Welke muziek beluister je nu?

[Johann Gottfried Walther]

Orgelmuziek van Johann Gottfried Müthel (1728-1788), organist in Riga,
leerling van Johann Paul Kunzen, JS. Bach, CPE Bach en Johann Christoph Altnickol

https://www.youtube.com/watch?v=C5owIfR6oHw

[Bourdon16]

Wim van Beek speelt Bach vanuit de Martinikerk te Groningen.
Prachtig!

https://youtu.be/yux6IbZBUkw?si=ldprEIDfgZDBdTp7

Daar heb ik de originele cd van, opgenomen in 2013, Van Beek was toen 83, indrukwekkend wat een niveau hij ook toen nog had.

Nou inderdaad. Knap zeg.
En ik vind het ook mooi dat de registraties erbij staan. Daar probeer ik dan weleens wat van te onthouden.
Als ik zelf speel trek ik al snel veel te veel open.

[Hendrikus]

Wim van Beek speelt Bach vanuit de Martinikerk te Groningen.
Prachtig!

https://youtu.be/yux6IbZBUkw?si=ldprEIDfgZDBdTp7

Daar heb ik de originele cd van, opgenomen in 2013, Van Beek was toen 83, indrukwekkend wat een niveau hij ook toen nog had.

Nou inderdaad. Knap zeg.
En ik vind het ook mooi dat de registraties erbij staan. Daar probeer ik dan weleens wat van te onthouden.
Als ik zelf speel trek ik al snel veel te veel open.

In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister.

[ejvl]

Wim van Beek speelt Bach vanuit de Martinikerk te Groningen.
Prachtig!

https://youtu.be/yux6IbZBUkw?si=ldprEIDfgZDBdTp7

Daar heb ik de originele cd van, opgenomen in 2013, Van Beek was toen 83, indrukwekkend wat een niveau hij ook toen nog had.

Nou inderdaad. Knap zeg.
En ik vind het ook mooi dat de registraties erbij staan. Daar probeer ik dan weleens wat van te onthouden.
Als ik zelf speel trek ik al snel veel te veel open.

In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister.

Ik zie dit bij de beschrijving staan:

0:00 Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 645
Man 2+BW Prestant 8' md.
RW Roerfluit 8' Schalmei 8' ms.
Ped Subbas 8' Octaaf 8' Gedekt 8'

De Subbas zal wel een 16vt mee bedoelt zijn.
Wat ik echter ooit geleerd heb van een puritein is dat je nooit prestanten met fluiten moet mengen.
Weet jij zo hoe dat zit bij deze stijlvorm?

[Henk J]

Nou inderdaad. Knap zeg.
En ik vind het ook mooi dat de registraties erbij staan. Daar probeer ik dan weleens wat van te onthouden.
Als ik zelf speel trek ik al snel veel te veel open.

Persoonlijk vind ik zijn cd met het 'Dritter theil der Clavierübung' de beste uitgave die ik van hem ken. En daar staat ook een uitgebreide toelichting van Cor Edskes in, zeer lezenswaardig.

[Henk J]

Ik zie dit bij de beschrijving staan:

0:00 Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 645
Man 2+BW Prestant 8' md.
RW Roerfluit 8' Schalmei 8' ms.
Ped Subbas 8' Octaaf 8' Gedekt 8'

De Subbas zal wel een 16vt mee bedoelt zijn.
Wat ik echter ooit geleerd heb van een puritein is dat je nooit prestanten met fluiten moet mengen.
Weet jij zo hoe dat zit bij deze stijlvorm?

Wat bedoel je precies? Dat hij een Octaaf 8' mengt met een Gedekt 8'? Denk niet dat je daar veel van hoort.
Uitgangspunt wat ik zelf hanteer is, ga uit van de regels der leer maar durf er ook van af te wijken als het de klank ten goede komt.

[ejvl]

Ik zie dit bij de beschrijving staan:

0:00 Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 645
Man 2+BW Prestant 8' md.
RW Roerfluit 8' Schalmei 8' ms.
Ped Subbas 8' Octaaf 8' Gedekt 8'

De Subbas zal wel een 16vt mee bedoelt zijn.
Wat ik echter ooit geleerd heb van een puritein is dat je nooit prestanten met fluiten moet mengen.
Weet jij zo hoe dat zit bij deze stijlvorm?

Wat bedoel je precies? Dat hij een Octaaf 8' mengt met een Gedekt 8'? Denk niet dat je daar veel van hoort.
Uitgangspunt wat ik zelf hanteer is, ga uit van de regels der leer maar durf er ook van af te wijken als het de klank ten goede komt.

De de Roerfluit+Schalmei tegen de Prestand 8.

[Henk J]

De de Roerfluit+Schalmei tegen de Prestand 8.

Dat zijn natuurlijk twee aparte melodielijnen, dan kun je volgens mij prima een prestant tegenover een fluit zetten. Heb eerlijk gezegd nog nooit gehoord dat je dat niet 'mag' doen. Het niet combineren van prestanten en fluiten, met name in een wat forsere registratie is natuurlijk logisch i.v.m. de beschikbare wind en de verdikking van de klank.

