40 jaar organist in Scheveningen

[wim]

De verwachting van het tempo is niet ineens te beinvloeden door een voorspel, strakke inzet of wat dan ook.

Nou, bij mij wel hoor. Ik zie niet in waarom dat bij een ander ook niet kan. Het lijkt me juist erg tegennatuurlijk om eerst een voorspel aan te horen in een vlot tempo om dan vervolgens half zo langzaam te gaan zingen.

[Klavier]

--

[Klavier]

De verwachting van het tempo is niet ineens te beinvloeden door een voorspel, strakke inzet of wat dan ook.

Nou, bij mij wel hoor. Ik zie niet in waarom dat bij een ander ook niet kan. Het lijkt me juist erg tegennatuurlijk om eerst een voorspel aan te horen in een vlot tempo om dan vervolgens half zo langzaam te gaan zingen.

Wim, de gemeente zingt zoals ze zingt. Dat is op één of andere wijze ooit zo ontstaan.
Als een organist om welke reden dan ook meent een opvoedkundige missie te hebben die vraagt om een andere wijze van zingen -ook al gaat het enkel om tempo- dan zegt die organist dat de opvoeding van zijn voorgangers niet deugde, of die organist heeft een andere norm voor wat opvoedkundig verantwoord is dan de voorgaande organisten die de praktijk hebben 'laten ontstaan'.
Een gemiddeld gemeentelid is niet muzikaal onderlegt, laat staan dat er enige mate van muzikale ontwikkeling is te verwachten. De samenzang is een zaak die vaak de enige vorm van muzikale uiting is. Dit is een groepsgebeuren waar de groepsmatigheid de regel bepaalt van wat de kaders zijn in muzikale mogelijkheden.
Dat is gewoon de realiteit. Als jij met muzikale oren direct maat en tempo oppikt, dan kun je nog steeds niet verwachten dat een hele groep dat doet. Dat zou hooguit kunnen als alle gemeenteleden een gelijke muzikale ontwikkeling hebben doorgemaakt.

[wim]

Als een organist om welke reden dan ook meent een opvoedkundige missie te hebben die vraagt om een andere wijze van zingen -ook al gaat het enkel om tempo- dan zegt die organist dat de opvoeding van zijn voorgangers niet deugde, of die organist heeft een andere norm voor wat opvoedkundig verantwoord is dan de voorgaande organisten die de praktijk hebben 'laten ontstaan'.

De opvoedkundige missie zou minimaal moeten zijn:
- meezingen in het aangegeven tempo
- gelijktijdig en op tijd inzetten
Dat staat volkomen los van de tempokeuze van de organist of van voorgaande organisten. Eigenlijk zou je een dirigent moeten hebben, die zo nu en dan wat aanwijzingen mag geven. Als een koor het kan, kan een gemeente het ook. Daarvan ben ik overtuigd.

Wij hebben drie verschillende organisten die in mijn gevoel elk een iets ander tempo hanteren. En volgens mij gaat de gemeente dan gewoon mee. Ik ga dit een keer uitzoeken.

[Hendrikus]

Wij hebben drie verschillende organisten die in mijn gevoel elk een iets ander tempo hanteren. En volgens mij gaat de gemeente dan gewoon mee. Ik ga dit een keer uitzoeken.

Houd ons op de hoogte: we zijn benieuwd.
Waarschijnlijk zal blijken dat het tempo niet of nauwelijks verschilt. Het komt alleen wel anders over wanneer bijvoorbeeld de ene organist onder elke melodienoot één statisch accoord zet en de ander in de middenstemmen en in de bas wat doorgaande noten speelt. Dat lijkt dan wat beweeglijker, maar de melodienoot duurt per saldo even lang [of zelfs langer, dankzij die extra noten...]
Plaats desnoods eens wat mp3'tje als illustratie.

[Klavier]

Wij hebben drie verschillende organisten die in mijn gevoel elk een iets ander tempo hanteren. En volgens mij gaat de gemeente dan gewoon mee. Ik ga dit een keer uitzoeken.

Zolang het 'iets' is, dan gaat het om zaken in de marge die een groepsgebeuren altijd heeft. Maar als het tempo door gemeenteleden als wezenlijk verschillend wordt ervaren, dan is er meer dan 'iets'. En dan vraag ik me af of de organisten zich er dan van bewust zijn een verschil in stand te houden, dat zelfs door minder muzikale mensen als tempoverschil is waar te nemen.
En neem dan nog de veel gevonden realiteit dat de organist van het ene tempo wel de groep meekrijgt, en de ander niet, want dat is bij te grote verschillen gewoon de praktijk.
Ik ben dus van mening dat het niet meekrijgen van de gemeente aan de organist ligt, en niet aan de gemeente.
Een organist moet zijn instrument beheersen, zijn techniek, de muziek, zelf weten wat zingen is, maar vooral ook zijn gemeente kennen. Als dat laatste ontbreekt is een organist ongeschikt voor het begeleiden van de gemeentezang.

[wim]

Wij hebben drie verschillende organisten die in mijn gevoel elk een iets ander tempo hanteren. En volgens mij gaat de gemeente dan gewoon mee. Ik ga dit een keer uitzoeken.

