naar Christus heengeleid worden, om van Hem heil en volkomen geluk te
verkrijgen.

Vr. 319 Wanneer voor hun gebruik geloof vereist wordt, hoe zegt ge dan dat ze ons gegeven zijn tot versterking van het geloof, opdat ze ons aangaande de beloften van God zekerder maken?
Antw : Het is in het geheel niet voldoende, dat het geloof in ons eenmaal begonnen is, als het niet voortdurend gevoed wordt, en dagelijks meer en meer toeneemt. Dus heeft de Heere de sacramenten ingesteld om het zowel te voeden als te versterken als te doen toenemen. Hetgeen Paulus immers aanduidt, als hij overlevert, dat ze dienen om de beloften van God te verzegelen. Rom. 4 : 11.

Vr. 320 Maar, is dit geen teken van ongeloof, geen vast geloof te hechten aan de beloften van God, tenzij ze ons van elders bevestigd worden?
Antw : Dit bewijst zeker de zwakheid van het geloof, waaraan ook de kinderen Gods lijden, die daarom echter niet ophouden gelovigen te zijn, ook al hebben ze een geloof dat nog klein en onvolkomen is. Want zolang wij in deze wereld verkeren, kleven er altijd in ons vlees overblijfselen van mistrouwen, die wij anders niet kunnen uitdrijven, dan door een voortdurende wasdom. Het is dus nodig, altijd verder voort te gaan.

Valcke schreef: ↑Gisteren, 14:56 Naar aanleiding van het onderwerp wil ik enkele vragen en antwoorden inbrengen uit de Catechismus van Genève (opgesteld door Calvijn). Diverse vragen en antwoorden gaan ook in op diverse punten die hier in de discussie langs zijn gekomen. Hierbij het eerste deel, over de sacramenten in het algemeen.

Deze zijn als volgt in te delen:
309-311 De aard van de sacramenten
312-313 De sacramenten en het werk van de Heilige Geest
314-316 Doel en noodzaak van de sacramenten
317-320 De sacramenten dienen in geloof ontvangen te worden en dienen tegelijk ook tot versterking van het geloof

Catechismus van Genève, Calvijn schreef:Over de sacramenten
Vr. 309 Is er geen ander middel, gelijk men het noemt, dan het Woord, waardoor God met ons gemeenschap heeft?
Antw : Hij heeft aan de prediking van het Woord, de Sacramenten toegevoegd.

Vr. 310 Wat is een Sacrament ?
Antw : Een uitwendige betuiging van de goddelijke genegenheid jegens ons, die door een zichtbaar teken geestelijke genadegiften voorstelt, om de beloften van God aan onze harten te verzegelen, om de waarheid daarvan beter te bevestigen.

Vr. 311 Schuilt er dan zulk een kracht onder het zichtbare teken, dat het de gewetens vaststelt in het vertrouwen op de zaligheid?
Antw : Dat heeft het weliswaar van zichzelf niet, maar naar de wil van God, omdat het tot dit doel is ingesteld.

Vr. 312 Daar het het eigenlijke werk is van de Heilige Geest, Gods beloften in onze harten te verzegelen, op welke wijze schrijft gij het dan aan de Sacramenten toe?
Antw : Er is tussen deze beide een groot verschil. Want het bewegen en het roeren van de harten, het verlichten van de verstanden, het zeker en rustig maken van de gewetens, komt waarlijk alleen de Geest toe, zodat dit geheel Zijn eigen werk geacht moet worden, en Hem dank geweten, om de lof niet op iets anders over te brengen. Maar dit verhindert in het minst niet, dat God van de sacramenten gebruik maakt, als van tweede middelen, en die tot het gebruik aanwendt, naar dat het Hem goed gedacht heeft; en Hij doet dat zó dat er niets aan de kracht van de Geest tekort gedaan wordt.

Vr. 313 Zijt gij dus van gevoelen, dat de kracht en de uitwerking van het sacrament niet in het uitwendige element ingesloten is, maar geheel van de Geest van God voortkomt?
Antw : Dat is mijn gevoelen, doch dat het den Heere behaagd heeft Zijn kracht uit te oefenen door Zijn middelen, tot welk doel Hij ze bestemd heeft. Hetgeen Hij echter zó doet, dat Hij aan de kracht van Zijn Geest niets onttrekt.

