Herman schreef:DDD schreef:eilander schreef:DDD schreef:Waar leid je dat uit af? Ik kan dat niet uit de teksten halen. Je vindt dat het 'nadrukkelijk' blijkt. Ik ben heel benieuwd, want heb de tekst nu vier keer gelezen, maar ik zie geen begin van een aanwijzing hiervoor.
Dan zie ik geen begin van een mogelijkheid tot een goed gesprek over dit stuk, sorry.
Ik denk dat dat klopt.
Mensen vullen dit soort generieke beschuldigingen in met hun eigen werkelijkheidsbeleving. Een gesprek daarover is als een mondeling gesprek tussen doven, omdat het grotendeels op vooroordelen is gebaseerd.
Dat blijkt ook wel duidelijk uit het stuk en uit de (mijns inziens terechte) reactie van Ad Anker.
Toch heb ik sterk het idee dat je hier als een theoreticus probeert mee te discussiëren over een vraagstuk waarin het gaat om een emotioneel verwerken van het overlijden van een geliefde. Het aantal pijnlijke misverstanden wat dan tussen artsen en patiënt/nabestaanden kan opspelen is helaas niet op 1 hand te tellen.
Om precies te zijn loopt dat bij mij 1 op 1. Dus 1 geval en 1 'botsende' visie.
Zo is het vrij algemeen aanvaard om de morfine zo hoog op te voeren da de patiënt als in een roes overlijdt. Dat noemt men vanuit de medische wereld een menswaardig sterven. Onder ons is het ook wel gebruikelijk om dat lijden in volle omvang te aanvaarden en liever met pijn én bewustzijn afscheid te nemen. Het antwoord hierop was vooraf al vastgesteld door vast te leggen hoe de artsen zouden hebben te handelen in de laatste fase.
Nu werd in de laatste uren alsnog de discussie aangegaan de morfine te verhogen. Dat ging op een waardige manier overigens, maar dat zou gerust ook anders kunnen gaan. Zeker als de gezagsrelatie tot de arts zodanig is dat je makkelijk toegeeft, terwijl je eigenlijk anders wenst.
Ik ken de morfinediscussie van nabij, zowel in mijn werk als privé. Ik vind bovenstaande niet juist. Het is niet vrij algemeen aanvaard om de morfine zo hoog op te voeren dat de patiënt als in een roes overlijdt. Morfine maakt niet suf en mensen kunnen jaren leven met hoge doseringen. Helaas is de opinie in onze gezindte m.b.t. morfine nog erg diffuus. Morfine is een pijnstiller die ook benauwdheidsklachten in de laatste levensfase verlicht, ik ben blij dat dit middel er is, heb regelmatig in de laatste levensfase morfine toegediend. En ophogen van morfine doe je toch alleen als er een indicatie voor is? Als patiënt pijn aangeeft, toenemend benauwd wordt vind ik het logisch dat morfine opgehoogd wordt.
De opmerking genadetijd-dooddoener triggert mij ook wel: in de tijd dat ik werkte in een hospice hebben we hier wel eens over gesproken. De predikant die erbij was, was erg nuchter, we moeten de laatste levensfase niet het allerbelangrijkste maken in de genadetijd. Als het af moet hangen van het laatste stukje, is het goed mis. Al staat de Heere niets in de weg. Bij het naderen van de dood... volkomen uitkomst....
Ik raad in dit opzicht het boekje 'als grenzen vervagen' van dr. Agteresch aan. Heel helder, ook over de fabels m.b.t. morfinegebruik, hoe om te gaan met palliatieve sedatie, waar ik ook wel ervaring mee heb en waarvan ik me nog een vrij recent geval van kan herinneren waarin ik heel blij was dat die middelen er waren. Ik heb het boekje niet bij de hand, dus kan niet citeren. Maar een aanrader! Zou iedereen moeten lezen, ook de dominee die het stukje schreef. Dat geeft meer kennis van zaken.
Tenslotte: ook in onze gezindte zijn we inmiddels wat weggegegroeid van de christelijke deugd m.b.t. soberheid, matigheid, terughoudendheid met alles wat de wereld om ons heen biedt. We wonen in mooie huizen, rijden goede auto's, een steeds grotere groep heeft minder moeite met verzekeren en inenten. We komen voor onszelf op en vinden comfort erg belangrijk. In de laatste levensfase zijn er die ineens huiverig zijn om middelen te gebruiken die ook in die fase comfort bieden en een waardig afscheid mogelijk maken. Ik zie juist een trend dat er eerder doorbehandeld wordt dan dat er een stap terug wordt gedaan. Ik sprak kortgeleden een arts die voor het eerst euthanasie had toegepast. Dat was heel ingrijpend voor hem geweest. Het gebeurt echt niet zomaar, de praktijken en uitingen van de levenseindekliniek zijn in deze niet representatief maar bepalen soms wel de publieke opinie. Net als de verhalen over misstanden in wel of niet behandelen die de dominee in het artikel aanhaalt. Die verhalen zijn sterker en doen meer hun werk dan alle verhalen waarin het wel goed is gegaan. Ik heb veel van die verhalen en ben dankbaar als ik in de laatste levensfase voor mensen en naasten iets heb kunnen betekenen. Wat mij betreft het mooiste werk wat er is.