"Tale Kanaans"

Gebruikersavatar
refo
Berichten: 23811
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door refo »

Hier een artikel van ds G. Boer overgemeentetheologie.

GEMEENTE THEOLOGIE

Wat is dat nu weer, vraagt ge? Het is een woord, dat wij weinig horen in de gemeente. Het wordt meestal gebruikt door de predikanten en misschien het meest door de studenten. Wat bedoelt men met deze uitdrukking?
In het algemeen wil men er mee aanduiden opvattingen, gezegden, spreekwijzen, die — welke waarheidsmomenten zij ook mogen bevatten — toch de toets van de Schrift en de belijdenis niet kunnen doorstaan. Men bedoelt ermee nogal boute uitspraken, waardoor het geestelijk leven in een strak of ruim keurslijf wordt gedrongen en de eigen aard van dit geestelijk leven niet wordt ontzien. In dat geval wordt de groei van het geloof niet bevorderd, maar gestremd.

Ook kan men er mee bedoelen — het een is niet los te maken van het ander — dat er te pas en te onpas staande uitdrukkingen worden gebruikt, die nadere toelichting behoeven maar deze niet krijgen, zodat deze uitdrukkingen een zelfstandig leven gaan leiden los van of haaks op het geestelijk leven. Laat ik een voorbeeld noemen. Een prediker heeft het over de ernst en de omvang van de zonde. Velen doorzien deze ernst niet. Men heeft wel last van consciëntieprikken, maar de ontdekking uit de Heilige Geest, die tot waarachtige capitulatie voor God brengt, wordt niet gekend. Midden in deze werkelijkheid aangekomen zegt de predikant plots: Ga dit alles maar eens aan een ontdekt mens vragen.
Dan rijst de vraag bij sommige hoorders: Wie is een ontdekt mens, en: Waar vind ik die? De bedoeling van zo'n predikant zal wel goed zijn, n.l. de aanduiding van een mens bij wie en voor wie de zonde tot een ontzettende werkelijkheid is geworden. Alleen: iemand voor wie de zonde de dood is geworden, is geen op zichzelfstaand geval, maar een mens, die op leven en dood worstelt met God om genade.
Vraagt ge aan hem of haar: Bent u een ontdekt mens, dan is het antwoord: Kunt u mij de weg wijzen naar de verzoening? Een ontdekt mens weet niet, dat hij een ontdekt mens is. Hij weet alleen, dat hij God moet ontmoeten en dit niet kan.
Bovendien is zo''n verwijzing naar een mens een afbuigen van de Schrift, ''die in haar liederenschat en ook in andere gedeelten ontroerende schuldbelijdenissen in zich bergt, waaraan ieder mens zich te toetsen heeft.

Zo zouden er meer „staande uitdrukkingen" onder de loep genomen kunnen worden.
Maar, zoals predikanten en studenten de gemeentetheologie bekijken, zo bekijken de gemeenten de theologie van predikanten, hoogleraren enz. Van huis uit is de ene theologie niet beter dan de ander. Beslissend is haar bijbels gehalte. Helaas kan lang niet van alle theologieën van predikanten, studenten en hoogleraren gezegd worden, dat zij zonder meer bijbels zijn.
Vandaar, dat de bijbel alle theologieën doorlicht, beoordeelt en zuivert. Dat is de hoge plaats, die de Schrift als het levende Woord Gods inneemt.
Wat is nu de weg voor voorgangers en gemeenten samen? Zich tegen elkander afzetten? Dat gebeurt soms! De gemeente vertrouwt de „theologie" van haar predikant niet en omgekeerd. Er zijn predikanten die - moed kan hun niet ontzegd worden - dapper hun best doen om hun inzichten, die zij als bijbels zien de gemeenten op te drukken. Zij hebben hun universitaire scholing gehad en zij menen ambtelijk gevolmachtigd te zijn deze inzichten de gemeente met gezag te moeten verkondigen. Na korter of langer tijd komt de kater. Niet alleen omdat het universitaire vet — zo er niet trouw en ingespannen wordt gewerkt — spoedig is verbruikt, maar vooral omdat èn de predikant èn de gemeente het gevoel hebben elkaar niet te bereiken. Er is een storing in de gemeenschap. Daar kunnen beiden onder lijden.