Vr. 314 Kunt ge mij geen reden opgeven, waarom Hij zo handelt?
Antw : Op deze wijze namelijk helpt Hij onze zwakheid. Want als wij geheel geestelijk zouden zijn, zouden wij gelijk de Engelen zowel Hem als Zijn genadegaven zien. Maar, gelijk wij met de last van dit aardse lichaam omgeven zijn, hebben wij afbeeldingen nodig of spiegels, die ons de aanblik van de geestelijke en hemelse dingen op een aardse wijze verschaffen. Want anders zouden wij daartoe niet komen. Tevens is het voor ons ook van belang, dat al onze zinnen geoefend worden in de beloften van God, om ze voor ons des te beter te bevestigen.

Vr. 315 Als het waar is, dat de sacramenten daarom door God zijn ingesteld, dat zij hulpmiddelen voor onze behoefte zouden zijn, zou hij dan niet met recht wegens aanmatiging veroordeeld moeten worden, als iemand zou denken dat hij ze, als niet noodzakelijk, wel kan missen?
Antw : Zeer zeker. Ja wat meer is, als iemand het gebruik ervan eigener beweging nalaat, alsof hij ze niet nodig had, dan veracht hij Christus, verwerpt Diens genade, en blust de Geest uit.

Vr. 316 Maar, welk vertrouwen om de gewetens tot rust te brengen, en welke vaste zekerheid kan er uit de sacramenten verkregen worden, die zowel de goeden als de kwaden gemeenschappelijk gebruiken?
Antw : Hoewel de goddelozen de gaven van God, die hun in de sacramenten worden aangeboden, om zó te zeggen teniet doen, voor zoveel henzelf betreft, bewerken zij daarom toch
niet, dat de kracht en de aard van de sacramenten niet zou blijven.

Vr. 317 Op welke wijze dus, en wanneer volgt de uitwerking op het gebruik der sacramenten?
Antw : Wanneer wij die in het geloof ontvangen, alleen Christus en Zijn genade daarin zoekende.

Vr. 318 Waarom zegt gij dat Christus daar gezocht moet worden?
Antw : Ik versta het zó, dat wij niet aan de zichtbare tekenen moeten hangen, om daaruit heil te zoeken, of verzinnen dat daar de kracht om genade aan te brengen is aangehecht en ingesloten, maar dat veeleer het teken de plaats van een hulpmiddel moet innemen, waardoor wij rechtstreeks naar Christus heengeleid worden, om van Hem heil en volkomen geluk te
verkrijgen.

Vr. 319 Wanneer voor hun gebruik geloof vereist wordt, hoe zegt ge dan dat ze ons gegeven zijn tot versterking van het geloof, opdat ze ons aangaande de beloften van God zekerder maken?
Antw : Het is in het geheel niet voldoende, dat het geloof in ons eenmaal begonnen is, als het niet voortdurend gevoed wordt, en dagelijks meer en meer toeneemt. Dus heeft de Heere de sacramenten ingesteld om het zowel te voeden als te versterken als te doen toenemen. Hetgeen Paulus immers aanduidt, als hij overlevert, dat ze dienen om de beloften van God te verzegelen. Rom. 4 : 11.

Vr. 320 Maar, is dit geen teken van ongeloof, geen vast geloof te hechten aan de beloften van God, tenzij ze ons van elders bevestigd worden?
Antw : Dit bewijst zeker de zwakheid van het geloof, waaraan ook de kinderen Gods lijden, die daarom echter niet ophouden gelovigen te zijn, ook al hebben ze een geloof dat nog klein en onvolkomen is. Want zolang wij in deze wereld verkeren, kleven er altijd in ons vlees overblijfselen van mistrouwen, die wij anders niet kunnen uitdrijven, dan door een voortdurende wasdom. Het is dus nodig, altijd verder voort te gaan.

Vr. 321 Hoeveel sacramenten van de christelijke kerk zijn er?
Antw : Er zijn er in het geheel twee, waarvan het gebruik aan alle gelovigen gemeen[schappelijk] is.

Vr. 322 Welke zijn dat?
Antw : De Doop en het Heilig Avondmaal.

