eilander schreef:Dank je. Uiteraard het eerste. Het lijkt me verschrikkelijk om dit soort 'feiten' als historicus naar boven te moeten halen. En vervolgens zit ik nu altijd, als ik aan prof. Wisse denk, te denken aan dit verhaal. Dat is dan misschien mijn afwijking.
Ik zet 'feiten' expres tussen aanhalingstekens. Dat vind ik namelijk een lastige hier. Het kan een feit zijn dat over mij geroddeld wordt dat ik een relatie met de buurvrouw heb. Ik kan bevestigen dat dat in elk geval niet waar is.
De feiten zijn vrij aardig in kaart te brengen. Wat dat betreft is het onderzoek integer genoeg. Zeker als de beschuldiging in de kerkenraadsnotulen is vastgelegd. En dan is 2020 niet anders dan 1925. Want de bewijslast is voor zowel de beschuldiger als de beschuldigde een enorm probleem. Maar bij cumulatie van 'feiten' wordt het lastigere om de aanwijzingen te negeren, omdat ze vaker en op andere momenten naar voren komen. Dus dan herken je een patroon, en dat is toch vaak een moment om je eens achter de oren te krabben.
Overigens lijkt in juni 2020 al in Oude Paden over Wisse te zijn gepubliceerd. Heb jij dat artikel soms gelezen?
Nee, dat heb ik niet gelezen. Ik zal eerlijk zijn: dit is voor mij een gevoelige snaar. Ik kan hier gewoon best moeilijk mee omgaan.
Een paar opmerkingen:
1. Ik weet maar al te goed dat Gods Woord heel eerlijk is over de zonden van Zijn kinderen. Dat maakt Gods genade des te wonderlijker en heerlijker. Dat maakt ook dat wij nooit hoog op hoeven te geven over Zijn kinderen in latere tijden. Het zou zo maar kunnen dat we daar dan bedrogen mee uitkomen.
2. Mijns inziens betekent dit niet dat wij ook maar een vrijbrief hebben om de zonden van Gods kinderen te gaan openbaren. Wat de Heere in Zijn Woord zegt, is voor ons geen maatstaf. Wij zitten er zo snel zelf weer tussen. Anderzijds hoeven we ze niet te verdoezelen of goed te praten, dat mag ook niet. Ik weet niet zo gauw een regel te geven wat nu precies juist is, en wat niet.
3. Ik heb een tijd lang wat boeken verzameld van prof. Wisse, met de gedachte dit zo compleet mogelijk te krijgen. Wat mij er precies in aantrok, weet ik eigenlijk niet. De memoires vind ik soms wel mooi, soms staat het mij ook enorm tegen. Het bekende boekje 'de droefheid naar God' vind ik erg mooi, evenals 'Avondrood' en de preken over de kruiswoorden. Zo nog wat boeken. Maar ik ben ermee gestopt toen ik wat las over WOII. Prof. Wisse heeft nog heel lang in De Banier geschreven, bijvoorbeeld.
Zijn daarmee de boeken van minder waarde? Nee, en toch doet het iets met me. Dat is dus mijn fout.
4. Ik zie bv. dat Forummer nu aangeeft dat we ervan uit kunnen gaan dat God hem ook deze zonden vergeven heeft. Dan denk ik: daar gaan we al. Er staat helemaal niet vast dat dit gebeurd is. De methode 'waar rook is, is vuur' vind ik een gevaarlijke. Als Forummer bedoelt: áls het gebeurd is, zijn deze zonden hem vergeven, dan zeg ik van harte: dat geloof ik ook.
Ik heb genoeg gezegd.
Dat bedoelde ik ook, we zijn het dus eens
De wereld staat in brand, maar wij gooien olie op het vuur door ons toekijken aan de kant
Chesterton was weer even in de kast verdwenen, maar heb toch Orthodoxy maar weer opgepakt.
Dit is toch wel een scherp citaat.
But the new rebel is a skeptic, and will not entirely trust anything. He has no loyalty; therefore he can never be really a revolutionist. And the fact that he doubts everything really gets in his way when he wants to denounce anything. For all denunciation implies a moral doctrine of some kind; and the modern revolutionist doubts not only the institution he denounces, but the doctrine by which he denounces it. . . . As a politician, he will cry out that war is a waste of life, and then, as a philosopher, that all life is waste of time. A Russian pessimist will denounce a policeman for killing a peasant, and then prove by the highest philosophical principles that the peasant ought to have killed himself. . . . The man of this school goes first to a political meeting, where he complains that savages are treated as if they were beasts; then he takes his hat and umbrella and goes on to a scientific meeting, where he proves that they practically are beasts. In short, the modern revolutionist, being an infinite skeptic, is always engaged in undermining his own mines. In his book on politics he attacks men for trampling on morality; in his book on ethics he attacks morality for trampling on men. Therefore the modern man in revolt has become practically useless for all purposes of revolt. By rebelling against everything he has lost his right to rebel against anything.
"Then he isn't safe?" said Lucy.
"Safe?" said Mr. Beaver. "Don't you hear what Mrs. Beaver tells you? Who said anything about safe? "Course he isn't safe. But he's good. He's the King, I tell you."
