Gereformeerde Gemeenten

[Bezorgd]

Voor de duidelijkheid: Ik ontken Luthers analyse niet maar schat in dat dit geldt voor een zeer kleine minderheid......dus zelfs minder dan 10%. What about die overige 90%+????

Graag antwoord van @Luther & @Tiberius.

Misschien is een GG op de Veluwe een andere dan een GG in de randstad, waar Luther en ik het over hebben.

In onze gemeente is recent een onderzoekje gehouden omtrent kerkverlaters. Daar kwamen de volgende 5 vertrekredenen naar voren:
1. De analyse van Luther: de prediking is niet meer wat het eerder was. Er is niet langer sprake van schriftuurlijk-bevindelijke prediking. Regelmatig wordt genoemd dat de prediking steeds onbijbelser wordt, denk bijvoorbeeld aan de beleving van de heilsfeiten, de standenleer of een exegese die niet klopt.
2. Wat Refo al noemde: men kan zijn talenten/gaven niet inzetten in de gemeente op de wijze die men wil.
3. Wat Refo ook al noemde: men gaat trouwen en gaat dan liever naar een gemeente waar wel een dominee is.
4. Persoonlijke conflicten met één of meerdere ambtsdragers (helaas vaak over futiliteiten); of andere mensen die een belangrijke positie in de 'inner-circle' hebben.
5. Veel mensen kunnen de preek niet volgen. De preken worden als te moeilijk ervaren. Dit hoor je vaak terug op huisbezoeken en zeker op catechisatie.

Ik kan niet goed aangeven wat de percentages zijn van de verschillende opgegeven vertrekredenen, wellicht is het ook een mengvorm van verschillende redenen.
Bij elk van deze redenen kan je natuurlijk wel een reactie bedenken. Maar het is denk ik beter die ter harte te nemen.

Ik denk overigens dat de vervreemding van de schriftuurlijk-bevindelijke prediking IN de kerk groter is dan bij de kerkverlaters. Er zit een flinke groep mensen die absoluut geen verschil horen, maar die uit gewoonte of sociale controle in de gemeente blijven. Daar maak ik me best wel zorgen om.

Helemaal eens met deze post.
Paar opmerkingen per punt:

1. Klopt, en door de zwijgeloze blijvers worden de verschillen niet eens meer gehoord, en zeker niet door mensen die op afstand staan, zie bv de post van Marion en Ad. Ik weet redelijk wat er in de genoemde gemeente speelt. Men geeft er blijk van echt niet te weten wat de verschillen in de prediking zijn, ook met andere voorgaande predikanten.
2. Dit heeft alles te maken met strakke structuren die koste wat het kost in stand moeten worden gehouden die veelal verdedigd worden door traditionalisten zonder argumentatie's.
3.Die keuze wordt inderdaad snel gemaakt.
4.Heeft ook te maken met opleidingsniveau. Dat de GG een kerk is van kleine lieden is al decennia verleden tijd. Binnen de kerkelijke leiding wordt weinig rekening gehouden met zelfstandige denkkracht door gemeenteleden. En worden zulke mensen al snel als critici gezien.
5. Helaas wel. Heeft ook te maken met het blijven hangen in oud Hollandse termen en en bepaald jargon dat je zo niet in de Bijbel terugvindt. Een werkelijk zoeken naar woorden die niets van de inhoud afdoen, maar wel passen bij deze tijd, wordt helaas niet altijd gevonden.

[-DIA-]

Voor de duidelijkheid: Ik ontken Luthers analyse niet maar schat in dat dit geldt voor een zeer kleine minderheid......dus zelfs minder dan 10%. What about die overige 90%+????

Graag antwoord van @Luther & @Tiberius.

Misschien is een GG op de Veluwe een andere dan een GG in de randstad, waar Luther en ik het over hebben.

In onze gemeente is recent een onderzoekje gehouden omtrent kerkverlaters. Daar kwamen de volgende 5 vertrekredenen naar voren:
1. De analyse van Luther: de prediking is niet meer wat het eerder was. Er is niet langer sprake van schriftuurlijk-bevindelijke prediking. Regelmatig wordt genoemd dat de prediking steeds onbijbelser wordt, denk bijvoorbeeld aan de beleving van de heilsfeiten, de standenleer of een exegese die niet klopt.
2. Wat Refo al noemde: men kan zijn talenten/gaven niet inzetten in de gemeente op de wijze die men wil.
3. Wat Refo ook al noemde: men gaat trouwen en gaat dan liever naar een gemeente waar wel een dominee is.
4. Persoonlijke conflicten met één of meerdere ambtsdragers (helaas vaak over futiliteiten); of andere mensen die een belangrijke positie in de 'inner-circle' hebben.
5. Veel mensen kunnen de preek niet volgen. De preken worden als te moeilijk ervaren. Dit hoor je vaak terug op huisbezoeken en zeker op catechisatie.

