"Zegt u: O, wat moet ik doen? Hoe moet ik geloven? Hoe zal ik dat werk beginnen?, enz. Als een gezant van Christuswege zeg ik: ‘U komt de belofte toe.’ De Heere Jezus roept u door de stem van Zijn waarachtige Woord. Hij zegt dat u, zo ellendig en arm, zo blind en verhard, zo rampzalig en onmachtig en ongelovig als u bent, geheel en zonder verder uitstel of nadenken tot Hem moet komen, en dat u voor altijd moet afzien van uzelf en van alle schepselen en Hem tot uw almachtige Verlosser moet aannemen, opdat Hij u van het ongeloof tot het geloof zou brengen en van de macht van de satan tot God, en opdat Hij u een erfdeel zou geven onder de geheiligden in Zijn Naam. Ach, veracht toch die dierbare en zalige beloften van Christus niet langer door uw ongelovigheid".
Theodorus van der Groe
Gelezen, gedacht, gehoord...
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Bedankt Eilander, voor het plaatsen van dit citaat!
" Geeft U mij wijsheid vandaag"
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Heel mooi, zou ook passen in het topic over afwachten.eilander schreef:"Zegt u: O, wat moet ik doen? Hoe moet ik geloven? Hoe zal ik dat werk beginnen?, enz. Als een gezant van Christuswege zeg ik: ‘U komt de belofte toe.’ De Heere Jezus roept u door de stem van Zijn waarachtige Woord. Hij zegt dat u, zo ellendig en arm, zo blind en verhard, zo rampzalig en onmachtig en ongelovig als u bent, geheel en zonder verder uitstel of nadenken tot Hem moet komen, en dat u voor altijd moet afzien van uzelf en van alle schepselen en Hem tot uw almachtige Verlosser moet aannemen, opdat Hij u van het ongeloof tot het geloof zou brengen en van de macht van de satan tot God, en opdat Hij u een erfdeel zou geven onder de geheiligden in Zijn Naam. Ach, veracht toch die dierbare en zalige beloften van Christus niet langer door uw ongelovigheid".
Theodorus van der Groe
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
https://www.npostart.nl/kijken-in-de-zi ... ON_1284248
https://cip.nl/69041-coen-verbraak-over ... kpredikant
https://cip.nl/69041-coen-verbraak-over ... kpredikant
Wij leven in een wereld waarin bijna alles ons afleidt van God.
Daarom zullen we keuzes moeten maken als we een vertrouwelijke omgang met God willen.
Daarom zullen we keuzes moeten maken als we een vertrouwelijke omgang met God willen.
-
Johann Gottfried Walther
- Berichten: 5123
- Lid geworden op: 05 feb 2008, 15:49
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Ds. R.W. de Koeijer (in 1995) over het voorbereidend werk van de Heilige Geest, bij John Owen (maar wat vele Puriteinen leren)
J. Owen over de Heilige Geest (3)
Voorbereidend werk
Voordat Owen de precieze aard van de wedergeboorte gaat omschrijven, geeft hij eerst aandacht aan de zogenaamde ''voorbereidende werkingen'' die er in de regel aan voorafgaan. De eerste is verlichting, waarbij hij denkt aan de tekst uit Hebreeën 6 : 4 (...) degenen, die eens verlicht zijn geweest (...)''. Het betreft een helderder zicht op de geestelijke zaken dan een natuurlijk mens kan ontvangen, een sterkere toestemming van de geopenbaarde dingen en een zekere vreugde. Daarnaast kan er nog sprake zijn van bepaalde gaven. Ondanks alles is er toch geen sprake van bekering. De tweede is overtuiging van zonde en heeft te.maken met een diepe verontrusting over de schuld van de zonde tegen de geboden. Dit schuldbesef heeft een duidelijk wettisch karakter omdat het vooral ziet op de eis èn de vloek van de wet. Het kan zich zelfs uiten in een diepe uiterlijke vernedering. In het verlengde hiervan ligt als derde een grote reformatie van leven waarin allerlei uiterlijke veranderingen kunnen optreden.
Owen ziet zich ook op dit punt staan in de traditie van de Kerk en verwijst weer naar Augustinus, hoewel hij ook de Middeleeuwen noemt, daarbij wellicht denkend aan de notie van de ''verbrijzeling'' (contritio). De ervaring speelt echter eveneens een niet geringe rol. Onder de verkondiging van het evangelie kan er immers heel veel gebeuren, terwijl het toch niet uitloopt op de omhelzing van Christus. Owen denkt in dat verband onder meer aan de gelijkenis van de zaaier. Omdat dit alles nooit uit het natuurlijke hart van de mens voortkomt, heeft het met het werk van de Geest te maken. Nu kan het hier twee kanten uit. Of de Geest gebruikt dit voorbereidende werk om het hart geschikt te maken de genade van wedergeboorte en bekering te ontvangen. Deze genade is dan het middel tot een heilig doel. Of deze genade wordt door de zonde van onwilligheid en hardnekkigheid afgebroken, zodat er geen oprechte bekering volgt. Zodoende is het voorbereidende werk dienstbaar aan de wedergeboorte, maar tegelijk niet voldoende om de eeuwige redding te garanderen. Owen gaat daarbij dieper in op verschillen tussen een gelovig leven en een leven dat alleen deel heeft aan de voorbereidende genade en merkt op dat het diepste verschil te maken heeft met de positie van de wil. Is de wil van binnenuit vernieuwd zodat de neiging om te zondigen niet alleen beteugeld, maar werkelijk in beginsel gebroken is?
