Wat is hypercalvinisme?

[Herman]

Ik vraag me af of de weergave van de vragen 111 t/m 113 van de catechismus van Geneve wel correct is.

Wat is er dan mogelijk niet correct, want nu moeten we zelf gaan vergelijken?

[Posthoorn]

Van den Brink heeft geen onrust gecreëerd. Hij heeft alleen het gordijn opengedaan en laat zien wat er achter de facade van het hypercalvinisme zit. De onrust komt omdat mensen nu gedwongen worden ineens weer zelf na te denken en niet meer het valse geruste leventje kunnen volhouden. Het valt niet mee om je leven compleet om te gooien en de Bijbel weer te lezen in plaats van de oudvaders.

Ik vraag me af of je je opponenten welk scherp genoeg in beeld hebt. Je spreekt niet (alleen) met mensen die zich verschuilen achter hun onmacht en zich niet bekeren. Je spreekt ook met gelovigen die uit eigen ervaring het 'ja, maar' hebben beleefd, en daar niet zelf uit konden komen. En die hebben mogen ervaren hoe God Zelf de banden brak en hun ziel in vrijheid stelde.

[HHR]

Van den Brink heeft geen onrust gecreëerd. Hij heeft alleen het gordijn opengedaan en laat zien wat er achter de facade van het hypercalvinisme zit. De onrust komt omdat mensen nu gedwongen worden ineens weer zelf na te denken en niet meer het valse geruste leventje kunnen volhouden. Het valt niet mee om je leven compleet om te gooien en de Bijbel weer te lezen in plaats van de oudvaders.

Ik vraag me af of je je opponenten welk scherp genoeg in beeld hebt. Je spreekt niet (alleen) met mensen die zich verschuilen achter hun onmacht en zich niet bekeren. Je spreekt ook met gelovigen die uit eigen ervaring het 'ja, maar' hebben beleefd, en daar niet zelf uit konden komen. En die hebben mogen ervaren hoe God Zelf de banden brak en hun ziel in vrijheid stelde.

Precies. Een onmogelijkheid die mogelijk werd. 'Ik heb het zelf uit Zijnen mond gehoord.'
Dat je zingen mocht: Door U, door U alleen, om 't eeuwig welbehagen;
Zodat het echt een wonder is.

Met alle respect, maar dat mis ik bij alle doe het zelf godsdienst.

En ja, ik sta pal voor een welgemeend en onvoorwaardelijke Evangelie prediking.
Daardoor werkt Gods Geest in mensen een nieuwe schepping.

Maar het is een gans bovennatuurlijke, een zeer krachtige,
en tegelijk zeer zoete, wonderlijke, verborgene en onuitsprekelijke werking,
dewelke, naar het getuigenis der Schrift
(die van den Auteur van deze werking is ingegeven),
in haar kracht niet minder noch geringer is
dan de schepping of de opwekking der doden;
alzo dat al diegenen, in wier harten God op deze wonderbaarlijke wijze werkt,
zekerlijk, onfeilbaar en krachtiglijk wedergeboren worden en daadwerkelijk geloven.

[refo]

Ik vraag me af of de weergave van de vragen 111 t/m 113 van de catechismus van Geneve wel correct is.

Wat is er dan mogelijk niet correct, want nu moeten we zelf gaan vergelijken?

Ik denk het wel, ja.
In de vertaling van Calvijn Verzameld worden andere accenten gelegd dan in de klassieke uitgave, zoals in Stemmen uit Geneve. Misschien moeten we de Franse of Latijnse tekst erbij halen.

Calvijn geeft in vraag 1 t/m 110 aan wat we geloven. Vervolgens in 111 wat het ware geloof is (een zekere kennis etc), in 112 Dat deze kennis een gave van God is., in 113 dat de Heilige Geest het wel moet werken, want van onszelf kan het niet.
Je kunt daar natuurlijk van maken: 'je kunt niet geloven', maar dat zegt hij helemaal niet. Hij zegt: Dat je gelooft is door de Heilige Geest. Dat is ook de schriftuurlijke notie. Er staat nergens: geloof het Evangelie (en dan met kleine lettertjes: maar dat kun je niet).

