Welgemeend aanbod van genade aan alle toehoorders in preken

[Ander]

't Gaat er altijd maar weer om: Hoe functioneert e.e.a. Dat zinnetje uit de belijdenis is prachtig maar ja, je kunt in iedere prediking dat zinnetje opdreunen maar dan verliest het z'n kracht. Wat is aanbieden van evangelie?

Zit hem dat niet in de zin "Ik kan niet zeggen dat Christus voor u gestorven is, maar er is wel een gestorven Christus voor u !!"

En dan? Ik kan de weg der zaligheid uit de Schrift opdiepen, dat is niet zo moeilijk. Drie stukken, twee wegen, één Naam onder de Hemel gegeven. Maar de persoonlijke toepassing, daar gaat het toch om. Dit zinnetje is helemaal waar, maar wat moet, ik bedoel het eerbiedig, een dode zondaar met zo'n zinnetje?

[Jongere]

De prediking die ik gisteren hoorde stond voluit in de lijn met de kerk der Reformatie en was in de GGiN.

Probleem is dat we dit allemaal (vrij makkelijk) zeggen. Kom je weer uit op de definitie-kwestie.
Het heeft ook nog niet zoveel zin om de Reformatie voor of tegen ons te hebben. (Ik denk dat heel weinig mensen uit onze gezindte zich 'thuis zou voelen' als ze een preek van de echte Reformatoren zouden horen. We moeten hen niet claimen voor discussies van eeuwen later.) Als we de Schrift maar voor ons hebben. Juist dat is nu net de lijn van de Reformatie, Sola Scriptura.
En wat dat betreft hebben we daar nog onze 'handen vol aan'. Dat is namelijk iets heel anders dan kijken of onze prediking in de lijn is van de laatste honderd jaar, of langer. Daarom voel ik me goed thuis bij de post van Afgewezen, waarin ik de vraag lees: wordt er eigenlijk nog werkelijk het evangelie gepreekt? Dat is: de blijde boodschap, zoals we die in de evangeliën en in de Handelingen gepreekt zien. Gods heil geproclameerd op zo'n manier dat het kracht doet onder de hoorders. Zo'n kracht dat men wegloopt of het evangelie aanneemt.
Op welke manier wordt de boodschap gepreekt die Jezus Zelf (onder meer) in Johannes 6(:32) preekt: Mijn Vader geeft u dat ware Brood uit den hemel. Wat betekent het dat het Manna weer is nedergedaald en dus 'voor het oprapen' ligt? Of 'voor het opzien', als we het beeld van de koperen slang gebruiken (Joh. 3:15).
We stellen ons tevreden met wat we altijd horen, maar horen we werkelijk het evangelie? Ik zou het niet eens zozeer aanbod willen noemen. Volgens mij kun je niet het ware evangelie preken alleen verschillen over de vraag of dit mag worden aangeboden aan iedereen of niet. In het evangelie zelf zit het aanbod daarvan.
Maar laten we dus ten eerste kijken naar de wijze waarop gepreekt wordt in de Handelingen of door Christus Zelf. Pas daarna kan het een ondersteunend argument zijn dat bijv. Calvijn, Boston of de Erskines de tekst uit Joh. 6:32 gebruiken als het gaat om het aanbod van het evangelie.

[memento]

De prediking die ik gisteren hoorde stond voluit in de lijn met de kerk der Reformatie en was in de GGiN.

