Waar ging de preek van afgelopen zondag over?

[Luther]

De eerste 'blik op Jezus' bewerkte toch de wedergeboorte?

Kwam direct voort uit de wedergeboorte, zou ik willen zeggen.

Volgens mij leert Calvijn (om hem ook maar eens aan te halen) het niet zo. Ik betwijfel of Calvijn wedergeboorte ziet als voorwaarde tot het geloof in c.q. zien op Jezus. Wedergeboorte is een vrucht van het geloof. Ik dat dat dit ook de les is van Johannes 3.

Iedereen heeft hier gelijk. Calvijn leert dat inderdaad. Maar in de dogmatiek (sorry; sommigen gaan nu in een kramp schieten) onderscheiden we de wedergeboorte in engere en in ruimere zin. De wedergeboorte in engere zin is het moment dat de zondaar van dood levend wordt gemaakt. Daarover spreekt de Heere Jezus in Johannes 3 en ook de Dordtse Leerregels hoofdstuk 3/4 art. 12.
Daarnaast wordt er bij de reformatoren en oudvaders nogal eens gesproken over "wedergeboorte" waarbij ze dan feitelijk de wedergeboorte in ruimere zin bedoelen (zo ook Calvijn is de genoemde passage). Daarmee wordt bedoeld de het nieuwe leven door het geloof, wanneer de ziel voor het eerst en daarna steeds weer opnieuw op Christus heeft mogen zien, en waaruit het nieuwe leven voortkomt (heiligmaking).
Kortom: Er is een wedergeboorte waardoor de mens gaat geloven (wedergeboorte in engere zin / levendmaking). En door dit geloven komt er een nieuwe gezindheid (wedergeboorte in ruimere zin, die dus volgt op het geloven).

[Tiberius]

Maar in de dogmatiek (sorry; sommigen gaan nu in een kramp schieten) ...

Dat doen alleen de doorgewinterde forummers.

[Jongere]

Het gaat mij erom dat we Bijbelse termen moeten blijven gebruiken zoals ze ons gegeven zijn. Niet doorschieten in onze theologische invulling daarvan zodat ze een eigen leven gaan leiden, zeker niet als het het werk van de Heilige Geest betreft. Of het nu in enge of in ruime zin bestaat (volgens mij spreekt de Bijbel over wedergeboorte zelf slechts in engere zin en zijn voor het christenleven andere namen), ik geloof niet dat wedergeboorte ergens door wordt 'bewerkt'. Wedergeboorte lijkt me Bijbels gezien het onderliggende werk van de Heilige Geest waardoor mogelijk wordt waartoe de apostelen in hun preken in Handelingen altijd oproepen: geloof en bekering. Die twee termen zijn eigenlijk een tweeluik van het schilderij dat wedergeboorte heet. En dat zijn ook de twee toetsstenen om te weten of iemand 'uit God geboren is'.
Geloof: Een iegelijk, die gelooft, dat Jezus is de Christus, die is uit God geboren;
Bekering: Een iegelijk, die uit God geboren is, die doet de zonde niet, want Zijn zaad blijft in hem; en hij kan niet zondigen, want hij is uit God geboren.

De wedergeboorte komt dus in principe vóór alles, of beter gezegd denk ik: het ligt onder alles. Het gaat denk ik wel fout als we vanuit die gedachte gaan redeneren, bijvoorbeeld in de preek. Het is niet het doel of de opdracht van een mens om wedergeboren te worden (gelukkig niet, dit gaat volledig buiten hem om), maar de boodschap die tot de mens komt omvat geloof en bekering van zonden. Als Jezus in Johannes 3 over de wedergeboorte spreekt zegt Hij:
Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: Tenzij dat iemand wederom geboren worde, hij kan het Koninkrijk Gods niet zien.
en
Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: Zo iemand niet geboren wordt uit water en Geest, hij kan in het Koninkrijk Gods niet ingaan.
Er staat dus niet in de eerste plaats dat we wedergeboren moeten worden om het Koninkrijk Gods in te gaan, maar dat we het Koninkrijk Gods zonder wedergeboorte nooit zullen ingaan. En als je goed leest is dat niet hetzelfde, geloof ik. Dit (uit hetzelfde hoofdstuk) is hoe men het Koninkrijk Gods ingaat: Die in den Zoon gelooft, die heeft het eeuwige leven; maar die den Zoon ongehoorzaam is, die zal het leven niet zien, maar de toorn Gods blijft op hem; zonder wedergeboorte zal dat nooit kunnen - maar het kernthema is geloof.
Als het wordt omgedraaid en we gaan de wedergeboorte als noodzaak centraal stellen i.p.v. het geloof en de bekering, dan leidt onze theologie ons naar een praktijk die ver afstaat van de Bijbelse prediking in Handelingen. Ik snap daarom waar freek het over heeft, maar vind het echt onjuist om te spreken over wedergeboorte alsof die bewerkt zou worden door geloof. Ook dan komen we in onbijbels vaarwater lijkt me.

