Gereformeerde Gemeenten

[Bertiel]

zijn die er in de gereformeerde gezindte?
Ik zit als ik het zo mag noemen een stuk linkser dan uwes, echter gaat geen preek voor bij zonder bijbelse klanken over ontdekking.

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

ongetwijfeld, ik ga liever terug naar de bron, bijbel, vroege kerk, en hetgeen er tussen 1500 en 1700 ons achtergelaten vanuit Nederland en Engeland

[-DIA-]

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

ongetwijfeld, ik ga liever terug naar de bron, bijbel, vroege kerk, en hetgeen er tussen 1500 en 1700 ons achtergelaten vanuit Nederland en Engeland

Precies dat dacht ik al, dan kunnen we die 'ontdekkende predikers' makkelijker "links" laten liggen. Immers: "die bezorgen je alleen maar dat je in jezelf gaat wroeten..." En dat moeten we voorkomen, want: "Stel, dat ik er eens buiten wordt gepreekt."

[Sallander]

"Iets wat binnen de GG verdacht is, zelfs zo verdacht dat ouderlingen de dag nadat iemand voor het eerst aangaat bij diegene controleren of ze een bekeringsweg kunnen vertellen"

Is dat controle of het verlangen om te horen wat God deed ondervinden?
Juist kort na de Avondmaalszondag is er misschien 'een volheid van het gemoed' om er over (uit!) te spreken. Ik kan me voorstellen dat er dan vanuit de Avondmaalganger ook het verlangen is om te delen wat God gedaan heeft in zijn/haar leven. En vanuit de ouderling het verlangen om dat te horen.

Direct de volgende morgen is zwaar overtrokken, en zal tot de uitzonderingen behoren. Dit is negatieve beeldvorming.
In de drie gemeentes waar ik lid ben geweest laat men er zeker een paar weken overheen gaan. En op wat je in de wandelgangen hoort, is dat in veel gemeentes de praktijk.
En eens met Helma! Er kan ook een positief verlangen zijn om iets van Gods werk te horen. Dan zou ik dezelfde avond nog gaan!!!!

[Rido91]

Misschien nog een niet onbelangrijke vraag: Hoe denken we nu over een bijna-christen?
Wat denken we van boeken als "Betrouwbarew gids naar de hemel" van Joseph Alleine, of "De bijna-christen ontdekt" van Matheus Meade. Is de Mens van Nu eerlijker naar zichzelf toe, en bedriegt hij zichzelf niet meer zo snel? Is er iets veranderd in het het hart van de mens, is die diepe arglistigheid weg, of minder geworden, of zou het misschien zo kunnen zijn dat we niet zozeer ontdekt wensen te worden, en vleien mei goede gedachten omtrent onszelf en maken we geen zorgen, want: "We hebben immer Jezus aangenomen?" En, zo concluderen we misschien: "Jezus is voor zondaren gestorven en dat ik ben ik, en ik geloof dat, en dus is het goed?"

De door u genoemde boeken heb ik niet gelezen maar het korte antwoord is: er zijn maar twee wegen dus zalig of niet zalig. Hoewel ik snap wat er mee bedoelt wordt is er geen derde weg voor 'bijna-christenen.

[-DIA-]

Misschien nog een niet onbelangrijke vraag: Hoe denken we nu over een bijna-christen?
Wat denken we van boeken als "Betrouwbarew gids naar de hemel" van Joseph Alleine, of "De bijna-christen ontdekt" van Matheus Meade. Is de Mens van Nu eerlijker naar zichzelf toe, en bedriegt hij zichzelf niet meer zo snel? Is er iets veranderd in het het hart van de mens, is die diepe arglistigheid weg, of minder geworden, of zou het misschien zo kunnen zijn dat we niet zozeer ontdekt wensen te worden, en vleien mei goede gedachten omtrent onszelf en maken we geen zorgen, want: "We hebben immer Jezus aangenomen?" En, zo concluderen we misschien: "Jezus is voor zondaren gestorven en dat ik ben ik, en ik geloof dat, en dus is het goed?"