Probleem is dat we dit allemaal (vrij makkelijk) zeggen. Kom je weer uit op de definitie-kwestie.
Het heeft ook nog niet zoveel zin om de Reformatie voor of tegen ons te hebben. (Ik denk dat heel weinig mensen uit onze gezindte zich 'thuis zou voelen' als ze een preek van de echte Reformatoren zouden horen. We moeten hen niet claimen voor discussies van eeuwen later.) Als we de Schrift maar voor ons hebben. Juist dat is nu net de lijn van de Reformatie, Sola Scriptura.
En wat dat betreft hebben we daar nog onze 'handen vol aan'. Dat is namelijk iets heel anders dan kijken of onze prediking in de lijn is van de laatste honderd jaar, of langer. Daarom voel ik me goed thuis bij de post van Afgewezen, waarin ik de vraag lees: wordt er eigenlijk nog werkelijk het evangelie gepreekt? Dat is: de blijde boodschap, zoals we die in de evangeliën en in de Handelingen gepreekt zien. Gods heil geproclameerd op zo'n manier dat het kracht doet onder de hoorders. Zo'n kracht dat men wegloopt of het evangelie aanneemt.
Op welke manier wordt de boodschap gepreekt die Jezus Zelf (onder meer) in Johannes 6(:32) preekt: Mijn Vader geeft u dat ware Brood uit den hemel. Wat betekent het dat het Manna weer is nedergedaald en dus 'voor het oprapen' ligt? Of 'voor het opzien', als we het beeld van de koperen slang gebruiken (Joh. 3:15).
We stellen ons tevreden met wat we altijd horen, maar horen we werkelijk het evangelie? Ik zou het niet eens zozeer aanbod willen noemen. Volgens mij kun je niet het ware evangelie preken alleen verschillen over de vraag of dit mag worden aangeboden aan iedereen of niet. In het evangelie zelf zit het aanbod daarvan.
Maar laten we dus ten eerste kijken naar de wijze waarop gepreekt wordt in de Handelingen of door Christus Zelf. Pas daarna kan het een ondersteunend argument zijn dat bijv. Calvijn, Boston of de Erskines de tekst uit Joh. 6:32 gebruiken als het gaat om het aanbod van het evangelie.

Mee eens.

Voor je laatste opmerking, over hoe er gepreekt moet worden, en hoe we dat kunnen baseren op bv de preken in Handelingen, verwijs ik naar een preek van ds. R. van Kooten, Handelingen 2:12-40 - 'Hoe moet er gepreekt worden?' (te vinden op http://www.prekensite.nl, gehouden 07-06-2009 in HHK Kralingseveer wel even de ietwat schopperige opmerkingen negeren, maar helemaal uitluisteren)

't Gaat er altijd maar weer om: Hoe functioneert e.e.a. Dat zinnetje uit de belijdenis is prachtig maar ja, je kunt in iedere prediking dat zinnetje opdreunen maar dan verliest het z'n kracht. Wat is aanbieden van evangelie?

Het aanbieden van het evangelie is het preken dat God goedwillig is om iedere hoorder, ook hij/zij die onverschillig is, geen last heeft van zijn zonden, en hoopt dat de dominee snel amen zegt, te redden.

Het aanbieden van het evangelie is niet: als God een mens gaat bekeren, dan (...) en dan (...) en op Gods tijd en wijze krijgt zo'n zondaar zicht op Christus, en dan (...).

Aanbieden is een actieve daad. Het aanspreken van de mensen. Het verkondigen dat het oordeel van God op hen ligt. Om eigen schuld. Het wegnemen in de prediking van alle bezwaren (zoals: God moet het doen, etc). En aan een ieder verkondigen dat in Christus voor iedereen redding voorhanden is. En dat een ieder welkom is om tot Hem te komen. En dat die tot Hem komt, door Hem geenszins uitgeworpen zal worden.

Kortom, de prediking van het evangelie, is het uitdelen van de beloften die God ons in Zijn woord gegeven heeft.

[Ander]

Het aanbieden van het evangelie is het preken dat God goedwillig is om iedere hoorder, ook hij/zij die onverschillig is, geen last heeft van zijn zonden, en hoopt dat de dominee snel amen zegt, te redden.

Waar vind ik dat terug in de Bijbel? Ik lees alleen maar over Gods toorn wanneer we niet luisteren. Dan vergaan we omdat we het Bloed niet nodig denken te hebben.

Het aanbieden van het evangelie is niet: als God een mens gaat bekeren, dan (...) en dan (...) en op Gods tijd en wijze krijgt zo'n zondaar zicht op Christus, en dan (...).

Tja, en toch vind ik dat wel beschreven in het Woord van God.

[Afgewezen]

Het aanbieden van het evangelie is het preken dat God goedwillig is om iedere hoorder, ook hij/zij die onverschillig is, geen last heeft van zijn zonden, en hoopt dat de dominee snel amen zegt, te redden.

Waar vind ik dat terug in de Bijbel? Ik lees alleen maar over Gods toorn wanneer we niet luisteren. Dan vergaan we omdat we het Bloed niet nodig denken te hebben.