Het werk van de Geest wordt in onze gezindte verklaard als een soort inwendig licht. Dat is juist waar Calvijn ook tegen gestreden heeft. Dat inwendige licht wordt dan door iedere gelovige op zijn manier ervaren of beschreven. Logisch want het steunt niet op de Schrift. Op zich hoef je over die ervaringen niet negatief te doen, maar ga niet tegen anderen zeggen: zoals jij het ervaren hebt, deugt het niet. Daarover is de Heere Jezus Zelf heel duidelijk. De gelijkenis van de splinter en de balk bijvoorbeeld. Nu leggen we die gelijkenis zo uit: we begrijpen Uw bedoeling, Heere, maar niettemin moet de splinter toch verwijderd worden. Bij de ander. Want het blijft een splinter.

[Posthoorn]

Het werk van de Geest wordt in onze gezindte verklaard als een soort inwendig licht. Dat is juist waar Calvijn ook tegen gestreden heeft. Dat inwendige licht wordt dan door iedere gelovige op zijn manier ervaren of beschreven. Logisch want het steunt niet op de Schrift. Op zich hoef je over die ervaringen niet negatief te doen, maar ga niet tegen anderen zeggen: zoals jij het ervaren hebt, deugt het niet. Daarover is de Heere Jezus Zelf heel duidelijk. De gelijkenis van de splinter en de balk bijvoorbeeld. Nu leggen we die gelijkenis zo uit: we begrijpen Uw bedoeling, Heere, maar niettemin moet de splinter toch verwijderd worden. Bij de ander. Want het blijft een splinter.

Je moet wat beter Calvijn lezen, refo! Hieronder twee citaten, en ik zou er nog veel meer kunnen geven:

Ja zelfs Mozes geeft, wanneer hij het volk zijn vergeten verwijt, toch tevens te kennen (Deut. 29:2), dat het niet anders wijs kon zijn in de verborgenheden Gods, dan door Gods weldaad. Uw ogen, zo zegt hij, hebben die grote tekenen en wonderen gezien, en de Heere heeft u geen hart gegeven om te verstaan, noch oren om te horen, noch ogen om te zien. Wat zou hij nog meer te kennen geven, als hij ons blokken hout noemde in het overdenken van de werken Gods? Daarom belooft de Heere door de profeet (Jer. 24:7) als een bijzondere genade, dat Hij de Israëlieten een hart zal geven, opdat Hij door hen gekend worde; daarmee voorzeker aanduidend, dat het verstand des mensen geestelijk wijs is in zoverre, als het door Hem verlicht is. Dit heeft ook Christus door zijn woord duidelijk bevestigd (Joh. 6:44), toen Hij zeide, dat niemand tot Hem kon komen dan wie het door zijn Vader gegeven was. Wat dan ? Is Hij niet het levende beeld des Vaders, waarin de ganse schittering zijner heerlijkheid voor ons is uitgedrukt? Dus kon Hij niet beter tonen, hoedanig ons vermogen is om God te kennen, dan doordat Hij zegt, dat wij geen ogen hebben om Gods beeld te zien, waar het zo openlijk getoond wordt. Wat dan? Is Hij niet daartoe op de aarde neergedaald, om de wil des Vaders de mensen te openbaren? En heeft Hij ook zijn zending niet trouw volbracht?
Ongetwijfeld, maar door zijn prediking wordt niets bereikt, indien de inwendige Meester, de Geest, de weg tot de harten niet opent. Dus komen slechts zij tot Hem, die het van de Vader gehoord hebben en door Hem onderwezen zijn. En wat is dat voor een manier van leren en horen? Wanneer de Geest door een wonderbare en bijzondere kracht oren vormt om te horen en harten om te verstaan. En opdat dat niet iets nieuws schijne, haalt Hij de profetie van Jesaja aan (Jes. 54:13), waar hij, terwijl hij de vernieuwing van de kerk belooft, leert, dat zij Gods discipelen zullen zijn, die tot de zaligheid zullen worden bijeengebracht. Indien God daar iets bijzonders voorzegt over zijn uitverkorenen, staat het vast, dat Hij niet spreekt over een soort van lering, die ook de goddelozen en onheiligen gemeen is. Dus blijft over, dat wij het zo verstaan, dat voor niemand de ingang in het koninkrijk Gods openstaat, dan voor hem, wiens verstand de Heilige Geest door zijn verlichting vernieuwd heeft. Inst. II,II, 20

