Valcke schreef: ↑14 jan 2025, 11:29
Toch mag bekend zijn dat juist dit voorbeeld (samen met de 'heilige kus') misbruikt wordt in de gevoelige discussies over de vrouw in het ambt en homoseksuele relaties. Het doel is dan inderdaad om andere zaken ter discussie te stellen, precies zoals WA aangeeft. Hetzelfde argument is ook op het forum gebruikt. Door deze kwestie nu opnieuw te noemen, wordt de indruk gewekt dat dit een bruikbaar argument is.
Ik begrijp wat je bedoelt, en zoals ik in dat draadje een paar berichten eerder al aangeef: exegese is echt wat anders dan applicatie.
Kun je dit wat toelichten? Want dat het verschillende dingen zijn is evident maar het zijn geen tegenstellingen. Als de exegese zegt Ja prima, kan de toepassing niet Nee zijn. En vica versa.
Ja hoor. Juist die tekst over de dubbele stof is daar een voorbeeld van. De exegese zegt: draag geen dubbelstoffige kleren.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 12:44
Ik zie die relatie wel degelijk, omdat er impliciet een is-gelijk-teken gezet wordt tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie daarvan. Of in ieder geval worden die twee vermengd.
Daarmee ben je bij mij aan het verkeerde adres: daar trigger ik altijd op (als ik het tenminste niet over het hoofd zie).
En dan gaat het echt niet alleen over die tekst met de dubbele stof, wat ik inderdaad wel een voor-de-hand-liggend voorbeeld vind, maar er staan tal van dat soort teksten in het Oude en Nieuwe Testament.
Valcke noemde al de heilige kus; je kan ook denken aan het verkopen van al je goederen en de opbrengst aan de armen geven; of aan het uitrukken van ogen en afhakken van handen. Enzovoorts.
En eens dat er geen = gelijkteken hoort tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie. Tegelijk geeft de grondslag wel degelijk een interpretatie en dat heeft - iig op dit forum - gezag. Ook hier zijn de voorbeelden die je aandraagt aan interpretatie onderhevig of - ook volgens de grondslag - een vrije kwestie. Juist omdat de Bijbel hier geen do of don'ts voorscrhijft. Deze voorbeelden aanreiken om ook interpretatie rondom b.v. schepping / relaties ter discussie is m.i. precies de glijdende schaal qua argumenteren.
Maar goed, we zullen het zien in de toekomst. Tot nu toe bloed elke discussie waar het mainstream denken tegenover de Bijbelse interpretatie staat dood omdat niemand meer zin heeft aan de discussie deel te nemen die wil redeneren vanuit de bijbelse exegese.
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
@DIA, het is hier een discussieforum waar je vrijwillig een bijdrage kunt leveren.
Ik ga even in op wat je zegt:
1. Nooit kan iemand zich helemaal verplaatsen in een mens die door God is geleerd. Dat is zo. Zeker. De natuurlijk mens begrijpt niet de dingen die des Geestes Gods zijn. 1 Kor. 2:14. Maar dat vraagt hier natuurlijk niemand. Maar wanneer iemand hier komt met een vraag: waarom mag een vrouw geen broek dragen? zou je je best kunnen verplaatsen in de ander, althans je zou er een vraag over kunnen stellen. Het is namelijk heel goed om te begrijpen dat in een andere culturele of godsdienstige context dan de onze zo'n vraag een hele oprechte, gelovige vraag zou kunnen zijn. En niet, zoals in onze kring wel gebeurt: als God een vrouw bekeert gaat ze wel een rok dragen, of zo iets, omdat ik weet dat er kinderen van God zijn die als vrouw een broek dragen.
2. We kunnen in alle oprechtheid dwalen. En dan vervolgens kom je met de situatie van Luther. Die vind ik wat ver gezocht, om je standpunten hier word je echt niet vervolgd of naar het leven gestaan, al lijkt het soms zo wel opgevat te worden. Wees niet bang.
Verder, n.a.v. het citaat van ds. Budding: Helemaal eens dat er één ware God is, dat we Hem lief moeten hebben boven alles, en de naaste als onszelf. Het is inderdaad liefdeloos om mensen zogenaamd vrij te laten, want dat leidt tot hun ondergang. Wat verder godsdienstvrijheid met dit forum van doen heeft ontgaat me wat.