Het uitgangspunt in de Bijbel is dat God de redding van zondaren op het oog heeft. Wanneer de zondaar zich verhardt, dán wordt het oordeel hem aangezegd.
Nu is het zo (in onze kerken), dat er al bij voorbaat van uitgegaan wordt dat het oordeel alle gemeenteleden geldt, ténzij...
Het Evangelie wordt niet alleen gepreekt (als je het zo kunt noemen) met het doel tot bekering te brengen, ook wel, maar net zo goed met het doel om te maken dat iemand niet te verontschuldigen is. Dus eerst zeg je: je bent verloren, tenzij je bekeerd wordt. Maar nu hoor je het Evangelie, dus kom je ook nog onder het oordeel van de verharding (tenzij je bekeerd wordt...).

Het aanbieden van het evangelie is niet: als God een mens gaat bekeren, dan (...) en dan (...) en op Gods tijd en wijze krijgt zo'n zondaar zicht op Christus, en dan (...).

Tja, en toch vind ik dat wel beschreven in het Woord van God.

Ik niet, hoe goed ik ook gezocht heb. En ik lees al helemaal niet in de Bijbel dat dit gepreekt moet worden.

[memento]

Het aanbieden van het evangelie is het preken dat God goedwillig is om iedere hoorder, ook hij/zij die onverschillig is, geen last heeft van zijn zonden, en hoopt dat de dominee snel amen zegt, te redden.

Waar vind ik dat terug in de Bijbel? Ik lees alleen maar over Gods toorn wanneer we niet luisteren. Dan vergaan we omdat we het Bloed niet nodig denken te hebben.

Bv Ezechiel:

4 Toen zeide Hij tot mij: Profeteer over deze (dorre doods)beenderen, en zeg tot hen: Gij dorre beenderen! hoort het woord des HEEREN.
5 Alzo zegt de Heere HEERE tot deze beenderen: Ziet, Ik zal de geest in u brengen, en gij zult levend worden.
6 En Ik zal zenuwen op u leggen, en vlees op u doen opkomen, en een huid over u trekken, en de geest in u geven, en gij zult levend worden; en gij zult weten, dat Ik de HEERE ben.

Het aanbieden van het evangelie is niet: als God een mens gaat bekeren, dan (...) en dan (...) en op Gods tijd en wijze krijgt zo'n zondaar zicht op Christus, en dan (...).

Tja, en toch vind ik dat wel beschreven in het Woord van God.

Kun je een prediking noemen uit de Schrift, waarin de verkondiging een beschrijving is van hoe het moet gaan, in plaats van een àppel op alle hoorders?

[Erasmiaan]

Voor je laatste opmerking, over hoe er gepreekt moet worden, en hoe we dat kunnen baseren op bv de preken in Handelingen, verwijs ik naar een preek van ds. R. van Kooten, Handelingen 2:12-40 - 'Hoe moet er gepreekt worden?' (te vinden op http://www.prekensite.nl, gehouden 07-06-2009 in HHK Kralingseveer wel even de ietwat schopperige opmerkingen negeren, maar helemaal uitluisteren)

Ik ben blij dat ik niet onder deze prediking zit. En het lukt me niet de schopperige opmerkingen te negeren (ik had deze preek al een tijd eerder voor een deel geluisterd, getriggerd door de titel), de preek is ermee doordrenkt.

[Ander]

Het aanbieden van het evangelie is het preken dat God goedwillig is om iedere hoorder, ook hij/zij die onverschillig is, geen last heeft van zijn zonden, en hoopt dat de dominee snel amen zegt, te redden.

Waar vind ik dat terug in de Bijbel? Ik lees alleen maar over Gods toorn wanneer we niet luisteren. Dan vergaan we omdat we het Bloed niet nodig denken te hebben.

Bv Ezechiel:

4 Toen zeide Hij tot mij: Profeteer over deze (dorre doods)beenderen, en zeg tot hen: Gij dorre beenderen! hoort het woord des HEEREN.
5 Alzo zegt de Heere HEERE tot deze beenderen: Ziet, Ik zal de geest in u brengen, en gij zult levend worden.
6 En Ik zal zenuwen op u leggen, en vlees op u doen opkomen, en een huid over u trekken, en de geest in u geven, en gij zult levend worden; en gij zult weten, dat Ik de HEERE ben.

