open brief schreef:Door Arjan Baan en John Kamphuis
“Wien van de profeten hebben uw vaders niet vervolgd? En zij hebben gedood degenen die tevoren verkondigd hebben de komst des Rechtvaardigen, van Welken gijlieden nu verraders en moorders geworden zijt” (Hand. 7:52).
Inleiding
We hebben dit artikel niet geschreven met het doel naar anderen te wijzen. In de eerste plaats vragen wij onszelf af: staan wij iemand in de weg om tot de Heere Jezus Christus te gaan? Zijn wij farizeeërs? Zijn wij een verhindering voor anderen om Christus in Zijn heerlijkheid te zien? Belemmeren wij anderen om uit Zijn volheid te leven? Het is ons hartelijke gebed dat de Heilige Geest in ons aller hart bewogenheid en verootmoediging zal wekken om vanuit de gezindheid van Jezus anderen te mogen weiden en leiden.
Wel is dit artikel geschreven vanuit een nood. Met pijn in ons hart constateren we dat geestelijke leiders een sta in de weg voor zoekende zielen kunnen zijn. God spreekt ernstig tot hen, die anderen belemmeren op Christus te zien. De Heilige Schrift leert ons hoe God godsdienstige huichelarij verfoeit. God rekent af met hen die de Schrift bedekken door haar slechts deels te laten spreken. God rekent af met hen die gedachtespinsels verheffen boven de eenvoud van het Woord en haar daardoor krachteloos maakt. Deze hoogmoed komt ten val. Alle huichelarij komt ten val. Mezelf beter achten dan zoals het Woord mij tekent, is geveinsdheid.
Giftig zuurdeeg
In Mattheüs 23 vinden we de laatste woorden die de Heere Jezus binnen de muren van de tempel heeft uitgesproken. J.C. Ryle schreef hierover: “Het is een vernietigende voorstelling van de godsdienstige leiders en een scherpe terechtstelling van hun leer en praktijk.” Op niet mis te verstane wijze wordt dwaling aan de kaak gesteld. Welke? Traditionalisme en ritualisme… Tot wie sprak Jezus eigenlijk? Opvallend, niet tot de godsdienstige leiders, maar tot Zijn discipelen en het gewone volk (vers 1). Over de ontrouwe leraars, de farizeeërs, klinken acht “wee u’s”. Aangrijpend…
Wat was er aan de hand? Het gezag van God en Zijn Woord werd door de geestelijke leiders op de tweede plaats gezet. Traditie en rite bleken belangrijker. Het Woord van God werd aan de kant geschoven als de theologie en traditie van de leiders in gevaar kwam. Ze baadden zich genoeglijk rond in hun bad van tradities en dogma’s. Knielen voor Koning Jezus was er niet bij. In plaats daarvan trof je hen aan in de vergaderzaal. Met slechts één agendapunt: “Hoe komen we zo snel mogelijk van Jezus af!”
Farizeïsme komen we ook zeer sterk tegen in de reformatorische gezindte. Het is een zuurdeeg waar generaties mee vergiftigd worden. Hardnekkiger nog dan ten tijde van Jezus’ leven op aarde… Het overgrote deel van de (gelovigen in de) reformatorische gezindte leeft alsof de Heilige Geest nooit is uitgestort met Pinksteren. Alleen een intieme liefdesverhouding en een nabije omgang met God kan gelovigen voor dit zuurdeeg bewaren. Laten zij waakzaam zijn en hun ogen onophoudelijk richten op het kruis; dan zal satan met zijn verleidingen en de wereld geen grip op hen kunnen hebben.
In de kerkenraadskamer, maar zonder leven
De farizeeërs hadden zich op de stoel van Mozes geplaatst en spraken ex cathedra. Op de stoel van Mozes vaardigden zij wetten uit en eisten dat het volk blindelings zou gehoorzamen. In de sekte van de farizeeërs was grote ijver voor de wet, die God aan Mozes gegeven had. De godsdienstige leiders vuurden hun opdrachten af richting het volk, maar tegelijkertijd eisten zij van anderen wat zij zelf niet praktiseerden.
