Schriftuurlijk bevindelijke prediking

[Marco]

Ik denk dat bij alle bevindelijke stappen die iemand noemt de vraag geldt: Komen ze uit de Schrift. En dan vind ik de exegese van ds. Schot niet echt overtuigend. Geen van de grote uitleggers, zoals Calvijn, Matthew Henry, etc, komt op zo'n soort vergeestelijkende uitleg.

Ik denk dat het beter is, om bevinding te laten opkomen uit de Schrift. Niet in allerlei standen of stappenplannen. Maar wel bevindelijk. Want de Schrift staat vol met bevindingen. Ellende, verlossing en dankbaarheid komen we veelvuldig tegen. Het sterven aan de zonde en het leven uit Christus. De strijd van de oude en de nieuwe mens, die doet uitroepen: Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods. Ik denk dat van de prediking van die eenvoudige Bijbelse bevinding heel veel uitgaat. Omdat het uit Gods Woord komt!

Kortom, we kunnen kritiek hebben op het artikel van ds. Schot, maar dan is wel de vraag: Wat zie je voor je als het alternatief? Een arme, lege, bevindingloze prediking? Ik zou dus de reageerders in deze topic willen vragen: Als je kritiek hebt, kun je dan uitleggen op welke manier een Schriftuurlijk-bevindelijke prediking dan wél vorm moet krijgen? Ik denk dat daarmee de topic echt inhoud krijgt.

Inderdaad. Voor wat betreft Johannes 9: door stomweg het hoofdstuk eens goed te lezen (liefst in een vertaling die je niet al bij voorbaat uit je hoofd kent), en eens te bedenken wat er allemaal gebeurt. Dan gaat het over geloof, ongeloof, aannemen en verwerpen, de vraag wie er gezondigd heeft.
En dan leest het hoofdstuk haast als een klucht...
Ik denk, dat wie dit hoofdstuk leest alsof het voor het eerst is (dat kan bijna niet, maar toch) veel eerder focust op Jezus als licht in de wereld - en dat in contrast met de farizeeërs die denken zelf te kunnen zien, dan dat het hele zielenleven van die blindgeborene centraal staat. Het gaat niet om die blinde. Het gaat om Jezus.

Wie Jezus centraal stelt in de prediking komt niet om bevinding heen. Die wordt overweldigd. Kan bijna niet anders. Als je ziet, op wat voor manier Hij zich hier presenteert, kan je toch niet meer ongelovig blijven?

[vlinder]

Wat ik aan ds. Schot zou willen vragen:
Hoe lang heeft dit in beslag genomen? Zelf schat ik op zijn uiterste gezegd: 1 uur? (ik denk zelf korter).
Is het in zijn optiek mogelijk dat iemand al die "lessen" leert in 1 uurtje? Van de verborgen Persoon wordt toch altijd gezegd dat het een nadere weldaad is? En als iemand dit na een uur zou vertellen, krijgen we niet vaak: Laat het maar overzomeren en overwinteren? Is dat Bijbels als je kijkt naar deze geschiedenis? Hoe vaak beschrijft een verhaal niet dat iemand 'terstond' geloofde?

Verder een uitspraak als: "de ellendigste/verdrietigste dag in zijn leven". Hoe weet ds. Schot dat? Dat staat nergens!

Volgende vraag: Je kunt wedergeboren zijn, zonder dat je dat weet. Je bekering is een bewuster moment. Stel, je mag wat zien van Christus en Zijn werk, maar de Hij is nog wel de verborgen persoon. Stel dat je tussen die twee momenten in sterft, waar ben je dan? Ben je dan een kind van God? Of ben je dan nog voor eeuwig verloren?

[Tiberius]

Er is, ook op dit forum, veel gesproken over Schriftuurlijk bevindelijke prediking. In de laatste editie van de Saambinder werd daar een artikel aan gewijd, van de hand van ds. Schot. Ik plaats het hier om erover van gedachten te wisselen.

Helder en duidelijk artikel!
Dit is ook de lijn die je bij Calvijn ziet, zoals je kan lezen in zijn wat uitgebreidere verklaring bij vers 39 en iets summierder bij vers 37.
@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

[Germanicus]

@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

Daarom schreef ik ook:

Waar ik bang voor ben is dat dergelijk 'geestelijk stappenplan' gaat fungeren (en al fungeert?!?) als geestelijke graadmeter.

