Vervolg proefschrift Ds. Golverdingen

[DDD]

Ten eerste heb ik het nooit over dit artikel gehad. Maar ik heb het wel gelezen, en het slot daarvan is inderdaad geheel in overeenstemming met wat Dijkgraaf schreef. Je moet wel op alle links klikken, want ze geven toegang tot elk een ander artikel.

Ik had het echter over de artikelen die ik zelf citeerde.

Het is gewoon eenvoudigweg een feit dat ds. de Blois en zijn opvolgers in Vlaardingen (waar nog wortels van mij liggen) het eens waren met ds. Jongeleen. http://chrgerefgemdelft.webklik.nl/page/de-open-deur

Dat daarna een zekere versmalling is opgetreden, wil ik niet ontkennen, maar er is geen reden om aan geschiedvervalsing te doen.

[Ad Anker]

@DDD: je wonderlijke interpretatie, helaas zonder verdere duiding, verbaast mij nu en menigmaal. Kun je uitleggen waarom het artikel van ds. den Hengst (volgens mij zegt hij dat het een pest is om kinderen te laten denken dat ze anders zijn (verbondskinderen) t.o.v. 'wereldse' kinderen), overeenkomt met de stelling van dr. Dijkgraaf. (Juist datgene wat Huijgen terecht kenmerkt als hét verschil tussen christelijke en niet-christelijke leerlingen –de beloften van het verbond–blijft in deze opvoeding een externe realiteit. Ouders nodigen hun kinderen niet uit om op God te vertrouwen, omdat er in hun perceptie geen basis is voor dit vertrouwen. Kinderen ervaren God niet als betrouwbaar, omdat hun geleerd wordt dat ze er niet van uit kunnen gaan dat de beloften van God ook op hen van toepassing zijn. De vraag of het heil ook voor hen bedoeld is, blijft voor hen onbeantwoordbaar.)

[Posthoorn]

@DDD: je wonderlijke interpretatie, helaas zonder verdere duiding, verbaast mij nu en menigmaal. Kun je uitleggen waarom het artikel van ds. den Hengst (volgens mij zegt hij dat het een pest is om kinderen te laten denken dat ze anders zijn (verbondskinderen) t.o.v. 'wereldse' kinderen), overeenkomt met de stelling van dr. Dijkgraaf. (Juist datgene wat Huijgen terecht kenmerkt als hét verschil tussen christelijke en niet-christelijke leerlingen –de beloften van het verbond–blijft in deze opvoeding een externe realiteit. Ouders nodigen hun kinderen niet uit om op God te vertrouwen, omdat er in hun perceptie geen basis is voor dit vertrouwen. Kinderen ervaren God niet als betrouwbaar, omdat hun geleerd wordt dat ze er niet van uit kunnen gaan dat de beloften van God ook op hen van toepassing zijn. De vraag of het heil ook voor hen bedoeld is, blijft voor hen onbeantwoordbaar.)

Volgens mij bedoelt DDD dat stukje over jong gestorven kinderen van gelovigen.

[DDD]

Klopt. Ik had het over de twee andere stukken. Maar goed, ik heb ook beweerd dat ds. Den Hengst niet heel anders dacht dan dr. Dijkgraaf. En als ik de artikelen naast elkaar leg, en in het bijzonder het onderstaande deel daarvan, dan denk ik dat de kans groot is dat ds. Den Hengst zich wel in het artikel van Dijkgraaf kon vinden. Maar ik ben het er mee eens, dat het een ander accent legt.

Doch om de wacht bij het beginsel te betrekken, is niet genoeg dat we een averechtsche Verbondsen Sacramentsbeschouwing en daaruit afgeleid Opvoedingssysteem verwerpen, immers bij enkel ontkennen en bestrijden kunnen we niet leven. Neen, ''t is noodig dat we iets positiefs bezitten: een Bijbelsche, gezond Gereformeerde Verbondsen Sicramentsleer in aansluiting aan de Symbolische geschriften der Nederlandsche Kerk, en zulks niet alleen om de Opvoeding onzer kinderen, maar niet minder met het oog op eigen persoonlijk en kerkelijk leven. Op alle levensterrein laat de leer des Verbonds haar invloed gelden.

