Welk commentaar ik iemand aanraadt, hangt af van:
1. Theologische vorming.
2. Kennis van de grondtalen.
3. Budget
4. Kennis van de Engelse taal. Dit omdat commentaren in Engels taalgebied vele malen goedkoper zijn en er veel meer keus is.
5. Soort commentaar wat iemand zoekt. Zoekt iemand een exegetisch commentaar, of meer een toepassend commentaar.
Van de klassieke commentaren raadt ik aan:
1. Calvijn. Een goede Schriftuitlegger. Wie Calvijn goed leest en recht beoordeeld, ziet dat hij continu bezig is naast het uitleggen ook toe te passen (in tegenstelling tot wat Erasmiaan stelt). Zijn toepassingen komen op uit de tekst en blijven ook op uit de tekst (hij preekte zoals hij zijn commentaren schreef). Zeer leerzaam en vormend. Het leert je dicht bij de tekst te blijven, zowel in exegese als ook in toepassing. In het Engels gratis online te lezen:
http://www.ccel.org/ccel/calvin/commentaries.i.html
2. Matthew Henry. Dit is meer een stichtelijk commentaar, en richt zich meer op toepassing dan op uitleg (hoewel uitleg wel een plaats krijgt). In Engels gratis in E-Sword*.
Voor een Bijbels-theologisch commentaar, dat wil zeggen een commentaar waarin de onderlinge Bijbelse lijnen centraal staan, raadt ik aan:
1. Warren Wiersbe, Bible Exposition Commentary. Goede uitleg en veel Bijbels-theologische lijnen. Vlot geschreven, waardoor het makkelijk weg leest. 6 dikke delen, $80 bij
christianbook.com.
Hier wat nieuwere en betaalbare commentaren:
1. Albert Barnes notes on the Bible. Werk uit eind 19e eeuw, wat een goede uitleg geeft, en waar nodig de verschillende mogelijke uitleggingen benoemd, en uitlegt waarom hij een keuze maakt. Zelfde uitgebreidheid als Calvijn. Goede uitleg, leest makkelijk weg. Engelstalig. Gratis in E-Sword*.
2. Baker's New Testament Commentary (Hendrikson & Kistenmaker). Goed exegetisch commentaar. Leest redelijk makkelijk weg. Gaat dieper dan Barnes hierboven. $59 in E-Sword.
Hieronder enkele exegetische commentaren. Deze vereisen geen grondtaalkennis, maar zijn wel pittiger om te lezen dan bovengenoemde commentaren. Deze commentaren vermelden ook de verschillende uitlegmogelijkheden, en beargumenteren hun keuzes. Voor als je meer de diepte in wil, exegetisch gezien. Helaas hangt daar wel een prijskaartje aan.
1. Commentaar op het Nieuwe Testament (CNT), van Bruggen. Nederlands. Goed en gereformeerd commentaar. Leest ook redelijk makkelijk. Geeft vaak een goede exegese, maar af en toe zijn de theologische lijnen die ze zien - hoewel erg mooi - wel ietwat gezocht. Dit betreft uitzonderingen. Goed commentaar! De complete serie kost 933,60 EUR en is te bestellen op
http://www.commentaarnieuwetestament.nl/. Meer informatie over dit commentaar is te vinden op
http://www.cnt-serie.nl/
2. New American Commentary (NAC). Gaat dieper in op de exegese dan CNT. Gaat daarnaast soms in op vragen die de tekst kan oproepen in de gemeente, zoals de theologische implicaties van de tekst of als een tekst een andere Bijbeltekst lijkt tegen te spreken. Rond de 23 EUR per deel (hertog.nl).
3. Er zijn meerdere commentaren hier te geven, maar dit is denk ik een goed begin.
-----------
* E-Sword is een gratis computerprogramma met gratis commentaren erin:
http://www.e-sword.net/downloads.html