"Verlichte ogen uws verstands." Ongetwijfeld, indien ze een nieuwe openbaring nodig hebben, zijn zij van zichzelf blind. Daarop volgt dan: "opdat gij moogt weten, welke zij de hoop van uw roeping enz." Hij [de apostel] belijdt dus, dat het verstand van de mensen niet zoveel inzicht heeft, dat zij hun roeping kennen. En nu moet niet de een of andere Pelagiaan wauwelen, dat God deze domheid of ongeleerdheid te hulp komt, doordat Hij door de onderwijzing zijns Woords 's mensen verstand daarheen leidt, waar het zonder leidsman niet kon komen. Want David had de wet, waarin alle wijsheid, die men kon verlangen, vervat was; en toch is hij daarmee niet tevreden, maar vraagt, dat zijn ogen ontdekt mogen worden, opdat hij de wonderen van die wet aanschouwe (Ps. 119:18). Door die woorden doelt hij er ongetwijfeld op, dat de zon opgaat boven de aarde, waar Gods Woord zijn licht geeft voor de mensen; maar dat ze daaruit niet veel voordeel trekken, totdat ze ogen gekregen hebben of hun de ogen geopend zijn door Hem, die daarom de Vader van de lichten genoemd wordt (Jac. 1:17), omdat overal, waar Hij met zijn Geest niet schijnt, alles in duisternis is gehuld. Inst. II,II, 21

[Valcke]

De vertaling die refo geeft van vraag/antwoord 113 lijkt eerder een soort samenvatting te zijn dan een vertaling. Theoretisch kan het dat een andere versie gevolgd is, bv. een verkorte Franse versie. Echter de Latijnse versie is m.i. leidend en die is duidelijk uitgebreider. De klassieke vertaling die ik gaf, volgt de Latijnse tekst op de voet. Bij mijn weten is dit een vertaling van D. van Dijk, die het Latijn uitstekend beheerste en meer werken uit het Latijn vertaald heeft.

Vraag en antwoord 112 maakt geen verschil. Hieronder nogmaals de klassieke vertaling:

Vr. 112 Nemen wij dat van onszelf aan, of ontvangen wij het van God?
Antw : De Schrift leert, dat het een bijzondere gave van God is, en de ervaring bevestigt dat.

Bij vraag 113 komen er dus verschillen aan het licht. Eerst de ingekorte versie die refo gaf, daarna de uitgebreidere versie, gebaseerd op de Latijnse tekst:

113: Ervaring?
Antw onze geest is onbevattelijk. Onze harten zijn geneigd tot ongeloof. De Heilige Geest stelt door Zijn verlichtende werking in staat te begrijpen wat anders ons begrip ver te boven zou gaan. Hij brengt ook tot een vaste overtuiging door de heilsbeloften aan onze harten te verzegelen.

Vr. 113 Welke ervaring noemt ge mij?
Antw : Wel, ons verstand is te grof om de geestelijke wijsheid van God te kunnen vatten, die ons door het geloof onthuld wordt; en onze harten zijn te zeer geneigd, hetzij tot wantrouwen, hetzij tot een verkeerd vertrouwen op onszelf en de schepselen, dan dat zij eigener beweging in God zouden rusten. Voorwaar, de Heilige Geest maakt ons door Zijn verlichting vatbaar om die dingen te begrijpen, die onze bevatting anders ver te boven zouden gaan; en Hij vormt ons tot een vaste overtuiging, door de beloften van het heil in onze harten te verzegelen.