Waarom wij ook herhaaldelijk op ernstig onderzoek van dit stuk der Waarheid aandringen. En daartoe den weg wijzen. Met blijdschap mag ik er bijvoegen: niet zonder vrucht.

Het hoofdpunt is, dat ik terecht heb gemeld dat de linkerflank van de GG vóór de tweede wereldoorlog breder was dan op dit moment. Dat meld ik zo nadrukkelijk omdat Refiosi en DIA het anders doen voorkomen.

[Ad Anker]

Het hoofdpunt is, dat ik terecht heb gemeld dat de linkerflank van de GG vóór de tweede wereldoorlog breder was dan op dit moment. Dat meld ik zo nadrukkelijk omdat Refiosi en DIA het anders doen voorkomen.

Ik weet niet in hoeverre je daar gelijk in hebt. Ik lees in je link over Delft iets over ds. de Blois en ds. de Hengst in zijn laatste jaren. En ds. Kok uiteraard. Ik lees ook in het boek van dr. Golverdingen de scherpe afwijzing van de koers van ds. Kok door ds. Verhagen in het gesprek in Gouda. Ik weet onvoldoende van de breedte van de linkerflank.

Je neemt overigens aan dat ds. den Hengst in zou stemmen met het artikel van dhr. Dijkgraaf. Ik vraag me dat af. Dat is het lastige van interpretatie. Je stelt dat zonder daar ook maar enig bewijs voor te leveren. Al vind ik het feit dat je toegeeft dat er wel wat verschil zit tussen het artikel uit de Saambinder van ds. den Hengst en dat van dhr. Dijkgraaf al heel wat, al vind je het een accentverschil.

Dat vind ik het verschil tussen dr. Steenblok en ds. Verhagen ook. Een verschil van dag en nacht kan dus een accentverschil zijn, leer ik hier.

[DDD]

Dat vind ik dus niet. Ds. Den Hengst verwijst naar een boek. Dat kun je lezen. Hij schrijft de citaten over de verbondsbeschouwing. Die kun je ook lezen. Dan zie je toch dat die overeenkomen met of in ieder geval niet strijdig zijn met die van Dijkgraaf?

Noem anders twee punten waarop er verschil van mening blijkt. Dat is makkelijker dan uit twee artikelen over twee onderwerpen te bewijzen dat de scribenten het over een bepaald onderwerp in alle delen eens zijn.

Natuurlijk zitten er verschillen in de artikelen. Ze gaan ook (deels) over een ander onderwerp en hebben een andere aanleiding. En het is ook mogelijk dat ik teveel met een roze bril lees, want interpretatie is feilbaar. Maar ik vind dit zijspoor van de discussie ook niet het belangrijkste.

Wat je vindt van de twee door mij aangehaalde artikelen van ds. Den Hengst vind ik veel interessanter. Als daaruit -en uit de citaten van Posthoorn- volgens jou niet duidelijk blijkt dat de linkerflank van de GG er altijd al geweest is, dan is dat mij echt een raadsel. Het gaat trouwens in het derde artikel met de brief net zo goed over ds. Barth en ds Van Neerbos.

Dat laatste ben ik met je eens. Hoewel het bederf van het beste het slechtste is, vind ik een verschil van dag en nacht ook wat overdreven.

Overigens valt het mij op dat er de laatste tijd veel anonieme bezoekers zijn. Zou dit zo'n gevoelig punt zijn dat mensen daar niet publiekelijk belangstelling voor willen hebben? Ik hoop niet dat ik als een olifant door de porceleinkast ga, in ieder geval.

