Inderdaad blijken dergelijke ideeën ook onder sommige Nederlanders te leven. Maar wel met de nadruk op
sommige. Ik had er in ieder geval nooit van gehoord, en het is ook niet zo’n wijdverbreid idee als dat andere, namelijk:
Iets wat bij ons nog wel eens wordt gezegd, is: Nederland werd vroeger het Israël van het westen genoemd, en moet je eens kijken wat er van over is.
De uitdrukking "Nederland is het Israël van het westen" of "Amsterdam is het Jeruzalem van het westen" sloeg op het feit dat de joden hier altijd een veilige plaats konden vinden (Amsterdam als mokum. (=veilige plaats)) en niet op de vroomheid van de Amsterdammers of Hollanders.
Helemaal mee eens!!
Oorspronkelijk gepost door Ar-Jan
Het gaat in Prediker 4:12 idd. over personen (aldus MH). Maar mijn vraag is waarom je dan het Oranje-huis en ons volk niet als ‘personen’ mag zien?
Nou heel eenvoudig: het gaat in Prediker duidelijk om particuliere personen, en niet om een volk of een vorstenhuis. Dat ze bestaan uit personen is natuurlijk duidelijk, en daarom sluit ik ook niet uit dat het in particulier opzicht het geval zou kunnen zijn geweest. Maar, dan is zoiets strikt persoonlijk, en zo’n persoon (bijvoorbeeld Willem van Oranje) kan niet een geheel volk of huis vertegenwoordigen. Dat is overduidelijk niet de zin van Prediker.
En om dit nu historisch gezien onzin te noemen vind ik onredelijk. In principe heb is je gelijk; de naam Nederland bestond toen(80 jarige oorlog) nog niet. Maar je geeft al wel aan dat die verschillende provincies zich wel verbonden wisten met elkaar. Wat ik hiermee wil zeggen: de naam Nederland was er dan wel niet; het land wel degelijk!! Al was dat niet helemaal in de vorm van nu. En later kreeg dat alsnog de naam: Nederland. Geen onzin dus! Daarnaast geef je aan dat Willem van Oranje wel een persoonlijke band met God mocht hebben (wat ik ook geloof). Volgens mij leefde Willem van Oranje juist in die tijd waar ik naar verwees. (de tijd dat ons volk zich vrij vocht, de 80 jarige oorlog)
Wat ik heb willen zeggen: behalve de staatkundige eenheid, bestond Nederland als natie ook nog niet echt. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende provincies die elkaar de tent uitvochten en totaal tegengestelde belangen hadden. Denk ook eens aan de verschillende steden ín ‘Nederland’ tijdens de Tachtigjarige Oorlog die aan de kant van Spanje stonden (denk aan Amsterdam). Overigens, niet alleen steden, maar ook bijvoorbeeld de provincie Holland was op de hand van Spanje en bedreef er naar hartelust handel mee.
Ik ontken absoluut niet dat Willem van Oranje geen persoonlijke band met God mocht hebben, maar…en dat is wat ik probeer te benadrukken, zoiets is
persoonlijk. Hij vertegenwoordigt daarmee niet een heel volk of vorstenhuis (die toen niet eens bestond, het koningshuis is pas vanaf 1815, en wat doe je dan met de twee stadhouderloze tijdperken?). Kortom: er is sprake van een mythe, omdat de historische feiten niet kunnen corresponderen met een dergelijk idee.
Je hebt het ook over een onbijbelse parallel die er getrokken zou worden. Die parallel zie ik eerlijk gezegd niet, maar dat kan aan mij liggen hoor. Misschien dat je, of iemand anders, dat iets meer uit wil leggen?
Nou, als Nederland vergeleken wordt met Israël, dan gelden alle kwalificaties die voor Israël gold, ook voor Nederland. Dus: Nederland zou het uitverkoren volk zijn, een bijzonder volk en dus ook bijzondere rechten en plichten, en dus zou Nederland verzekerd kunnen zijn van Gods bijzondere bijstand, etc. etc. etc. Dus er wordt een parallel getrokken tussen Nederland en met alles wat over Israël gezegd en geschreven is. Dat vind ik een onbijbelse parallel. En gevaarlijk:
Wat ik opmerkelijk vind is dat je zegt dat er een gedachte ontstaat van: God help ons toch wel! En dat je daar echter direct bij zegt dat die gedachte gemakkelijk misbruikt kan worden. En dat is zo!! Maar waar je dan aan voorbij gaat is dat deze gedachte ook gebruikt mocht worden juist in de tijd van de 80-jarige oorlog! Overigens, wanneer ik dan zeg dat er in de 80-jarige oorlog wel sprake zou kunnen zijn van een drievoudig snoer, hoeft dat voor het heden niet gevaarlijk te zijn toch?
Maar deze gedachte bestónd niet eens tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Dit idee is ontstaan tijdens de negentiende eeuw, toen het nationalisme overal de kop op ging steken. Dus dit idee is niet gebruikt tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Bovendien: al was er wél sprake van dat dit idee tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelde, dan nóg is het gevaarlijk om een isgelijkteken te zetten tussen die tijd en de onze. We spreken dan in ieder geval over geheel andere tijden, en dan kan een dergelijke gedachte nu gevaarlijker zijn dan toen.
Tenslotte: Voor mij is het beeld van het drievoudig snoer (God, het Nederlandse volk, en Oranje) nog steeds iets wat er vroeger zeker geweest kan zijn (in de 80 jarige oorlog) maar waar ik dan tegelijkertijd ook met weemoed aan terug denk als kijk hoe nu gesteld is.
Dan zal ik je maar vlug uit de droom helpen: de Gereformeerde Kerk was ten tijde van de Republiek weliswaar de bevoorrechte kerk, maar het aantal gereformeerden was nooit hoger dan ongeveer 60% van de bevolking, en dan geldt dit cijfer toen alles op z’n hoogtepunt was. Verder waren er legio andere religies en was er ook een groot aantal mensen dat niet religieus was. Deze werden echter (inclusief de roomse kerk) keurig netjes getolereerd en niet vervolgd. Zie hier onze aloude tolerantiehouding! Verder is het goed om te weten dat de grote denkers der aarde: Spinoza, Descartes etc. etc. hier een veilige haven vonden en hier in ‘Nederland’ al hun geschriften het licht deden zien, dat elders niet kon. Alle pulp, inclusief pornografie, kon in Nederland vrijelijk gedrukt worden, zonder vervolgd te worden…
Hartelijke groet,
u