Wat valt er nog meer te zeggen over de farizeeërs? Dat er onder hen twee grote partijen waren ontstaan: de school van Hillel en de school van Shammai. Beide scholen hielden zich bezig met de uitlegging van de wet. Over veel punten hadden ze overeenstemming, over andere punten verschilden ze met elkaar van mening. De school van Hillel was over het algemeen op gericht om het ‘juk’ voor het volk lichter te maken. De school van Shammai was juist gericht op het tegenovergestelde. De verschillen tussen de scholen berusten vaak op een geest van oppositie. Ze streden om gezag en maakten veel ruzie met elkaar. Voor beide scholen gold niettemin dat zij op de schouders van het volk lasten legden, die te zwaar waren om te dragen. Zij heersten over het volk als dictators, terwijl ze zelf de geboden niet hielden. Het was een groot uiterlijk vertoon van godsdienstigheid. Hun kleding viel op; ze wilden graag van de mensen gezien worden. Ze hielden van de vooraanzittingen, van de eer en roem van mensen. Ze stonden op belangrijke plaatsen binnen de synagoge. Tegenwoordig zouden we zeggen: ze zitten in de kerkenraadskamer, maar onbekeerd, zonder leven…
Het ging de farizeeërs om degelijkheid en uiterlijk vertoon. Zij werden beheerst door zelfzucht. Zij hadden geen bewogen hart voor het volk, maar heersten over de kudde met strengheid en hardigheid (Ezech. 34:4). De begeerte in het hart van de farizeeër was om eer te ontvangen, om een degelijke dominee genoemd te worden. Maar het Woord leert het ons zo anders. De begeerte van een christen moet zijn om goed te doen en om zichzelf en alles wat hij heeft over te geven tot dienst van anderen. Wat deed Christus? Hij nodigde de vermoeiden om met de last van zonden tot Hem te komen (Matth. 11:28). “Die zegt, dat hij in Hem blijft, die moet ook zelf alzo wandelen, gelijk hij gewandeld heeft” (1 Joh. 2:6).
“Want zij hadden de eer van de mensen lief, meer dan de eer van God” (Joh. 12:43)… Wat moet van ons gezegd worden? Hebben wij de eer van God in alles op het oog? Of bedoelen we achter ons handelen toch ten diepste onszelf?
Rabbi, rabbi!
Op straat, in het openbare leven, werden de farizeeërs begroet met “Rabbi, rabbi”. “Dominee, dominee”. Trots vervulde de harten van de farizeeërs. Zij voelden zich ver verheven boven het gewone volk. Terwijl de Heere Jezus Christus de Leider, de Gids is. Velen zagen op tegen de ‘herders’, terwijl zij de Herder uit het oog verloren. Ook in de reformatorische gezindte heerst een domineescultuur, waarin alles draait om de herder, maar niet om de Herder. De Bijbel leert ons dat christen-zijn er alles mee te maken heeft dat wij verbonden raken met Jezus Christus en een intieme gemeenschapsverhouding met Hem hebben. Veel naamchristenen leven vanuit wat de rabbi (de dominee) zegt. Ze slikken het als zoete koek. Als de dominee verdwijnt, verdwijnt daarmee ook gelijk hun geloof.
Lezers, bent u bij God bekend? Het gaat niet om uw naam bij mensen en ook niet om de mate waarin u met een geestelijke leider verbonden bent. Bent u verbonden aan Christus Jezus? Staat u onder Zijn heerschappij? Begeeft u zich eerder tot het getrouwe Woord van God dan tot mensen die al dan niet het Woord van God naspreken? Leeft u uit de eerste hand (vanuit de rechtstreekse openbaring van God aan u persoonlijk – Zijn Woord) of uit een tweede? Leiders, staat u naast de schaapjes uit uw kudde? C.H. Spurgeon: “In de Gemeente van Christus behoorden wij naar meer ware ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ te streven.”
Erken niemand als vader, want geen mens is in staat om geestelijk leven te verwekken of te onderhouden!
Stel niemand aan als onfeilbare leraar; sta niemand het recht toe een geestelijke dictator te zijn!
J.C. Ryle: “De mens wil altijd liever leunen op een zichtbare dienaar, dan op een onzichtbare Christus.” Maar sta dit niet toe. Door wedergeboorte is uw verbinding met God en Christus net zo nauw als die van ieder ander persoon, ook als die van uw dominee of ouderling!