Ad Anker schreef: ↑14 jan 2025, 13:38
@DIA, het is hier een discussieforum waar je vrijwillig een bijdrage kunt leveren.
Ik ga even in op wat je zegt:
1. Nooit kan iemand zich helemaal verplaatsen in een mens die door God is geleerd. Dat is zo. Zeker. De natuurlijk mens begrijpt niet de dingen die des Geestes Gods zijn. 1 Kor. 2:14. Maar dat vraagt hier natuurlijk niemand. Maar wanneer iemand hier komt met een vraag: waarom mag een vrouw geen broek dragen? zou je je best kunnen verplaatsen in de ander, althans je zou er een vraag over kunnen stellen. Het is namelijk heel goed om te begrijpen dat in een andere culturele of godsdienstige context dan de onze zo'n vraag een hele oprechte, gelovige vraag zou kunnen zijn. En niet, zoals in onze kring wel gebeurt: als God een vrouw bekeert gaat ze wel een rok dragen, of zo iets, omdat ik weet dat er kinderen van God zijn die als vrouw een broek dragen.
2. We kunnen in alle oprechtheid dwalen. En dan vervolgens kom je met de situatie van Luther. Die vind ik wat ver gezocht, om je standpunten hier word je echt niet vervolgd of naar het leven gestaan, al lijkt het soms zo wel opgevat te worden. Wees niet bang.
Verder, n.a.v. het citaat van ds. Budding: Helemaal eens dat er één ware God is, dat we Hem lief moeten hebben boven alles, en de naaste als onszelf. Het is inderdaad liefdeloos om mensen zogenaamd vrij te laten, want dat leidt tot hun ondergang. Wat verder godsdienstvrijheid met dit forum van doen heeft ontgaat me wat.
Dat laatste ontgaat mij helemaal niet: Immers hoe vaak wordt gezegd of geadviseerd probeer tot elkaar te komen: Doe een stapje naar de ander, de ander een stapje naar jouw, en probeer zo tot een compromis te komen.
Juist dat compromis is hét probleem ofwel het struikelblok, ofwel de Steen des Aanstoots. Je mag geen waarheidsclaim doen. Nou, als je dan niet anders kunt? Kijk weer wat Luther deed? Een compromis? Nee. Wat dan? Wilde hij met de kerk breken?
Nee. Maar wat wilde de kerk toen? Niet wat Luther wilde, geen hervorming van de kerk, nee Luther moest zwijgen. Waarom? Omdat een compromis een verloochening was van zijn diepste overtuiging.
Ik begrijp wat je bedoelt, en zoals ik in dat draadje een paar berichten eerder al aangeef: exegese is echt wat anders dan applicatie.
Kun je dit wat toelichten? Want dat het verschillende dingen zijn is evident maar het zijn geen tegenstellingen. Als de exegese zegt Ja prima, kan de toepassing niet Nee zijn. En vica versa.
Ja hoor. Juist die tekst over de dubbele stof is daar een voorbeeld van. De exegese zegt: draag geen dubbelstoffige kleren.
De (gereformeerde) exegese zegt, uiteraard, veel meer dan enkel het letterlijk nemen. Onder andere ook Schrift met Schrift vergelijken, OT versus NT etc. etc. En deze (gereformeerde) hermeneutiek leidt tot de exegese. En dan zegt exegese zegt hoe deze tekst toe te passen.
Zoals jij het hier opschrijft (de definitie van exegese verwoord) is het eerder biblicisme.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 12:44
Ik zie die relatie wel degelijk, omdat er impliciet een is-gelijk-teken gezet wordt tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie daarvan. Of in ieder geval worden die twee vermengd.
Daarmee ben je bij mij aan het verkeerde adres: daar trigger ik altijd op (als ik het tenminste niet over het hoofd zie).
En dan gaat het echt niet alleen over die tekst met de dubbele stof, wat ik inderdaad wel een voor-de-hand-liggend voorbeeld vind, maar er staan tal van dat soort teksten in het Oude en Nieuwe Testament.
Valcke noemde al de heilige kus; je kan ook denken aan het verkopen van al je goederen en de opbrengst aan de armen geven; of aan het uitrukken van ogen en afhakken van handen. Enzovoorts.
