Valcke schreef: ↑Gisteren, 09:01
Ik heb met wat moeite de desbetreffende zin in het commentaar van Origenes op Romeinen, boek 5, hoofdstuk 9, in Engelse vertaling gevonden:
"It is on this account as well [verwijzend naar het ontvangen zijn in zonde] that the church has received the tradition from the apostles to give baptism even to little children".
("Het is ook om deze reden dat de kerk de traditie van de apostelen heeft ontvangen om zelfs aan kleine kinderen de doop te geven".)
In een noot wordt verwezen naar andere passages in Origines waar iets vergelijkbaar te vinden is.
Nu is het van belang welk woord in het Grieks staat voor 'tradition'. Ik vermoed dat er het woord 'paradosis' staat; ik zou dat graag uitzoeken of uitgezocht willen zien.
Het woord 'paradosis' betekent letterlijk 'iets dat overgegeven is'. In het gebruik in het Nieuwe Testament heeft het woord echter de betekenis en kracht van een inzetting. Het woord is ook verschillende keren gebruikt voor een inzetting die overgegeven is door de apostelen, met name in de volgende teksten:
- 1 Kor. 11:2: 'En ik prijs u, broeders, dat gij in alles mijner gedachtig zijt, en de
inzettingen behoudt gelijk ik die u overgegeven heb.'
- 2 Thess. 2:15: 'Zo dan, broeders, staat vast en houdt de
inzettingen die u geleerd zijn, hetzij door ons woord, hetzij door onzen zendbrief.'
- 2 Thess. 3:6: 'En wij bevelen u, broeders, in den Naam van onzen Heere Jezus Christus, dat gij u onttrekt van een iegelijken broeder die ongeregeld wandelt, en niet naar de
inzetting die hij van ons ontvangen heeft.'
In deze drie teksten is 'paradosis' gebruikt: iets dat overgegeven is, met kracht van een inzetting.
Als het woord 'paradosis' inderdaad hier ook door Origines gebruikt is, dan spreekt Origines hier dus van een apostlische inzetting.
Kortom: ik zou graag willen weten welk woord Origines hier gebruikt heeft.
Als iemand dit kan achterhalen, dan zou dit mooi zijn. Ik probeer er zelf ook nog achter te komen.
Inmiddels ben ik wat verder. Het commentaar van Origines is in het Grieks grotendeels verloren gegaan, dat betekent dat we uit moeten gaan van het Latijn.
Daarin vinden we het woord 'traditio' in de betekenis van een overgegeven inzetting.
Dit naar analogie van bv. de Vulgaat die in 2 Thess. 2:15 en 3:16 ook 'traditio' heeft. In beide gevallen gaat het echter om apostolische inzettingen of voorschriften:
- 2 Thess. 2:15: 'Zo dan, broeders, staat vast en houdt de
inzettingen die u geleerd zijn, hetzij door ons woord, hetzij door onzen zendbrief.'
- 2 Thess. 3:6: 'En wij bevelen u, broeders, in den Naam van onzen Heere Jezus Christus, dat gij u onttrekt van een iegelijken broeder die ongeregeld wandelt, en niet naar de
inzetting die hij van ons ontvangen heeft.'
Het Latijnse woord 'traditio' correspondeert dus inderdaad met 'paradosis' in het Grieks.
Het woord 'traditie' in onze taal zet hier dus op het verkeerde been. Daarom heeft de SV ook terecht niet 'traditie', maar 'inzetting'.
(Helaas heeft NBV21 in beide teksten wél 'traditie', terwijl ze in de Evangeliën hetzelfde Griekse woord vertalen met 'voorschrift'. Dit is inconsequent, maar kennelijk moest de NBV ook voor R-K lezers acceptabel zijn, die hechten aan het woord 'traditie' in deze teksten om daarmee te bewijzen dat de tradities naast de Schrift onderhouden moeten worden.)
Beza vertaalde in beide plaatsen: 'de overgegeven leer'. En dat is correct, zoals ook de eenvoudige vertaling 'inzetting' in de SV correct is.
Conclusie: Origenes spreekt zelf over een apostische inzetting. Een correcte vertaling van de desbetreffende zin is: "Het is ook om deze reden dat de kerk
de (overgegeven) inzetting van de apostelen heeft ontvangen om ook aan kleine kinderen de doop te geven." Origenes zegt dus uitdrukkelijk dat de doop van de kleine kinderen apostolisch gezag heeft, waarbij hij naar alle waarschijnlijkheid zowel de Schrift als de overgeleverde praktijk op het oog had.