Jezus zegt: “Want een iegelijk die zichzelven verhoogt, zal vernederd worden; en die zichzelven vernedert, zal verhoogd worden” (Luk. 14:11). Om hoog te worden, moet het (godsdienstige) eigen-ik afsterven! Hoe lager wij afdalen in onze eigendunk, hoe hoger wij bij onze Meester aangeschreven zullen staan. En hoe meer wij het verlangen zullen hebben om de woorden uit Gods mond Zelf te horen en een kudde te weiden in liefde en zorgzaamheid.
Wee u!
Jezus breekt in Mattheüs 23 het hart van de farizeeërs open. Jezus haalt er uit wat er in zat. Ontmaskerend… Het deksel gaat van de vrome beerput. De verborgen dingen legt Jezus open en bloot op tafel. Hij noemt hen zeven keer ‘geveinsden’, twee keer ‘blinde leidslieden’, twee keer ‘dwazen en blinden’ en een keer ‘slangen en adderengebroedsels’. De farizeeërs doen alsof ze het Woord van God liefhebben, maar verwerpen tegelijkertijd Jezus als de Messias. Wee hen!
“Maar wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij sluit het Koninkrijk der hemelen voor de mensen, overmits gij daar niet ingaat en degenen die ingaan zouden, niet laat ingaan” (vers 13).
Als herders (predikanten) een hindernis vormen om tot de Herder te gaan, dan is dat een verschrikkelijke zonde. De schriftgeleerden en farizeeën sloten willens en wetens hun ogen; zij wilden het licht niet zien. Ze zouden het Koninkrijk der hemelen niet binnengaan. Ze verwierpen de boodschap van bekering van Johannes de Doper en weigerden Jezus als Messias aan te nemen. Traditie stak met kop en schouders boven de levende Christus uit! Ze wilden niet dat anderen tot kennis van de waarheid zouden komen (zie bijvoorbeeld Johannes 9: geschiedenis van de blindgeborene). Hoe verschrikkelijk! Het waren struikelblokken voor anderen.
Sommige predikanten in de reformatorische gezindte zijn ook struikelblokken voor anderen. Sommigen zijn net brandweermannen. Elk vuurtje dat ontstaat moet onmiddellijk uitgeblust worden. Schaapjes uit hun kudde worden gemaand tot ziekelijk zelfonderzoek. Er wordt een gordijn van rook aangebracht tussen God en de ziel, die aan hun zorg is toevertrouwd. God zal dit zien en zoeken! Op geen enkele wijze zijn deze predikanten met de engelen verheugd als zondaren in hun gemeente en daarbuiten zich tot de Heere bekeren.
“Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij eet de huizen der weduwen op, en dat onder den schijn van lang te bidden; daarom zult gij te zwaarder oordeel ontvangen” (vers 14).
De schriftgeleerden en farizeeën maakten volop misbruik van zwakke, onbeschermde vrouwen. Met hun masker van vroomheid deden zij zich voor als geestelijke zielzorgers. Ze gevoelden geen enkele schroom om hun invloed en positie te misbruiken. Alles moest wijken voor hun onhoudbare drang naar zelfverheerlijking, eer, roem en aanzien.
“Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij omreist zee en land om één Jodengenoot te maken; en als hij het geworden is, zo maakt gij hem een kind der hel, tweemaal meer dan gij zijt” (vers 15).
De godsdienstige leiders waren in een vleselijke ijver bezig om mensen voor hun eigen partij te winnen. De Schrift wijst ons hier op het gevaar van sektevorming. Sektarisme is altijd een vrucht van het vlees. Eigen koninkrijkjes bouwen is niet Bijbels en daarom verwerpelijk. Te allen tijde moeten we ervoor waken zelfzuchtig te zijn op godsdienstig gebied. Wij moeten geen Joden maken. Geen gereformeerden. Geen baptisten. We worden eenvoudig geroepen om de grote opdracht uit te voeren, die we lezen in Mattheüs 28:19: “Gaat dan henen, onderwijst al de volken, dezelve dopende in den Naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes; lerende hen onderhouden al wat Ik u geboden heb.” Zetten wij ons daarvoor in? Ongeacht van welk kerkelijk instituut iemand lid is?
“Wee u, gij blinde leidslieden; die zegt: Zo wie gezworen zal hebben bij den tempel, dat is niets; maar zo wie gezworen zal hebben bij het goud des tempels, die is schuldig” (vers 16).