Ik zette het bewust tussen aanhalingstekens, het is dan ook een idee van mij. Maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat veel mensen dergelijke uitleg lezen als een stappenplan (of zo je wilt een overzicht van standen in het genadeleven). Met het gevolg dat het een graadmeter kan worden om elkaar de maat te nemen.

[Tiberius]

@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

Daarom schreef ik ook:

Waar ik bang voor ben is dat dergelijk 'geestelijk stappenplan' gaat fungeren (en al fungeert?!?) als geestelijke graadmeter.

En later:

Schriftuurlijk-bevindelijk staat m.i. niet gelijk aan het volgen van een stappenplan van een x aantal punten.

Inderdaad. Ik denk dat het een vorm van determinisme oplevert dat juist afleidt van het uiteindelijke doel 'zodat ook u geloven zult'.

[Germanicus]

@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

Daarom schreef ik ook:

Waar ik bang voor ben is dat dergelijk 'geestelijk stappenplan' gaat fungeren (en al fungeert?!?) als geestelijke graadmeter.

En later:

Schriftuurlijk-bevindelijk staat m.i. niet gelijk aan het volgen van een stappenplan van een x aantal punten.

Inderdaad. Ik denk dat het een vorm van determinisme oplevert dat juist afleidt van het uiteindelijke doel 'zodat ook u geloven zult'.

Zie mijn aangepaste posting hierboven.

[Mister]

@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

Krijg je dus toch weer het meetlat-verhaal.

[Erasmiaan]

Ik kan me (op een enkele zin na) goed vinden in de exegese van ds. Schot. Er gebeuren een aantal opmerkelijke dingen die hij eerlijk verklaard. En dat zijn vragen die bij oppervlakkige lezing niet aan de oppervlakte komen. Waarom gebruikt de Heere Jezus slijk? Waarom geneest Hij hem eerst? Hij zegt toch zelf: zoekt eerst het koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid? Maar hier gaat het eerst om het uiterlijke. Wat heeft dat te zeggen? Daar kun je je niet mee afmaken door te zeggen: dit gebeurt er en dat gebeurt er, en dan pas gaat het om het geestelijke. Daarom zeg ik; ik kan me heel goed vinden in de exegese van ds. Schot.

En het is natuurlijk flauw om over de tijdsduur te beginnen. We leven nu niet in een tijd dat de Heere Jezus lichamelijk op de aarde is.

Volgende vraag: Je kunt wedergeboren zijn, zonder dat je dat weet. Je bekering is een bewuster moment. Stel, je mag wat zien van Christus en Zijn werk, maar de Hij is nog wel de verborgen persoon. Stel dat je tussen die twee momenten in sterft, waar ben je dan? Ben je dan een kind van God? Of ben je dan nog voor eeuwig verloren?

Jammer dat die clichévragen weer komen. Er zijn een paar antwoorden mogelijk maar die zijn speculatie, want eigenlijk weten we het niet. Je kunt zeggen: iemand die waarlijk zaligmakend bearbeid wordt is onsterfelijk tot hij Christus kent. Je kunt zeggen: hij kent Christus niet dus hij is voor eeuwig verloren. Je kunt zeggen: hij heeft wat van Christus gezien dus het is voor hem eeuwig meegevallen. Ik houd het maar bij Deuteronomium 29:29.

[Mister]

En het is natuurlijk flauw om over de tijdsduur te beginnen. We leven nu niet in een tijd dat de Heere Jezus lichamelijk op de aarde is.

Bedoel je nu dat de 'bekeringstijd' nu anders is als in Jezus' dagen?

[Germanicus]

Laat ik duidelijk zijn: de predikant zegt mooie en Bijbelse dingen in het artikel. Het gaat mij er om dat de focus op al die standen in het genadeleven snel gaan fungeren als een stappenplan of meetlat. En dat je de exegese bij dit Bijbelverhaal niet zomaar als een blauwdruk op allerlei andere situaties kunt leggen, zonder je in allerlei bochten te moeten wringen.

[Ander]

Laat ik duidelijk zijn: de predikant zegt mooie en Bijbelse dingen in het artikel. Het gaat mij er om dat de focus op al die standen in het genadeleven snel gaan fungeren als een stappenplan of meetlat. En dat je de exegese bij dit Bijbelverhaal niet zomaar als een blauwdruk op allerlei andere situaties kunt leggen, zonder je in allerlei bochten te moeten wringen.