En eens dat er geen = gelijkteken hoort tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie. Tegelijk geeft de grondslag wel degelijk een interpretatie en dat heeft - iig op dit forum - gezag. Ook hier zijn de voorbeelden die je aandraagt aan interpretatie onderhevig of - ook volgens de grondslag - een vrije kwestie. Juist omdat de Bijbel hier geen do of don'ts voorscrhijft. Deze voorbeelden aanreiken om ook interpretatie rondom b.v. schepping / relaties ter discussie is m.i. precies de glijdende schaal qua argumenteren.
Maar goed, we zullen het zien in de toekomst. Tot nu toe bloed elke discussie waar het mainstream denken tegenover de Bijbelse interpretatie staat dood omdat niemand meer zin heeft aan de discussie deel te nemen die wil redeneren vanuit de bijbelse exegese.
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
We zullen zien. Mij verbaast vooral dat jij exegese hierboven beperkt tot het letterlijk nemen van een tekst. En vervolgens de gereformeerde hermeneutiek (de leer van de interpretatie) geen verdere (bijbelse) gezagsregels toedicht. Tenminste, een zin als: "gezag van de interpretatie" lijkt daarop te wijzen i.r.t. tot genoemde voorbeelden.
Laatst gewijzigd door Wim Anker op 14 jan 2025, 13:57, 3 keer totaal gewijzigd.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Dit is heel abstract. Ik hanteer als hermeneutische regel dat God uit alle nood red. Hoever kan ik deze regel (die ik natuurlijk helemaal niet Schriftuurlijk hoef te verdedigen) toepassen op het openingsgedeelte van Markus 2? Hoever mag ik de nood van de verlamde man inkleuren? Ik vind het niet te ver gaan om een psychologische en ook geestelijke component bij de verlamde te veronderstellen. Dat leert de Schrift in veel gevallen en om je heen kan je dat ook als waarheid constateren. Maar als ik dat naar de tekst brengt, dan kan je mij inlegkunde verwijten. Terwijl ik voor mijn gevoel exegese verricht en een hermeneutische regel toepas.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Dit is heel abstract. Ik hanteer als hermeneutische regel dat God uit alle nood red. Hoever kan ik deze regel (die ik natuurlijk helemaal niet Schriftuurlijk hoef te verdedigen) toepassen op het openingsgedeelte van Markus 2? Hoever mag ik de nood van de verlamde man inkleuren? Ik vind het niet te ver gaan om een psychologische en ook geestelijke component bij de verlamde te veronderstellen. Dat leert de Schrift in veel gevallen en om je heen kan je dat ook als waarheid constateren. Maar als ik dat naar de tekst brengt, dan kan je mij inlegkunde verwijten. Terwijl ik voor mijn gevoel exegese verricht en een hermeneutische regel toepas.
Ik weet niet precies wat je bedoelt met 'naar de tekst brengen'.
Laat ik het zo zeggen: het is mogelijk om met een psychologische component de geschiedenis van die verlamde in te kleuren.
Maar het staat er niet.
En het is ook helemaal niet nodig om dat bij die man te veronderstellen. De boodschap dat God door het geloof uit de nood wil redden, komt zonder dat uit die tekst op. Ook blijmoedige mensen wil Jezus genezen.
Eigenlijk is wat je beschrijft precies de tegenovergestelde klip als in de discussie gisteren over de ster en de geschenken bij de wijzen. Daar kan je exegetisch gezien niet omheen, omdat het er wél staat.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 11:46
Ik begrijp wat je bedoelt, en zoals ik in dat draadje een paar berichten eerder al aangeef: exegese is echt wat anders dan applicatie.
Kun je dit wat toelichten? Want dat het verschillende dingen zijn is evident maar het zijn geen tegenstellingen. Als de exegese zegt Ja prima, kan de toepassing niet Nee zijn. En vica versa.
Ja hoor. Juist die tekst over de dubbele stof is daar een voorbeeld van. De exegese zegt: draag geen dubbelstoffige kleren.
De (gereformeerde) exegese zegt, uiteraard, veel meer dan enkel het letterlijk nemen. Onder andere ook Schrift met Schrift vergelijken, OT versus NT etc. etc. En deze (gereformeerde) hermeneutiek leidt tot de exegese. En dan zegt exegese zegt hoe deze tekst toe te passen.