Het is mogelijk, dat de dienaar zichzelf als de oorzaak ziet en al biddend en studerend met zijn prediking enz. voor God worstelt. Het kan zelfs komen tot een crisis in zijn geestelijk leven, waarin hem geheimen open gaan, die als ondergrond en achtergrond van zijn prediking, de gemeenten niet ontgaan. Zonder dat hij onschriftuurlijke of minder schriftuurlijke woorden, zegswijzen enz. overneemt, gevoelt de gemeente, dat de predikant hen bereikt in het Woord. Dan is de vrucht niet gering. Hoevele dienaren zijn niet die weg gegaan? Wie denkt niet aan Hendrik de Cock, die in Ulrum gemeenteleden ontmoette, die de taal van de vrije genade spraken. Het werd hem tot een eeuwige zegen. Wie denkt niet aan A. Kuyper, die Pietje Baltus op zijn weg geplaatst zag?

Er zijn er ook vandaag aan te wijzen, die in hun gemeente „een tweede academie" doorliepen zonder dat zij hun wetenschappelijke opleiding ooit versmaadden. Het is ook mogelijk, dat de dienaar - zonder zichzelf te verabsoluteren - de hardheid, de onvatbaarheid en de verhardheid van de gemeente als de oorzaak van de storing in de gemeenschap ziet. Hij zal dan de neiging hebben zichzelf en zijn prediking terug te vinden in die gedeelten van de Schrift, waarin de boodschappers lijden met hun boodschap aan het volk.
Dit is zeker mogelijk en een wezenlijk deel van de bediening gezien de getuigenissen uit het Oude en Nieuwe Testament.

Toch is in zulke gevallen die profetenmantel meestal veel te wijd. Want zijn wij er zo zeker van, dat onze boodschap zich helemaal heeft volgezogen uit het Woord Gods? Zijn wij er zo zeker van, dat wanneer wij puur bijbelse noties verkondigen, deze ook functioneren in het geheel van het bijbels getuigenis en gebed zijn in het geestelijk leven van de gemeente? Hier is niet de vraag aan de orde of het niet beter kan. Wij zijn en blijven krullejongens in deze heilige dienst. De meest intens op de dienst des Heeren betrokken dienaar, belijdt dit het eerst. Wij kennen ten dele en wij profeteren ten dele. Dit is de zaak niet.
Neen, de zaak is of de prediker de hartader van het Woord ontdekt, of hij thuis is in de Schrift en in het geestelijk leven. Kan daar de kortsluiting niet zitten? Spreekt hij niet over de hoofden heen, omdat hij de weg met het Woord naar de gemeente niet weet te vinden? Wie met gebruikmaking van alle hulpmiddelen hiermee in de crisis komt, die komt met zijn bediening voor God. En dat is ons leven lang een vruchtbare zaak. Wanneer wij ontdekken, dat de enge poort net zo eng is voor ons als voor ieder gemeentelid en de genade Gods voor ons even overvloeiend is als voor een ander, knielen wij met ieder op de laagste plaats voor God èn spreken - al is het met knikkende knieën - ambtelijk het gezagsvolle Woord van God. Dan is er verbinding met, openheid voor, gebedsadem in de gemeente. Dat geeft een vruchtbare bodem voor het werk in de gemeente.

Deze vruchtbare bodem ontbreekt, wanneer wij ons terugtrekken in de ivoren toren van eigen of anderer theologie, inzichten, enz. Dan treedt de frustatie, de verzuring en de vereenzaming in. En dat is een ramp! Zielszorg aan de zielszorgers is een aangelegen zaak. Laten de oudere collega''s toch hun jonge ambtsbroeders niet vergeten in meeleven, zorg, voorbede, leiding. Deze zorg hebben niet minder nodig die predikanten, die hun gehele wetenschappelijke opleiding op de hoop oud roest werpen. Zij ondervinden een enorme tegenstelling tussen de sfeer aan de universiteit en die in de gemeente. Zij maken geen onderscheid tussen het leren studeren aan de universiteit en de vulling van deze wetenschappelijke opleiding in de gemeente. De verbinding van de wetenschap met de godsvrucht (Voetius) is hen vreemd.
Hun exegetisch geweten verzwakt. Zij gaan soms klankexegese bedrijven en sluiten zich met huid en haar aan bij wat zij in de gemeente aantreffen aan spreekwijzen, gedachten enz. Zij verdrinken in de „gemeentetheologie". Daarbij rijst soms het kwade vermoeden, dat zij dit doen om gunst, eer of voordeel. Meestal zijn wij ons dit zelf niet bewust, maar niemand onzer is er te goed voor! Wat hebben wij ook dan met onze bediening voor God te komen! Want wanneer wij in deze strik gevangen zitten, is de oprechtheid met de vroomheid vertrokken, waarom de dichter van Ps. 25 zo hartelijk bidt. Dan mag de vraag gesteld worden: Is het voor God waar, wat wij anderen verkondigen? Komen wij en kunnen wij dan nog met onze bediening voor God komen? Een almaar lerende en sprekende predikant, die zelf de weg niet gaat naar de troon der genade, is een ramp voor zichzelf en voor de gemeente.