Tja, een mooi beeld dat God doden tot leven roept. Een prediking van de doodsstaat van de mens. Ingrijpend. Toch gaat deze profetie over het treurig lot der verbannenen. Ze hadden geen hoop en geen verwachting meer en dachten nooit meer verlost te worden van de vijand. Nu zegt de Heere, daar is deze profetie voor bedoeld, dat zoals Hij doden kan levend maken Hij de verbannen kinderen Israëls zal terugbrengen.
Het is hard, maar de prediking van deze dorre beenderen heeft geen waarde voor een zondaar die alleen maar zit te wachten tot de dominee amen zegt. Zo'n prediking heeft pas waarde als we ontdekt zijn aan onze zondeschuld voor God. Al komt die prediking tot allen en is niemand te verontschuldigen.

Kun je een prediking noemen uit de Schrift, waarin de verkondiging een beschrijving is van hoe het moet gaan, in plaats van een àppel op alle hoorders?

Nou, de Bijbel is geen prekenboek. Wel lees ik uit de Schrift dat er een toeleidende weg is, dat de Heere dorstigen nodigt en ook dat Christus' offer algenoegzaam is waarom Hij de opdracht geeft het evangelie aan alle creaturen te prediken.

[Jongere]

dat de Heere dorstigen nodigt

Om even alleen op deze zinsnede in te gaan: Hij nodigt àllen. In het topic 'Gods liefde' hebben we ook al eens uitgebreid gediscussieerd over het aanbod. Ik citeer daaruit deze post van Zonderling:

Calvijn over Jesaja 55:1

Hoor eens, gij allen die dorst hebt, komt tot de wateren...
De uitnodiging is voorts algemeen. Want er is niemand, die deze 'wateren' niet nodig heeft, en voor wie Christus niet nodig is. En daarom, ALLEN - ZONDER ONDERSCHEID - worden hier uitgenodigd.

[memento]

Tja, een mooi beeld dat God doden tot leven roept. Een prediking van de doodsstaat van de mens. Ingrijpend. Toch gaat deze profetie over het treurig lot der verbannenen. Ze hadden geen hoop en geen verwachting meer en dachten nooit meer verlost te worden van de vijand. Nu zegt de Heere, daar is deze profetie voor bedoeld, dat zoals Hij doden kan levend maken Hij de verbannen kinderen Israëls zal terugbrengen.
Het is hard, maar de prediking van deze dorre beenderen heeft geen waarde voor een zondaar die alleen maar zit te wachten tot de dominee amen zegt. Zo'n prediking heeft pas waarde als we ontdekt zijn aan onze zondeschuld voor God. Al komt die prediking tot allen en is niemand te verontschuldigen.

Het mooie van dit beeld is, dat er juist een schat van waarde in zit voor mensen die wachten op het amen van de preek. Ezechiel moet tegen hen, die dood liggen (en dat is wat anders dan: die hun doodsheid ervaren) gaan preken dat God hen zal levendmaken. Door Zijn Geest. Dat is de taal die je door heel de Schrift tegenkomt. Het IK ZAL. Tegen mensen die naar God niet vragen (nee, niet tegen mensen die naar God niet vroegen, maar nu ontdekt zijn en wél naar Hem vragen). De Schrift staat vol met oproepen en nodigingen tot allen, om in Christus het leven te ontvangen. En zie het wonder uit het gezicht van Ezechiel: Onder zo'n prediking, die schijnbaar zinloos is (want wat boeit het iemand die de preek al zat is voordat hij begonnen is, nu dat hij Christus heil beloofd krijgt, Christus heeft voor hem immers geen waarde) komen dorre doodsbeenderen opeens tot leven. Omdat Gods Geest zich aan het woord wil paren. Het woord is een kracht Gods. Dat moeten wij niet krachteloos maken, door er een "beschrijving van hoe het gaat" (alhoewel dat best af en toe zijdelings aan bod mag komen) van te maken.

Nee, in de prediking moet centraal staan, dat God er geen lust in heeft als ook maar iemand van de hoorders verloren gaat, maar dat Hij er behagen in schept dat zij zich bekeren en leven. Dat God, ondanks dat het je misschien geeneens interesseert, wil dat jij eeuwig gelukkig wordt. Opdat de gemeente iets voelt van hoe goed God nu is, niet alleen voor Zijn volk, maar voor elke hoorder persoonlijk. Ja, dat Hij nu wil dat iedere hoorder zalig wordt.

Kun je een prediking noemen uit de Schrift, waarin de verkondiging een beschrijving is van hoe het moet gaan, in plaats van een àppel op alle hoorders?