Ik vind het wel erg als de auteur van de biografie nu verwijten krijgt. Hij zal dat niet zomaar hebben opgeschreven, hem van vroeger kennende. Er is in de reformatorische gezindte toch al een neiging om het verleden te verheerlijken (en daarvoor eerst te veranderen, dat hoort daar dan bij.)
Als de dossiers uit die tijd bewaard waren, dan was het vrij eenvoudig te controleren. Maar dat is vermoedelijk niet zo.
DDD schreef:Ik vind het wel erg als de auteur van de biografie nu verwijten krijgt. Hij zal dat niet zomaar hebben opgeschreven, hem van vroeger kennende. Er is in de reformatorische gezindte toch al een neiging om het verleden te verheerlijken (en daarvoor eerst te veranderen, dat hoort daar dan bij.)
Als de dossiers uit die tijd bewaard waren, dan was het vrij eenvoudig te controleren. Maar dat is vermoedelijk niet zo.
DDD schreef:Voor zover ik het goed begrijp, is dit toch wat huisman zegt?
Nee hoor, iedereen mag een boek schrijven maar ik hoef ze niet allemaal te lezen toch? En met een wijntje en een nootje mij verlustigen aan een vermeende misstap van een ander heb ik niet echt talent voor.
Ik heb genoeg aan mijn eigen misstappen.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
Om een reactie te geven na meer dan het helft van het boek gelezen te hebben. Ik vind de hele biografie ook niet ontkomen aan een behoorlijke dosis moralisme. Wat dat betreft verwijt de pot te ketel, aangezien Van Driel regelmatig een standpunt inneemt tegen eerdere biografen, die hij voornamelijk taxeert als hagiografisch. Daarmee is hij net zozeer een moralist als alle anderen. Ook in woordkeus (goedgebekt) en tussenzinnetjes worden met regelmaat kwalificaties gegeven. Het lijkt me een goed recht om zo'n biografie dan niet te lezen en ik adviseer Huisman dan ook gewoon bij zijn standpunt te blijven.
De biografie ontbeert (zo ver ik nu kan zien) aan een goede psychologische inkadering, iets wat volgens mij in 2020 toch meer norm dan vrijheid is als je een biografie van wetenschappelijk alure wilt schrijven, of je moet je wetenschappelijk titel van het titelblad halen. Een opsomming van feiten is een deel van de waarheidsvinding maar leidt niet vanzelf tot duidingen en verklaringen.
De onthullingen over Wisse's als vermeende schuinsmarcheerder komen concreet uit kerkenraadsnotulen (1 geval), een niet bewaarde brief aan het curatorium (vreselijke openbare zonden) van een mr. in de rechten, en een mondelinge traditie vanuit de Theologische School. ds. Van der Ham schijnt in de jaren 80 en 90 vanuit de kerken informatie te hebben ingewonnen over het leven van professor Wisse en een schat aan primaire informatie te bezitten vanuit de eerste hand, maar die brieven zijn voor deze biografie niet vrijgegeven. Deze traditie is dus inmiddels toe aan de tweede of derde generatie en dat beperkt dus de waarde (hetgeen de auteur zich ook realiseert, maar ook betreurt).
De mondelinge traditie waar Van Driel zich op beroept bevat geen namen van predikanten uit de Bewaar-het-pand groep. Dat lijkt me een omissie. Ds. P. Roos is wel opgenomen in het register van mondelinge bronnen, maar die ben ik in dit gedeelte niet tegengekomen.
Mijn conclusie is dat overspel niet kan worden toegeschreven aan Wisse. Dat hij een onbetrouwbaar persoon was, lijkt me wel bewezen. Het is van een valkuil om de tweede conclusie als een uitgangspunt te nemen voor de eerste conclusie, maar dat lijkt me niet juist.
Feitelijk heb je alleen geschreven dat het niet schrijven van dit boek wijzer en bijbelser is. Ik vond dat vooralsnog op hetzelfde neerkomen, maar laat ik het bijbelse principe hanteren dat de onduidelijke teksten met duidelijke teksten moeten worden uitgelegd en niet andersom.
@Herman:
Wat opmerkelijk dat bronnen worden achtergehouden.
DDD schreef:@Huisman:
Dan heb ik het verkeerd begrepen.
Feitelijk heb je alleen geschreven dat het niet schrijven van dit boek wijzer en bijbelser is. Ik vond dat vooralsnog op hetzelfde neerkomen, maar laat ik het bijbelse principe hanteren dat de onduidelijke teksten met duidelijke teksten moeten worden uitgelegd en niet andersom.
@Herman:
Wat opmerkelijk dat bronnen worden achtergehouden.
Feitelijk heb ik geschreven dat een goed gerucht verspreiden van iemand beter en bijbelser is dan vermeende misstappen opschrijven. Aan de andere kant begrijp ik ook dat een onafhankelijk biograaf geen hagiografie mag schrijven. Maar beschuldigingen opschrijven die niet met hard bewijs onderbouwd kunnen worden vind ik te ver gaan.
Verder vind ik Herman zijn samenvatting duidelijk genoeg en voor mij een reden om dit boek ongelezen te laten. Hij stond wel op mijn lijstje te kopen boeken en die euros kan ik dus anders besteden.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