In naam waren de farizeeën godsdienstige leidslieden, maar in de praktijk waren ze blinde leidslieden. Hun leer was niet de leer van God; zij waren stekeblind. Zonde, veroordeling, leerstelligheid en huichelarij strooiden werelds zand in hun ogen. Jezus noemt hen dwazen (vers 17). Ze beschouwden zich als theologen van het volk, maar waren niet anders dan werktuigen in handen van satan. C.H. Spurgeon: “Niemand is zo dom als zij, die niet willen leren; en niemand is zo blind als zij, die niet willen zien.” Jezus veroordeelt hun valse en misleidende leer. De blinde leidslieden hechtten grote waarde aan bezweringen “bij het goud des tempels”. Ja, het goud en de tempel hadden zij meer lief dan het altaar.
Wat is onze godsdienst zonder Jezus? Wat is een kerkdienst waarin Christus niet wordt voorgesteld en aangeboden met bevel van geloof en bekering? Wat is een godshuis waarin het bloed van Christus niet van de kansel druipt? Wat zal het roemen in een geschrift uithalen, als Christus niet het stralende Middelpunt van alles is?
“Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij vertiendt de munte en de dille en den komijn, en gij laat na het zwaarste der wet, namelijk het oordeel en de barmhartigheid en het geloof. Deze dingen moest men doen en de andere niet nalaten. Gij blinde leidslieden, die de mug uitzijgt en den kemel doorzwelgt” (verzen 23-24).
De eigengerechtigheid en vroomheid van de godsdienstige leiders kwam openbaar in het zeer nauwgezet zijn in de kleine dingen, terwijl de grote dingen door hen volkomen werden genegeerd. De mug werd uit de beker verwijderd, terwijl de kameel werd doorgeslikt.
In de reformatorische gezindte worden soms kleine, weinig- of nietszeggende dingen in de praktijk van het kerkelijke leven overdreven verheerlijkt, terwijl de dingen die er echt toe doen verwaarloosd worden. Men gaat prat op de Statenvertaling, maar vindt het niet erg als jongeren vervolgens de Bijbel niet lezen. Men laat gerust ouders, die geen vruchten van bekering voortbrengen, hun kind dopen, terwijl anderen van de Heilige Tafel worden onthouden, omdat zij een misstand binnen de gemeente aan de kaak stellen.
Spurgeon zei: “Er zijn ook onder ons van die muggezifters, die blijkbaar niet de minste moeite hebben om een kameel door te zwelgen, met bult en al.”
“Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij reinigt het buitenste des drinkbekers en des schotels, maar van binnen zijn zij vol van roof en onmatigheid” (vers 25).
Farizeïsme houdt de buitenkant schoon, maar is aan de binnenkant onrein, doods en leeg. Een vuil nest vol smerigheid en kilheid. Jezus, de Alwetende, kende de harten van de schriftgeleerden en farizeeën en wist dat het onbekeerde mensen waren. Zij waren niet uit God geboren. Zij waren nakomelingen van adders. Hun vader was de duivel en daarom waren zij zelf ook giftige duiveltjes in vrome gewaden. Jezus kende hen en wist dat zij het oordeel van de hel onmogelijk konden ontvluchten. Voor de farizeeërs was uitwendige kleding en goede vorm belangrijker dan inwendige heiliging en zuiverheid van het hart. Jezus noemt hen “witgepleisterde graven”, van buiten rein en schoon, maar eigenlijk vol huichelarij en wetteloosheid.
De boodschap van de Bijbel is: “Reinigt de handen, gij zondaars, en zuivert de harten, gij dubbelhartigen” (Jak. 4:8). We danken de Heere dat Hij werkt in de reformatorische gezindte, maar Hij kan niet veel van Zichzelf kwijt als we van buiten door een ringetje gehaald kunnen worden, terwijl we van binnen verzwelgen in jacht naar geld en goed, jaloezie en vervuld zijn met een geest van kritiek.
“Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij bouwt de graven der profeten op en versiert de graftekenen der rechtvaardigen, en zegt: Indien wij ten tijde onzer vaderen waren geweest, wij zouden met hen geen gemeenschap gehad hebben aan het bloed der profeten. Aldus getuigt gij tegen uzelven, dat gij kinderen zijt dergenen, die de profeten gedood hebben” (verzen 29-31).
