memento schreef:
Tertullianus was niet zozeer omstreden omwillen van zijn kerkvisie, maar omdat hij is overgegaan tot de sekte der Monatisten. Deze sekte legde onder andere een overspannen nadruk op wereldmijding; een houding die door de kerk destijds streng is veroordeeld.
Juist als het gaat als argument voor een stukje wereldmijding kan je daarom beter niet Tertullianus citeren; zijn visie daarop is namelijk door de kerk toen met grote nadruk verworpen, ze vonden hem daarin te extreem.
Ik kan je redenatie wel volgen. En ik heb er ten dele sympathie voor. Maar verklaar jij dan eens de status die Tertullianus had zowel in de vroege kerk als bij Aquino als bij Calvijn? Eveneens Voetius e.a. citeerden hem en beriepen zich op hem. En gezien het feit dat hij nu in het boekje van Meeuse opduikt, citeerden zij ook nog eens Tertullianus in de contekst waarin jij het nu niet verstandig vind hem te citeren!
Mijns inziens zijn er twee argumenten om hem (en anderen) wel heel serieus te nemen:
1.) Zijn visie en breed en gezaghebbend geweest. Het is beter om onbevangen een schijver te citeren op punten inzoverre daar leerzame punten uit te halen zijn, dan hem te negeren en de door hem opgedolven schatten te laten verrotten. Gebruik het goede en laat je niet weerhouden door het controversiele.
2.) Hij heeft een radicale keuze gemaakt. In in radicale keuzes zit altijd een kern van waarheid. Het geeft eveneens een beeld van de contekst waarin die keuze is gemaakt. Juist op die punten kan hij heel leerzaam zijn, omdat hij het diepst in dat conflict heeft gestaan en daaruit daadwerkelijke consequenties heeft getrokken. Dat betekent niet dat hij normatief wordt gesteld. Dat geenszins. Maar letten we erop dat we het normatieve en het indicatieve niet met elkaar verwarren.
Terzijde: ik ben niet geheel op de hoogte van het montanisme. Maar het komt mij zo over dat niet de wereldmijding het feitelijke doel was, maar het gevolg van een ander leidend principe: namelijk hun verwachting van een zeer spoedige wederkomst.
Een andere afweging die je kan maken is wanneer we welke geschriften moeten dateren. Voor of na zijn overgang naar het montanimse.
En als laatste. Hoe geeft Tertullianus invulling aan de gegevens van de Schrift? Is die juist? Citeer dan gerust. Vooral dit laatste is belangrijk, omdat de kerk als zodanig een maar een falend gezag heeft in hun oordeel over anderen.
)