Waarom toch altijd die angst voor een blauwdruk, stappenplan of meetlat o.i.d. Ik lees in het artikel van ds. Schot allemaal kenmerken die passen bij een Bijbelse bekering. Dus dit artikel kan goed fungeren om onszelf te onderzoeken of we onszelf niet bedriegen op reis naar de eeuwigheid. Het zal toch vreselijk zijn te denken op de weg te zijn en dan voor eeuwig mis te zijn. Elk punt wat in het artikel genoemd wordt is vanuit de Bijbel te verklaren en daarom nuttig tot zelfonderzoek.

[Ander]

Verder een uitspraak als: "de ellendigste/verdrietigste dag in zijn leven". Hoe weet ds. Schot dat? Dat staat nergens!

Wanneer je het hoofdstuk goed leest en je leest dat iemand uit de synagoge geworpen wordt en als je ook nog weet wat dat voor een jood betekent dan begrijp je de beschrijving van ds. Schot en dan klopt die beschrijving. De nood was op het hoogst en dan lees je er direct achteraan: en Jezus hem vindende... Dus die beschrijving is schriftuurlijk. (Ik lees overigens niet over een ellendigste/verdrietigste dag in zijn leven, al denk ik wel dat die dag dat wel was, gezien de omstandigheden)

[Johann Gottfried Walther]

Er is, ook op dit forum, veel gesproken over Schriftuurlijk bevindelijke prediking. In de laatste editie van de Saambinder werd daar een artikel aan gewijd, van de hand van ds. Schot. Ik plaats het hier om erover van gedachten te wisselen.

Helder en duidelijk artikel!
Dit is ook de lijn die je bij Calvijn ziet, zoals je kan lezen in zijn wat uitgebreidere verklaring bij vers 39 en iets summierder bij vers 37.
@Germanicus: het is niet bedoeld als stappenplan, zoals jij denkt, maar om standen in het genadeleven aan te geven.

Interessant, Memento zegt dat Calvijn wat anders zegt als Ds. Schot, en Tiberius zegt dat Calvijn hetzelfde zegt.
Misschien allebei een voorbeeld geven?

[Germanicus]

Ik lees in het artikel van ds. Schot allemaal kenmerken die passen bij een Bijbelse bekering. Dus dit artikel kan goed fungeren om onszelf te onderzoeken of we onszelf niet bedriegen op reis naar de eeuwigheid. Het zal toch vreselijk zijn te denken op de weg te zijn en dan voor eeuwig mis te zijn. Elk punt wat in het artikel genoemd wordt is vanuit de Bijbel te verklaren en daarom nuttig tot zelfonderzoek.

Klopt. Maar dan nog blijft staan dat die kenmerken gemakkelijk veranderen in stappen. Maar goed, ik val in herhaling. Wat mij altijd wel intrigeert - en ik heb daar ook geen pasklaar antwoord op - is dat 'we' ons altijd zo druk kunnen maken over theologische begrippen als 'standen in het genadeleven' e.d. omdat we ons anders dreigen te bedriegen voor de eeuwigheid, terwijl ik in veel mindere mate een focus waarneem op dit soort aspecten van onze reis naar de eeuwigheid:

Het laatste oordeel

31 * Wanneer de Zoon des mensen komen zal in Zijn heerlijkheid en al de heilige engelen met Hem, dan zal Hij zitten op de * troon van Zijn heerlijkheid.
32 En voor Hem zullen al de volken bijeengebracht worden, * en Hij zal ze van elkaar scheiden zoals de herder de schapen van de bokken scheidt.
33 En Hij zal de schapen aan Zijn rechterhand zetten, maar de bokken aan Zijn linkerhand.
34 Dan zal de Koning zeggen tegen hen die aan Zijn rechterhand zijn: Kom, gezegenden van Mijn Vader, beërf het Koninkrijk * dat voor u bestemd is vanaf de grondlegging van de wereld.
35 * Want Ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven; Ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven; * Ik was een vreemdeling en u hebt Mij gastvrij onthaald.
36 Ik was * naakt en u hebt Mij gekleed; Ik ben ziek geweest en u hebt Mij bezocht; Ik was * in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen.37 Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden: Heere, wanneer hebben wij U hongerig gezien en te eten gegeven? Of dorstig en te drinken gegeven?
38 Wanneer hebben wij U als een vreemdeling gezien en gastvrij onthaald, of naakt en hebben U gekleed?
39 Wanneer hebben wij U ziek gezien of in de gevangenis en zijn bij U gekomen?
40 En de Koning zal hun antwoorden: Voorwaar, Ik zeg u: * voor zover u dit voor een van deze geringste broeders van Mij gedaan hebt, hebt u dat voor Mij gedaan.
41 Dan zal Hij ook zeggen tegen hen die aan de linkerhand zijn: * Ga weg van Mij, vervloekten, in het * eeuwige vuur, dat voor de duivel en zijn engelen bestemd is.
42 Want Ik ben hongerig geweest en u hebt Mij niet te eten gegeven; Ik ben dorstig geweest en u hebt Mij niet te drinken gegeven;
43 Ik was een vreemdeling en u hebt Mij niet gastvrij onthaald; naakt, en u hebt Mij niet gekleed; ziek en in de gevangenis, en u hebt Mij niet bezocht.44 Dan zullen ook dezen Hem antwoorden: Heere, wanneer hebben wij U hongerig gezien of dorstig of als een vreemdeling of naakt of ziek of in de gevangenis, en hebben U niet gediend?
45 Dan zal Hij hun antwoorden: Voorwaar, Ik zeg u: * voor zover u dit voor een van deze geringsten niet gedaan hebt, hebt u het ook niet voor Mij gedaan.
46 * En dezen zullen gaan in de eeuwige straf, maar de rechtvaardigen in het eeuwige leven.Kunnen we hier vanuit theologisch perspectief te weinig mee omdat het te praktisch is?