Vr. 323 Wat voor overeenkomst of verschil hebben die onderling?
Antw : De Doop is als een toegang in de kerk voor ons. Want hier hebben wij een getuigenis, dat wij, daar wij anders buitenstaanders en vreemdelingen zijn, in Gods huisgezin opgenomen worden, om tot Zijn huisgenoten gerekend te worden. Het Avondmaal echter betuigt, dat God Zich voor ons, door onze zielen te voeden, een Vader betoont.

Over de Heilige Doop
Vr. 324. Om ons de waarheid van beide des te duidelijker te doen kennen, zullen wij over beide afzonderlijk handelen. Ten eerste, wat is de betekenis van de Doop?
Antw : Die heeft twee delen. Want hier wordt de vergeving van de zonden, en voorts de geestelijke wedergeboorte afgebeeld. Ef. 5 : 26; Rom. 6:4.

[In de laatste editie van de Institutie voegde Calvijn ook nog de inlijving in Christus als derde punt toe. Zie hiervoor ook vr. 331. Feitelijk vloeien (ook) de weldaden van de vergeving van zonden en de wedergeboorte die hij afzonderlijk als eerste en tweede noemt, hieruit voort.]

Vr. 325 Welke gelijkenis heeft het water met deze zaken om die voor te stellen?
Antw : De vergeving der zonden is namelijk een soort bad, waardoor de zielen van hun vlekken gereinigd worden, niet anders dan de vuilheid van het lichaam door water afgewassen wordt.

Vr. 326 Hoe is het bij de wedergeboorte?
Antw : Omdat het begin daarvan is de doding van onze natuur, doch het doel dat wij nieuwe schepselen zullen zijn, wordt er ons een afbeelding van de dood voorgesteld in het werpen van water op het hoofd; en een afbeelding van het nieuwe leven, daarin, dat wij niet in het water ondergedompeld blijven, maar slechts voor een ogenblik ondergaan als in een graf, om er dadelijk uit op te komen.

Vr. 327 Denkt gij dan dat water een bad is voor de ziel? 1 Petr. 1:19; 1 Joh. 1:7.
Antw : In het geheel niet. Want het is een gruwel, deze eer aan het bloed van Christus te ontrukken, dat daartoe uitgestort is, opdat Hij ons na afwassing van al onze vlekken, zuiver en
onbevlekt voor God zou maken. En wij verkrijgen namelijk de vrucht van deze reiniging, wanneer de Heilige Geest onze gewetens met dat heilige bloed besprengt. Doch in het sacrament hebben wij de verzegeling.

Vr. 328 Maar kent gij aan het water anders niets toe dan dat het alleen maar een afbeelding is van de afwassing?
Antw : Ik ben van gevoelen, dat het zó een afbeelding is, dat de waarheid er tegelijk mee verbonden is. Want God bedriegt ons niet, wanneer Hij ons Zijn gaven toezegt. Dientengevolge is het zeker, dat èn de vergeving der zonden, èn de vernieuwing van het leven ons in de Doop worden aangeboden, en door ons worden ontvangen.

Vr. 329 Wordt deze genade zonder onderscheid in allen vervuld?
Antw : Velen sluiten door hun ongerechtigheid de weg daarvoor toe, en bewerken dat zij voor hen tevergeefs is. Zo komt de vrucht niet dan aan de gelovigen alleen toe. Maar daardoor vervalt niets van de aard van het sacrament.

Vr. 330 Vanwaar komt echter de wedergeboorte?
Antw : Van de dood van Christus en de opstanding tezamen. Want deze kracht schuilt er in Zijn dood, dat daardoor onze oude mens gekruisigd wordt, en de verdorvenheid van onze natuur op zekere wijze begraven wordt, om niet meer in ons te regeren. Maar dat wij hervormd worden tot een nieuw leven, om Gods gerechtigheid te gehoorzamen, dat is de weldaad van de opstanding.

Vr. 331 Hoe worden door de Doop ons deze goede dingen toegebracht?
Antw : Omdat wij, tenzij wij de ons hier aangeboden beloften onvruchtbaar maken door ze te verachten, met Christus bekleed worden, en met Zijn Geest begiftigd.