Voorbereiding als werk van de wet
Dit overtuigende werk van de Geest staat nog helemaal in het kader van de wet van het werkverbond. Het kan dus inderdaad alle kanten uit, omdat er nog geen sprake is van een vernieuwde wil die Christus in de belofte van het evangelie aangrijpt. We zijn hierbij geneigd te vragen: Is ook de overtuiging van zonde door de prediking van de wet al niet voluit genade van God? Zo zouden we veelmeer in de geest van de Reformatie spreken. Toch zal Owen dit niet willen ontkennen. Waar de Heere tot de zaligmakende kennis van Christus brengt is de wet alleen maar dienstbaar aan de genade en ligt er zodoende dicht tegenaan. Vanuit de gemeenschap met Christus wordt wettisch berouw veranderd in evangelisch berouw. In het andere geval vervalt de mens of in wanhoop of hij smoort aanvankelijke overtuigingen door hernieuwde zonden in de kiem. Vanuit de praktijk zag Owen dat met overtuiging en berouw nog niet alles gezegd was.
Toch treft het ons dat aanvankelijk berouw in de sfeer van het werkverbond staat, in het kader van de wet. We zouden kunnen zeggen dat dit iets typisch puriteins is, al moeten we er tegelijk bij vermelden dat deze notie reeds bij Ursinus en vooral bij Olevianus is aan te treffen (zie C. Graafland. Van Calvijn tot Comrie 2, p. 22-29; 74 vv.). Daarom is het werk van de Geest hier nog algemeen. Blijkbaar gebeuren onder de verkondiging van het Woord dingen die dieper gaan dan een kille afwijzing van het evangelie en daarom te vatten zijn onder het werk van de Geest.
Situatie van verdorvenheid
De wedergeboorte als werk van de Heilige Geest is volgens Owen pas goed te taxeren als er een duidelijk zicht is op de situatie van de mens als zondaar. Het blijkt dat hij niet gedeeltelijk of tot op zekere hoogte verdorven is, maar volledig naar verstand, wil en gevoel. Het verstand is vooral gehuld in geestelijke donkerheid en verblinding waardoor het licht van het evangelie niet onderscheiden wordt en het geheimenis ervan niet ontwaard. Zodoende begrijpt de natuurlijke mens niet de dingen die van de Geest van God zijn. Er is geen middenweg: of men is natuurlijk of men is geestelijk. Deze duisternis van het verstand is echter vijandschap tegen God, vooroordeel tegen geestelijke zaken en sleept de wil mee in boze lusten. Daarom is de natuurlijke mens niet te verontschuldigen. Slechts het bovennatuurlijke, verlichtende werk van de Geest kan het verstand het juiste inzicht geven en zo uitkomst bieden.
Als het gaat over de wil en het gevoel gebruikt de Schrift een ander beeld: dat van een geestelijk dode, die vervreemd is van het ware leven uit God. Op dat punt trekt Owen opnieuw een vergelijking met de situatie voor de zondeval. Adam had een levensprincipe gekregen, waardoor hij voor God kon leven en steeds weer daden van gehoorzaamheid stellen. Door de zondeval is dat levensprincipe echter verdwenen, waardoor het onmogelijk is geworden op eigen kracht te gehoorzamen. Zonder de vernieuwing van de wil door de gave van een Goddelijk levensbeginsel blijft de mens buiten het leven van en met God. Wanneer God echter door Zijn Geest dat nieuwe leven schenkt, kan zonder meer gesproken worden van een opstanding uit de doden.
Aard van de wedergeboorte
Owen vindt de uitgebreide behandeling van de verdorvenheid van de mens belangrijk omdat anders het gewicht en de aard van de wedergeboorte niet goed getekend kunnen worden. Dit verborgen werk is namelijk niet op één lijn te zetten met wat velen noemen een ''morele aanrading''. Daarbij worden degenen die het evangelie horen, onderwezen in de kennis van de wil van God zoals die geopenbaard is in wet en evangelie om daarna krachtig met allerlei motieven, redenen en argumenten gedrongen te worden ''tot een hartelijke overgave en gehoorzaamheid. In deze opvatting ziet men het werk van de Geest niet verder gaan dan het uitoefenen van een krachtige invloed op het verstand en de wil van de mens om vervolgens de laatste beslissing over te laten aan de wil zelf, wat volgens Owen nog al teveel in handen van de mens legt.