Ik kan niet goed aangeven wat de percentages zijn van de verschillende opgegeven vertrekredenen, wellicht is het ook een mengvorm van verschillende redenen.
Bij elk van deze redenen kan je natuurlijk wel een reactie bedenken. Maar het is denk ik beter die ter harte te nemen.

Ik denk overigens dat de vervreemding van de schriftuurlijk-bevindelijke prediking IN de kerk groter is dan bij de kerkverlaters. Er zit een flinke groep mensen die absoluut geen verschil horen, maar die uit gewoonte of sociale controle in de gemeente blijven. Daar maak ik me best wel zorgen om.

Helemaal eens met deze post.
Paar opmerkingen per punt:

1. Klopt, en door de zwijgeloze blijvers worden de verschillen niet eens meer gehoord, en zeker niet door mensen die op afstand staan, zie bv de post van Marion en Ad. Ik weet redelijk wat er in de genoemde gemeente speelt. Men geeft er blijk van echt niet te weten wat de verschillen in de prediking zijn, ook met andere voorgaande predikanten.
2. Dit heeft alles te maken met strakke structuren die koste wat het kost in stand moeten worden gehouden die veelal verdedigd worden door traditionalisten zonder argumentatie's.
3.Die keuze wordt inderdaad snel gemaakt.
4.Heeft ook te maken met opleidingsniveau. Dat de GG een kerk is van kleine lieden is al decennia verleden tijd. Binnen de kerkelijke leiding wordt weinig rekening gehouden met zelfstandige denkkracht door gemeenteleden. En worden zulke mensen al snel als critici gezien.
5. Helaas wel. Heeft ook te maken met het blijven hangen in oud Hollandse termen en en bepaald jargon dat je zo niet in de Bijbel terugvindt. Een werkelijk zoeken naar woorden die niets van de inhoud afdoen, maar wel passen bij deze tijd, wordt helaas niet altijd gevonden.

Misschien dat de 'de gemiddelde westerling' bestaat? Ik weet het niet. Als ik de prediking van bv. ds. Verschuure of ds. Hoogerland hoor is die niet anders dan hier in het 'oosten'. Ook hier hebben we kerken vol mensen die het onderscheid niet horen. Mensen die het zelfs 'als bevrijdend' ervaren als er een wat meer 'moderne' prediking klinkt. Het ligt niet aan het Woord, dat lijkt me duidelijk.
Wat ik wel zie, door het hoger worden van het opleidingsniveau komt er duidelijk verandering: Het is te merken hoe men met de Bijbel omgaat: Als was het een normaal "studieboek". Dit is hier heel duidelijk op de vereniging te merken. Het onbevangene is voor een groot deel weg. En anderzijds: kan men altijd nog onbevangen luisteren, als we iets meer weten over subtiele dwalingen die tot in de meest rechterflank lijkt door te dringen. Dan moeten we echt wel oren krijgen om te horen.

[Luther]