De door u genoemde boeken heb ik niet gelezen maar het korte antwoord is: er zijn maar twee wegen dus zalig of niet zalig. Hoewel ik snap wat er mee bedoelt wordt is er geen derde weg voor 'bijna-christenen.

Maar er wel 'bijna-christenen', en hoe weet ik of ik dat ben?

[GG links]

zijn die er in de gereformeerde gezindte?
Ik zit als ik het zo mag noemen een stuk linkser dan uwes, echter gaat geen preek voor bij zonder bijbelse klanken over ontdekking.

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

1 ding staat voor mij vast. DE GG bestaat niet meer als 1 geheel. Ze/we willen dat nog wel uitstralen maar dat is, gelet hier op de discussie, niet zo. En dat is wat mij betreft niet erg.

[-DIA-]

zijn die er in de gereformeerde gezindte?
Ik zit als ik het zo mag noemen een stuk linkser dan uwes, echter gaat geen preek voor bij zonder bijbelse klanken over ontdekking.

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

1 ding staat voor mij vast. DE GG bestaat niet meer als 1 geheel. Ze/we willen dat nog wel uitstralen maar dat is, gelet hier op de discussie, niet zo. En dat is wat mij betreft niet erg.

Dat is wel een heel neutrale opmerking die van beide kanten niet wordt ontkent. Maar we moeten toch eens kleur bekennen. Het kan niet én én zijn maar het is óf óf, dacht ik.

[Rido91]

zijn die er in de gereformeerde gezindte?
Ik zit als ik het zo mag noemen een stuk linkser dan uwes, echter gaat geen preek voor bij zonder bijbelse klanken over ontdekking.

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

Waar het vaak mis gaat in die door u genoemde en geroemde ontdekkende preken is dat ontdekking het doel van de preek lijkt te worden terwijl het een middel zou moeten zijn.

[Bertiel]

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

ongetwijfeld, ik ga liever terug naar de bron, bijbel, vroege kerk, en hetgeen er tussen 1500 en 1700 ons achtergelaten vanuit Nederland en Engeland

Precies dat dacht ik al, dan kunnen we die 'ontdekkende predikers' makkelijker "links" laten liggen. Immers: "die bezorgen je alleen maar dat je in jezelf gaat wroeten..." En dat moeten we voorkomen, want: "Stel, dat ik er eens buiten wordt gepreekt."

Ik neem aan dat hetgeen deze predikers leren toch ook wel bij de door mij genoemde bronnen te vinden is?

[-DIA-]

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

Waar het vaak mis gaat in die door u genoemde en geroemde ontdekkende preken is dat ontdekking het doel van de preek lijkt te worden terwijl het een middel zou moeten zijn.

U bedoelt wellicht te zeggen "het ging mis bij de oprichters van de gereformeerde gemeenten", en daar lag de wortel van wat we niet meer wensen?

[Carsten]

ik heb deze predikers weinig tot niet gehoord. wat ik heb gehoord is veel christen, weinig Christus, ontdekking buiten Christus om, is geen bijbelse ontdekking maar van en voor de mens. Ik heb ontdekking gehoord bij predikers die Christus nabij brachten, vanuit Zijn goedheid en verdienste, zo zal het harde hart verbroken worden en niet andersom.

Maar nu denk ik toch zomaar dat u zaken veroordeeld die genoemde predikers wel benoemden (of nog nog benoemen) en wat tot een nauw zelfonderzoek moet leiden. Want wees ervan overtuigd dat de predikers die sommigen wat verachtelijk als rechts benoemen, niet anders preken dan de 'founding fathers' van onze gemeenten.

ongetwijfeld, ik ga liever terug naar de bron, bijbel, vroege kerk, en hetgeen er tussen 1500 en 1700 ons achtergelaten vanuit Nederland en Engeland

Precies dat dacht ik al, dan kunnen we die 'ontdekkende predikers' makkelijker "links" laten liggen. Immers: "die bezorgen je alleen maar dat je in jezelf gaat wroeten..." En dat moeten we voorkomen, want: "Stel, dat ik er eens buiten wordt gepreekt."

