theoloog schreef:Nou laat ik een wat fundamenteler poging wagen om het nog een keer het te hebben over nieuw belijden.
Wat opvalt aan de HC is dat ze de indeling heeft van ellende, verlossing en dankbaarheid. Dat is een volgorde die vooral het subjectieve van de mens centraal stelt. Onderwijskundig start je dus bij de leerling. Tegelijk heeft het het gevaar in zich dat er niet vanuit zoals dat in de filosofie genoemd wordt het object wordt begonnen. Dus vanuit God.
Misschien is het wel goed om je te realiseren waarvoor de HC bedoeld is. Als het gaat om onze belijdenis dan spreken we doorgaans over de drie Formulieren van Enigheid (3FvE). De DL zijn gericht tegen dwalingen binnen het christendom, de NGB is gericht als apologie naar buiten toe, om te laten zien wat we leren. De HC is bedoeld als onderwijzing voor jongeren, om m.n. hen te leren hoe de Heere werkt.
En inderdaad: de drieslag ellende-verlossing-dankbaarheid is daarin prominent. Vergeet echter niet de inzet: Zondag 1: Waar draait het uiteindelijk allemaal om: Uw enige troost. Laten we ellende-verlossing-dankbaarheid niet zien als een lijn met 52 stations, dan gebruiken we de HC verkeerd. Wel zie ik de grondpatronen van ellende-verlossing-dankbaarheid overal terug in de Bijbel.
theoloog schreef:Opmerkelijk want Calvijn heeft in zijn eerste versie van de Institutie gekozen voor wet en evangelie als indeling en is vervolgens uitgekomen bij het werk van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Alle systematisch theologische onderwerpen krijgen dan een betere plek.
Het is een andere indeling, maar dat is ook logisch: de institutie heeft een ander doel dan de HC. De HC is veel meer gericht op het werk Gods in de mens, terwijl de Institutie een breder kader aangeeft.
theoloog schreef:Zou het niet zo moeten zijn dat al die systematisch theologische thema's (dogmatiek is daarvoor het oude woord) een plek moeten hebben in het onderwijs (de catechese) in de gemeente? Ik vind een leerdienst wat dat betreft best goed, nog beter is het systematische gesprek daarover in kringen in de gemeente. Dat is nu eenmaal de vorm van onderwijs die vandaag de dag beter aansluit.
En als de Heere in Zijn Woord nu toch duidelijk een andere lijn heeft aangewezen als de weg waarlangs Hij wil werken?
Romeinen 10: 13 Want een iegelijk, die den Naam des Heeren zal aanroepen, zal zalig worden. 14 Hoe zullen zij dan Hem aanroepen, in Welken zij niet geloofd hebben? En hoe zullen zij in Hem geloven, van Welken zij niet gehoord hebben? En hoe zullen zij horen, zonder die hun predikt?
Het Woord van God is gezaghebbend van aard. Daarbij past allereerst een luisterende gemeente en niet het gesprek. We zijn langzamerhand een beetje aan het kwijt raken dat de prediking het spreken Gods is, waarvoor het alleen past te luisteren en thuis in het gebed neer te leggen, en ook verder te onderzoeken in Gods Woord. De praktijk, en datgene wat beter aansluit bij de moderne mens, mag nooit de maatstaf zijn waarop we de prediking aanpassen. (Ik bedoel hier uiteraard niet dat prediking moeilijk moet zijn; integendeel: Ik heb in een ander topic al eens ervoor gepleit dat een prediker er alles aan moet doen om het Woord tot het oor te brengen.)
theoloog schreef:Je hoeft zeker niet de HC of NGB of DL weg te gooien, maar zorg dat de gemeente ook wordt toegerust en onderwezen in andere bijbelse thema's (ik heb ze hiervoor in een andere post al genoemd).