[Posthoorn]

Ik denk dat DDD niet helemaal recht doet aan de werkelijkheid. Om te beginnen is ds. W. den Hengst uit de Gereformeerde Kerken gegaan, juist omdat hij zo'n moeite had met de verbondsleer. Belijdeniscatechisanten moesten beloven gebruik te maken van het avondmaal na hun belijdenis, waar ds. Den Hengst ernstig op tegen was.
Inderdaad spreekt ds. Kersten heel 'verbondsmatig' in het door mij geciteerde artikel (dit en vergelijkbare citaten vind je in het boekje van ds. R. Kok, "Het aanbod der genade"). Wat ds. Kersten echter wel heel duidelijk voorstond en wat naar ik meen bij de heer Dijkgraaf ontbreekt, is de noodzaak van een duidelijke bekering, ook voor kinderen van christelijken huize, en niet een 'geleidelijk opwassen, etc.' Laatste opvatting vind ik trouwens vaker in de GG, zelfs bij een docent van de CGO.
Tot slot: Dijkgraaf bepleit een 'Woelderinkiaans reveil'. Dat past toch echt niet bij de GG, zoals ze nu is, en zoals ze in het verleden was. Ik geloof niet Kersten veel van Woelderink moest hebben en vice versa zeker niet.

[Ad Anker]

Het punt dat ds. den Hengst vond dat ook kinderen van ouders die geen belijdenis gedaan hadden gedoopt moesten kunnen worden is ook geen bewijs van linkse positionering van deze predikant. Wellicht was daar in die tijd een genuanceerder standpunt over maar heeft niets te maken met flanken.4
Het interessante van zo'n discussie is dat ik me weer wat verdiep in bijv. ds. den Hengst. Men leze ook de artikelenserie in de Wachter over deze predikant, te vinden op digibron. Ik heb niet de indruk dat ds. den Hengst een linksgeoriënteerde verbondsvisie had binnen de GG. Wellicht is dat in zijn latere jaren wel wat verfijnd, dat zou kunnen.

[-DIA-]

En...
terwijl men hierover debatteerde,
in verwarring, raakte, en er niet uitkwam
ging er een gesel van moslimterrorisme over Europa...

Wij lazen tevens in de Wachter Sions
een leerzame recensie over het boek
"In wervelwind en storm".
Deze dingen staan naar onze overtuiging,
hoe vreemd het moge klinken,
niet los van elkaar.

God heeft een twist met Nederland en Europa,
en de gehele wereld, en de kerken.
Ik geloof dat we dat ook wel mogen opmerken,
zo tussendoor...

[Ad Anker]

De Wachter Sions, de Saambinder en de Daniël kwamen gisteren voor het eerst wel gebroederlijk in één folie in de brievenbus, DIA. Dat merkte ik dan ook weer op.

[-DIA-]

De Wachter Sions, de Saambinder en de Daniël kwamen gisteren voor het eerst wel gebroederlijk in één folie in de brievenbus, DIA. Dat merkte ik dan ook weer op.

Ik denk dat dit mede te verklaren is door de macht van ERDEE Media Groep...

[GGBeroopingswerk]

De rest van het artikel uit 1928 is ook buitengewoon interessant in het kader van de discussie van de afgelopen dagen.

Bedoel je de discussie over de doop?

Toch is wat Hellenbroek zegt ook verwarrend.
A. Alleen de uitverkorenen behoren tot het genadeverbond.
B. Je kunt je blijkbaar uit dit verbond zondigen (als uitverkorene? )
C. Al de bondelingen hebben deel aan deze goederen ook de niet uitverkoren ( Zijn er dan toch bondelingen die niet uitverkoren zijn ? )

Zoals Hellenbroek het verwoord zie ik weinig verschil met de gezonde drieverbondenleer Ook bij Hellenbroek bevat het verbond blijkbaar meer mensen dan alleen de uitverkoren. Blijf ik alleen zitten met A.

Ik lees al best lang de Evangelische Jesaja van Hellenbroek en vind ook daar geen starre verbondsopvatting die in de twintigste eeuw zijn opgang heeft gemaakt.

Blijkt dus niet allemaal van Hellenbroek, maar ook van de CGK ds. Jongeleen te zijn.

Vandaar dat ik het met A niet eens was en met B en C wel. Zit blijkbaar in mijn DNA
Blijft wel staan dat de preken van Hellenbroek evangelischer zijn dan van zijn volgers uit de twintigste eeuw.

Klein zijweggetje: Ben ook wel benieuwd hoe de opmerking van Hellenbroek "dat het aannemen van Christus de eigenlijke rechtvaardigmakende daad des geloofs is" vorm gaat krijgen in het 3e deel van de catechisatie methode GG.

