Rouw in de kerk brengen

[Gijs83]

"Rouw in de kerk brengen" werd vroeger gedaan op de zondag na de begrafenis. De rouwende familie giing dan samen naar de kerk, als eerste keer nadat de gestorvene er niet meer bij is.
In die tijd was het namelijk gebruikelijk, dat men zolang de overledene "boven aarde stond" (= nog niet begraven), zich niet in het openbaar vertoonde, dus ook niet naar de kerk ging. De begrafenisplechtigheid was een zaak van de familie; de dominee en eventueel andere ambtsdragers waren er wel bij, maar zij leidden de dienst niet.

Tegenwoordig vindt er voorafgaande aan de uitvaart een rouwdienst plaats, onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad van de gemeente waar overledene lid was. Daardoor is het gebruik "rouw in de kerk brengen" een beetje in onbruik geraakt, alhoewel je het zo af en toe nog wel eens meemaakt.

Ik ken nog zat, meest oudere mensen, die zich als de overledene nog niet begraven zich niet in de kerk vertonen. Onze dominee zou zeggen: 'waar kun je beter wezen!'

Wat betreft het zingen van overlijdenspsalm, dat doen ze bij ons niet en in de oude gemeente van Hendrikus inderdaad nog steeds. Bij ons zingt bij na de wetslezing bv.ook een vers uit Psalm 119 i.p.v. het laatste vers van de de berijmde 10 geboden. Ook dan zal het op laatst weinig zeggingskracht.

[vlinder]

Bij mijn ouders in de gemeente wordt het nog steeds gedaan. Ook Ger. Gem. Barneveld kent dit gebruik nog. Ook daar komt het nog regelmatig voor.

[Tiberius]

Oke. En wat gebeurde er dan voor de dienst? Bidden, bemoedigen, troost bieden vanuit het Woord?

Tiberius, weet je toevallig ook waarom het toen de gewoonte was om niet naar de kerk te gaan als de overledene nog niet begraven was?

Dat zou ik niet weten, Marnix, maar ik vermoed van wat de Prediker zegt: Het is beter te gaan in het klaaghuis, dan te gaan in het huis des maaltijds; want in hetzelve is het einde aller mensen, en de levende legt het in zijn hart.

Overigens kan ik nog wel aanvullen: de afsluiting ging zover, dat men de kinderen in de periode, dat de overledene boven aarde stond, van school thuis hield, die tijd niet werkte, de gordijnen sloot, etc.
De eerste zondag na de begrafenis kwam men dan als familie rouw in de kerk brengen, vermoedelijk (maar dat weet ik niet zeker) als symboliek omdat dat de opstandingsdag van Christus is.

[Kislev]

--

[Gijs83]

Oke. En wat gebeurde er dan voor de dienst? Bidden, bemoedigen, troost bieden vanuit het Woord?

Tiberius, weet je toevallig ook waarom het toen de gewoonte was om niet naar de kerk te gaan als de overledene nog niet begraven was?

Dat zou ik niet weten, Marnix, maar ik vermoed van wat de Prediker zegt: Het is beter te gaan in het klaaghuis, dan te gaan in het huis des maaltijds; want in hetzelve is het einde aller mensen, en de levende legt het in zijn hart.

Overigens kan ik nog wel aanvullen: de afsluiting ging zover, dat men de kinderen in de periode, dat de overledene boven aarde stond, van school thuis hield, die tijd niet werkte, de gordijnen sloot, etc.
De eerste zondag na de begrafenis kwam men dan als familie rouw in de kerk brengen, vermoedelijk (maar dat weet ik niet zeker) als symboliek omdat dat de opstandingsdag van Christus is.

Ook geen boodschappen doen?

[vlinder]

Bij mijn ouders in de gemeente wordt het nog steeds gedaan. Ook Ger. Gem. Barneveld kent dit gebruik nog. Ook daar komt het nog regelmatig voor.

Ik ben opgegroeid in de GG Barneveld en daar is het inderdaad nog steeds gebruikelijk (tenzij de familie er geen belang instelt).