Wedergeboorte is echter een tastbaar werk van de Geest in de ziel, een nieuwe schepping. Treffend is dat hij hier verwijst naar de overeenkomst tussen de vorming van Christus'' natuurlijke lichaam in de schoot van Maria en die van Zijn geestelijke lichaam in de wedergeboorte. Beide zijn scheppingen van de Geest zonder tussenkomst van mensenhanden.
Zodoende is het werk van de Geest niet te keren. Hij is onweerstaanbaar bezig verstand, wil en gevoel te vernieuwen. Daarin sluit Hij echter wel aan bij hun aard, wat concreet betekent dat Hij bijvoorbeeld geen geweld gebruikt om de wil te vernieuwen, maar zo inwerkt dat de wil bevrijd wordt en gaat handelen volgens eigen natuur. Owen wil hier vooral benadrukken ''dat wedergeboorte en geloof niet in het verlengde van menselijk kunnen liggen, maar voluit gaven van God zijn, ten diepste voortkomend uit de verkiezing. In die zin draagt God ook zorg voor de vervulling van Zijn beloften. Als Hij belooft dat Hij het stenen hart zal wegnemen en een vlezen hart geven, doet Hij dat ook en is zo voluit betrouwbaar in Zijn spreken. In de wedergeboorte verlicht de Geest het verstand zodat het op een geestelijke wijze zicht krijgt op de geheimenissen van het evangelie. Zoals God bij de schepping had gezegd: Er zij licht, zo heeft Hij datzelfde gezegd over het duistere mensenhart waardoor Hij de Gever is van geestelijke kennis. De Geest heft eveneens de doodsstaat op door een nieuw hart en een nieuwe geest te schenken, zodat de onwillige nu gewillig en gehoorzaam wordt, terwijl Hij het gevoel verrijkt met geestelijke liefde tot God.
Augustinus als voorbeeld
Voortdurend laat Owen merken dat een dergelijke beschrijving van de wedergeboorte en de voorbereiding daarop te lijden heeft aan scherpe kritiek van tijdgenoten. Dat is echter volgens hem al de eeuwen door zo geweest. In dat verband verwijst hij naar de bekering van Augustinus, die enerzijds op een schone manier het werk van de Geest in een mensenleven tekent, anderzijds tegelijk steeds voorwerp is geweest van spot en hoon. In een apart hoofdstuk geeft hij uitgebreide aandacht aan de gang van Augustinus, beschreven in diens ''Belijdenissen'' (Confessiones). Daarin komt op een indringende manier tot uiting op welk hellend vlak de zondige mens zich van jongsaf aan bevindt. Hij draaft steeds verder van God af, hoewel hij bepaalde indrukken van zijn Schepper niet kan kwijtraken. Allerlei roepstemmen van ''s hemelswege slaat hij in de wind. In Augustinus'' weg ziet Owen echter ook op een onnavolgbare wijze Gods genade getekend. Hij geeft aan hoe Augustinus de kracht van de overtuigingen van zonde, die door de Geest via de prediking van de wet worden gezonden, beschrijft. Dit leidt bij sommige overtuigden tot een ingrijpende reformatie van leven, die in de regel na verloop van tijd door de kracht van de zonde wordt teniet gedaan. Het is voor ons belangrijk dit te volgen omdat we op deze manier een duidelijker zicht krijgen op de verhouding tussen voorbereidend werk en wedergeboorte in Owens visie. Wanneer is iemand de grens tussen algemeen en bijzonder werk van de Geest gepasseerd? Het blijkt dat de Geest bij sommigen de overtuiging van zonde verder doorvoert, zodat er grote conflicten ontstaan tussen verdorvenheid en overtuiging. Daardoor komt er een sterkere poging tot levens verbetering, terwijl de ziel tegelijk verscheurd wordt tussen de macht van het bederf en de schrik van de overtuiging. Er zijn vanwege dit laatste grote zorg over de eeuwige bestemming, schaamte met angst voor de eeuwige toorn vermengd, bange vragen en gebeden om bevrijding. Dat tegelijk de strijd zo hoog wordt opgevoerd, wijst op een beslissende doorbraak. Het blijkt dat de Geest een nieuw levensprincipe in de wil heeft uitgestort, waardoor deze in de strijd tegen de zonde aan de kant van het verlichte verstand is komen te staan. Met andere woorden: het conflict is nu ook in, de wil zelf begonnen en eindigt als de vernieuwde wil Christus in het gewaad van het evangelie omhelst en zich verbindt tot een heilige gehoorzaamheid aan Hem. Het wordt ons duidelijk dat de grens van de wedergeboorte gepasseerd is als de vernieuwing van de wil heeft plaatsgevonden. Dat loopt dan uit op het omhelzen van de belofte van het evangelie. Naar gelang van de situatie zit daartussen kortere of langere tijd. De nadruk valt echter op de logische verbinding tussen de vernieuwing van de wil en gelovige overgave aan de Zaligmaker.
