NBV en 7e gebod

[marsm104]

Oude vertaling: "Gij zult niet echtbreken"

Nieuwe Bijbel vertaling: "Pleeg geen overspel"

Toen we dit lazen, vonden we het nogal raar. Echtbreken en overspel plegen. Is het hetzelfde, of iets anders. Is dit vers goed vertaald?


(ik hoop dat ondanks alle mislukte NBV topics hier inhoudelijk kan worden gesproken)

[Lassie]

Misschien wel een heel simpel antwoord. Als je het woordje Echtbreken vertaald dan kom je op: overspel plegen, vreemd gaan.

Alleen als je het gebod dieper neemt, zoals dat in de Heidelberger Cathechismus leest, weet ik niet of je dan wel goed vertaald is. Maar daar heb ik nog niet verder over na gedacht en gelezen.

[memento]

Ik snap niet waarom de SV hier voor echtbreken heeft gekozen ipv overspel. Ik hou liever de lezing van de King James aan, die heeft (Ex 20:14)

Thou shalt not commit adultery

en ook de Lutherse Vertaling en Leidse Vertaling (Gij zult geen overspel doen).

Het woord in het Hebreews gaat duidelijk over overspel, niet over echtbreuk.

De vertaling overspel is ook logischer als we kijken naar waar vanuit het NT deze tekst geciteerd wordt:

Matt 5:27 Gij hebt gehoord, dat van de ouden gezegd is: Gij zult geen overspel doen.

Matt 19:18 Hij zeide tot Hem: Welke? En Jezus zeide: Deze: Gij zult niet doden; gij zult geen overspel doen; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis geven; 19 Eer uw vader en moeder; en: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven

Mark 20:19 Gij weet de geboden: Gij zult geen overspel doen; gij zult niet doden; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis geven; gij zult niemand te kort doen; eer uw vader en uw moeder

Luk 18:20 Gij weet de geboden: Gij zult geen overspel doen; gij zult niet doden; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis geven; eer uw vader en uw moeder

Rom 13:9 Want dit: Gij zult geen overspel doen, gij zult niet doden, gij zult niet stelen, gij zult geen valse getuigenis geven, gij zult niet begeren; en zo er enig ander gebod is, wordt in dit woord als in een hoofdsom begrepen, namelijk in dit: Gij zult uw naaste liefhebben gelijk uzelven.

Jak 2:11 Want Die gezegd heeft: Gij zult geen overspel doen, Die heeft ook gezegd: Gij zult niet doden. Indien gij nu geen overspel zult doen, maar zult doden, zo zijt gij een overtreder der wet geworden.

Ik kan niets anders concluderen dan dat de SV hier een eigen mening in de tekst vertaald. Wel opvallend dat de NBG51 hier de SV volgt. Alle bekende buitenlandse vertalingen vertalen overspel ipv echtbreuk.

[Miscanthus]

Bedankt memento.

[gerrit de 2e]

De NGB en de Prof.Brouwer vertaling gebruiken in alle gevallen het woord echtbreken, daar waar de SV het overspel noemt. De SV gebruikt alleen in Exodus 1 keer het woord echtbreken.
Lijkt me een niet al te moeilijk onderzoek voor diegene die de grondtekst in huis hebben.

P.S.
Markus 20 bestaat niet, is 10

[memento]

Oorspronkelijk gepost door gerrit de 2e
De NGB en de Prof.Brouwer vertaling gebruiken in alle gevallen het woord echtbreken, daar waar de SV het overspel noemt. De SV gebruikt alleen in Exodus 1 keer het woord echtbreken.
Lijkt me een niet al te moeilijk onderzoek voor diegene die de grondtekst in huis hebben.

P.S.
Markus 20 bestaat niet, is 10

Ik ben heel benieuwd hoe men komt bij het woord echtbreken. Brown-Driver-Briggs Dictionary zegt bij betreffend woord:

05003:
05003 נאף na'aph naw-af'

a primitive root; ; v

AV-adultery 17, adulterer 8, adulteress 4, adulterous 1, women that break wedlock 1; 31

1) to commit adultery
1a) (Qal)
1a1) to commit adultery
1a1a) usually of man
1a1a1) always with wife of another
1a1b) adultery (of women) (participle)
1a2) idolatrous worship (fig.)
1b) (Piel)
1b1) to commit adultery
1b1a) of man
1b1b) adultery (of women) (participle)
1b2) idolatrous worship (fig.)