Vr.332 Wat moeten wij echter doen om de Doop recht te gebruiken ?
Antw : Het rechte gebruik van de Doop is gelegen in geloof en boetvaardigheid, dat is, dat wij allereerst met een zeker vertrouwen des harten vaststellen, dat wij van alle vlekken door het bloed van Christus gereinigd, Gode behagen; voorts dat wij zelf gevoelen dat Zijn Geest in ons woont, en dit door werken bij de anderen betonen; en dat wij ons voortdurend oefenen in het overdenken, zowel van het doden van het vlees, als van de gehoorzaamheid aan de gerechtigheid van God.

Hoopvol schreef: ↑Gisteren, 11:33

Arja schreef: ↑03 nov 2025, 20:44

Letterlijk citaat Andrew Gray

Ziet op Mij, ziet op Mij! Oude mannen in deze stad, meent gij, dat Christus plichtplegingen tegen u maakt? Het is uw plicht te weten en te geloven, dat dit niet het geval is. Indien gij niet wilt geloven, indien gij dit dierbaar gebod: Zie op Mij! niet wilt gehoorzamen, zo zult gij eens moeten gehoorzamen aan dit gebod: Ga weg van Mij, Ik heb u nooit gekend.
[...]

Nu, in het spreken over deze lieflijke vermaning, wens ik u te zeggen, dat het de plicht is van allen, die dit heerlijk Evangelie horen, tot wie de blijde boodschap van zaligheid wordt gepredikt, dat het, zeg ik, hun plicht is op Christus te zien.
[...]

Ik verlang niet meer, dan dat gij slechts één blik op Mij slaat. Is het niet iets gerings wat Christus vraagt, één blik? Maar hoewel het gering is, zo is het toch zeer groot, wat Hij van u verlangt.
[...]

Wilt gij Christus voldoen? Ik zeg u, zie op Hem. Oude mannen in Glasgow, wilt gij Hem tevreden stellen? Zie dan op Hem. Jongelingen en maagden, wilt gij Christus tevreden stellen, dan zeg ik: Sla een blik op Hem, vóór gij weggaat. O, stemt gij toe? Wilt gij het aan uw eigen hart vragen? Besluit gij op Christus te zien, eer Hij weggaat? Geloof mij, wanneer wij Hem slechts eenmaal zien, zo zullen wij nooit weer van Hem willen scheiden.

Even los van de discussie, dit zijn citaten uit een heel bijzonder mooie preek. Die preek heeft me al zoveel te zeggen gehad.
En over de discussie: ik vindt het juist heel leerzaam! Echt, dit is wat mij betreft een goede inhoudelijke discussie.

Groepscirkel schreef: ↑03 nov 2025, 22:01

Arja schreef: ↑03 nov 2025, 17:38

Groepscirkel schreef: ↑03 nov 2025, 07:06Het gaat in de voortzetting van het verbond om de eenheid tussen OT en NT en ook om het natuurlijk en geestelijk zaad van Abraham.

Ik kan een heel eind meegaan in wat je schrijft: één heilsweg, één volk, en Gods blijvende trouw aan Israël. Dat erken ik volledig. Waar mijn accent ongeveer ligt is dat het Nieuwe Verbond wel echt nieuw is. De continuïteit is er, maar niet als één-op-één voortzetting van het verbond met Abraham en zijn natuurlijke zaad

Het verbond met Abraham en zijn natuurlijke nageslacht blijft staan in al zijn rijkdom, én tegelijk brengt de Messias een verbondswerkelijkheid die niet zomaar gelijk te schakelen is met wat ervoor was. Het Nieuwe Verbond staat voor mij tegenover het Sinaïtische verbond, dat de Schrift zelf het oude verbond noemt.

Hoe zie jij dat dan?

Het Sinaïtische verbond? Het Sinaïtische verbond is de voortzetting van het verbond met Abraham, met een tussentijd van ongeveer 4 eeuwen.
Zoals ik je bericht lees zie je die voortzetting met het Joodse volk wél, maar heeft de nieuwtestamentische christelijke gemeente een andere plaats. Dat is voor mij een versmalling, want dan horen de kinderen er 'opeens' niet meer bij. En verhindert hen niet...! De Heere omving hén met Zijn armen en zegende hen.