We krijgen uit Owens uitgebreide beschrijving van Augustinus'' bekering de indruk dat hij diens weg naar de wedergeboorte en het geloof in Christus min of meer als maatgevend heeft gezien. Een vrij lange weg met diepten van strijd en aanvechting. Toch treft het ons dat hij in dit verband ook de figuur van Alypius, Augustinus'' vriend, ter sprake brengt en opmerkt dat diens weg naar de levende kennis van Christus veel rustiger en kalmer is geweest. Later drukt Owen zich nog sterker uit en geeft aan dat ingrijpende en schokkende bekeringen in de regel plaatsvinden na een leven in openlijke zonde. God is trouwens vrijmachtig in deze zaak en handelt met elk zondaarsleven in een onuitspreekbare verscheidenheid. Waar het de puritein eigenlijk om te doen is, wordt gaandeweg duidelijker. In de overtuiging van zonde, afgezien van de mate en intensiteit, gaat het om de noodzakelijke voorbereiding op de kennis van Christus, waarbij verwezen wordt naar het bekende woord van de Heiland: Die gezond zijn, hebben de Medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn'' (Luk. 5 : 3). Tegelijk is het waar dat het berouwvolle hart pas vrede vindt door een gelovig rusten op de belofte van het evangelie. In die weg krijgt de gemeenschap met Christus haar centrale plaats toegewezen.
Conclusie
Meer dan de Reformatie heeft Owen, als één van de belangrijkste puriteinen, bij het werk van de Heilige Geest aandacht gegeven aan de wedergeboorte tot geloof en de voorbereiding daarop. Het is de Geest, Die de verkiezende liefde van de Vader en de verzoening door de Zoon toepast in een heilsordelijke weg waarbij roeping en wedergeboorte begin en bron vormen. In de voorbereiding op de wedergeboorte is het er Owen niet om gegaan de natuurlijke mens allerlei vermogens toe te delen, zoals in het onderzoek bij tijden is gesteld, maar om duidelijk te maken dat het enerzijds heel ver kan komen zonder een levende band met Christus, terwijl anderzijds berouwvolle zondaren met een vernieuwde wil tot het evangelie de toevlucht nemen. Daarbij speelt de volgorde van wet en evangelie een belangrijke rol. Hij is niet aan het gevaar ontkomen de weg tot het heil te maatgevend te schilderen en voorbereiding-wedergeboorte-geloof teveel uit elkaar te halen. Tegelijk moeten we echter zeggen dat Owen in de context van zijn tijd heeft willen aangeven dat de Geest het leven werkelijk vernieuwt tot de gemeenschap met Christus en vanuit die gemeenschap heiligt. Daarbij is de vernieuwing van het hart in de wedergeboorte fundamenteel.
J. Owen over de Heilige Geest (3)
Voorbereidend werk
Voordat Owen de precieze aard van de wedergeboorte gaat omschrijven, geeft hij eerst aandacht aan de zogenaamde ''voorbereidende werkingen'' die er in de regel aan voorafgaan. De eerste is verlichting, waarbij hij denkt aan de tekst uit Hebreeën 6 : 4 (...) degenen, die eens verlicht zijn geweest (...)''. Het betreft een helderder zicht op de geestelijke zaken dan een natuurlijk mens kan ontvangen, een sterkere toestemming van de geopenbaarde dingen en een zekere vreugde. Daarnaast kan er nog sprake zijn van bepaalde gaven. Ondanks alles is er toch geen sprake van bekering. De tweede is overtuiging van zonde en heeft te.maken met een diepe verontrusting over de schuld van de zonde tegen de geboden. Dit schuldbesef heeft een duidelijk wettisch karakter omdat het vooral ziet op de eis èn de vloek van de wet. Het kan zich zelfs uiten in een diepe uiterlijke vernedering. In het verlengde hiervan ligt als derde een grote reformatie van leven waarin allerlei uiterlijke veranderingen kunnen optreden.
Owen ziet zich ook op dit punt staan in de traditie van de Kerk en verwijst weer naar Augustinus, hoewel hij ook de Middeleeuwen noemt, daarbij wellicht denkend aan de notie van de ''verbrijzeling'' (contritio). De ervaring speelt echter eveneens een niet geringe rol. Onder de verkondiging van het evangelie kan er immers heel veel gebeuren, terwijl het toch niet uitloopt op de omhelzing van Christus. Owen denkt in dat verband onder meer aan de gelijkenis van de zaaier. Omdat dit alles nooit uit het natuurlijke hart van de mens voortkomt, heeft het met het werk van de Geest te maken. Nu kan het hier twee kanten uit. Of de Geest gebruikt dit voorbereidende werk om het hart geschikt te maken de genade van wedergeboorte en bekering te ontvangen. Deze genade is dan het middel tot een heilig doel. Of deze genade wordt door de zonde van onwilligheid en hardnekkigheid afgebroken, zodat er geen oprechte bekering volgt. Zodoende is het voorbereidende werk dienstbaar aan de wedergeboorte, maar tegelijk niet voldoende om de eeuwige redding te garanderen. Owen gaat daarbij dieper in op verschillen tussen een gelovig leven en een leven dat alleen deel heeft aan de voorbereidende genade en merkt op dat het diepste verschil te maken heeft met de positie van de wil. Is de wil van binnenuit vernieuwd zodat de neiging om te zondigen niet alleen beteugeld, maar werkelijk in beginsel gebroken is?
