Zonderling schreef:
1. Het beroep op een letterlijke vertaling slaat kant noch wal, maar daar hebben we al over gesproken. Beide 'partijen' hebben een interpretatie nodig om tot hun exegese te komen.
Eens. De meest letterlijke vertaling "zonen van God" is zoals je zelf aangegeven hebt wat die "zonen" inhouden is de discussie. In Job waar hetzelfde woord gebruikt wordt, zijn het sowieso engelen, de vertaling met engelen is dus in ieder geval mogelijk! Alleen dan is de vraag of er ook gevallen engelen mee bedoeld kunnen worden natuurlijk, vandaar mijn eerdere opmerking met dezelfde scheppingsorde, engelen en gevallen engelen.
2. "alle vroegere kerkvaders". Ook dat is onjuist. De apostelen verklaren de tekst niet. De apostolische vaders (90-150) spreken er ook niet over (zie tekstregister in vertaling van dr. Klijn apostolische vaders). Julius Africanus spreekt over de 'zonen Gods' als mogelijk juiste tekst en verklaart dit dan als de zonen van Seth. Hij leefde van ca 160-240, dus dan spreek je over rond 220.
Julius Africanus spreekt ook over de vertaling van gevallen Engelen, voor mij staat het nog niet vast dat hij de Septuaginta gebruikte?
Verder kwam je zaterdag in je opsomming van ALLE vroegere kerkvaders niet verder dan slechts 2 geheel onbekende namen vóór Augustinus. Maar laten het er 10 geweest zijn. Wat zegt dat? Tegenover deze 10 zijn er vele andere te noemen, waarvan diverse ook al van enige tijd of kort vóór Augustinus, namelijk:
- Athanasius
- Chrysostomus
- Efraïm de Syriër
- Hieronymus
Het is dus een breed gezelschap van kerkvaders geweest die de engelenopvatting heeft afgewezen. Dat men dit deed tegen de kopieën van de Septuaginta in waar 'engelen' stond - n.b. in de Bijbeltekst! - geeft dit m.i. des te meer gewicht. Kortom: ik bestrijd dat de oude kerk zo eensgezind was in de engelenopvatting als jij wil doen voorkomen.
Eerder zei ik, de kerkvaders voor Nicea (325), Chrysostomus was van daarna, Efraïm de Syriër tijdens en Hieronymus ook daarna. Alleen Athanasius was van voor Nicea.
Overigens kan ik niet vinden wat Athanasius te zeggen heeft aangaande dit, ook niet precies wat Hieronymus zegt, behalve dat Calvijn zegt dat we door hem op een verkeerd spoor staan aangaande dit, klopt dat? Heb je een bron wat hun precies zeggen? Ik heb namelijk zelf geen geschriften daarvan en ben daar wel benieuwd naar.
Ik kan er nog meer noemen hoor die voor de gevallen engel theorie kozen, al zijn het niet allen kerkvaders :-)
Justin Martyr
Eusebius
Clement of Alexandria
Origen
Tatian
Athenagoras
Irenaeus (zeer bekend).
Tertullian
Lactantius
Ambrose of Milan
Sulpicius Severus
Ik probeer te vinden of het inderdaad zo is dat deze de Septuaginta gebruikten, wellicht kun je dat uitleggen waarom dat zo is, destijds gebruikten ze toch ook de Hebreeuwse vertalingen?
Wat ik wel kan vinden, toen het boek Henoch verworpen was als canoniek boek, heeft de sethiaanse theorie enorm aan populariteit gewonnen, blijkbaar was Henoch daarvoor nog erg populair omdat het in het boek Judas genoemd werd en in de Etheopische kerk en meerdere bronnen canoniek was.
3. "alle Joden" is evenzeer onjuist. Van de bekende rabbijnen uit de middeleeuwen volgen zeer velen de engelenopvatting niet! Zie de bron die ik hiervoor eerder geciteerd heb. Wel wordt de engelenopvatting gesupport door joodse apocriefen / pseudepigrafen.
Dat kan kloppen, dat heb ik niet uitgezocht, alleen de bekende Joden, vertalers, van net na Christus voor Nicea en inderdaad de Joodse apocriefen en pseudepigrafen.
Alhoewel ik ook enkelen tegenkom die inderdaad de theorie van Seth aanhingen, ook voor Nicea zoals:
Rabbi Akiba.
Rabbi Simean b. Yohai
Rabbi Jose.