Hoe past ons allen de zielsdoorborende bede: Heere, doorgrond Gij mij en ken mij en zie, of bij mij een schadelijke weg is en leid mij op de eeuwige weg.
Gebruikersavatar
Dodo
Berichten: 5643
Lid geworden op: 15 jun 2013, 15:40
Locatie: dodo.refoforum@gmail.com

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Dodo »

Grappig is dat ds. de Boer zelf ook een keer vervalt in tale Kanaäns.
Toch is in zulke gevallen die profetenmantel meestal veel te wijd.
Ik had de uitdrukking nog nooit gehoord, maar begrijp wel ongeveer wat er wordt bedoeld.
GGotK
Berichten: 2181
Lid geworden op: 28 mar 2018, 22:41

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door GGotK »

Een aantal vragen.
Hoe komt het dat de tale Kanaans steeds minder gehoord wordt en houdt dit gelijke tred met de antipathie tegen bevinding/bevindelijke preken?
Wordt het bezigen van de tale Kanaans in een preek actief ontmoedigd bij de theologische opleiding?
Is er een 'modern' alternatief voor de Kanaans?
Is voor jou de tale Kanaans een ijkpunt of een prediking naar Gods Woord is?
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door -DIA- »

GGotK schreef:Een aantal vragen.
Hoe komt het dat de tale Kanaans steeds minder gehoord wordt en houdt dit gelijke tred met de antipathie tegen bevinding/bevindelijke preken?
Wordt het bezigen van de tale Kanaans in een preek actief ontmoedigd bij de theologische opleiding?
Is er een 'modern' alternatief voor de Kanaans?
Is voor jou de tale Kanaans een ijkpunt of een prediking naar Gods Woord is?
Als we een christelijk wereld- kerk- en mensbeeld hebben zal het niet zo moeilijk zijn.
De leer die wij belijden is altijd een steen des aanstoots geweest, en we hoeven er ook niet op te rekenen dat daar meer begrip voor zal komen. Het is niet nieuw, maar het neemt wel toe zoals het me toeschijnt. We kunnen in het Woord de soms vijandige conversaties van de grote theologen in Jezus' dagen lezen. De leer van vrije genade roept altijd weerstand op. En de praktijk leert: met name bij de zich christelijk noemende mens. Vaak is het zelfs zo, hoe dichter bij de waarheid, hoe vijandiger het vaak wordt als het op de 'sjibbolets' aankomt. Toch hebben we te waken voor de zuivere leer, wat ons deel dan ook zij, we moeten daarvoor niet zwichten. Dat makkelijk gezegd, want we weten soms niet wie wij zelf zijn.

Ik denk met name aan het zich meer gaan ergeren aan bv. uitdrukkingen uit het gezelschapsleven. Ook hoor je af en toe: Alleen het Woord! Dat klinkt rechtzinnig en goed, maar gaan we er dieper op in, dan blijkt men niet altijd meer met onze eeuwenoude Belijdenisgeschriften overweg te kunnen. Denk ook aan het haast ongemerkt binnensluipen van het remonstrantisme en verwante dwalingen in de kerken. Men ziet dat niet meer als zodanig. Wij lijken nu helderder licht te hebben dan onze vaderen. Ook merk ik dat de oudvaders, zo het lijkt, eenzijdig worden gelezen. De mooie stukken, die ons passen worden in het licht gezet. Maar wat ons veroordeelt laten we vaak voor wat het is.