[memento]

Interessant, Memento zegt dat Calvijn wat anders zegt als Ds. Schot, en Tiberius zegt dat Calvijn hetzelfde zegt.
Misschien allebei een voorbeeld geven?

Ds. Schot noemt 9 punten (In de eerste plaats, in de tweede plaats, etc). Calvijn komt niet tot zulke uitleg van deze tekst. Hoe noemt geen 9 punten, maar hij legt de geschiedenis uit als een natuurlijke genezing die bewijst dat Jezus de Zoon van God is. Waaruit de les volgt: Wij zijn allen van nature blind, en hebben Christus als geestelijke dokter nodig om onze ogen te openen.

In wezen staat de uitleg van ds. Schot haaks op de uitleg van de grote uitleggers, zoals Calvijn en Matthew Henry. Een concreet voorbeeld: over het smeren van slijk op de ogen:

Ds. Schot: Het eerste wat Christus doet, is slijk leggen op de ogen van deze blindgeborene. Dit is echt geen overbodige handeling. Christus maakt het eerst nood in zijn leven. Hij ontdekt de blindgeborene op zon wijze aan zijn blindheid als hij nimmer had ervaren. Jarenlang kon de blindgeborene ermee leven, maar nu wordt zijn toestand onhoudbaar.

Calvijn e.a.: Christus beproeft hier door het smeren van slijk op de ogen het geloof van de blindgeborene.

Nogal een verschil: Calvijn ziet de blindgeborene als een gelovige, ds. Schot als iemand die nog aan zijn geestelijke blindheid ontdekt moet worden. De manier waarop ds. Schot doet, alsof elke uitleg die anders is dan de zijne, zich in bochten moet wringen, doet geen recht aan de werkelijkheid waarin vele grote uitleggers deze tekst heel anders (zonder allerlei standen erin te vinden) hebben uitgelegd.

Een citaat van Calvijns commentaar op dit gedeelte als bewijs hierbij:

6. He spat on the ground. The intention of Christ was, to restore sight to the blind man, but he commences the operation in a way which appears to be highly absurd; for, by anointing his eyes with clay, he in some respects doubles the blindness. Who would not have thought either that he was mocking the wretched man, or that he was practising senseless and absurd fooleries? But in this way he intended to try the faith and obedience of the blind man, that he might be an example to all. It certainly was no ordinary proof of faith, that the blind man, relying on a bare word, is fully convinced that his sight will be restored to him, and with this conviction hastens to go to the place where he was commanded. It is an illustrious commendation of his obedience, that he simply obeys Christ, though there are many inducements to an opposite course. And this is the trial of true faith, when the devout mind, satisfied with the simple word of God, promises what otherwise appears incredible. Faith is instantly followed by a readiness to obey, so that he who is convinced that God will be his faithful guide calmly yields himself to the direction of God. There can be no doubt that some suspicion and fear that he was mocked came into the mind of the blind man; but he found it easy to break through every obstruction, when he arrived at the conclusion that it was safe to follow Christ. It may be objected that the blind man did not know Christ; and, therefore, could not render the honour which was due to him as the Son of God. I acknowledge this to be true; but as he believed that Christ had been sent by God, he submits to him, and not doubting that he speaks the truth, he beholds in him nothing but what is Divine; and, in addition to all this, his faith is entitled to the greater commendation, because, while his knowledge was so small, he devoted himself wholly to Christ.