En de oudvaders zouden tegen zelfonderzoek zijn? En een mens erbinnen prediken?
Wat heb u tegen de oudervaders, behalve dat de predikers die u graag hoort regelmatig tegen de leer van onze oudvaders (dan bedoelen wij voor 1800) ingaan?

[CvdW]

Ik vind wel een vreemd gesprek.
Gods Woord preekt je erin en mag dat niet?

[GG links]

zijn die er in de gereformeerde gezindte?
Ik zit als ik het zo mag noemen een stuk linkser dan uwes, echter gaat geen preek voor bij zonder bijbelse klanken over ontdekking.

Laat ik het eens omkeren: Hebt u wel eens een ontdekkende preek beluisterd die u raakte? En laat ik dan preken noemen van predikers die de diepte ingingen: Wat denkt u van predikers als ds. G.H. Kersten, ds. E. Venema, ds. P. Blok, maar ook nog in leven zijnde predikers als ds. van Boven, ds. Verschuure of ds. Huijser, en natuurlijk ook buiten ons kerkverband, maar dat valt misschien onder een ander topic.

1 ding staat voor mij vast. DE GG bestaat niet meer als 1 geheel. Ze/we willen dat nog wel uitstralen maar dat is, gelet hier op de discussie, niet zo. En dat is wat mij betreft niet erg.

Dat is wel een heel neutrale opmerking die van beide kanten niet wordt ontkent. Maar we moeten toch eens kleur bekennen. Het kan niet én én zijn maar het is óf óf, dacht ik.

Of P. Blok, Verschuure Huijser of Vreugdenhil. Niet en en ?

[De Rijssenaar]

Soms vraag ik mij wel af hoe ver je kunt gaan met ontdekkende prediking. Waar komt die behoefte vandaan om maar voortdurend ontdekt te worden en daar alleen maar focus op te hebben? Je kunt altijd overal een vraagteken achter plaatsen. Is de extreme focus op veel ontdekking soms ook geen ongeloof? Dat je eigenlijk niet op Christus vertrouwd maar toch op dingen van jezelf. Er mag toch ook vertrouwen zijn in de leiding van de Heilige Geest. Je kunt alles tot de millimeter onderzoeken, maar ik denk dat je dan altijd weer iets nieuws vindt waar je vraagtekens bij kunt zetten. Millimeters bestaan weer uit micrometers en micrometers weer uit nanometers… Het stopt nooit. En ondertussen ben je met een microscoop alles aan het naspeuren, maar ben je niet met Christus bezig.

[-DIA-]

Het huidige denken vonden we eerst onder de 'vrijgemaakten'
Het wordt wellicht wat duidelijker als er een recensie lezen van 'De bijna-christen ontdekt' in het RD van 19 aug. 1989:

"De bijna-christen ontdekt", mag dat nog?
"De bijna-christen ontdekt of de valse belijder beproefd en verworpen". Zo luidt de titel van een in 1661 door ds. Matheus Meade uitgegeven boekje. Voor kerknieuwsredacteur A. P. Wisse van het Nederlands Dagblad (ND) staat vast: „Mattheüs Meade heeft van de godsdienst een systeem gemaakt. Uit angst voor een te optimistisch christendom, beperkt hij op een bijbels niet te verantwoorden wijze het aanbod van genade". Dat is een forse uitspraak. En dat terwijl collega Wisse het boek van Meade zelf niet kent of in handen gehad heeft.

Wisses oordeel komt niet als een verrassing. Nog slechts kortgeleden publiceerde hij in zijn —mij trouwens sympathieke— krant enkele artikelen over de Gereformeerde Gemeenten met veelzeggende koppen als "Geen beloften voor de gemeente" en "Tien jaar na de systeemdwang-brochure". (Het is overigens al dertien jaar geleden dat de bewuste brochure van de heer E. Hofman verscheen.)
Aanleiding voor de nu bedoelde publikatie in het ND van enkele weken geleden is een bijdrage van ds. G. Blom in het christelijke gereformeerde blad "Bewaar het pand", door Wisse getypeerd als „het blad van de 'zware vleugel' in de Chr. Geref. Kerken".