De twee begrippen geloof en bekering moeten het kernthema zijn van de boodschap. Zoals in Handelingen dit wordt samengevat:
Betuigende, beiden Joden en Grieken, de bekering tot God en het geloof in onzen Heere Jezus Christus.

De schrijver van de Hebreeënbrief spreekt over 'kinderen' en 'volmaakten in het woord der gerechtigheid' en spreekt in dit verband over deze twee dingen als het eerste fundament:
Daarom, nalatende het beginsel der leer van Christus, laat ons tot de volmaaktheid voortvaren; niet wederom leggende het fondament van de bekering van dode werken, en van het geloof in God.

[Luther]

Het gaat mij erom dat we Bijbelse termen moeten blijven gebruiken zoals ze ons gegeven zijn. Niet doorschieten in onze theologische invulling daarvan zodat ze een eigen leven gaan leiden, zeker niet als het het werk van de Heilige Geest betreft. Of het nu in enge of in ruime zin bestaat (volgens mij spreekt de Bijbel over wedergeboorte zelf slechts in engere zin en zijn voor het christenleven andere namen), ik geloof niet dat wedergeboorte ergens door wordt 'bewerkt'.

De Bijbel zelf spreekt van wedergeboorte alleen in engere zin (althans met dit woord). Het vervelende in de discussie is echter dat belijdenisgeschriften, Reformatoren en oudvaders zich ook bediend hebben van het woord 'wedergeboorte' terwijl ze iets anders bedoelden dan de levendmaking. Zo kun je theologen laten buikspreken door bijvoorbeeld te zeggen: "Calvijn zei over de wedergeboorte....."
Dat klopt dan niet, want Calvijn bedoelde dan niet de wedergeboorte als levendmaking zoals in Joh. 3 wordt aangehaald.

[Zonderling]

De Bijbel zelf spreekt van wedergeboorte alleen in engere zin (althans met dit woord). Het vervelende in de discussie is echter dat belijdenisgeschriften, Reformatoren en oudvaders zich ook bediend hebben van het woord 'wedergeboorte' terwijl ze iets anders bedoelden dan de levendmaking. Zo kun je theologen laten buikspreken door bijvoorbeeld te zeggen: "Calvijn zei over de wedergeboorte....."
Dat klopt dan niet, want Calvijn bedoelde dan niet de wedergeboorte als levendmaking zoals in Joh. 3 wordt aangehaald.

Hiermee ben ik het toch niet eens. In diverse teksten kan het zowel in de 'enge' betekenis als in de 'ruime' betekenis worden opgevat. Bijvoorbeeld Titus 3:5:

- Heeft Hij ons zalig gemaakt, niet uit de werken der rechtvaardigheid die wij gedaan hadden, maar naar Zijn barmhartigheid, door het bad der wedergeboorte en vernieuwing des Heiligen Geestes;

De ruime betekenis ligt hier minstens evenzeer voor de hand als de enge betekenis.
En ook de Nederlandse geloofsbelijdenis gebruikt het woord in de ruime betekenis (door het geloof wedergeboren worden). Om het woord zo te gebruiken, is niets op tegen.

[refo]

Morgen mogen we de uitleg van DL 3/4 12 en mogelijk 13 verwachten.

Op de klank af lijkt art 12 de ds-Verhoef-zienswijze te ondersteunen. De opstellers wisten wel dat dit geleerd moet worden als de - hoe zal ik het noemen? - de huishouding van de wedergeboorte. Er mee werken kun je niet, nog minder het bewerken, slechts geloven.
Want in art 13 maken ze het weer begrijpelijk voor gewonen mensen, niet-theologen.
Artikel 13 gaat in de GG helemaal niet meer op! Natuurlijk begrijpen we het wel volkomen. Zondag aan zondag wordt (door sommigen) uiteengerafeld wat allemaal gevoeld en gedacht wordt. Voor ware wedergboorte is nauwelijks meer een plaats.In plaats van dat zij zich daarin geruststellen, dat zij weten en gevoelen, dat zij door deze genade Gods met het hart geloven, en hun Zaligmaker liefhebben, moeten ze zich noodgedwongen toetsen aan een eindeloos verbalisme.
Dat moet fout aflopen. Zeker voor een onwedergeboren geachte gemeente: die kun je slechts nog aansporen vraag er maar veel om! En dat doen ze en vervullen alzo hun godsdienstplicht: offeren op een hoogtem terwijl Hij gediend wil worden op de plaats die Hij heeft verordineerd: Zijn Woord.