Nou, de Bijbel is geen prekenboek. Wel lees ik uit de Schrift dat er een toeleidende weg is, dat de Heere dorstigen nodigt en ook dat Christus' offer algenoegzaam is waarom Hij de opdracht geeft het evangelie aan alle creaturen te prediken.

De Bijbel is geen prekenboek, maar bevat wel een aantal preken. En als er gepreekt moet worden zoals jij zegt, zou er toch wel een voorbeeld te geven moeten zijn van een preek uit de Schrift, waarin het ook zo gezegd wordt. En anders: Als er zo gepreekt moet worden, waarom gebeurt dat in de preken die in de Schrift staan dan niet?

[Marnix]

[quote=Tja, een mooi beeld dat God doden tot leven roept. Een prediking van de doodsstaat van de mens. Ingrijpend. Toch gaat deze profetie over het treurig lot der verbannenen. Ze hadden geen hoop en geen verwachting meer en dachten nooit meer verlost te worden van de vijand. Nu zegt de Heere, daar is deze profetie voor bedoeld, dat zoals Hij doden kan levend maken Hij de verbannen kinderen Israëls zal terugbrengen.
Het is hard, maar de prediking van deze dorre beenderen heeft geen waarde voor een zondaar die alleen maar zit te wachten tot de dominee amen zegt. Zo'n prediking heeft pas waarde als we ontdekt zijn aan onze zondeschuld voor God. Al komt die prediking tot allen en is niemand te verontschuldigen.[/quote]

Dat komt ook in die "preek" terug.

8 Ik zag pezen zich aanhechten en vlees groeien, ik zag hoe er huid over de botten heen trok, maar ademen deden ze nog niet. 9 Toen zei hij tegen mij: ‘Profeteer tegen de wind, profeteer, mensenkind, en zeg tegen de wind: “Dit zegt God, de HEER: Kom uit de vier windstreken, wind, en blaas in deze doden, zodat ze weer gaan leven.”’ 10 Ik profeteerde zoals hij mij gezegd had, en de lichamen werden met adem gevuld. Ze kwamen tot leven en gingen op hun voeten staan: een onafzienbare menigte.
11 En hij zei tegen mij: ‘Mensenkind, deze beenderen zijn het volk van Israël. Het zegt: “Onze botten zijn verdord, onze hoop is vervlogen, onze levensdraad is afgesneden.” 12 Profeteer daarom en zeg tegen hen: “Dit zegt God, de HEER: Mijn volk, ik zal jullie graven openen, ik laat jullie uit je graven komen en ik zal jullie naar het land van Israël terugbrengen. 13 Jullie zijn mijn volk, en jullie zullen beseffen dat ik de HEER ben als ik je graven open en jullie uit je graven laat komen. 14 Ik zal jullie mijn adem geven zodat jullie weer tot leven komen, ik zal jullie terugbrengen naar je land, en jullie zullen beseffen dat ik de HEER ben. Wat ik gezegd heb, zal ik doen – zo spreekt de HEER.”’

Zonder de Geest zijn we nergens. Hij moet werken. Maar dat beperkt het aanbod van genade niet.

Wat preken volgens de Bijbel betreft, als ik kijk naar gemeenten zijn de preken volgens mij meer gericht op heiliging en vernieuwing en niet op bekering van ongelovigen. Dat is de prediking die je vooral buiten de gemeente terugvindt, in de gemeente wordt er tot gelovigen gepreekt.

[Afgewezen]

Wat preken volgens de Bijbel betreft, als ik kijk naar gemeenten zijn de preken volgens mij meer gericht op heiliging en vernieuwing en niet op bekering van ongelovigen. Dat is de prediking die je vooral buiten de gemeente terugvindt, in de gemeente wordt er tot gelovigen gepreekt.

Inderdaad. En als er reden bestaat tot waarschuwen, dan wordt er altijd gewezen op (het ontbreken van) de vruchten!
Maar het stramien dat gepreekt wordt 'hoe een mens bekeerd wordt', is de Bijbel vreemd. Waarmee ik niet wil zeggen dat hierover, of nog beter: hieruit, niet gesproken kan worden, maar dat is een andere zaak. Een prediker die zelf het heil niet doorleefd heeft, kan in feite geen goede prediker zijn.