Even voor Marnix. Voor de dienst komt voor in de kerk de familie binnen (allemaal in het zwart gekleed) die op het podium rondom de kansel gaat zitten. In de dienst wordt de familie in het grote gebed opgedragen. In de preek wordt de familie vaak nog aangesproken en stilgestaan bij het sterfgeval.
Met wat er vanuit gaat bedoel ik inderdaad dat de rouw nadrukkelijk (en zichtbaar) aanwezig is in de gemeente. Dit bepaalt de gemeente bij de tijdelijkheid van de dood en de ernst van het leven. Wat altijd een plechtig moment was, was als de predikant aan het einde van de preek de zegen had uitgesproken en met de kerkenraad wegliep. Dan begon daarna niet het orgel te spelen (als teken waarop de gemeente in beweging kwam) maar bleef het orgel zwijgen en ging de rouwdragende familie achter de kerkenraad aan. Je kon dan een spelt horen vallen (en dat met 2000 mensen in de kerk).

Ik kan me herinneren dat ik als kind die stilte eng vond. Vooral als er een grote familie zat. In Barneveld is het geen uitzondering dat er 2 tot 3 rijen dik familie zit. Voordat dat weg is...als kind begrijp je de boodschap er niet achter, maar het was een gespannen stilte in de kerk.

[Hendrikus]

Ik kan me herinneren dat ik als kind die stilte eng vond. Vooral als er een grote familie zat. In Barneveld is het geen uitzondering dat er 2 tot 3 rijen dik familie zit. Voordat dat weg is...als kind begrijp je de boodschap er niet achter, maar het was een gespannen stilte in de kerk.

Je opmerking over gespannen stilte brengt me op iets anders.
In de uiterste rechterflank van de gereformeerde gezindte wordt tijdens een rouwdienst meestal niet gezongen en is er ook geen orgelspel vóór of na de dienst. Alleen als men er heel erg van overtuigd is dat de overledene nu juicht voor Gods troon, wil het nog wel eens voorkomen dat er toch een versje wordt gezongen. Vaak is het dan "Geloofd zij God met diepst ontzag" of "Dan ga ik op tot Gods altaren". Maar dat zijn hoge uitzonderingen.
Meestal niet zingen, maar bij hoge uitzondering (uisluitend indien...) wél: is dat een afspiegeling van de visie op het lot van de overledenen?
Waarom niet gewoon een paar keer zingen, passend bij de preek, zoals we dat in andere diensten ook doen?

[Marnix]

Dat snap ik ook niet precies... het zingen is toch in vreugde en verdriet?

[-DIA-]

Ik kan me herinneren dat ik als kind die stilte eng vond. Vooral als er een grote familie zat. In Barneveld is het geen uitzondering dat er 2 tot 3 rijen dik familie zit. Voordat dat weg is...als kind begrijp je de boodschap er niet achter, maar het was een gespannen stilte in de kerk.

Je opmerking over gespannen stilte brengt me op iets anders.
In de uiterste rechterflank van de gereformeerde gezindte wordt tijdens een rouwdienst meestal niet gezongen en is er ook geen orgelspel vóór of na de dienst. Alleen als men er heel erg van overtuigd is dat de overledene nu juicht voor Gods troon, wil het nog wel eens voorkomen dat er toch een versje wordt gezongen. Vaak is het dan "Geloofd zij God met diepst ontzag" of "Dan ga ik op tot Gods altaren". Maar dat zijn hoge uitzonderingen.
Meestal niet zingen, maar bij hoge uitzondering (uisluitend indien...) wél: is dat een afspiegeling van de visie op het lot van de overledenen?
Waarom niet gewoon een paar keer zingen, passend bij de preek, zoals we dat in andere diensten ook doen?

Er komt eem tijd dat de dood en de eeuwigheid van de aarde weg zullen zijn... hoorde ik vroeger iemand zeggen.
Dat zien we nu. Men wil niet denken aam de werkelijkheid van de ontzaggelijke eeuwigheid. En zingen zou in veel
gevallen ongepast zijn. Het zou de gedachten van dood en eeuwigheid verdoezelen. Veel mensen zouden zingen een
welkome afleiding vinden van de ernst waarmee ze worden geconfronteerd... Liever niet teveel aan de eeuwigheid denken,
en al helemaal niet aan de... hel... Zou die wel bestaan trouwens?