Zoals jij het hier opschrijft (de definitie van exegese verwoord) is het eerder biblicisme.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 12:44
Ik zie die relatie wel degelijk, omdat er impliciet een is-gelijk-teken gezet wordt tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie daarvan. Of in ieder geval worden die twee vermengd.
Daarmee ben je bij mij aan het verkeerde adres: daar trigger ik altijd op (als ik het tenminste niet over het hoofd zie).
En dan gaat het echt niet alleen over die tekst met de dubbele stof, wat ik inderdaad wel een voor-de-hand-liggend voorbeeld vind, maar er staan tal van dat soort teksten in het Oude en Nieuwe Testament.
Valcke noemde al de heilige kus; je kan ook denken aan het verkopen van al je goederen en de opbrengst aan de armen geven; of aan het uitrukken van ogen en afhakken van handen. Enzovoorts.
En eens dat er geen = gelijkteken hoort tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie. Tegelijk geeft de grondslag wel degelijk een interpretatie en dat heeft - iig op dit forum - gezag. Ook hier zijn de voorbeelden die je aandraagt aan interpretatie onderhevig of - ook volgens de grondslag - een vrije kwestie. Juist omdat de Bijbel hier geen do of don'ts voorscrhijft. Deze voorbeelden aanreiken om ook interpretatie rondom b.v. schepping / relaties ter discussie is m.i. precies de glijdende schaal qua argumenteren.
Maar goed, we zullen het zien in de toekomst. Tot nu toe bloed elke discussie waar het mainstream denken tegenover de Bijbelse interpretatie staat dood omdat niemand meer zin heeft aan de discussie deel te nemen die wil redeneren vanuit de bijbelse exegese.
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
We zullen zien. Mij verbaast vooral dat jij exegese hierboven beperkt tot het letterlijk nemen van een tekst. En vervolgens de gereformeerde hermeneutiek (de leer van de interpretatie) geen verdere (bijbelse) gezagsregels toedicht. Tenminste, een zin als: "gezag van de interpretatie" lijkt daarop te wijzen i.r.t. tot genoemde voorbeelden.
Exegese is de betekenis van de tekst in de eigen context onderzoeken. Dus: wat betekent de tekst toen en daar. Dat hoeft niet per se letterlijk nemen te zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Psalmen, wijsheidsliteratuur, enz.
De hermeneutiek heeft wel degelijk regels.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Als de exegese grondig is, dan sluit de exegese ook de reikwijdte van het gebod of verbod in (iets wat jij kennelijk "toepassing" noemt). In de link die ik gaf, heb ik ook aangegeven dat dit onderdeel is van de exegese, en niet iets heel "anders". En daarin is bv. van belang of we het hebben over een burgerlijke wet voor Israël, een ceremoniële wet (specifiek voor de mozaïsche verbondsbedeling), of dat het gaat om een uitwerking of uitvloeisel van de zedelijke wet. Dat moet allemaal in de exegese duidelijk worden. Als de exegese grondig is, dan kan het in de toepassing naar het hier en nu echt niet meer alle kanten uitschieten. Natuurlijk, mensen kunnen in de exegese dwalen. Maar duidelijke uitspraken van de Schrift, en zeker de waarheden die op tal van plaatsen bevestigd worden, zijn niet afhankelijk van menselijke interpretatie. Daarin is de Schrift in zichzelf duidelijk. En ook dat is een gereformeerd principe.
P.S. de hermeneutiek mogen we niet verzelfstandigen. Deze staat altijd ten dienste van de uitleg.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Als de exegese grondig is, dan sluit de exegese ook de reikwijdte van het gebod of verbod in (iets wat jij kennelijk "toepassing" noemt). In de link die ik gaf, heb ik ook aangegeven dat dit onderdeel is van de exegese, en niet iets heel "anders". En daarin is bv. van belang of we het hebben over een burgerlijke wet voor Israël, een ceremoniële wet (specifiek voor de mozaïsche verbondsbedeling), of dat het gaat om een uitwerking of uitvloeisel van de zedelijke wet. Dat moet allemaal in de exegese duidelijk worden. Als de exegese grondig is, dan kan het in de toepassing naar het hier en nu echt niet meer alle kanten uitschieten. Natuurlijk, mensen kunnen in de exegese dwalen. Maar duidelijke uitspraken van de Schrift, en zeker de waarheden die op tal van plaatsen bevestigd worden, zijn niet afhankelijk van menselijke interpretatie. Daarin is de Schrift in zichzelf duidelijk. En ook dat is een gereformeerd principe.