Voorbereiding als werk van de wet
Dit overtuigende werk van de Geest staat nog helemaal in het kader van de wet van het werkverbond. Het kan dus inderdaad alle kanten uit, omdat er nog geen sprake is van een vernieuwde wil die Christus in de belofte van het evangelie aangrijpt. We zijn hierbij geneigd te vragen: Is ook de overtuiging van zonde door de prediking van de wet al niet voluit genade van God? Zo zouden we veelmeer in de geest van de Reformatie spreken. Toch zal Owen dit niet willen ontkennen. Waar de Heere tot de zaligmakende kennis van Christus brengt is de wet alleen maar dienstbaar aan de genade en ligt er zodoende dicht tegenaan. Vanuit de gemeenschap met Christus wordt wettisch berouw veranderd in evangelisch berouw. In het andere geval vervalt de mens of in wanhoop of hij smoort aanvankelijke overtuigingen door hernieuwde zonden in de kiem. Vanuit de praktijk zag Owen dat met overtuiging en berouw nog niet alles gezegd was.
Toch treft het ons dat aanvankelijk berouw in de sfeer van het werkverbond staat, in het kader van de wet. We zouden kunnen zeggen dat dit iets typisch puriteins is, al moeten we er tegelijk bij vermelden dat deze notie reeds bij Ursinus en vooral bij Olevianus is aan te treffen (zie C. Graafland. Van Calvijn tot Comrie 2, p. 22-29; 74 vv.). Daarom is het werk van de Geest hier nog algemeen. Blijkbaar gebeuren onder de verkondiging van het Woord dingen die dieper gaan dan een kille afwijzing van het evangelie en daarom te vatten zijn onder het werk van de Geest.
Situatie van verdorvenheid
De wedergeboorte als werk van de Heilige Geest is volgens Owen pas goed te taxeren als er een duidelijk zicht is op de situatie van de mens als zondaar. Het blijkt dat hij niet gedeeltelijk of tot op zekere hoogte verdorven is, maar volledig naar verstand, wil en gevoel. Het verstand is vooral gehuld in geestelijke donkerheid en verblinding waardoor het licht van het evangelie niet onderscheiden wordt en het geheimenis ervan niet ontwaard. Zodoende begrijpt de natuurlijke mens niet de dingen die van de Geest van God zijn. Er is geen middenweg: of men is natuurlijk of men is geestelijk. Deze duisternis van het verstand is echter vijandschap tegen God, vooroordeel tegen geestelijke zaken en sleept de wil mee in boze lusten. Daarom is de natuurlijke mens niet te verontschuldigen. Slechts het bovennatuurlijke, verlichtende werk van de Geest kan het verstand het juiste inzicht geven en zo uitkomst bieden.
Als het gaat over de wil en het gevoel gebruikt de Schrift een ander beeld: dat van een geestelijk dode, die vervreemd is van het ware leven uit God. Op dat punt trekt Owen opnieuw een vergelijking met de situatie voor de zondeval. Adam had een levensprincipe gekregen, waardoor hij voor God kon leven en steeds weer daden van gehoorzaamheid stellen. Door de zondeval is dat levensprincipe echter verdwenen, waardoor het onmogelijk is geworden op eigen kracht te gehoorzamen. Zonder de vernieuwing van de wil door de gave van een Goddelijk levensbeginsel blijft de mens buiten het leven van en met God. Wanneer God echter door Zijn Geest dat nieuwe leven schenkt, kan zonder meer gesproken worden van een opstanding uit de doden.
Aard van de wedergeboorte
Owen vindt de uitgebreide behandeling van de verdorvenheid van de mens belangrijk omdat anders het gewicht en de aard van de wedergeboorte niet goed getekend kunnen worden. Dit verborgen werk is namelijk niet op één lijn te zetten met wat velen noemen een ''morele aanrading''. Daarbij worden degenen die het evangelie horen, onderwezen in de kennis van de wil van God zoals die geopenbaard is in wet en evangelie om daarna krachtig met allerlei motieven, redenen en argumenten gedrongen te worden ''tot een hartelijke overgave en gehoorzaamheid. In deze opvatting ziet men het werk van de Geest niet verder gaan dan het uitoefenen van een krachtige invloed op het verstand en de wil van de mens om vervolgens de laatste beslissing over te laten aan de wil zelf, wat volgens Owen nog al teveel in handen van de mens legt.