Laten we dus maar de klassieke vertaling aanhouden.

Wie bezwaar heeft tegen vraag en antwoord 112 en 113, zal zeker ook bezwaar hebben tegen de Dordtse Leerregels. Zoals ik al eerder zei, zijn deze vragen volstrekt niet bedoeld om de mens te verontschuldigen of het Evangelie-aanbod af te zwakken, laat dat duidelijk zijn. Maar er moet wel met twee woorden gesproken worden. Het aanbod geeft een volmacht om te geloven, maar niet de vatbaarheid en macht. Daartoe is het inwendige werk van de Heilige Geest noodzakelijk.

[KDD]

Meer uit de eerder genoemde boek:

(...)

Geweldig veel spreekt Calvijn over de bevinding onzer verlorenheid en ons diep bederf in zijn preeken, om zoo af te dalen of op te klimmen tot de vrije genade uit het goddelijk erbarmen in Christus Jezus.
Wij moeten toch om genade en vergiffenis te krijgen voor God wel weten, wie wij zijn. Hoe ellendig onze staat is en dat wij geheel verslagen worden (zoo merkt hij op in een andere preek).
„Dat moet niet zijn een vluchtige kennis in onze hersenen, maar wij moeten doodelijk in onze harten gewond wezen en het oordeel Gods gevoelen dat ons verslaat, want hoe weten wij wat weldaad het is zijn voedsel te hebben, tenzij dat de honger ons kwelt. Zoo moet dan het gevoelen onzer ellendigheid ons tot den dood toe treffen, teneinde wij naar het leven verlangen, dat de Heere Jezus Christus ons door zijn evangelie aanbiedt. 5)
Het zou niet moeilijk vallen uit de preeken van Calvijn een reeks fragmenten samen te lezen als voorbeeld van eene voorwerpelijke-onderwerpelijke prediking in den rechten zin des woords. Hetzij hij handelt over de levendmaking of rechtvaardiging des zondaars, dan wel dat hij spreekt over de grootheid Gods op het breede terrein des zedelijken levens, of bepaalt bij het leven des geloofs in benauwdheden en smarten, hetzij hij teekent het leven der hope en de vurige verwachting van het leven der heerlijkheid, altijd weer treft u het theologisch-christologisch-pneumatisch karakter zijner bediening in schoone samenstemming.
Laat ik nog slechts een paar fragmenten geven uit preeken over de eeuwige verkiezing, het hart der Kerk.
„Er zijn hier dan twee dingen, het eene is, dat God in zichzelf en naar zijn verborgen wil ons heeft uitverkoren en vervolgens dat Hij eene zekere kennis aan de Zijnen gegeven heeft van deze uitverkiezing, zoodat zij door het geloof weten dat zij niet verloren kunnen gaan, maar gered zullen worden door deze uitverkiezing... Wij kunnen dat door eene eenvoudige vergelijking duidelijker verstaan: het oorspronkelijke van onze verkiezing (1' original) is in God, maar onderwijl geeft Hij ons een copie door het geloof... de praedestinatie is in onze harten geschreven, daar God haar deed copieeren. Toch is deze copie een authentiek stuk, want zij is geteekend door het bloed van onzen Heere Jezus Christus en verzegeld door den Heiligen Geest. Wij zien dan, hoe de Schrift ons twee artikelen toont, namelijk dat God ons uitverkoren heeft en gepraedestineerd in Zijn eeuwigen raad voor de grondlegging der wereld en dat Hij er ons zeker van maakt doordien Hij ons eene goede getuigenis ervan geeft, namelijk wanneer Hij Zijnen wil copieert in die genadige aanneming van ons, die Hij in onze harten schrijft, geteekend met het bloed van Zijnen Zoon, verzegeld door de kracht van Zijn Heiligen Geest, die daarvan het onderpand is. 6)
Nog dit uit een andere preek: Paulus zegt, dat Hij ons gezegend heeft, gelijk Hij ons tevoren uitverkoren heeft. Het is opdat wij het onderscheid dat tusschen de menschen is, zouden overdenken om de genade te roemen. Want het evangelie wordt aan den een gepredikt en de anderen weten niet dat het bestaat... en als men vraagt waarom God zich over een deel heeft ontfermd en het andere laat varen, dan is er geen ander antwoord dan dat het Hem aldus heeft behaagd...
Wij zullen nooit weten vanwaar onze zaligheid komt tot wij onze zinnen opgeheven hebben naar dezen eeuwigen raad Gods, waardoor Hij verkoren heeft die Hem goeddunkt, de anderen in hunne ellende latende. Wanneer sommigen deze leer hard vinden, moeten wij ons daarover niet verwonderen, want zij stemt niet overeen met het natuurlijk verstand van den mensch... Wij moeten aanbidden de geheimen Gods, die ons onbegrijpelijk zijn, opdat wij God grootmaken en zeggen: Heere, Uw oordeel is een diepe afgrond. Wij verstaan het pas door Gods Geest verlicht...