Dat laatste klopt, maar dan zit je niet meer in het werkveld van de exegese. Dan heb je het meer over de hermeneutiek.
Vandaar dat ik ook stelselmatig bezwaar maak tegen je vermenging van exegese en applicatie, omdat je daarmee een onontwarbare uitlegkluwen maakt.
Kun je dit wat toelichten? Want dat het verschillende dingen zijn is evident maar het zijn geen tegenstellingen. Als de exegese zegt Ja prima, kan de toepassing niet Nee zijn. En vica versa.
Ja hoor. Juist die tekst over de dubbele stof is daar een voorbeeld van. De exegese zegt: draag geen dubbelstoffige kleren.
De (gereformeerde) exegese zegt, uiteraard, veel meer dan enkel het letterlijk nemen. Onder andere ook Schrift met Schrift vergelijken, OT versus NT etc. etc. En deze (gereformeerde) hermeneutiek leidt tot de exegese. En dan zegt exegese zegt hoe deze tekst toe te passen.
Zoals jij het hier opschrijft (de definitie van exegese verwoord) is het eerder biblicisme.
En eens dat er geen = gelijkteken hoort tussen het gezag van de Bijbel en het gezag van de interpretatie. Tegelijk geeft de grondslag wel degelijk een interpretatie en dat heeft - iig op dit forum - gezag. Ook hier zijn de voorbeelden die je aandraagt aan interpretatie onderhevig of - ook volgens de grondslag - een vrije kwestie. Juist omdat de Bijbel hier geen do of don'ts voorscrhijft. Deze voorbeelden aanreiken om ook interpretatie rondom b.v. schepping / relaties ter discussie is m.i. precies de glijdende schaal qua argumenteren.
Maar goed, we zullen het zien in de toekomst. Tot nu toe bloed elke discussie waar het mainstream denken tegenover de Bijbelse interpretatie staat dood omdat niemand meer zin heeft aan de discussie deel te nemen die wil redeneren vanuit de bijbelse exegese.
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
We zullen zien. Mij verbaast vooral dat jij exegese hierboven beperkt tot het letterlijk nemen van een tekst. En vervolgens de gereformeerde hermeneutiek (de leer van de interpretatie) geen verdere (bijbelse) gezagsregels toedicht. Tenminste, een zin als: "gezag van de interpretatie" lijkt daarop te wijzen i.r.t. tot genoemde voorbeelden.
Exegese is de betekenis van de tekst in de eigen context onderzoeken. Dus: wat betekent de tekst toen en daar. Dat hoeft niet per se letterlijk nemen te zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Psalmen, wijsheidsliteratuur, enz.
De hermeneutiek heeft wel degelijk regels.
Waar het in dit topic over gaat is de uitleg van de bijbeltekst in het hier en nu. Wat zegt de tekst ons? Dat is dan - blijkbaar - hermeneutiek. Prima. En exegese is een onderdeel daarvan. Ook prima.
Vooralsnog handhaaf ik mijn interpretatie van dit forum dat de hermeneutiek die hier wordt toegelaten niet begrensd wordt door de gereformeerde hermeneutiek. We zullen zien.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Als de exegese grondig is, dan sluit de exegese ook de reikwijdte van het gebod of verbod in (iets wat jij kennelijk "toepassing" noemt). In de link die ik gaf, heb ik ook aangegeven dat dit onderdeel is van de exegese, en niet iets heel "anders". En daarin is bv. van belang of we het hebben over een burgerlijke wet voor Israël, een ceremoniële wet (specifiek voor de mozaïsche verbondsbedeling), of dat het gaat om een uitwerking of uitvloeisel van de zedelijke wet. Dat moet allemaal in de exegese duidelijk worden. Als de exegese grondig is, dan kan het in de toepassing naar het hier en nu echt niet meer alle kanten uitschieten. Natuurlijk, mensen kunnen in de exegese dwalen. Maar duidelijke uitspraken van de Schrift, en zeker de waarheden die op tal van plaatsen bevestigd worden, zijn niet afhankelijk van menselijke interpretatie. Daarin is de Schrift in zichzelf duidelijk. En ook dat is een gereformeerd principe.