Thayers dictionary zegt bij het Griekse woord:

03431:
3431 μοιχευω moicheuo moy-khyoo'-o

from <3432>; ; v

AV-commit adultery 13, in adultery 1; 14

1) to commit adultery
1a) to be an adulterer
1b) to commit adultery with, have unlawful intercourse with another's wife
1c) of the wife: to suffer adultery, be debauched
1d) A Hebrew idiom, the word is used of those who at a woman's solicitation are drawn away to idolatry, i.e. to the eating of things sacrificed to idols

Het woord wat in het NT word gebruikt voor 'overspel' bij genoemde citaten is hetzelfde wat de Septuaginta gebruikt in Ex 20:14. Ook opvallend dat de Septuagint zowel in Ex 20:14 als in Deut 5:18 hetzelfde woord gebruikt voor overspel. Of er in het Hebreews wel verschil is weet ik niet; ik heb hier geen Hebreews OT bij de hand.

[Herman]

Waar gaat dit over?

Van Dale geeft uitsluitsel

Simpeler kan het niet, toch? Het is wel leuk al die brontalen, maar je moet je eigen taal niet verleren.

[Aangepast op 22/11/04 door Herman]

[memento]

Oorspronkelijk gepost door Herman
Waar gaat dit over?

Van Dale geeft uitsluitsel

Simpeler kan het niet, toch? Het is wel leuk al die brontalen, maar je moet je eigen taal niet verleren.

Uhm ja, idd. Alleen, het woord echtbreken heeft toch een andere gevoelswaarde dan vreemdgaan of overspel...

[Herman]

Dat komt natuurlijk omdat we de gehele H.C. er achter horen, en dat ligt meer op het vlak van de ethiek en dus theologie, dan op het taalkundige terrein. In ieder geval zie ik geen aanleiding om achter dit taalkundig verschil zoals wij dat nu ervaren ook een verschil van inzicht door de hele bijbel heen bij de statenvertalers zelf te constateren.

Misschien moeten we L.M.P. Scholten eens raadplegen. En bij gebrek aan zijn aanwezigheid op het forum hier zou ik denken, dat de formulering van de tien geboden misschien sterker op eerdere vertalingen leunt, en dus afwijkt van wat de vertalers zelf voor woord(en) kozen om na'aph naw-af weer te geven.

[marsm104]

Maar het komt er dus op neer dat jullie déze 'wijziging' in de NBV wel aanvaarden? Dus het mag zo in de kerk worden voorgelezen? De SV laat hier een steekje vallen?

[arend]

misschien is het mogelijk dat zélfs de SV zijn tekortkomingen kent? volgens mij heeft memento overduidelijk aangewezen dat niet de NBV, maar de státen een 'wijziging' hebben doorgevoerd. (memento is trouwens niet de enige die dat zegt) En omdat de hele HC en een groot deel van de theologische werken zowel inhoudelijk als taalkundig op de SV is geënt, 'voelt' de rechtzetting van zo'n foutje een beetje vreemd.
Laat het nog maar weer eens gezegd worden: het vertalen van de bijbel is en blijft zondig mensenwerk, onvolmaakt en onvolkomen. Of dat vertalen nu in de 17e of in de 21e eeuw gebeurt. vertrouw op God, niet op mensenwerk.

[memento]

Oorspronkelijk gepost door marsm104
Maar het komt er dus op neer dat jullie déze 'wijziging' in de NBV wel aanvaarden? Dus het mag zo in de kerk worden voorgelezen? De SV laat hier een steekje vallen?

Uit de van Dale is duidelijk geworden dat echtbreken hetzelfde betekend als overspel doen. De SV laat dus geen steekje vallen. Toch word de uitdrukking echtbreken door velen verkeerd begrepen, en daarom geeft de NBV een helderdere vertaling, en zou op dit punt meer geschikt zijn om voor te lezen.

[Herman]

Misschien is het goed als we eerst het gevoelsmatig onderscheid tussen echtbreken en overspel eens boven tafel halen, ik heb er op het ogenblik geen last (meer) van.

[memento]

Oorspronkelijk gepost door Herman
Misschien is het goed als we eerst het gevoelsmatig onderscheid tussen echtbreken en overspel eens boven tafel halen, ik heb er op het ogenblik geen last (meer) van.

1. Bij echtbreken denk ik meer aan scheiden dan aan overspel.
2. Bij echtbreken denk ik niet aan alle andere zonden die (naar ik meen) de Targum noemt bij het Hebreewse woord echtbreken, nl. alle sexuele zonden (bv. incest, vreemdgaan, homo-sexualiteit, etc etc). Zie de verklaring van John Gill bij Ex 20:14

[Robert]

Taal leeft.
De betekenis van 'echtbreken' vroeger is niet meer de betekenis van 'echtbreken' nu.
Misschien nog wel officieel in de 'van dale', maar niet in het dagelijks gebruik. Iemand die echtbreekt scheidt van zijn of haar partner.

Wat mij betreft een typisch geval van, sv had het goed, maar de taal is voortgegaan en daardoor is de statenvertaling verouderd en regelmatig niet 'goed' meer.