Het minder horen van de 'Tale Kanaäns' lijkt ook een gevolg van minder volk dat de bevindelijke wegen persoonlijk kent. De rechtvaardige komt om, en we merken die dat de rechtvaardige wordt weggeraapt voor dag des kwaads. Als mensen merken dat men deze zaken niet kent, gaat men vaak in de verdediging, en wordt men niet verslagen om het gemis. Ik heb dit al jarenlang opgemerkt. Er blijken weinig mensen te zijn die het opmerken. Toch zijn ze er nog: de stillen in den lande.

Een ijkpunt is veel gezegd. Ik ken mensen die uit streken van ons land komen waar geen reformatorische kerken zijn. Als er uit zulke streken mensen bekeerd worden (ze komen door de voorzienigheid onder het Woord), dan zal hun manier van verwoorden wel anders zijn. Maar deze zullen zich niet stoten aan de 'tale kanaäns' omdat die juist verwoordt waar zij vaak geen woorden voor hebben.

In een meditatie schreef wijlen ds. G.A. Zijderveld, in het jaar 1972:
De rechtvaardigen zijn de mensen die zuchten onder de gruwelen, die er bedreven worden in de wereld. Het is hun tot smart en droefheid, dat Gods Naam en dag ontheiligd worden. De rechtvaardige is daarom dikwijls het voorwerp van spot en verachting voor de goddeloze. Maar geen nood, de Heere zegt, dat het hem wel zal gaan. De rechtvaardige gaat het altijd wel, al schijnt het tegendeel te gebeuren. Want alles moet medewerken ten goede voor het volk dat naar Gods voornemen geroepen is. De rechtvaardige wordt soms weggeraapt voor de dag des kwaads. Wanneer de Heere met bijzondere oordelen komt, neemt Hij velen van Zijn kinderen weg, opdat ze de ellende niet zullen zien. Ze mogen dan. eten de vrucht van hun werken, van hun leven dat in heiligmaking voor Gods aangezicht was.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
CvdW
Berichten: 2928
Lid geworden op: 23 mar 2015, 13:07

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door CvdW »

Afgewezen schreef:Er zijn nog wel meer voorbeelden (niet speciaal van ds. Blok):

Een natte bekommering is beter dan een droge rechtvaardigmaking.

Er zijn mensen, die zijn gestorven zijn door het zwaard, en er zijn mensen, die gestorven zijn door de honger.

"Zoete banden die mij binden,
aan des Heeren lieve volk,
wis, zij zijn mijn hartenvrienden,
hunne taal mijn hartentolk."

"Sion zal door recht verlost worden."

"De Heere doet een afgesneden zaak op aarde."

Een bedekte schuld is nog geen vergeven schuld.

Onderhandeling is nog geen afhandeling.
In een oud bericht kwam ik bovenstaande tegen. Is dit tale Kanaäns?
Tale Kanaäns is toch een taal door alle eeuwen heen. Zijn dan de laatste twee zinnen ook bekend geweest in de Bijbeltijd en bij de oudvaders?
Framboos
Berichten: 751
Lid geworden op: 12 jul 2017, 07:13

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Framboos »

Waarom specifiek de laatste twee zinnen?
CvdW
Berichten: 2928
Lid geworden op: 23 mar 2015, 13:07

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door CvdW »

Framboos schreef:Waarom specifiek de laatste twee zinnen?
Omdat deze zinnen specifiek uit het gezelschapsleven komt.
Gebruikersavatar
Herman
Moderator
Berichten: 11945
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:21
Locatie: Geldermalsen

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Herman »

Er is een verschil tussen gezelschaptheologie (de genoemde citaten) en de Tale Kanaäns. Dit laatste ziet vooral op het gebruik van letterlijke bijbelwoorden die bevindelijk worden verstaan en uitgesproken. Zo krijgen vele teksten een betekenis die het in de tekst niet heeft.
CvdW
Berichten: 2928
Lid geworden op: 23 mar 2015, 13:07

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door CvdW »