(...)

@KDD, Bedankt voor uw uiterst waardevolle citaten van Calvijn. Ze geven een mooi stuk verdieping aan RF. Naast deze citaten zouden er vele andere passages uit het werk van Calvijn te noemen zijn waar hij een andere snaar bespeelt. We kennen ook de gouden passage van Calvijn dat Christus 'de spiegel van de uitverkiezing is'. Het lukt absoluut niet om met Calvijn aan te tonen dat vd. Brink geen gelijk heeft met zijn analyses van waar het fout ging, en gaat, in de gereformeerde gezindte. Nog steeds kom ik meditaties tegen uit de GG waarin het woord 'geloof' zorgvuldig wordt gemeden. Waarom? Omdat men vindt dat als je over geloof spreekt ook direct, en misschien wel eerst, moet spreken over schijngeloof. En omdat men leert dat er ' voordat een mens gelooft wel iets aan vooraf moet zijn gegaan'. En wat vooraf ging is een gedetailleerd omschreven proces waarin immer weer voorkomt dat 'een mens met alles de dood in moet' Of 'dat men eerst in de onmogelijkheid moet zijn terechtgekomen'. En omdat ds. G.H. Kersten zijn studenten letterlijk verbood om op te roepen tot geloof. Dat vind ik geen hyper-calvinisme maar pseudo-calvinisme.

De vraag is 'wat is hypercalvinisme?' De stukken die ik post worden door sommigen gezien als hypercalvinisme maar dat is het niet. Dat wil ik aantonen. Ik weet niet waar je dat van ds. Kersten vandaan haalt maar dat vind ik niet in zijn preken terug. Het volgende heb ik met de kerst gelezen en toen hier op de forum geplaatst:

Nog is het voor u de dag der zaligheid; nog klinkt het getrouwe woord, dat Christus in de wereld gekomen is om zondaren zalig te maken. Het mocht ook voor u eens Kerstfeest worden; Kerstfeest, waarop het grote wonder u werd ontdekt, dat zondaren zullen zalig worden door Hem, Die in de wereld gekomen is in de diepste armoede en vernedering, opdat niemand de toegang tot Hem belet worde.

[Gezang]

Ja, niemand ontkent dat. Eigenlijk is dit het zoveelste ja, maar...Mag een mens Christus aannemen? Ja, dat mag, punt. Dat is wat gevraagd wordt en wat de mens moet doen. En inderdaad zeg, hij kan dat niet uit zichzelf, het moet hem geschonken worden. zo, nu klopt het theologisch weer.

Ja, en nu verder?

Geloven is stoppen met redeneren en het aan God overlaten.