Nee, nooit de 3FvE weggooien. Ze blijven actueel en bovendien zou ik niet veel Bijbelse thema's weten die in deze geschriften blijven liggen.
theoloog schreef:Een van de dingen waar ik zelf ontzettend tegen aanloop is het niet zelfstandig kunnen bidden en bijbellezen. Zou je bijvoorbeeld niet in de praktijk jongeren echt leren bidden en bijbellezen. Zodat ze dat uiteindelijk zelfstandig kunnen zonder onderuit te gaan. Dan zul je ze dat moeten voordoen, er les (catechese) in geven hoe je zelf op een verantwoorde manier met de Schrift kunt omgaan. Volgens mij was dat de bedoeling van de Reformatie, zelfstandig je bijbel kunnen lezen. Daarom werd er vertaald in de volkstaal, daarom werd er onderwijs (catechese) gegeven.
Ik ben het zeker met je eens dat deze dingen op dde catechisatie en de verenigingen aan de orde mogen en moeten komen. Maar je gaat volledig voorbij aan de rol van het gezin. Dáár hoort een kind toch van jongs af aan elke maaltijd uit de Bijbel lezen, dáár wordt toch elke maaltijd en ook 's zondags na de preek gesproken over wat gelezen is, dáár wordt dat toch uitgelegd? Dáár wordt toch ook gezongen, liefst elke dag een keer, dáár horen de kinderen vader of moeder toch elke dag hardop voorgaan in een vrij gebed, dáár wordt toch van het prilste begin met het kind gebeden voor het slapen gaan en als ze weer wakker worden. Dan leren we ze toch een gebed en als ze iets ouder zijn (3/4 jaar) leren we ze toch ook vrij te bidden om datgene wat hen bezig houdt?
Kortom: Ik ben het met het belang van deze zaken geheel eens, maar de eerste taak daarin ligt in het gezin. Lees daartoe de 'Plichten der ouders' van Jacobus Koelman.
theoloog schreef:Nu wordt er een boekje bepreekt wat meer dan 4 eeuwen oud is en in een andere context functioneerde. We gebruiken nu toch ook niet meer dezelfde methode om te leren lezen, waarom in de kerk dan wel. Terwijl het gaat om eeuwig heil wat veel belangrijker is dan je gewone carrière op aarde. Waarom in de kerk toch altijd dat teruggrijpen op traditie i.p.v. iedere keer weer op nieuwe manieren en nieuwe wegen God dienen.
Die prediking is eenvoudig te verklaren; de HC is steeds weer zo verrassend actueel. Het zijn de vragen die nog steeds naar boven komen en ook van belang zijn.
Ik ben er huiverig voor (zoals jij het formuleert) om te zoeken naar 'nieuwe wegen om God te dienen'. Ik lees in de Bijbel ook van die drang bij het volk Israël. En dat liep steeds niet goed af. Denk aan het gouden kalf en de godsdienst in Dan en Bethel tijdens het 10-stammenrijk. (Sorry dat ik teruggrijp op een boek dat in dit geval zo'n 3000 jaar oud is...
)
In beide geschiedenissen ging het om het dienen van de Heere op een nieuwe wijze, zoals het volk zich verkoos. En dat deed een volk dat zo nadrukkelijk (in het 2e gebod) van de Heere Zelf gehoord had hoe Hij gediend wil worden.
theoloog schreef:Ik ben er van overtuigd dat iedere generatie opnieuw zelf met eigen woorden de grote werken van God beleid. Dat is volgens mij het wonder van Pinksteren. Dat je juist in eigen cultuur in eigen woorden God grootmaakt. Dat betekent niet dat je ketterse dingen gaat zeggen en ook niet dat je de hele traditie het raam uitmikt, maar dat je durft om dat zelf opnieuw te belijden. Dat is wat Luther deed, waar Calvijn voor stond, wat ook nu anno 2009 onze opdracht is. Dat klinkt misschien allemaal heel anders dan je altijd hebt gehoord. Maar durf dat eens onder ogen te zien.
Zeker, we mogen Gods werk in ons leven gewoon in rond Hollandse woorden vertellen. Wel met eerbied, met ontzag, met een gevoel voor heiligheid, niet plat, maar zeker ook niet ouderwets o.i.d. Maar de geschriften van onze vaderen op een zijspoor zetten, kunnen we niet dan tot onze eigen schade doen.
theoloog schreef:Mijn zoon zit op een reformatorische school, maar begrijpt helemaal niets van wat daar uit de bijbel wordt gelezen. Hij snapt het echt oprecht niet. Thuis praten we daar dan over.