Wedergeboorte is echter een tastbaar werk van de Geest in de ziel, een nieuwe schepping. Treffend is dat hij hier verwijst naar de overeenkomst tussen de vorming van Christus'' natuurlijke lichaam in de schoot van Maria en die van Zijn geestelijke lichaam in de wedergeboorte. Beide zijn scheppingen van de Geest zonder tussenkomst van mensenhanden.
Zodoende is het werk van de Geest niet te keren. Hij is onweerstaanbaar bezig verstand, wil en gevoel te vernieuwen. Daarin sluit Hij echter wel aan bij hun aard, wat concreet betekent dat Hij bijvoorbeeld geen geweld gebruikt om de wil te vernieuwen, maar zo inwerkt dat de wil bevrijd wordt en gaat handelen volgens eigen natuur. Owen wil hier vooral benadrukken ''dat wedergeboorte en geloof niet in het verlengde van menselijk kunnen liggen, maar voluit gaven van God zijn, ten diepste voortkomend uit de verkiezing. In die zin draagt God ook zorg voor de vervulling van Zijn beloften. Als Hij belooft dat Hij het stenen hart zal wegnemen en een vlezen hart geven, doet Hij dat ook en is zo voluit betrouwbaar in Zijn spreken. In de wedergeboorte verlicht de Geest het verstand zodat het op een geestelijke wijze zicht krijgt op de geheimenissen van het evangelie. Zoals God bij de schepping had gezegd: Er zij licht, zo heeft Hij datzelfde gezegd over het duistere mensenhart waardoor Hij de Gever is van geestelijke kennis. De Geest heft eveneens de doodsstaat op door een nieuw hart en een nieuwe geest te schenken, zodat de onwillige nu gewillig en gehoorzaam wordt, terwijl Hij het gevoel verrijkt met geestelijke liefde tot God.
Augustinus als voorbeeld
Voortdurend laat Owen merken dat een dergelijke beschrijving van de wedergeboorte en de voorbereiding daarop te lijden heeft aan scherpe kritiek van tijdgenoten. Dat is echter volgens hem al de eeuwen door zo geweest. In dat verband verwijst hij naar de bekering van Augustinus, die enerzijds op een schone manier het werk van de Geest in een mensenleven tekent, anderzijds tegelijk steeds voorwerp is geweest van spot en hoon. In een apart hoofdstuk geeft hij uitgebreide aandacht aan de gang van Augustinus, beschreven in diens ''Belijdenissen'' (Confessiones). Daarin komt op een indringende manier tot uiting op welk hellend vlak de zondige mens zich van jongsaf aan bevindt. Hij draaft steeds verder van God af, hoewel hij bepaalde indrukken van zijn Schepper niet kan kwijtraken. Allerlei roepstemmen van ''s hemelswege slaat hij in de wind. In Augustinus'' weg ziet Owen echter ook op een onnavolgbare wijze Gods genade getekend. Hij geeft aan hoe Augustinus de kracht van de overtuigingen van zonde, die door de Geest via de prediking van de wet worden gezonden, beschrijft. Dit leidt bij sommige overtuigden tot een ingrijpende reformatie van leven, die in de regel na verloop van tijd door de kracht van de zonde wordt teniet gedaan. Het is voor ons belangrijk dit te volgen omdat we op deze manier een duidelijker zicht krijgen op de verhouding tussen voorbereidend werk en wedergeboorte in Owens visie. Wanneer is iemand de grens tussen algemeen en bijzonder werk van de Geest gepasseerd? Het blijkt dat de Geest bij sommigen de overtuiging van zonde verder doorvoert, zodat er grote conflicten ontstaan tussen verdorvenheid en overtuiging. Daardoor komt er een sterkere poging tot levens verbetering, terwijl de ziel tegelijk verscheurd wordt tussen de macht van het bederf en de schrik van de overtuiging. Er zijn vanwege dit laatste grote zorg over de eeuwige bestemming, schaamte met angst voor de eeuwige toorn vermengd, bange vragen en gebeden om bevrijding. Dat tegelijk de strijd zo hoog wordt opgevoerd, wijst op een beslissende doorbraak. Het blijkt dat de Geest een nieuw levensprincipe in de wil heeft uitgestort, waardoor deze in de strijd tegen de zonde aan de kant van het verlichte verstand is komen te staan. Met andere woorden: het conflict is nu ook in, de wil zelf begonnen en eindigt als de vernieuwde wil Christus in het gewaad van het evangelie omhelst en zich verbindt tot een heilige gehoorzaamheid aan Hem. Het wordt ons duidelijk dat de grens van de wedergeboorte gepasseerd is als de vernieuwing van de wil heeft plaatsgevonden. Dat loopt dan uit op het omhelzen van de belofte van het evangelie. Naar gelang van de situatie zit daartussen kortere of langere tijd. De nadruk valt echter op de logische verbinding tussen de vernieuwing van de wil en gelovige overgave aan de Zaligmaker.