En hoe doe je dat?

Door te geloven in het aanbod van Jezus Christus en Hem toe te eigenen.

[Posthoorn]

En hoe doe je dat?

Door te geloven in het aanbod van Jezus Christus en Hem toe te eigenen.

Natuurlijk. Maar de vraag is niet wát moet je doen, maar hóé doe je dat?

[Gezang]

En hoe doe je dat?

Door te geloven in het aanbod van Jezus Christus en Hem toe te eigenen.

Natuurlijk. Maar de vraag is niet wát moet je doen, maar hóé doe je dat?

Je gelooft door te vertrouwen op de belofte van Jezus Christus. Door Hem te vertrouwen en en de andere dingen te verwerpen. Zo duidelijk?

[Refojongere]

Uiteraard zal bedoeld worden wat de plek van de Wet is in het geloven in Christus. Je gaat pas geloven in Christus als Hij en Zijn beloften je kostbaar zijn. Dat gaat vrijwel altijd in de weg van verslagenheid en verbrijzeldheid door de wet en niet in het luchtledige.

Niemand vlucht "opeens" naar Christus.

Dus: je veroordeelt jezelf vanwege je zonden, je bent het eens met Zijn oordeel en zegt amen op Zijn offer met heel je hart.

[tja]

En hoe doe je dat?

Door te geloven in het aanbod van Jezus Christus en Hem toe te eigenen.

Natuurlijk. Maar de vraag is niet wát moet je doen, maar hóé doe je dat?

Je gelooft door te vertrouwen op de belofte van Jezus Christus. Door Hem te vertrouwen en en de andere dingen te verwerpen. Zo duidelijk?

Gezang toch… niet zo eenzijdig jij. Ik wil je adviseren om af te wachten of het je nog eens te beurt mag vallen.

[HHR]

Nou idd die stumperds he, Tja ?

Toch een vraag. Wie zijn deze mensen dan waar het in deze teksten om gaat?


21 Niet ieder die tegen Mij zegt: Heere, Heere, zal binnengaan in het Koninkrijk der hemelen, maar wie de wil doet van Mijn Vader, Die in de hemelen is.
22 Velen zullen op die dag tegen Mij zeggen: Heere, Heere, hebben wij niet in Uw Naam geprofeteerd, en in Uw Naam demonen uitgedreven, en in Uw Naam veel krachten gedaan?
23 Dan zal Ik hun openlijk zeggen: Ik heb u nooit gekend; ga weg van Mij, u die de wetteloosheid werkt!

Snap je die worsteling van "Ben ik het Heere" ? Of vind je dat maar getob?

[Gezang]

Uiteraard zal bedoeld worden wat de plek van de Wet is in het geloven in Christus. Je gaat pas geloven in Christus als Hij en Zijn beloften je kostbaar zijn. Dat gaat vrijwel altijd in de weg van verslagenheid en verbrijzeldheid door de wet en niet in het luchtledige.

Niemand vlucht "opeens" naar Christus.

Dus: je veroordeelt jezelf vanwege je zonden, je bent het eens met Zijn oordeel en zegt amen op Zijn offer met heel je hart.

Nee, precies. Maar dat was de vraag niet. Het ging nu om hoe je moet geloven. Lees maar ff terug.

[Gezang]

Door te geloven in het aanbod van Jezus Christus en Hem toe te eigenen.

Natuurlijk. Maar de vraag is niet wát moet je doen, maar hóé doe je dat?

Je gelooft door te vertrouwen op de belofte van Jezus Christus. Door Hem te vertrouwen en en de andere dingen te verwerpen. Zo duidelijk?

Gezang toch… niet zo eenzijdig jij. Ik wil je adviseren om af te wachten of het je nog eens te beurt mag vallen.

Wachten? Dan is de nood je nog niet hoog genoeg geworden. Het beste kenmerk van ware schuldbelijdenis zijn de mensen die Jezus als Zaligmaker aannemen.