Arja schreef: ↑Gisteren, 21:44

Groepscirkel schreef:Het Sinaïtische verbond? Het Sinaïtische verbond is de voortzetting van het verbond met Abraham, met een tussentijd van ongeveer 4 eeuwen.
Zoals ik je bericht lees zie je die voortzetting met het Joodse volk wél, maar heeft de nieuwtestamentische christelijke gemeente een andere plaats. Dat is voor mij een versmalling, want dan horen de kinderen er 'opeens' niet meer bij. En verhindert hen niet...! De Heere omving hén met Zijn armen en zegende hen.

Ja, voor velen is dat een versmalling. Ik snap wel dat jij dat zo ervaart, alsof bij baptisten kinderen er ineens niet meer bij horen. Maar zo zien baptisten het zelf niet. Zij geloven dat hun kinderen in het midden van de gemeente horen, onder het Woord, onder gebed, etc. Het verschil zit niet in de waarde of plaats van kinderen, maar in de volgorde: eerst geloof, dan doop.

Wanneer Jezus kinderen zegent, zie jij dat dan als hetzelfde als wanneer een Joods jongetje besneden werd, dus als verbonds-handeling? Of maak jij daar onderscheid tussen?

Terri schreef: ↑Gisteren, 13:04

Hoopvol schreef: ↑Gisteren, 11:33

Arja schreef: ↑03 nov 2025, 20:44

Letterlijk citaat Andrew Gray

Ziet op Mij, ziet op Mij! Oude mannen in deze stad, meent gij, dat Christus plichtplegingen tegen u maakt? Het is uw plicht te weten en te geloven, dat dit niet het geval is. Indien gij niet wilt geloven, indien gij dit dierbaar gebod: Zie op Mij! niet wilt gehoorzamen, zo zult gij eens moeten gehoorzamen aan dit gebod: Ga weg van Mij, Ik heb u nooit gekend.
[...]

Nu, in het spreken over deze lieflijke vermaning, wens ik u te zeggen, dat het de plicht is van allen, die dit heerlijk Evangelie horen, tot wie de blijde boodschap van zaligheid wordt gepredikt, dat het, zeg ik, hun plicht is op Christus te zien.
[...]

Ik verlang niet meer, dan dat gij slechts één blik op Mij slaat. Is het niet iets gerings wat Christus vraagt, één blik? Maar hoewel het gering is, zo is het toch zeer groot, wat Hij van u verlangt.
[...]

Wilt gij Christus voldoen? Ik zeg u, zie op Hem. Oude mannen in Glasgow, wilt gij Hem tevreden stellen? Zie dan op Hem. Jongelingen en maagden, wilt gij Christus tevreden stellen, dan zeg ik: Sla een blik op Hem, vóór gij weggaat. O, stemt gij toe? Wilt gij het aan uw eigen hart vragen? Besluit gij op Christus te zien, eer Hij weggaat? Geloof mij, wanneer wij Hem slechts eenmaal zien, zo zullen wij nooit weer van Hem willen scheiden.

Even los van de discussie, dit zijn citaten uit een heel bijzonder mooie preek. Die preek heeft me al zoveel te zeggen gehad.

En over de discussie: ik vindt het juist heel leerzaam! Echt, dit is wat mij betreft een goede inhoudelijke discussie.

Ik vind het ook heel mooi.
Maar hoe kan ik nu mensen overtuigen die vragen; wat houdt dat zien op Hem dan in? Hoe doe je dat?

Ik zoek dan naar woorden om het toe te lichten.
Iemand schreef, vertrouwen op wat de Heere Jezus zegt in Zijn Woord.
Weer een ander noemt het, overgave aan de Heere Jezus.
Ik blijf dit een 'geheim' vinden.
Of mag je stellen; ik beaam het verstandelijk, en ervaar vervolgens het wonder van dat ik het geloof.

Het zijn nl worstelingen van mensen die hierin vastlopen en ik wil ze serieus nemen, (want ze zitten niet met de armen over elkaar, ms zelfs wat gemakzuchtig af te wachten) zonder dat ik mijn eigen beleving als 'zo gaat het' wil nemen als dè uitleg.
Want het blijft toch: eerst was ik blind en nu zie ik.