[Ad Anker]

http://www.rd.nl/boeken/lessen-trekken- ... -1.1364563

[DDD]

Ik denk dat DDD niet helemaal recht doet aan de werkelijkheid. Om te beginnen is ds. W. den Hengst uit de Gereformeerde Kerken gegaan, juist omdat hij zo'n moeite had met de verbondsleer. Belijdeniscatechisanten moesten beloven gebruik te maken van het avondmaal na hun belijdenis, waar ds. Den Hengst ernstig op tegen was.
Inderdaad spreekt ds. Kersten heel 'verbondsmatig' in het door mij geciteerde artikel (dit en vergelijkbare citaten vind je in het boekje van ds. R. Kok, "Het aanbod der genade"). Wat ds. Kersten echter wel heel duidelijk voorstond en wat naar ik meen bij de heer Dijkgraaf ontbreekt, is de noodzaak van een duidelijke bekering, ook voor kinderen van christelijken huize, en niet een 'geleidelijk opwassen, etc.' Laatste opvatting vind ik trouwens vaker in de GG, zelfs bij een docent van de CGO.
Tot slot: Dijkgraaf bepleit een 'Woelderinkiaans reveil'. Dat past toch echt niet bij de GG, zoals ze nu is, en zoals ze in het verleden was. Ik geloof niet Kersten veel van Woelderink moest hebben en vice versa zeker niet.

Het kan zijn dat ik de werkelijkheid geen recht doe. Maar niet op deze punten.

Ik beweer namelijk niet dat ds. Den Hengst een veronderstelde wedergeboorte leerde. Dat was niet het punt. Het ging er in deze discussie toch (onder andere) om of gedoopten deel uitmaken van het verbond der genade?

Dat ds. Kersten stelde dat iedere gelovige een duidelijk bekeringsmoment moet kennen, wist ik eerlijk gezegd niet. Maar goed, dat vind ik dan een afwijking ter rechterzijde. En zegt ook niets over de vraag of ds. Den Hengst zo'n andere visie had dan dr. Dijkgraaf op het punt van het verbond.

Het Woelderinkiaans Reveil zal niet overeenkomen met wat ds. Den Hengst beoogde. Dat heb ik wellicht over het hoofd gezien. Of misschien bedoelt Dijkgraaf net iets anders. In ieder geval zou het mij niet verbazen (maar daar ben ik minder goed van op de hoogte) als ds. Woelderink zich in de door mij geciteerde uitspraken van ds. Den Hengst geheel zou kunnen vinden. Dat ds. Woelderink een heel aantal stappen verder ging, betwijfel ik verder niet. Ik neem overigens aan dat je bedoelt Ds. Den Hengst, want punt van discussie is nu juist of er verschil van inzicht was op dit punt, en daarbij is de mening van ds. Kersten dus niet als enige belangrijk.

Los van het bovenstaande is mijn betoog over de linkerflank van de GG in overeenstemming met de studie ‘Is Kersten een beetje boos op ons?’
Een onderzoek naar het conflict tussen ds. G.H. Kersten, ds. J. Jongeleen en prof. J.J. van der Schuit rondom het genadeverbond in de periode 1927-1939.
van Arjan van den Os.

Dat is ook wel logisch, omdat de leeruitspraken van 1931 natuurlijk voor een zekere selectie zorgden.

[DDD]

Ik mag mijn bovenstaande bericht niet meer aanpassen: dus nog één aanvulling.

Ik weet niet beter dan dat ds. A. Verhagen een dominee was uit het midden van de Gereformeerde Gemeenten. Dat blijkt ook wel uit zijn preken. Ik heb het idee dat hij hier wel als links werd aangehaald, in combinatie met de opvatting dat zijn verschil met Steenblok niet zo groot was, hoewel hij dat zelf ongelukkigerwijs wat extreem formuleerde. Maar daarmee is mijns inziens niets gezegd over de breedte van de Gereformeerde Gemeenten in die tijd en daarvóór.

Ik ben in ieder geval blij dat in onze tijd er een stuk minder ruzie lijkt te worden gemaakt. Al vind ik het jammer dat een deel van de aan de kerkelijke gemeenten geschonken predikanten dan in een ander kerkverband terecht komt.