Het laatste “wee u” van Jezus gaat over de verafgoding van gestorven heiligen. Zij bouwden “de graven der profeten” en versierden “de graftekenen der rechtvaardigen”, maar met hun levens lieten zij blijken dat zij één van geest waren met hen “die de profeten gedood hebben”. Dode heiligen werden meer geacht dan de levende. J.C. Ryle schreef bij deze tekst: “De mensen die voorgaven de dode profeten te eren, konden geen schoonheid zien in een levende Christus.”
Vandaag is het niet anders. Oudvaders worden verheerlijkt en op een onbereikbaar voetstuk geplaatst! Maar weten we eigenlijk wel wat deze mannen gedaan hebben en welke kostbare schatten zij hebben nagelaten? We verheerlijken de Reformatoren en Nadere Reformatoren, maar uit onze levens en onze belijdenis laten we duidelijk blijken dat we er niets van begrepen hebben. "De rechtvaardiging van de goddeloze" (Maarten Luther) is verworden tot de rechtvaardiging van de wedergeborene of van de nette kerkmens. Maarten Luther heeft met gevaar voor eigen leven de huichelarij binnen de kerk onverbloemd aan de kaak gesteld; hij haalde de bezem erdoor en wierp heilige huisjes omver. Ook vandaag hebben we weer jonge mannen als Luther nodig, die niet uitgaan uit jeugdige overmoed, maar in betoning van geest en kracht om de eer van de Heere veilig te stellen.
Dit zal profetische prediking bewerken. Wat was de inhoud van de prediking van de profeten? Zonde en oordeel. Er is bekering nodig! Ook vandaag is deze prediking nodig, prediking waarin de zonden aan de kaak gesteld worden. Daar behoort het echter niet bij te blijven. Daar moet ook verkondigd worden dat en hoe overwinning over zonden mogelijk is. Door de bank genomen wordt deze prediking ronduit gehaat in de reformatorische gezindte. Liever blijven we ronddolen in een draaimolen van zonden en ongerechtigheid… God zal dit zien en zoeken!
Christus’ verlangen…
Jezus: “Gij slangen, gij adderengebroedsel, hoe zoudt gij de helse verdoemenis ontvlieden?” (vers 33).
Dit is één van de meest aangrijpende volzinnen die ooit van Jezus’ lippen zijn gekomen. De mate van Israëls ongerechtigheid was bijna vol. De Heiland wist dat de slangen besloten hadden Hem te doden en zodoende een zegel zouden zetten op hun veroordeling…
Als wij ons niet bekeren, zullen wij, net als de slangen, vergaan, reformatorisch Nederland! Ontwaakt!
De Heiland berispte op strenge toon de godsdienstige leiders. Als een goede chirurg sneed Jezus diep in de wond. Het was alles uit liefde. Jezus zal het gezegd hebben met een bloedend hart. C.H. Spurgeon schreef: “Ware liefde zal een eerlijk man dikwijls dringen om datgene te zeggen, wat veel meer pijn doet aan hemzelf dan aan zijn verharde hoorders.” Het hart van de Koning, de Levensvorst, was bedroefd en intens bewogen over Zijn stad Jeruzalem. “Jeruzalem, Jeruzalem, gij die de profeten doodt, en stenigt die tot u gezonden zijn, hoe menigmaal heb Ik uw kinderen willen bijeenvergaderen, gelijkerwijs een hen haar kiekens bijeenvergadert onder de vleugelen, en gijlieden hebt niet gewild” (vers 37).
Slotwoorden
Deze aanklacht willen we niet laten eindigen in een aanklacht, maar met een aansporing. Kom, laat ons terugkeren tot de Heere, de Koning der koningen! De Heere verlangt ernaar Zijn heerlijkheid terug te doen keren in Nederland. Laat ons de hemel bestormen en bidden: “Och, dat Gij de hemelen scheurdet, dat Gij nederkwaamt, dat de bergen van Uw aangezicht vervloten” (Jes. 64:1). God zal zeker horen! “Zal God dan geen recht doen Zijn uitverkorenen, die dag en nacht tot Hem roepen, hoewel Hij lankmoedig is over hen? Ik zeg, dat Hij hun haastelijk recht doen zal” (Luk. 18:7-8).
Arjan Baan & John Kamphuis | 08-05-2009, 10:00