Geen boze bedoelingen
Nu kan ik ieder die Meade boze bedoelingen toeschrijft bij voorbaat uit de droom helpen. Men kan het boek van Meade gebruiken om al het mogelijke geestelijk leven weg te redeneren. Om alles wat er van binnen leeft bewust te ontkennen. Om stelselmatig dé Geest uit te blussen. Wat kan men daarvoor echter niet misbruiken? De duivel gebruikt er Gods Woord nog wel voor om iemand te verleiden zichzelf als een Judas te zien. Maar dat alles wil Meade niet. Hij wil die zichzélf bedriegen, helpen. Meade onderkent het gevaar van zijn boekje: „.. .ik vrees dat de zwakke gelovige hierdoor de moed zal ontvallen". Om dat te voorkomen, zo schrijft hij, toont hij telkens aan, „dat hoewel iemand ver gaan kan, en toch een bijna-christen kan zijn, een mens hierin te kort schieten kan, en toch een waar christen is". Met andere woorden: Een bijna-christen kan soms uiterlijk meer de gedaante van godzaligheid hebben dan een waar christen. Die ware christen moet daarom niet wanhopen. Neen, het is niet de bedoeling van Meade om van de godsdienst een systeem te maken. Maar om -hulpvaardig en tot hun heil- hen te ontnuchteren die in Openbaring 3 vers 1 de naam hebben dat zij leven, terwijl zij dood zijn. Het is om de op het zand bouwende dwaas wijs te maken en niet om de genade te beperken: „O leg dan uw fundament door het geloof op de Rotssteen Christus Jezus; ziet op Christus door alles, en rust op Hem in alles".

Het manco
Wisses oordeel vormt geen verrassing, zei ik.. De vrijmoedigheid waarmee hij -onbekend met het boekje als zodanig— dat oordeel uitspreekt, wél. De ND-journalist kan met Meade niet uit de voeten, kent hem niet, vermoedt dat hij een Schotse puritein was, enzovoorts. Zo heel veel weet ik ook niet van hem. De mij bekende encyclopedieën zwijgen inderdaad. Meade was een Engelse independent, die leefde vanaf ongeveer 1630 tot 1699. Behalve het gewraakte werkje, dat in 1682 voor het eerst in het Nederlands verscheen, kennen wij in onze taal (1687) zijn "Ontdekkinge van 't profyt der vroege gehoorsaamheyt".
Hoe het ook zij, in die sector van de gereformeerde gezindte waar men het gewicht gevoelt van Paulus' opwekking aan de Korinthiërs -„Onderzoekt uzelf of gij in het geloof zijt, beproeft uzelf"-, in die kring is Meade bekend genoeg.
Collega Wisse kan met Meade niet uit de voeten. Of liever -en dat is de kern van de zaak- hij kan met de bijna-christen niet uit de voeten.
De ND-journalist vraagt zich dan ook af wat een bijna-christen nu eigenlijk is. Is hij een hypocriet of huichelaar, zoals de Heidelberger Catechismus deze kent? zo vraagt Wisse zich af. „Iemand die alleen maar doet alsof?" En daar zit, nogmaals, de kern van de zaak. Andere dan opzettelijke hypocrieten bestaan er voor Wisse kennelijk niet. Daar zit het manco! Hij kent niet een bijna-christen zoals Meade ze wel kent.