Een steeds terugkerend thema: een volle Christus prediking, een aandringen, oproepen. Hij alleen, niets van de mens, waar Christus Alles is, en waar de mens niets mee hoeft te brengen.
En dat is waar. Die zorg uit ook Luther, geen voorspelbare prediking, geen aanwijzen wat andere verkeerd doen, geen voorwaarden, geen angst voor zelfbedrog, Christus prediken, en Gods Geest laten werken.
Ik weet niet wie het plaatste, of waar ik het las, over een ravijn, onwetende mensen, wat doe je dan? Roepen! Stop!
Zeker, uit alle macht! Maar wat nu, als je merkt dat ze doof en blind zijn? Dan helpt roepen niet. En wat, als ze ook nog eens in een stik donkere duisternis wandelen? Dan helpt roepen niet, dan helpt geen licht, ze zijn immers blind. Dan helpt geen wegwijzer, geen lantaarn, geen roepen. Ze zijn doof en blind, en in een stikdonkere duisternis.
Wij willen een rijke Christus prediking, maar willen wij wel horen, hoe arm, ellendig, hopeloos, vijandig, wij, van onszelf zijn?
De doodstaat? En gij weet niet, dat gij zijt, ellendig, arm, jammerlijk, naakt? Dat onze ogen geopend moeten worden? Dat onze oren geopend moeten worden? Dat onze voeten gaande gemaakt moeten worden? Dat ons hart een moordkuil is? Een stroom van ongerechtigheden? Een beerput? Een fontein van zonden? En zijn dit voorwaarden? Zijn dit zaken die we mee moeten brengen voor God? Nee, maar Hij leert het Zijn Volk wel, Hij leert het hen, om ze daardoor te ontledigen, leeg te maken, van eigen gerechtigheid, eigen willen, eigen kunnen, eigen ik, om te ontdekken, dat ze blind waren, doof waren, dat ze in duisternis wandelden. Om te ontdekken, al zou Christus in al Zijn schoonheid, met de rijkste beloften, met de meeste gunning, met smekingen mij aangeboden zijn, ik zou niet gewild, en niet gekund hebben, ik was blind, doof, dwaas, verachtelijk...ik wilde Hem niet, ik was blind.
Ik kan het niet goed uitleggen....maar, laten we niet te goed over onszelf denken, en niet te slecht van Jezus.
Ik wens u allen een gezegende zondag.

Zal je misschien verbazen. Maar hier ben ik het ook helemaal mee eens.
Maar laat ook die prediking dan proclamatie zijn, en geen beschrijving.

[Wandelende]

Misschien dat de 'de gemiddelde westerling' bestaat? Ik weet het niet. Als ik de prediking van bv. ds. Verschuure of ds. Hoogerland hoor is die niet anders dan hier in het 'oosten'.

Er staat sinds afgelopen week een 3e dominee in de stad waar de door jou genoemde dominees ook staan. De prediking van die dominee is gelukkig (net als de anderen) ook in het oosten te horen.

[Jantje]

Ik zie de problemen die hier geschetst worden toch anders. Er zijn ook kerkverlaters die zelfs commentaar hebben op predikanten die zich ter linkerzijde (van het midden) bevinden, of kerkverlaters die graag dingen in de eredienst zouden willen veranderen (zoals bijvoorbeeld ritmisch zingen e.d.). En ik geloof toch echt dat onder die 20.000 kerkverlaters van de afgelopen 10 jaar er een aanzienlijk deel is die het kerkverband niet zozeer heeft verlaten om de prediking, maar meer vanwege randzaken. En dan vraag ik me af: er wordt altijd gezegd (belijden we dat nog?) dat we ons kerkverband niet moeten verlaten als er nog gewoon volgens Schrift en Belijdenis wordt gepreekt. Verloochenen we dan niet ons ja-woord op de Belijdenis? Ik vind dat er vreselijk lichtvaardig over dit onderwerp gepraat wordt, alsof de GG een kerkgenootschap is waar alle kerkenraadsleden een bord voor hun gezicht hebben en ontactisch zijn. En zeker, ik ken voorbeelden van gemeenten waar de predikant een eenzijdige leer verkondigt, en dat niet alleen op de preekstoel. Maar moeten we dan niet eerst met de kerkenraad in gesprek (desnoods met een groep bezwaarden) of de consulent (is die ook aanwezig in gemeenten waar eerder in dit draadje op gedoeld werd?), classis, PS of GS erbij betrekken?

[Jantje]

Misschien dat de 'de gemiddelde westerling' bestaat? Ik weet het niet. Als ik de prediking van bv. ds. Verschuure of ds. Hoogerland hoor is die niet anders dan hier in het 'oosten'.

Er staat sinds afgelopen week een 3e dominee in de stad waar de door jou genoemde dominees ook staan. De prediking van die dominee is gelukkig (net als de anderen) ook in het oosten te horen.

Ik wist niet dat C. in R. lag...

Overigens ben ik het met dat laatste zeer eens; het is zelfs in de stad (of is het een dorp?) van @DIA te horen...

[Luther]

Voor de duidelijkheid: Ik ontken Luthers analyse niet maar schat in dat dit geldt voor een zeer kleine minderheid......dus zelfs minder dan 10%. What about die overige 90%+????

Graag antwoord van @Luther & @Tiberius.

Ik sluit me aan bij het antwoord van Tiberius, en ik ben i.t.t. jou ervan overtuigd dat het percentage veel hoger ligt. Mensen verlaten niet zomaar hun kerk waar ze helemaal aan verbonden zijn. En ja, natuurlijk ken ik ook die overgangen waarin het belangrijkste motief ligt in uiterlijke vrijheid, of dat men liever oppervlakkige prediking hoort, waar de noodzaak van wedergeboorte ontbreekt, of weggemoffeld is.
Maar wat ik bedoel te zeggen: Scheer niet alles over één kam. Ik ontmoet ook veel nood. Nood over de prediking. En die wordt door de reactie van ds. Van Eckeveld met een grote zwaai van tafel geveegd. Ik vind dat gebrek aan zelfreinigend vermogen minstens zo schokkend als het vertrek van 20.000 leden.
Je ziet kerkenraden van bepaalde gemeenten er trouwens ook mee worstelen. Kijk maar eens hoe vaak de afgelopen maanden ds A.T. Vergunst uit Waupun is gekandideerd. Sprak vorige week een ouderling uit zo'n gemeente, die zei: Ja, we hebben hem al vaker beroepen, en we weten dat menselijk gezien de kans 0 is dat hij naar Nederland emigreert, maar wat moeten we dan. De vijver van predikanten die werkelijk ruim en rijk het Evangelie verkondigen voor dode zondaren, zonder te vervallen in schema's, rasters en bevindelijke beschrijvingen is zo klein geworden...
En die nood wordt gewoonweg ontkent, gebagatelliseerd, of niet serieus genomen. Dat baart mij grote zorgen, met name ten aanzien van de jongere generatie. Juist omdat die generatie nauwelijks meer binding voelt aan een landelijk verband, zal het aantal de komende jaren eerder toenemen dan afnemen.

[Wandelende]

Misschien dat de 'de gemiddelde westerling' bestaat? Ik weet het niet. Als ik de prediking van bv. ds. Verschuure of ds. Hoogerland hoor is die niet anders dan hier in het 'oosten'.

Er staat sinds afgelopen week een 3e dominee in de stad waar de door jou genoemde dominees ook staan. De prediking van die dominee is gelukkig (net als de anderen) ook in het oosten te horen.

Ik wist niet dat C. in R. lag...

Overigens ben ik het met dat laatste zeer eens; het is zelfs in de stad (of is het een dorp?) van @DIA te horen...

Formeel hoort C. niet bij stad R. Omdat het er zo dicht tegenaan schurkt en ook de stadse trekken van R. heeft, wordt het toch weleens bij wereldstad R. gerekend. Wel overigens bij stadsregio R., maar dan horen daar nog meer GG-dominees bij als we die meetlat gaan gebruiken.

En voor zover ik kan peilen is je laatste zin ook volledig juist.

[Jantje]

Je ziet kerkenraden van bepaalde gemeenten er trouwens ook mee worstelen. Kijk maar eens hoe vaak de afgelopen maanden ds A.T. Vergunst uit Waupun is gekandideerd. Sprak vorige week een ouderling uit zo'n gemeente, die zei: Ja, we hebben hem al vaker beroepen, en we weten dat menselijk gezien de kans 0 is dat hij naar Nederland emigreert, maar wat moeten we dan. De vijver van predikanten die werkelijk ruim en rijk het Evangelie verkondigen voor dode zondaren, zonder te vervallen in schema's, rasters en bevindelijke beschrijvingen is zo klein geworden...

Juist ja; als ik eventjes op https://www.gergeminfo.nl/beroepingswerk kijk, dan zie ik dat ds. Huijser en ds. G.W.S. Mulder beiden 4 beroepen hebben (terwijl laatstgenoemde in veel gemeenten ook nog op tweetal stond), ds. P.G. Heijkamp en ds. Labee (die 2 beroepen heeft) in veel gemeenten op tweetal stonden en dominees zoals ds. Bakker, ds. Brugge, ds. Hakvoort of de gebroeders ds. van Ruitenburg amper of geen beroep krijgen. Dus dat is grote onzin. Bovendien zijn ds. Brons en ds. Zondag ook beroepbaar.
Je beweert altijd dat we nuchter moeten kijken naar het beroepingswerk. Nou, dat geldt hier ook.

[Wandelende]

Maar moeten we dan niet eerst met de kerkenraad in gesprek (desnoods met een groep bezwaarden) of de consulent (is die ook aanwezig in gemeenten waar eerder in dit draadje op gedoeld werd?), classis, PS of GS erbij betrekken?