[memento]

Ik kan me herinneren dat ik als kind die stilte eng vond. Vooral als er een grote familie zat. In Barneveld is het geen uitzondering dat er 2 tot 3 rijen dik familie zit. Voordat dat weg is...als kind begrijp je de boodschap er niet achter, maar het was een gespannen stilte in de kerk.

Je opmerking over gespannen stilte brengt me op iets anders.
In de uiterste rechterflank van de gereformeerde gezindte wordt tijdens een rouwdienst meestal niet gezongen en is er ook geen orgelspel vóór of na de dienst. Alleen als men er heel erg van overtuigd is dat de overledene nu juicht voor Gods troon, wil het nog wel eens voorkomen dat er toch een versje wordt gezongen. Vaak is het dan "Geloofd zij God met diepst ontzag" of "Dan ga ik op tot Gods altaren". Maar dat zijn hoge uitzonderingen.
Meestal niet zingen, maar bij hoge uitzondering (uisluitend indien...) wél: is dat een afspiegeling van de visie op het lot van de overledenen?
Waarom niet gewoon een paar keer zingen, passend bij de preek, zoals we dat in andere diensten ook doen?

Er komt eem tijd dat de dood en de eeuwigheid van de aarde weg zullen zijn... hoorde ik vroeger iemand zeggen.
Dat zien we nu. Men wil niet denken aam de werkelijkheid van de ontzaggelijke eeuwigheid. En zingen zou in veel
gevallen ongepast zijn. Het zou de gedachten van dood en eeuwigheid verdoezelen. Veel mensen zouden zingen een
welkome afleiding vinden van de ernst waarmee ze worden geconfronteerd... Liever niet teveel aan de eeuwigheid denken,
en al helemaal niet aan de... hel... Zou die wel bestaan trouwens?

Wel triest, als op een christelijke begrafenis er maar beter niet gezongen kan worden, omdat de bezoekers geen reden hebben om te zingen... Ja, wat is er dan eigenlijk nog christelijk aan?

[-DIA-]

Ik kan me herinneren dat ik als kind die stilte eng vond. Vooral als er een grote familie zat. In Barneveld is het geen uitzondering dat er 2 tot 3 rijen dik familie zit. Voordat dat weg is...als kind begrijp je de boodschap er niet achter, maar het was een gespannen stilte in de kerk.

Je opmerking over gespannen stilte brengt me op iets anders.
In de uiterste rechterflank van de gereformeerde gezindte wordt tijdens een rouwdienst meestal niet gezongen en is er ook geen orgelspel vóór of na de dienst. Alleen als men er heel erg van overtuigd is dat de overledene nu juicht voor Gods troon, wil het nog wel eens voorkomen dat er toch een versje wordt gezongen. Vaak is het dan "Geloofd zij God met diepst ontzag" of "Dan ga ik op tot Gods altaren". Maar dat zijn hoge uitzonderingen.
Meestal niet zingen, maar bij hoge uitzondering (uisluitend indien...) wél: is dat een afspiegeling van de visie op het lot van de overledenen?
Waarom niet gewoon een paar keer zingen, passend bij de preek, zoals we dat in andere diensten ook doen?

Er komt eem tijd dat de dood en de eeuwigheid van de aarde weg zullen zijn... hoorde ik vroeger iemand zeggen.
Dat zien we nu. Men wil niet denken aam de werkelijkheid van de ontzaggelijke eeuwigheid. En zingen zou in veel
gevallen ongepast zijn. Het zou de gedachten van dood en eeuwigheid verdoezelen. Veel mensen zouden zingen een
welkome afleiding vinden van de ernst waarmee ze worden geconfronteerd... Liever niet teveel aan de eeuwigheid denken,
en al helemaal niet aan de... hel... Zou die wel bestaan trouwens?

Wel triest, als op een christelijke begrafenis er maar beter niet gezongen kan worden, omdat de bezoekers geen reden hebben om te zingen... Ja, wat is er dan eigenlijk nog christelijk aan?