Hypocrieten
Wat zijn dan de kenmerken van de bijna-christen van Meade? Die kan veel kennis, grote gaven en een hoge belijdenis hebben. Hij kan veel doen tegen de zonde, genade begeren en beven voor en zich verheugen in Gods Woord. Hij kan lid van de kerk zijn, vast op de hemel hopen, onder grote en zichtbare veranderingen en ijverig in de godsdienst zijn. Hij kan veel bidden, lijden voor Christus, een soort van geloof hebben, liefde hebben tot Gods volk, ver gaan in het gehoorzamen van Gods geboden, enzovoorts.
Dat is geen hypocriet, zegt Wisse dan, maar „eerder iemand die hunkert naar genade, maar het niet grijpen kan". „Die bijna-christen moet niet ontmaskerd worden, maar geholpen", aldus Wisse. Hier zit het manco, de kern van de zaak. Meade ziet in die mensen helemaal geen hunkerende mensen, mensen die kloppen en wie niet wordt opengedaan.
Meade bedoelt dat er heel veel mensen zijn, uiterlijke belijders, dié in al hun uiterlijke ' godsdienstplichten rust vinden. Zij vertrouwen op het aanbod van genade, beschouwen zichzelf als gelovigen en kunnen rustig naar de eeuwigheid reizen. Terwijl het toch te kort is.
Zulken beschouwt hij als bijna-christenen. Voor Wisse schijnen er alleen bewuste huichelaars te zijn. Bij Meade zijn er ook 'onbewuste' hypocrieten. Mensen die zich heus niet met opzet bedriegen voor de eeuwigheid, maar -betrekkelijk- onbewust. En het is de bedoeling van Meade om deze dwaze bouwers te verwijzen naar het enige Fundament.

Verstaanbaar spreken
Ik neem het collega Wisse niet kwalijk dat hij Meade niet begrijpt. Hoe zou ik? Het hangt samen met zijn kerkelijk standpunt. Er is denk ik in zijn kerk, door de grote nadruk op de noodzaak om de verbondsbeloften gelovig en zonder meer te omhelzen, geen plaats voor bijna-christenen in de zin van Meade. Daarmee is niet gezegd dat ze er werkelijk niet zijn. Wel raad ik hem aan: Gooi wat je niet begrijpt niet gelijk overboord, maar onderzoek het eens nader en probeer er winst mee te doen.
Had Wisse maar eerst gekeken bij Handelingen 26 vers 27 en 28. Agrippa was -bij wijze van spreken- zo'n bijna-christen. Hij kende de geschiedenis, geloofde zelfs de profeten. „Dat is", zegt de kanttekening op de Statenvertaling, „voor waarachtig en voor Gods Woord houden". Dat is niet gering. Hij hield de bedreigingen en beloften van die profeten voor „waarachtig". En toch werd Agrippa geen christen. Zij geloof was niet meer dan uiterlijke kennis.
Er is een geloof dat alleen verstandelijk is en niet in het hart zit. Waar geen wezenlijke levensvernieuwing aanwijsbaar is, die voor de buitenwereld zichtbaar wordt. De boom wordt aan de vrucht gekend. Wie zou niet vrezen? Er zijn nog zulke mensen als Agrippa. In de kerk. Overtuigd van de waarheid, met een ontwaakt geweten, kunnen zij toch een enkele lievelingszonde niet loslaten. Verstrooiing verdringt alle indrukken, verzoeking brengt ons ten val.

Terrein gewonnen
Waarom schrijf ik dit allemaal? Om een vrijgemaakte collega de das om te doen? Integendeel. Maar omdat ik wel eens bang ben dat zijn opvattingen steeds meer terrein winnen in de gereformeerde gezindte. Men moet vooral de mensen uit hun lijdelijkheid vandaan preken. Men moet niet zo strak de kenmerken van genade prediken. Men moet niet te veel aanwijzen waar het verkeerd kan gaan, maar liever 'positief' zijn. Men mag niet ongelovig zijn. Men moet de verbondsbeloften en het aanbod prediken. Men moet geloven.
Veel daarvan is nog waar ook. Maar waar zien wij in de praktijk dat er een ander, een nieuw leven groeit? Vruchten van heiligmaking mogen, kunnen toch niet uitblijven? Daarom blijft zelfonderzoek nodig. Daarbij blijven de geschriften van theologen uit voorbije eeuwen nuttig.
Jazeker, het aanbod van genade kan men niet wijd genoeg.uitbreiden! Maar de ellende van de mens kan men -daartegenover- niet diep genoeg peilen. En voor de boze streken van het menselijk hart kan men niet ernstig genoeg waarschuwen. Agrippa moet net zo goed aangewezen worden als Judas en Demas.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad