Hier ben ik het hartgrondig mee oneens.memento schreef: Ik denk dat we het wel eens zijn. Het gaat mij erom, dat pastoraat en psychische hulpverlening niet door elkaar lopen. Een geschoolde psychisch hulpverlener weet dit. Voor een gemeentelid die een cursusje heeft gevolgd is dat niet vanzelfsprekend (even daargelaten of een gemeentelid met een cursusje in staat is om zulke moeilijke gevallen goed te begeleiden). Nu kan dat laatste wel, maar dan moeten er duidelijke waarborgen ingebouwd worden om ontsporing tegen te gaan.
De ervaring leert dat in moeilijke situaties mensen hun theologie aanpassen. Bv. mensen die altijd hameren op belang van bekering en geloof, kunnen wanneer zij iemand bijstaan die zwaar lijdt (bv iemand die misbruikt is) opeens komen met een Godsbeeld van een God die alleen maar liefde is, troost, bijstand geeft, etc. Nu is het waar dat God het zwakke en het hulpeloze nabij is, en hen kracht en ondersteuning en troost geven wil, maar dat mag niet eenzijdig gaan functioneren. M.a.w.: als je in de nood Gods nabijheid mag ervaren, wil dat nog niet zeggen dat het goed zit tussen God en je ziel. Of omgedraaid: Mensen die zo uitgaan van de noodzaak der bekering, dat ze de lijdende geen enkele troost kunnen aanbieden.
Mijn stelling is daarom: Psychische hulp is goed. Daar moet vanuit de kerk ook toe aangespoord worden, en aan meegewerkt worden. Maar laat de theologie, het pastoraat, bij de professionele theoloog: de predikant. Of een andere theoloog (mag ook een goed ingelezen ouderling zijn, of een pastoraal werker, oid). Kortom: schoenmaker, blijf bij je leest. Laat de predikant niet doen alsof hij een psychisch hulpverlener is. En laat een psychisch hulpverlener niet doen alsof hij pastoraal werker is.
Over de eerste alinea: dat moet juist wel door elkaar lopen. Het onderscheid moet zelfs verdwijnen. Het probleem is psychische nood. De persoon in kwestie moet bijgestaan worden door mensen die zoveel mogelijk onderlegd zijn in de psychische hulp. Dat vergt een aantal kwaliteiten. Enerzijds pastorale en anderzijds psychische. Waarvan de pastorale de belangrijkste is. Maar zoals ik al zei: we kunnen het onderscheid tussen deze twee beter verwijderen en van de psychische hulpverlener beter zeer goede pastorale kwaliteiten vragen.
Mensen die in moeilijke situaties hun theologie aanpassen bedrijven dus geen goede hulp (= geen goede psycho-pastorale hulp, laat ik het zo maar noemen). Misschien zijn ze dan geheel ongeschikt, misschien is dat een zwakke kant van bepaalde mensen, zoals iedereen zwakke kanten heeft.
Mijn stelling is daarom: Psychische hulp is goed, maar laat het niet gespeend zijn van voldoende pastorale bagage. Om tot de kern te komen: Hulp moet altijd gegeven worden vanuit het oogpunt dat Christus de geneesheer is van de hart en ziel. Hij is de grote Opperherder. Dit moet toegepast worden door middel van mensen die weten hoe Christus mensen kan en wil genezen en die ook weten van psychische omstandigheden die meespelen in de aard van de gevallen. Dat vraagt direct om de verbinding tussen psychische en pastorale hulpverlening. Laat de pastoraal werker dan niet denken dat hij/zij kan werken zonder onderzoek te doen naar de eigenschappen van de geest en naar de aard van de problemen die een mens kan hebben. En laat de psychische hulpverlener niet denken dat hij/zij kan helpen zonder de goede Herder als bovenste Heelmeester voor te stellen.
PS. Leestip: Bijbels pastoraat van J? Adams (de engelse titel weet ik niet).