Ben jij christen dan? Anders had ik toch een christelijk gefundeerd antwoord verwacht...
Ik weet het wel, tegenwoordig noemt men alle vromigheid christelijk, maar ik kan je wel zeggen dat er zo enorm veel
vromigheid is waar ik van walg... Sorry, maar soms vind ik het echt provocerend zoals nota bene op een refoforum wordt
gesproken. Deze mensen kunnen beter weten...

[memento]

Er komt eem tijd dat de dood en de eeuwigheid van de aarde weg zullen zijn... hoorde ik vroeger iemand zeggen.
Dat zien we nu. Men wil niet denken aam de werkelijkheid van de ontzaggelijke eeuwigheid. En zingen zou in veel
gevallen ongepast zijn. Het zou de gedachten van dood en eeuwigheid verdoezelen. Veel mensen zouden zingen een
welkome afleiding vinden van de ernst waarmee ze worden geconfronteerd... Liever niet teveel aan de eeuwigheid denken,
en al helemaal niet aan de... hel... Zou die wel bestaan trouwens?

Wel triest, als op een christelijke begrafenis er maar beter niet gezongen kan worden, omdat de bezoekers geen reden hebben om te zingen... Ja, wat is er dan eigenlijk nog christelijk aan?

Ben jij christen dan? Anders had ik toch een christelijk gefundeerd antwoord verwacht...
Ik weet het wel, tegenwoordig noemt men alle vromiogheid christelijk, maar ik kan kje wel zeggen dat er zo enorm veel
vromigheid is waar ik van walg... Sorry, maar soms vind ik het echt provocerend zoals nota bene op een redoforum wordt
gesprekoen. Deze mensen kunnen beter weten...

Dia, leg eens uit wat er christelijk is, aan een groep mensen die collectief belijden dat ze geen genade kennen, en het daarom maar beter vinden ook niet te zingen...

Ja, wat gaat er van uit naar de wereld, als de mensen die "christenen" heten, zeggen dat ze niet geloven? Hoe wordt een verkeerd beeld geschapen richting hen die buiten zijn, als zou het ware geloof slechts voor enkelen weggelegd zijn, en zo moeilijk te bereiken dat ook van de "christenen" praktisch niemand het bezit. Ja, welke reuk gaat er vanuit, als er geen troost geput kan worden vanuit het zingen van de psalmen, omdat de aanwezige "christenen" belijden dat die troost niet voor hen is. Is dát jaloersmakend? Is dát iets waarvan de aanwezige wereldling zal zeggen: Die mensen hebben iets moois wat ik mis?

Als er geen waar geloof gevonden wordt in een samenkomst van "christenen", dan valt zo'n samenkomst niet christelijk te noemen, maar is het niet meer dan traditie en groepsdrang. Ik vind het in- en in-triest dat er blijkbaar mensen zijn, die dat normaal vinden. Die het normaal vinden, dat grote groepen mensen zich "christen" noemen, maar de vermaningen en nodigingen van het evangelie, ja van God zelf, naast zich neer leggen. Er is niets zo on-christelijk als on-geloof!

[Hendrikus]

Ik weet het wel, tegenwoordig noemt men alle vromigheid christelijk, maar ik kan je wel zeggen dat er zo enorm veel vromigheid is waar ik van walg...

Ik houd niet zo van dit soort vromigheid.
Als ik een baksteen op mn teen laat vallen, is het dan ook een oordeel van God?

Verbazingwekkend hoe het begrip "vromigheid" opeens in vrijwel tegengestelde zin wordt gebruikt...

[-DIA-]

Er komt eem tijd dat de dood en de eeuwigheid van de aarde weg zullen zijn... hoorde ik vroeger iemand zeggen.
Dat zien we nu. Men wil niet denken aam de werkelijkheid van de ontzaggelijke eeuwigheid. En zingen zou in veel
gevallen ongepast zijn. Het zou de gedachten van dood en eeuwigheid verdoezelen. Veel mensen zouden zingen een
welkome afleiding vinden van de ernst waarmee ze worden geconfronteerd... Liever niet teveel aan de eeuwigheid denken,
en al helemaal niet aan de... hel... Zou die wel bestaan trouwens?