Dat laatste klopt, maar dan zit je niet meer in het werkveld van de exegese. Dan heb je het meer over de hermeneutiek.
Vandaar dat ik ook stelselmatig bezwaar maak tegen je vermenging van exegese en applicatie, omdat je daarmee een onontwarbare uitlegkluwen maakt.
Hermeneutiek geeft leesregels die behulpzaam zijn bij de exegese. Voor exegese kun je wel jouw smalle definitie volgen, alsof het alleen gaat om de betekenis voor de toenmalige lezer, maar dat is ook maar een willekeurige benadering. Het is m.i. zuiverder om te zeggen dat de exegese breed is en niet alleen de letterlijke betekenis ontvouwt, maar ook - mede op basis van hermeneutische regels - de betekenis in een groter verband. Dus voor OT teksten niet alleen voor Israël of voor de oude verbondsbedeling, maar ook voor de nieuwe verbondsbedeling en het hier en nu. Ook de Heere Jezus en de apostel Paulus scheiden de exegese niet van de leesregels. De apostel Paulus kende wel degelijk leesregels, maar paste in zijn uitleg van Bijbelteksten deze leesregels ook direct toe.
Laatst gewijzigd door Valcke op 14 jan 2025, 14:24, 1 keer totaal gewijzigd.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Als de exegese grondig is, dan sluit de exegese ook de reikwijdte van het gebod of verbod in (iets wat jij kennelijk "toepassing" noemt). In de link die ik gaf, heb ik ook aangegeven dat dit onderdeel is van de exegese, en niet iets heel "anders". En daarin is bv. van belang of we het hebben over een burgerlijke wet voor Israël, een ceremoniële wet (specifiek voor de mozaïsche verbondsbedeling), of dat het gaat om een uitwerking of uitvloeisel van de zedelijke wet. Dat moet allemaal in de exegese duidelijk worden. Als de exegese grondig is, dan kan het in de toepassing naar het hier en nu echt niet meer alle kanten uitschieten. Natuurlijk, mensen kunnen in de exegese dwalen. Maar duidelijke uitspraken van de Schrift, en zeker de waarheden die op tal van plaatsen bevestigd worden, zijn niet afhankelijk van menselijke interpretatie. Daarin is de Schrift in zichzelf duidelijk. En ook dat is een gereformeerd principe.
Dat laatste klopt, maar dan zit je niet meer in het werkveld van de exegese. Dan heb je het meer over de hermeneutiek.
Vandaar dat ik ook stelselmatig bezwaar maak tegen je vermenging van exegese en applicatie, omdat je daarmee een onontwarbare uitlegkluwen maakt.
Het woord allemaal wel ingewikkeld.
Exegese = Wat betekent de tekst in de context van de tijd waarin het geschreven is.
Hermeneutiek = Wat betekent de tekst voor ons in het hier en nu?
Applicatie (= toepassing?) = Wat doen en laten we gebaseerd op de tekst die, vanuit de hermeneutiek, tot ons komt.
Edit: En ik zie dat @Valcke zegt dat Exegese en Hermeneutiek niet perse in tijd volgordelijk hoeven te zijn. Klopt dat?
Hermeneutiek zijn algemene principes voor de uitleg. De principes staan ten dienste aan de uitleg in bredere zin. Daarin is ook de toepassing verankerd. (Ik ga dus niet mee in Tiberius' verzelfstandiging van deze begrippen.) En dit alles moet gegrond zijn op Gods Woord. Een buitenbijbelse hermeneutiek (leesregels die niet in de Schrift verankerd zijn) leidt tot de grootst mogelijke dwalingen, zoals we ook in de praktijk zien.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36
Ja hoor. Juist die tekst over de dubbele stof is daar een voorbeeld van. De exegese zegt: draag geen dubbelstoffige kleren.
De (gereformeerde) exegese zegt, uiteraard, veel meer dan enkel het letterlijk nemen. Onder andere ook Schrift met Schrift vergelijken, OT versus NT etc. etc. En deze (gereformeerde) hermeneutiek leidt tot de exegese. En dan zegt exegese zegt hoe deze tekst toe te passen.
Zoals jij het hier opschrijft (de definitie van exegese verwoord) is het eerder biblicisme.