Maar dan zou ik toch voorzichtig willen vragen hoe dit was in de gezinssituatie toen hij 0-12 jaar was? Daar moet dat toch geleerd worden?
theoloog schreef:Gelukkig heeft hij een godsdienst docent waar hij veel achting voor heeft en die zaken op een simpele en bijbelse manier kan uitleggen. Maar nog steeds wordt ze niet geleerd om zelfstandig te bidden en bijbel te lezen.
Als het gaat om zelfstandig bidden, dan is dat ook niet de taak van de school. Een school is een onderwijsinstituut. De godsdienstlessen zijn voor het grootste deel toch bedoeld voor kennisoverdracht.
theoloog schreef:Gelukkig krijgt hij dat bij ons in de gemeente wel voor zijn kiezen. Op de jeugdclub, zo heet dat bij ons. Omdat ik zelf het programma daarvoor geschreven, wordt er degelijk onderwijs gegeven. Ik heb op een nieuwe manier de catechese weer ingevoerd toen ik bij ons in de gemeente jeugdoudste was. Ik weet dus waarover ik spreek.
Toch zou ik hierbij de vraag willen stellen of de jongeren daarvoor al voldoende bagage hebben. Als iemand bijvoorbeeld psycholoog wil worden, zal eerst een degelijke opleiding aan vooraf gaan. Deze opleiding zal in het eerste jaar nog niet zo ingericht zijn dat aan het einde van het eerste jaar iemand al gewoon psycholoog zou kunnen zijn. Nee, daar gaat langere tijd overheen.
theoloog schreef:Ik verlang zo ontzettend naar dat ook in reformatorische kerken niet alleen kennis wordt aangeleerd, maar ook de vaardigheden en het karakter wat daarbij hoort.
We belijden dat de Heilige Geest dit leren wil. Het krijgt anders zo'n activistisch, verstandelijk karakter. En nogmaals: Dit hoort in het gezin thuis!
theoloog schreef:En of je dan genoeg hebt in onze tijd aan de leerdienst over de HC op zondagmiddag, hoewel die best stichtend kan zijn, en de catechese die dat door de week nog eens herkauwt door vragen uit je hoofd te moeten leren. Ik vraag mij dat hardop af. Ik moet je eerlijk zeggen dat ik helemaal niets kan herinneren van enige uitleg die ik vroeger daarover heb gehad. Ik heb er in ieder geval niet van geleerd hoe je 'moet' bidden of bijbellezen. En daarnaast is het na de de belijdeniscatechisatie voor de meeste leden afgelopen om nog meer catechese te volgen dan hooguit de doordeweekse bijbellezing waar het alweer een-richtingsverkeer is.
Ik geloof dat God juist een grote opwekking wil geven vanuit de reformatorische kerken als daar opnieuw Gods Geest gaat waaien. Maar volgens mij moet dan wel de traditie een andere plek krijgen dan ze nu heeft.
Ik heb ws. tegen allerlei heilige huisjes aangetrapt. Nogmaals dat is niet om ook maar iemand te kwetsen of om ook maar enige dominee of voorganger of kerkenraad te verwijten dat ze niet hetzelfde verlangen als ik hebben. Namelijk dat God rijkelijk werkt. Maar ik hoop echt dat wij samen in de vrijheid van God mogen staan, zonder het juk van de traditie, hoe goed die ook is.
Is deze hele posting niet vooral ingegeven door je eigen ervaring? Want hoe omzichtig je ook te werk bent geaan, uiteindelijk spreek je over de tarditie als over een 'juk'. Ik zie het als een enorme rijkdom. En als het de Heere behaagt om een opwekking te geven, dan zal die er ook komen, dwars door al onze tradities, schematieken, etc. heen.
De kracht van het Evangelie zit in de bezittelijke voornaamwoorden. (Maarten Luther, WA 101, 2, 25)