Wel triest, als op een christelijke begrafenis er maar beter niet gezongen kan worden, omdat de bezoekers geen reden hebben om te zingen... Ja, wat is er dan eigenlijk nog christelijk aan?

Ben jij christen dan? Anders had ik toch een christelijk gefundeerd antwoord verwacht...
Ik weet het wel, tegenwoordig noemt men alle vromiogheid christelijk, maar ik kan kje wel zeggen dat er zo enorm veel
vromigheid is waar ik van walg... Sorry, maar soms vind ik het echt provocerend zoals nota bene op een redoforum wordt
gesprekoen. Deze mensen kunnen beter weten...

Dia, leg eens uit wat er christelijk is, aan een groep mensen die collectief belijden dat ze geen genade kennen, en het daarom maar beter vinden ook niet te zingen...

Ja, wat gaat er van uit naar de wereld, als de mensen die "christenen" heten, zeggen dat ze niet geloven? Hoe wordt een verkeerd beeld geschapen richting hen die buiten zijn, als zou het ware geloof slechts voor enkelen weggelegd zijn, en zo moeilijk te bereiken dat ook van de "christenen" praktisch niemand het bezit. Ja, welke reuk gaat er vanuit, als er geen troost geput kan worden vanuit het zingen van de psalmen, omdat de aanwezige "christenen" belijden dat die troost niet voor hen is. Is dát jaloersmakend? Is dát iets waarvan de aanwezige wereldling zal zeggen: Die mensen hebben iets moois wat ik mis?

Als er geen waar geloof gevonden wordt in een samenkomst van "christenen", dan valt zo'n samenkomst niet christelijk te noemen, maar is het niet meer dan traditie en groepsdrang. Ik vind het in- en in-triest dat er blijkbaar mensen zijn, die dat normaal vinden. Die het normaal vinden, dat grote groepen mensen zich "christen" noemen, maar de vermaningen en nodigingen van het evangelie, ja van God zelf, naast zich neer leggen. Er is niets zo on-christelijk als on-geloof!

Ik vrees dat er meer samenkomsten van 'christenen' zijn waar God niet van afweet,
dan dat er nog samenkomsten zijn waar het merkbaar is dat de Heilige Geest in het midden is...
Het is niet zo moeilijk om dat op te merken, als je er ogen voor hebt,
en je een weinig verstand hebt gekregen om dat te zien.
Helaas, en dan kunnen we wel klagen over donkerheid en dorheid,
ja, dat is ook waar, maar we mochten eens in de schuld komen.
Dat we de schuld wel zien, maar er niet in komen is ook een oordeel...
Wat klaagt dan een levend mens? Een ieder klage vanwege zijn zonden.

Als we aan ons zelf worden overgelaten ziet het er zeer donker uit... Ik vrees dat ik niet overdrijf.
De algemene kennis van de Waarheid is zo enorm ver weg. Maar het blijft persoonlijk:
IK moet met God verzoend worden, mijn naaste ook ja, maar alleereerst de hand in eigen boezem steken...
Dat neemt niet weg dat we er elkaar wel op mogen/moeten wijzen. Toch?

[memento]

Dia, we weten nu wel dat jij de meeste gemeenten binnen onze gezindte hebt afgeschreven. Persoonlijk ben ik blij met die gemeenten in onze gezindte waar nog volle avondmaalstafels gevonden worden. Natuurlijk zullen er best zelf-bedriegers tussen zitten, maar er zijn ook vele ware gelovigen onder. En neem dan de jeugd, waaronder ook tekenen van beginnend geestelijk leven waargenomen worden. Nee, je kan klagen en klagen, maar zolang ik nog bloeiende gemeenten zie, en mensen spreek die vanuit hun eigen leven kunnen spreken over ellende, verlossing en dankbaarheid, ben ik optimistisch.

Ik wil je een eerlijke vraag stellen: Zegt het niet meer over jou, en de geestelijk dode toestand in de kerken die jij als ware ziet, dat je zo'n negatieve visie hebt op de gemeenten waar wél geestelijk leven is?