Tiberius schreef:
Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
We zullen zien. Mij verbaast vooral dat jij exegese hierboven beperkt tot het letterlijk nemen van een tekst. En vervolgens de gereformeerde hermeneutiek (de leer van de interpretatie) geen verdere (bijbelse) gezagsregels toedicht. Tenminste, een zin als: "gezag van de interpretatie" lijkt daarop te wijzen i.r.t. tot genoemde voorbeelden.
Exegese is de betekenis van de tekst in de eigen context onderzoeken. Dus: wat betekent de tekst toen en daar. Dat hoeft niet per se letterlijk nemen te zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Psalmen, wijsheidsliteratuur, enz.
De hermeneutiek heeft wel degelijk regels.
Waar het in dit topic over gaat is de uitleg van de bijbeltekst in het hier en nu. Wat zegt de tekst ons? Dat is dan - blijkbaar - hermeneutiek. Prima. En exegese is een onderdeel daarvan. Ook prima.
Vooralsnog handhaaf ik mijn interpretatie van dit forum dat de hermeneutiek die hier wordt toegelaten niet begrensd wordt door de gereformeerde hermeneutiek. We zullen zien.
Tiberius schreef: ↑14 jan 2025, 13:36Ik denk dat dat doodbloeden juist komt door de vermenging (of zelfs gelijkschakeling) van exegese en toepassing. Dan wordt exegese eisegese. Of zelfs associëse. Omdat mensen dan menen dat hun interpretatie hetzelfde gezag heeft als de Bijbel zelf.
Als de exegese grondig is, dan sluit de exegese ook de reikwijdte van het gebod of verbod in (iets wat jij kennelijk "toepassing" noemt). In de link die ik gaf, heb ik ook aangegeven dat dit onderdeel is van de exegese, en niet iets heel "anders". En daarin is bv. van belang of we het hebben over een burgerlijke wet voor Israël, een ceremoniële wet (specifiek voor de mozaïsche verbondsbedeling), of dat het gaat om een uitwerking of uitvloeisel van de zedelijke wet. Dat moet allemaal in de exegese duidelijk worden. Als de exegese grondig is, dan kan het in de toepassing naar het hier en nu echt niet meer alle kanten uitschieten. Natuurlijk, mensen kunnen in de exegese dwalen. Maar duidelijke uitspraken van de Schrift, en zeker de waarheden die op tal van plaatsen bevestigd worden, zijn niet afhankelijk van menselijke interpretatie. Daarin is de Schrift in zichzelf duidelijk. En ook dat is een gereformeerd principe.
Dat laatste klopt, maar dan zit je niet meer in het werkveld van de exegese. Dan heb je het meer over de hermeneutiek.
Vandaar dat ik ook stelselmatig bezwaar maak tegen je vermenging van exegese en applicatie, omdat je daarmee een onontwarbare uitlegkluwen maakt.
Hermeneutiek geeft leesregels die behulpzaam zijn bij de exegese. Voor exegese kun je wel jouw smalle definitie volgen, alsof het alleen gaat om de betekenis voor de toenmalige lezer, maar dat is ook maar een willekeurige benadering. Het is m.i. zuiverder om te zeggen dat de exegese breed is en niet alleen de letterlijke betekenis ontvouwt, maar ook - mede op basis van hermeneutische regels - de betekenis in een groter verband. Dus voor OT teksten niet alleen voor Israël of voor de oude verbondsbedeling, maar ook voor de nieuwe verbondsbedeling en het hier en nu. Ook de Heere Jezus en de apostel Paulus scheiden de exegese niet van de leesregels. De apostel Paulus kende wel degelijk leesregels, maar paste in zijn uitleg van Bijbelteksten deze leesregels ook direct toe.
M.i. is het juist zuiverder om bij exegese te spreken over wat de tekst toen betekende. Zo wordt dat ook op de theologische opleidingen gedaan, en ik zie geen reden om dat niet te doen. Juist omdat er anders een uitlegkluwen ontstaat.
Wat je opmerking over Jezus en Paulus betreft: je kan je niet zomaar op één lijn stellen met hen.
Bovendien staat er geen exegese van hen in de Bijbel maar preken. In preken pas je uiteraard wel de leesregels toe. Het is niet zo dat een preek bestaat uit een blokje exegese en dan nog een blokje toepassing.