[memento]

Wat preken volgens de Bijbel betreft, als ik kijk naar gemeenten zijn de preken volgens mij meer gericht op heiliging en vernieuwing en niet op bekering van ongelovigen. Dat is de prediking die je vooral buiten de gemeente terugvindt, in de gemeente wordt er tot gelovigen gepreekt.

Inderdaad. En als er reden bestaat tot waarschuwen, dan wordt er altijd gewezen op (het ontbreken van) de vruchten!
Maar het stramien dat gepreekt wordt 'hoe een mens bekeerd wordt', is de Bijbel vreemd. Waarmee ik niet wil zeggen dat hierover, of nog beter: hieruit, niet gesproken kan worden, maar dat is een andere zaak. Een prediker die zelf het heil niet doorleefd heeft, kan in feite geen goede prediker zijn.

Mee eens. Tenminste, als dat "eruit spreken" maar niet de centrale plaats gaat innemen, en het naspreken en verklaren van Gods woord, waaronder ook heel prominent het preken van wet en evangelie (de beloften aan iedereen) maar centraal blijft staan.

Wat preken volgens de Bijbel betreft, als ik kijk naar gemeenten zijn de preken volgens mij meer gericht op heiliging en vernieuwing en niet op bekering van ongelovigen. Dat is de prediking die je vooral buiten de gemeente terugvindt, in de gemeente wordt er tot gelovigen gepreekt.

M.i. is dit een oneigenlijke tegenstelling. Heiliging is m.i. niet anders dan een dagelijkse bekering, die (alhoewel er verschillen zijn) overeenkomt met de eerste bekering. In Paulus brieven vinden we daarom ook heel concreet dat de zonden aangewezen worden, en opgeroepen wordt tot inkeer en bekering. De trix van ellende, verlossing en dankbaarheid, van inkeer, omkeer en terugkeer, is steeds weer nodig.

Als eerste bekering en dagelijkse bekering ver uit elkaar komen te liggen, ook in de prediking, is het gevaar dat men óf de eerste bekering niet meer nodig gaat vinden (men zegt dan: het gaat toch om een heilig leven te leiden), óf dat de bekering zo groot wordt, dat als je dat eenmaal op zak hebt het eigenlijk niet meer zo uit maakt (men zegt dan: ik ben toch bekeerd, ik kom er toch wel).

[Marnix]

m.i. is dit een oneigenlijke tegenstelling. Heiliging is m.i. niet anders dan een dagelijkse bekering, die (alhoewel er verschillen zijn) overeenkomt met de eerste bekering. In Paulus brieven vinden we daarom ook heel concreet dat de zonden aangewezen worden, en opgeroepen wordt tot inkeer en bekering. De trix van ellende, verlossing en dankbaarheid, van inkeer, omkeer en terugkeer, is steeds weer nodig.

Als eerste bekering en dagelijkse bekering ver uit elkaar komen te liggen, ook in de prediking, is het gevaar dat men óf de eerste bekering niet meer nodig gaat vinden (men zegt dan: het gaat toch om een heilig leven te leiden), óf dat de bekering zo groot wordt, dat als je dat eenmaal op zak hebt het eigenlijk niet meer zo uit maakt (men zegt dan: ik ben toch bekeerd, ik kom er toch wel).

Mee eens. Maar de insteek is toch totaal anders. Ben je van Hem, vrijgekocht door Jezus Christus? Of ben je geen kind van Hem maar slaaf van de zonde? Bij het preken van wet en evangelie is het heel belangrijk of je onder de wet of onder de genade. Wat Paulus in zijn brieven schrijft, de oproep van dagelijkse bekering, gaat telkens vanuit dat perspectief: U hebt Christus leren kennen. Strijd daarom tegen de zonden, het kwade. De goede strijd strijden met de wapenrusting die we van Hem hebben ontvangen. Dat is volgens mij toch anders dan wanneer mensen niet geheiligd zijn, de Geest hebben ontvangen en die wapenrusting, als ze Christus nog niet hebben leren kennen. Dus aan de ene kant mee eens, het moet niet te ver uit elkaar komen te liggen maar ook niet 1 pot nat worden. Een gelovige komt niet telkens weer onder het oordeel om er vervolgens weer van vrijgesproken te worden. Hij is vrijgekocht.

[Afgewezen]

De trix van ellende, verlossing en dankbaarheid, van inkeer, omkeer en terugkeer, is steeds weer nodig.

'Trits' bedoel je waarschijnlijk.