Houd ons op de hoogte: we zijn benieuwd.
Waarschijnlijk zal blijken dat het tempo niet of nauwelijks verschilt.

Ik formuleer het niet voor niets zo voorzichtig. Jullie zullen als organist beter weten hoe het werkt dan ik.

[Josephus]

De verwachting van het tempo is niet ineens te beinvloeden door een voorspel, strakke inzet of wat dan ook.

Nou, bij mij wel hoor. Ik zie niet in waarom dat bij een ander ook niet kan. Het lijkt me juist erg tegennatuurlijk om eerst een voorspel aan te horen in een vlot tempo om dan vervolgens half zo langzaam te gaan zingen.

Ik ga hierin toch met Klavier mee. Ik geloof niet zo in dat aangeven van het te zingen tempo in het voorspel. Hooguit bij bijeenkomsten met een pluriform gezelschap kan dat nuttig zijn, de eigen gemeente kent doorgaans het tempo wel. De meningen zijn hierover trouwens ook binnen de orgelwereld verdeeld. Hendrikus kan daar vast nog veel meer over vertellen.

Wel is het m.i. van belang dat je in je voorspel al de sfeer van het te zingen lied weergeeft, maar dat is ergens ook logisch. Een voorspel op Psalm 150 doe je nu eenmaal niet zo snel "lento" compleet met strijkers en tremulant (voor de kenners: de bewerking van Toon Hagen is echt fantastisch!). Omgekeerd begin je Psalm 6 ook niet met een fanfare.

[wim]

Ik ben dus van mening dat het niet meekrijgen van de gemeente aan de organist ligt, en niet aan de gemeente.

Zonet was het nog de gemeente dat als organisch geheel een eigen tempo heeft en niet mee te krijgen is. En nu ligt het toch aan de organist? Ikke niet snap.

[Klavier]

Zonet was het nog de gemeente dat als organisch geheel een eigen tempo heeft en niet mee te krijgen is. En nu ligt het toch aan de organist? Ikke niet snap.

Als de organist zich als organist anders gedraagt in tempo dan wanneer die organist als gemeentelid zelf meezingt, dan maakt die organist dus het verschil...

[Breekijzertje]

Er is maar ene goeie orgelnist en dat is Martin Zonneberg.

[wim]

Er is maar ene goeie orgelnist en dat is Martin Zonneberg.

Wie? Zonnenbloem? Zonnebank?
(Met dank aan Dirk Zwart)

[Klavier]

Er is maar ene goeie orgelnist en dat is Martin Zonneberg.

Wat is goed? Of bedoel je Er is maar ene orgelnist die ik mooi vind spelen en dat is Martin Zonneberg?

[wim]

Zonet was het nog de gemeente dat als organisch geheel een eigen tempo heeft en niet mee te krijgen is. En nu ligt het toch aan de organist? Ikke niet snap.

Als de organist zich als organist anders gedraagt in tempo dan wanneer die organist als gemeentelid zelf meezingt, dan maakt die organist dus het verschil...

Ja, stel je voor dat een organist als meezingend gemeentelid evenveel invloed zou hebben. Wat een enorm volume moet die man/vrouw dan niet produceren. Of snap ik het nou nog steeds niet?

[Klavier]

Zonet was het nog de gemeente dat als organisch geheel een eigen tempo heeft en niet mee te krijgen is. En nu ligt het toch aan de organist? Ikke niet snap.

Als de organist zich als organist anders gedraagt in tempo dan wanneer die organist als gemeentelid zelf meezingt, dan maakt die organist dus het verschil...

Ja, stel je voor dat een organist als meezingend gemeentelid evenveel invloed zou hebben. Wat een enorm volume moet die man/vrouw dan niet produceren. Of snap ik het nou nog steeds niet?

Nee, je snapt het niet
Als een organist als gemeentelid netjes meezingt als hij even niet aan de beurt is om te speulen, en als die organist datzelfde tempo aanhoudt als hij zelf speelt, dan is er weinig aan de hand.
Als die organist als meezinger niet tevreden is met het gangbare tempo en dat vertaalt naar een actieve drang om een ander tempo te dicteren als hij de kans krijgt zodra deze achter de klavieren zit, dan heeft die organist een mogelijkheid om een groepsgewoonte naar eigen smaak en inzicht om te vormen. Mijns inziens is dat een misbruiken van de mogelijkheid die een organist gewoonweg heeft.
Als het tempo echt niet deugt, zal dat ongetwijfelt door een grote groep gemeenteleden worden opgemerkt. Dan kan een organist beter afgaan op de groep, en van de groep als geheel een eenduidig antwoord eisen, dan op eigen initiatief de zaken even te 'recht te zetten'. Zolang er geen concrete aanwijzingen vanuit de gemeente als geheel zijn om buiten de marges van wat gangbaar is te treden, heeft een organist gewoon een dienende taak binnen de kaders die tot dan toe gesteld waren.
De kaders worden door de gemeente bepaald. Binnen die kaders ligt er vrijheid voor enige variatie in tempo etc. Dat lijkt me nooit een probleem waar dan ook?
Samenvattend: Een organist die meer wil dan gebruikelijk is en buiten de kaders wil gaan zonder zijn gemeente daarin te kennen, kent zijn plaats niet.