Helemaal eens!
En laat dit nu precies ook gebeuren. Tot aan de GS toe. Soms treft men helaas ook daar dovemansoren aan.
Bij enkele bekende procedures van de afgelopen jaren is dat schrijnend naar voren gekomen.

Ik ben het met je eens dat er veel mensen vertrokken zijn met redenen die jij noemt en veel minder vallen binnen de rederingen van @Bezorgd, @Luther, @Tiberius, @BJD en @Refo vallen. Maar zou dat echt voor iedereen gelden? Spreken deze personen, waarvan ik van een deel weet dat ze breed bekend zijn in de GG, echt allemaal onzin? Zou het echt allemaal niet waar zijn? Zou het echt maar om de genoemde 10% gaan? Is het allemaal weg te schuiven onder lichtvaardig denken?

[Luther]

Je ziet kerkenraden van bepaalde gemeenten er trouwens ook mee worstelen. Kijk maar eens hoe vaak de afgelopen maanden ds A.T. Vergunst uit Waupun is gekandideerd. Sprak vorige week een ouderling uit zo'n gemeente, die zei: Ja, we hebben hem al vaker beroepen, en we weten dat menselijk gezien de kans 0 is dat hij naar Nederland emigreert, maar wat moeten we dan. De vijver van predikanten die werkelijk ruim en rijk het Evangelie verkondigen voor dode zondaren, zonder te vervallen in schema's, rasters en bevindelijke beschrijvingen is zo klein geworden...

Juist ja; als ik eventjes op https://www.gergeminfo.nl/beroepingswerk kijk, dan zie ik dat ds. Huijser en ds. G.W.S. Mulder beiden 4 beroepen hebben (terwijl laatstgenoemde in veel gemeenten ook nog op tweetal stond), ds. P.G. Heijkamp en ds. Labee (die 2 beroepen heeft) in veel gemeenten op tweetal stonden en dominees zoals ds. Bakker, ds. Brugge, ds. Hakvoort of de gebroeders ds. van Ruitenburg amper of geen beroep krijgen. Dus dat is grote onzin. Bovendien zijn ds. Brons en ds. Zondag ook beroepbaar.
Je beweert altijd dat we nuchter moeten kijken naar het beroepingswerk. Nou, dat geldt hier ook.

Ds. Huijser, ds. Hakvoort, ds. Bakker, ds. C. Van Ruitenburg behoren niet tot die vijver. Ds. P. Van Ruitenburg is ziek, ds. Brons stond op vier tweetallen en men is terecht terughoudend om in zijn omstandigheden ds. Zondag te kandideren.

[Laag]

Een steeds terugkerend thema: een volle Christus prediking, een aandringen, oproepen. Hij alleen, niets van de mens, waar Christus Alles is, en waar de mens niets mee hoeft te brengen.
En dat is waar. Die zorg uit ook Luther, geen voorspelbare prediking, geen aanwijzen wat andere verkeerd doen, geen voorwaarden, geen angst voor zelfbedrog, Christus prediken, en Gods Geest laten werken.
Ik weet niet wie het plaatste, of waar ik het las, over een ravijn, onwetende mensen, wat doe je dan? Roepen! Stop!
Zeker, uit alle macht! Maar wat nu, als je merkt dat ze doof en blind zijn? Dan helpt roepen niet. En wat, als ze ook nog eens in een stik donkere duisternis wandelen? Dan helpt roepen niet, dan helpt geen licht, ze zijn immers blind. Dan helpt geen wegwijzer, geen lantaarn, geen roepen. Ze zijn doof en blind, en in een stikdonkere duisternis.
Wij willen een rijke Christus prediking, maar willen wij wel horen, hoe arm, ellendig, hopeloos, vijandig, wij, van onszelf zijn?
De doodstaat? En gij weet niet, dat gij zijt, ellendig, arm, jammerlijk, naakt? Dat onze ogen geopend moeten worden? Dat onze oren geopend moeten worden? Dat onze voeten gaande gemaakt moeten worden? Dat ons hart een moordkuil is? Een stroom van ongerechtigheden? Een beerput? Een fontein van zonden? En zijn dit voorwaarden? Zijn dit zaken die we mee moeten brengen voor God? Nee, maar Hij leert het Zijn Volk wel, Hij leert het hen, om ze daardoor te ontledigen, leeg te maken, van eigen gerechtigheid, eigen willen, eigen kunnen, eigen ik, om te ontdekken, dat ze blind waren, doof waren, dat ze in duisternis wandelden. Om te ontdekken, al zou Christus in al Zijn schoonheid, met de rijkste beloften, met de meeste gunning, met smekingen mij aangeboden zijn, ik zou niet gewild, en niet gekund hebben, ik was blind, doof, dwaas, verachtelijk...ik wilde Hem niet, ik was blind.
Ik kan het niet goed uitleggen....maar, laten we niet te goed over onszelf denken, en niet te slecht van Jezus.
Ik wens u allen een gezegende zondag.