[ejvl]

De de Roerfluit+Schalmei tegen de Prestand 8.

Dat zijn natuurlijk twee aparte melodielijnen, dan kun je volgens mij prima een prestant tegenover een fluit zetten. Heb eerlijk gezegd nog nooit gehoord dat je dat niet 'mag' doen. Het niet combineren van prestanten en fluiten, met name in een wat forsere registratie is natuurlijk logisch i.v.m. de beschikbare wind en de verdikking van de klank.

Het was een keer bij een lezing van Sietze de Vries die dat vertelde.
Niet dat ik mij eraan hou want ik combineer gewoon wat ik mooi vind klinken maar ik speel meestal ook niet in die stijlvorm.

[Henk J]

Het was een keer bij een lezing van Sietze de Vries die dat vertelde.
Niet dat ik mij eraan hou want ik combineer gewoon wat ik mooi vind klinken maar ik speel meestal ook niet in die stijlvorm.

Lijkt me sterk dat Sietze de Vries deze registratie zou afkeuren. Zelf zet De Vries ook regelmatig prestanten tegenover fluiten in een koraalbewerking.

[Inwoner]

Het was een keer bij een lezing van Sietze de Vries die dat vertelde.
Niet dat ik mij eraan hou want ik combineer gewoon wat ik mooi vind klinken maar ik speel meestal ook niet in die stijlvorm.

Lijkt me sterk dat Sietze de Vries deze registratie zou afkeuren. Zelf zet De Vries ook regelmatig prestanten tegenover fluiten in een koraalbewerking.

Deze wetmatigheden kun je niet straffeloos op elk orgel en in elke ruimte toepassen. Orgels zijn zó verschillend en het mooiste is, als je jezelf door het orgel laat leiden, vooral als dat orgel een sterk karakter heeft. Dan is de genoemde wetmatigheid wel een richtinggever, maar niet meer dan dat.

[Hendrikus]

In de Noordduitse barok sprak men van een Aequalverbot: dan zou je inderdaad geen prestant en fluit van dezelfde voetmaat tegelijk mogen trekken. Vaak is dat terug te voeren op de gebrekkige windvoorziening, die kon het gewoon niet aan als je teveel registers tegelijk opentrok die veel wind verbruikten.

Naarmate de windvoorzieningen beter werden, luisterde dat niet meer zo nauw. En als je kijkt naar het Thüringse orgeltype dat Bach graag bespeelde, dan zie je het aantal achtvoets registers al toenemen. Zie bijvoorbeeld Waltershausen, Trost 1724-1730: dat orgel is rijk aan achtvoeten, en die werden heus niet alleen één voor één gebruikt, daar werd naar hartelust mee gemengd en gekleurd.
https://www.orgelsite.nl/waltershausen- ... oofdorgel/

Er zijn echter nog steeds ook wel orgels waar het wijs is om aan dat Aqualverbot te denken. Laat uiteindelijk je oren beslissen of het verdubbelen van een achtvoet echt nodig is. Soms wordt de klank er alleen maar troebeler van, en zeker niet mooier.

[Johann Gottfried Walther]

Bij het Hinsz orgel in Midwolda moest je ook geen 8' of 4'voeten verdubbelen, dat klonk echt slecht, en daar is niets mis met de windvoorziening.
Maar het klopt het verschilt wel per orgel, maar een Romantische manier van registreren is niet vaak niet nodig voor een optimaal effect.
Bronnen verschillen wel, een bekende bron van registraties van Daniel Magnus Gronau, geeft ook wel combinaties en verdubbelingen van 8 en 4 voeten aan.

[Inwoner]

Bij het Hinsz orgel in Midwolda moest je ook geen 8' of 4'voeten verdubbelen, dat klonk echt slecht, en daar is niets mis met de windvoorziening.
Maar het klopt het verschilt wel per orgel, maar een Romantische manier van registreren is niet vaak niet nodig voor een optimaal effect.
Bronnen verschillen wel, een bekende bron van registraties van Daniel Magnus Gronau, geeft ook wel combinaties en verdubbelingen van 8 en 4 voeten aan.

De mening om de regel 'geen prestant en fluit van dezelfde voetmaat tegelijk' alleen toe te schrijven aan een gebrekkige (of liever gezegd: krappe) windvoorziening is zeker niet volledig. Zeker zijn er orgels (toen en nu), waar de windvoorziening geen genoegen nam met deze manier van registreren. Het heeft echter vooral ook te maken met het karakter en de klankkleur van een orgel, de bouwperiode, én het soort muziek dat je daarop uitvoert.

[Maanenschijn]

Op mijn pijporgeltje thuis stemmen het prestant en het fluitregister ook slecht samen. Dat heeft (denk) ik te maken met het verschil van temperatuur in de huiskamer. De prestanten lijken veel minder gevoelig voor temperatuurwisselingen dan de gedekte fluit. Met het ontstemmen van de klank bij gezamenlijk gebruik tot gevolg.