We krijgen uit Owens uitgebreide beschrijving van Augustinus'' bekering de indruk dat hij diens weg naar de wedergeboorte en het geloof in Christus min of meer als maatgevend heeft gezien. Een vrij lange weg met diepten van strijd en aanvechting. Toch treft het ons dat hij in dit verband ook de figuur van Alypius, Augustinus'' vriend, ter sprake brengt en opmerkt dat diens weg naar de levende kennis van Christus veel rustiger en kalmer is geweest. Later drukt Owen zich nog sterker uit en geeft aan dat ingrijpende en schokkende bekeringen in de regel plaatsvinden na een leven in openlijke zonde. God is trouwens vrijmachtig in deze zaak en handelt met elk zondaarsleven in een onuitspreekbare verscheidenheid. Waar het de puritein eigenlijk om te doen is, wordt gaandeweg duidelijker. In de overtuiging van zonde, afgezien van de mate en intensiteit, gaat het om de noodzakelijke voorbereiding op de kennis van Christus, waarbij verwezen wordt naar het bekende woord van de Heiland: Die gezond zijn, hebben de Medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn'' (Luk. 5 : 3). Tegelijk is het waar dat het berouwvolle hart pas vrede vindt door een gelovig rusten op de belofte van het evangelie. In die weg krijgt de gemeenschap met Christus haar centrale plaats toegewezen.
Conclusie
Meer dan de Reformatie heeft Owen, als één van de belangrijkste puriteinen, bij het werk van de Heilige Geest aandacht gegeven aan de wedergeboorte tot geloof en de voorbereiding daarop. Het is de Geest, Die de verkiezende liefde van de Vader en de verzoening door de Zoon toepast in een heilsordelijke weg waarbij roeping en wedergeboorte begin en bron vormen. In de voorbereiding op de wedergeboorte is het er Owen niet om gegaan de natuurlijke mens allerlei vermogens toe te delen, zoals in het onderzoek bij tijden is gesteld, maar om duidelijk te maken dat het enerzijds heel ver kan komen zonder een levende band met Christus, terwijl anderzijds berouwvolle zondaren met een vernieuwde wil tot het evangelie de toevlucht nemen. Daarbij speelt de volgorde van wet en evangelie een belangrijke rol. Hij is niet aan het gevaar ontkomen de weg tot het heil te maatgevend te schilderen en voorbereiding-wedergeboorte-geloof teveel uit elkaar te halen. Tegelijk moeten we echter zeggen dat Owen in de context van zijn tijd heeft willen aangeven dat de Geest het leven werkelijk vernieuwt tot de gemeenschap met Christus en vanuit die gemeenschap heiligt. Daarbij is de vernieuwing van het hart in de wedergeboorte fundamenteel.
"Zie, de Heere is gekomen met Zijn vele duizenden heiligen, om gericht te houden tegen allen, en te straffen alle goddelozen onder hen, vanwege al hun goddeloze werken, die zij goddelooslijk gedaan hebben, en vanwege alle harde woorden, die de goddeloze zondaars tegen Hem gesproken hebben"
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Ah, nu snap ik het verschil tussen de enge poort en het kruis in de Christenreis. Ik heb het nu niet paraat, maar is Bunyan ook schatplichtig aan Owen?Het wordt ons duidelijk dat de grens van de wedergeboorte gepasseerd is als de vernieuwing van de wil heeft plaatsgevonden. Dat loopt dan uit op het omhelzen van de belofte van het evangelie. Naar gelang van de situatie zit daartussen kortere of langere tijd. De nadruk valt echter op de logische verbinding tussen de vernieuwing van de wil en gelovige overgave aan de Zaligmaker.
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Het antwoord op je vraag weet ik ook niet zo. Alleen de uitspraak die Owen gedaan zou hebben over de predikgaven van Bunyan is overbekend.Posthoorn schreef:Ah, nu snap ik het verschil tussen de enge poort en het kruis in de Christenreis. Ik heb het nu niet paraat, maar is Bunyan ook schatplichtig aan Owen?Het wordt ons duidelijk dat de grens van de wedergeboorte gepasseerd is als de vernieuwing van de wil heeft plaatsgevonden. Dat loopt dan uit op het omhelzen van de belofte van het evangelie. Naar gelang van de situatie zit daartussen kortere of langere tijd. De nadruk valt echter op de logische verbinding tussen de vernieuwing van de wil en gelovige overgave aan de Zaligmaker.
Maar je opmerking vind ik heel scherp en eerlijk gezegd heb ik nog nooit echt een verklaring daarvoor gelezen. Vaak wordt er dan gezegd: 'niet alles klopt in een allegorie.' Maar dat is natuurlijk in deze kwestie onzin, Bunyan deed dit niet zonder bedoeling.
Bedankt!
-
Jantje
- Verbannen
- Berichten: 16185
- Lid geworden op: 18 mei 2017, 20:42
- Locatie: Walcheren - jantjevanrefoforum@gmail.com
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Zeer interessant! Bijzonder en moedig om dit te doen, wetende hoe de achterban hier tegenaan kijkt.
Was getekend,
uw medeforummer Jantje
uw medeforummer Jantje
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Prachtig gemaakte serie. Ik kijk er graag naar.
Met rechters, oud-premiers (helaas was de heer Lubbers al te ziek om deel te nemen aan de gesprekken), militairen, rouwdragenden, wetenschappers.
Mooi dat dominee van Binsbergen ja zei en geheel zichzelf blijft.
Als er schaduw is, dan moet er ook licht zijn ~ Spurgeon
-
Jantje
- Verbannen
- Berichten: 16185
- Lid geworden op: 18 mei 2017, 20:42
- Locatie: Walcheren - jantjevanrefoforum@gmail.com
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Ik dacht aan de vraag of we als reformatorischen nog wel dingen zoals de nieuwe zogenaamde 'Terdegefair' (opvolger van de 'Ga Naar Buiten'-beurs) zouden moeten willen in deze tijd van een steeds meer materialistisch wordende samenleving.
Was getekend,
uw medeforummer Jantje
uw medeforummer Jantje
-
Johann Gottfried Walther
- Berichten: 5123
- Lid geworden op: 05 feb 2008, 15:49
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Alsof dat materialisme aan de Reformatorische wereld voorbij gaat?Jantje schreef:Ik dacht aan de vraag of we als reformatorischen nog wel dingen zoals de nieuwe zogenaamde 'Terdegefair' (opvolger van de 'Ga Naar Buiten'-beurs) zouden moeten willen in deze tijd van een steeds meer materialistisch wordende samenleving.
"Zie, de Heere is gekomen met Zijn vele duizenden heiligen, om gericht te houden tegen allen, en te straffen alle goddelozen onder hen, vanwege al hun goddeloze werken, die zij goddelooslijk gedaan hebben, en vanwege alle harde woorden, die de goddeloze zondaars tegen Hem gesproken hebben"
-
Jantje
- Verbannen
- Berichten: 16185
- Lid geworden op: 18 mei 2017, 20:42
- Locatie: Walcheren - jantjevanrefoforum@gmail.com
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Daarom juist vroeg ik me dit af. Ook onder ons als reformatorischen is dit aan de orde van de dag. Dus vandaar dat ik me deze vraag ook afvroeg.
Was getekend,
uw medeforummer Jantje
uw medeforummer Jantje
Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Wij leven in een wereld waarin bijna alles ons afleidt van God.
Daarom zullen we keuzes moeten maken als we een vertrouwelijke omgang met God willen.
Daarom zullen we keuzes moeten maken als we een vertrouwelijke omgang met God willen.
Re: RE: Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Ik moet eerlijk zeggen, met het schaamrood op mijn kakenJantje schreef:Ik dacht aan de vraag of we als reformatorischen nog wel dingen zoals de nieuwe zogenaamde 'Terdegefair' (opvolger van de 'Ga Naar Buiten'-beurs) zouden moeten willen in deze tijd van een steeds meer materialistisch wordende samenleving.
Ik vond het vroeger erg leuk om naar zulke gelegenheden te gaan:
Wegwijs, familiedagen, Duikenburgse dagen, Kerkverkopingen en diverse fairs , maar ik doe en wil het al jaren niet meer.
Niet dat ik me beter voel dan een ander maar voor mezelf!
Ik werd er hebberig van, was redelijk beinvloedbaar voor aansmerende verkooppraatjes, en nog wat redenen om te besluiten nooit meer naar zulke dingen te gaan.
Ik kom ook nog erg weinig op winkelcentra en markten om diezelfde redenen .
Uit zelfbescherming dus
Nogmaals: ik voel me en ben echt niet beter dan een ander maar voor mij voelde en voelt het meestal niet goed.
Ben/was hebberig en ging de "meute" achterna en werd er door beïnvloed.
Verstuurd vanaf mijn TA-1033 met Tapatalk
Stil mijn ziel wees stil, en wees niet bang voor de onzekerheid van morgen. God omgeeft je steeds, Hij is erbij, in je beproevingen en zorgen!
Re: RE: Re: Gelezen, gedacht, gehoord... [4]
Mooi artikel zegNasrani schreef:https://cip.nl/66363-conny-luchtenburg- ... ege-handen
Verstuurd vanaf mijn TA-1033 met Tapatalk
Stil mijn ziel wees stil, en wees niet bang voor de onzekerheid van morgen. God omgeeft je steeds, Hij is erbij, in je beproevingen en zorgen!