Zal je misschien verbazen. Maar hier ben ik het ook helemaal mee eens.
Maar laat ook die prediking dan proclamatie zijn, en geen beschrijving.

Misschien wel niet.
Een paar punten die mij bezighouden:
* In hoeverre zijn kerkwisselaars verstrengeld in hun eigen theologisch denken, en bereid om daar naar te kijken, dan wel, zich te onderwerpen aan hun belofte, bij belijdenis en eventueel de doop van hun kinderen. Ik kan mij niet voorstellen dat de prediking in de GG zo verschillend is, dat de leer die alhier geleerd wordt, reden geeft tot zorg.
* Dan wordt ook de moeilijke, verouderde taal, kanseltaal, aangevoerd. Je zult maar voor een klas staan, waar zoveel soorten mensen zitten, als je dan 3+8 moet uitleggen, dan vind de één het te moeilijk, de volgende vind het belachelijk, de derde stapt op en de vierde begint zelf een klasje.
De woordverkondiging, het begrip, begint thuis, in het gezin, als daar bv de Herziene Statenvertaling gelezen wordt, of als daar theologisch een andere afslag genomen wordt, moet men niet raar staan kijken als de kinderen het straks niet meer verstaan, begrijpen.
* God zend Zijn knechten. Dat geloven we, maar zijn we ook opmerkzaam, waarom Hij juist die of die knecht zend? Zien we voor wie Hij zijn knecht zond? De vruchten? Is het Gods alwijs bestuur dat Hij juist die rechtse, wetspredikende knecht zond om een verstokte zondaar te redden? Of die Christus predikende knecht? Om een vastgelopen kind van God tot Jezus te brengen? Of een lijdelijk zondaar de ogen te openen? Zien we hoger op? Zijn knecht is Zijn stem. Misschien heeft een gemeente juist die klap naar links of rechts nodig. En al zijn we theologische zo'n dominee vooruit, misschien heeft uw buurman of buurvrouw die prediking nodig, of dat kind, of u zelf, om weer in evenwicht te komen.
Enkele gedachten.

[Jantje]

Ds. Huijser, ds. Hakvoort, ds. Bakker, ds. C. Van Ruitenburg behoren niet tot die vijver. Ds. P. Van Ruitenburg is ziek, ds. Brons stond op vier tweetallen en men is terecht terughoudend om in zijn omstandigheden ds. Zondag te kandideren.

Juist.
Van ds. P. van Ruitenburg en ds. Huijser, oké dan, heb je gelijk; de beteffende gemeenten die ds. Huijser hebben beroepen zijn ook (uiterst) rechts. Maar kun jij mij dan vertellen waarom de overige 3 predikanten amper een beroep krijgen? En waarom noem je ds. Brugge niet?

[eilander]

Is het nou nodig, of verstandig, om elke predikant te gaan wegen en in een hokje te plaatsen hier?

[Erskinees]

Bron: Twitter, @danielgillissen (normaliter mag ND hier niet, maar dit staat openbaar op Twitter)

Met het oog op dit plaatje vind ik de reactie van ds. Van Eckeveld wel schokkend. Nu kan het natuurlijk zo zijn dat zijn reactie is ingekort, het was immers maar een kort bericht. Ik ben het met hem eens dat een groot deel de GG heeft verlaten vanwege de hang naar een makkelijkere, of lichtere leer. Toch geven deze cijfers voor 100% aan dat er ook wel aan zelfreflectie gedaan moet worden. Al was dat maar 1 zinnetje geweest. Nu weet ik dat mensen die zitten onder de prediking van ds. VE/in de gemeente van Zeist helemaal niets te klagen hebben, bijzonder gebalanceerde en evangelische prediking. Maar de cijfers gaan over het gehele kerkverband. Ik vind het jammer dat er niets van zelfreflectie uit zijn stukje door blijkt. Of in ieder geval de bereidwilligheid om eens onderzoek te doen of zelfreflectie nodig is.