[Gian]

onderscheiden we de wedergeboorte in engere en in ruimere zin. De wedergeboorte in engere zin is het moment dat de zondaar van dood levend wordt gemaakt. Daarover spreekt de Heere Jezus in Johannes 3 en ook de Dordtse Leerregels hoofdstuk 3/4 art. 12.
Daarnaast wordt er bij de reformatoren en oudvaders nogal eens gesproken over "wedergeboorte" waarbij ze dan feitelijk de wedergeboorte in ruimere zin bedoelen (zo ook Calvijn is de genoemde passage). Daarmee wordt bedoeld de het nieuwe leven door het geloof, wanneer de ziel voor het eerst en daarna steeds weer opnieuw op Christus heeft mogen zien, en waaruit het nieuwe leven voortkomt (heiligmaking).
Kortom: Er is een wedergeboorte waardoor de mens gaat geloven (wedergeboorte in engere zin / levendmaking). En door dit geloven komt er een nieuwe gezindheid (wedergeboorte in ruimere zin, die dus volgt op het geloven).

Levendmaking, heiligmaking, wedergeboorte, bekering, je kan alles specificeren in engere en ruimere zin.
Ik ben benieuwd waar Calvijn het woord wedergeboorte gebruikt voor de heiligmaking. Eigenlijk geloof ik dat niet, lijkt me tamelijk verwarrend.
Feitelijk is het ook helemaal niet zo. Bij de levendmaking zijn we een nieuwe schepping. Dat is geen geleidelijke weg ofzo.

[Afgewezen]

Ik ben benieuwd waar Calvijn het woord wedergeboorte gebruikt voor de heiligmaking.

Inst. III, 3: 'Dat wij door het geloof wedergeboren worden. Over de boetvaardigheid.'
"In één woord gezegd, ik versta onder boetvaardigheid de wedergeboorte, die geen ander doel heeft dan dat Gods beeld, dat door Adams overtreding bezoedeld en bijna uitgewist was, in ons hersteld wordt."
Comm. Joh. 1:13: "Nochtans schijnt de Evangelist [Johannes] averechts de wedergeboorte vóór het geloof te stellen, daar ze toch veeleer een vrucht van het geloof is en er dus op volgt. Ik antwoord dat beide zeer wel samengaan, want door het geloof ontvangen wij het onvergankelijk zaad, waardoor wij tot een nieuw en goddelijk leven herboren worden, en toch is het geloof zelf reeds een werk des Heiligen Geestes, Die alleen in de kinderen Gods woont.
Zo is dan in verschillend opzicht het geloof een deel onzer wedergeboorte en een ingang in het koninkrijk Gods, opdat Hij ons onder Zijn kinderen rekene. Want dat de Geest ons verstand verlicht, behoort reeds tot onze vernieuwing. Op deze wijze vloeit het geloof uit de wedergeboorte als uit een fontein (...).
Als (...) de Heere in ons het geloof werkt, wederbaart Hij ons heimelijk en op een verborgen en voor ons onbekende wijze. Is dat geloof ons nu geschonken, dan grijpen wij met een levendig gevoel onzer consciëntie niet alleen de aanneming tot kinderen aan, maar ook de nieuwigheid des levens en andere gaven des Heiligen Geestes."

[Gian]

Daar gaat het toch over levendmaking?

[Afgewezen]

Daar gaat het toch over levendmaking?

En over de heiligmaking = het nieuwe leven in Christus.

[Gian]

Daar gaat het toch over levendmaking?

En over de heiligmaking = het nieuwe leven in Christus.

Dat bedoel ik.
Laat maar.

[Afgewezen]

Daar gaat het toch over levendmaking?

En over de heiligmaking = het nieuwe leven in Christus.

Dat bedoel ik.
Laat maar.

Wat ben je toch weer charmant, Gian.

[Wilma van den Berg]

Mattheus 5: Zalig zijn de armen van geest want hunner is het Koninkrijk der Hemelen (voorbereiding H.A)

[hans123]

Stud. M. Krijgsman:
'S morgens over 1 Petrus 5:7
'S avonds over Zondag 2

[henriët]

Stud. M. Krijgsman:
'S morgens over 1 Petrus 5:7
'S avonds over Zondag 2

leerdam dus...