Herman schreef:Er is een verschil tussen gezelschaptheologie (de genoemde citaten) en de Tale Kanaäns. Dit laatste ziet vooral op het gebruik van letterlijke bijbelwoorden die bevindelijk worden verstaan en uitgesproken. Zo krijgen vele teksten een betekenis die het in de tekst niet heeft.
Heeft u elke voorbeelden voor mij?
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door eilander »

Goed, ik moet blijkbaar mijn definitie van 'Tale Kanaäns' aanpassen. Tot nog toe ging ik ervan uit dat het niet ging om de zg. gezelschapstermen, maar om het van hart tot hart met elkaar praten van Gods kinderen. Welke achtergrond ze ook hebben, toch begrijpen ze elkaar omdat ze door dezelfde Geest geleid worden.

Blijkbaar gaat het echter alleen om geijkte termen. Ik maak bezwaar tegen verbalisme: gebruik je de bekende termen, dan is het automatisch goed - en andersom. Dat mag nooit de bedoeling zijn.
Anders gezegd: het woordgebruik alléén mag niet het kenmerk van het ware zijn.

Het gezelschapsleven vind ik altijd wat lastig: ik geloof niet dat alles de Bijbelse toets kan/kon doorstaan, ook de gebruikte terminologie niet. En toch voel ik, als ik bv. het boek over ds. S. de Jong lees, een soort heimwee naar de tijd dat er in een plaats als Ouddorp zoveel kinderen van God waren die in diepe afhankelijkheid van hun Borg en Zaligmaker leefden.

Waar je iets merkt en hoort van "maar op dezen zal Ik zien, op den arme en verslagene van geest, en die voor Mijn woord beeft." (Jesaja 66:2b).
Dat hoort trouwens wel bij elkaar; dus alleen maar kunnen vertellen over armoede en verslagenheid van geest, zonder ooit iets te kunnen vertellen over het eerste gedeelte van de tekst, heeft een waarde van nul. Dan heb ik het niet over met welke woorden, de één is vrijmoediger dan de ander.
ejvl
Berichten: 5726
Lid geworden op: 06 jun 2011, 11:15

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door ejvl »

GGotK schreef:Een aantal vragen.
Hoe komt het dat de tale Kanaans steeds minder gehoord wordt en houdt dit gelijke tred met de antipathie tegen bevinding/bevindelijke preken?
Wellicht luistert u niet goed? Ik hoor in elk geval deze taal nog zeer regelmatig in verschillende verbanden.
Wordt het bezigen van de tale Kanaans in een preek actief ontmoedigd bij de theologische opleiding?
Dat lijkt mij niet. Ik versta onder deze taal wat @eilander zegt: "Maar om het van hart tot hart met elkaar praten van Gods kinderen. Welke achtergrond ze ook hebben, toch begrijpen ze elkaar omdat ze door dezelfde Geest geleid worden." En dat komt juist bij een theologische opleiding aan de orde lijkt mij omdat daar verschillende studenten aanwezig zijn met verschillende achtergronden, die, als het goed is, door dezelfde Geest geleid worden.
Is er een 'modern' alternatief voor de Kanaans?
Taal veranderd. Het kan maar zo zijn dat bepaalde woorden veranderen. Dat zie je ook in de Statenvertaling bijvoorbeeld.
Is voor jou de tale Kanaans een ijkpunt of een prediking naar Gods Woord is?
Zoals ik eerder schreef, ik zie het als van hart tot hart met elkaar kunnen praten met verschillende achtergronden. En als het goed is, kan ieder kind van God dit. Dat is in elk geval wel naar Gods Woord.

Maar ik maak dus wel heel duidelijk onderscheid tussen tale Kanaans en gezelschapstermen als "zien is nog geen hebben" of "een bedekte schuld is nog geen verzoende schuld". Dat vind ik geen tale Kanaans maar gezelschapstaal.
Gebruikersavatar
Herman
Moderator
Berichten: 11945
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:21
Locatie: Geldermalsen

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Herman »

CvdW schreef:
Herman schreef:Er is een verschil tussen gezelschaptheologie (de genoemde citaten) en de Tale Kanaäns. Dit laatste ziet vooral op het gebruik van letterlijke bijbelwoorden die bevindelijk worden verstaan en uitgesproken. Zo krijgen vele teksten een betekenis die het in de tekst niet heeft.
Heeft u elke voorbeelden voor mij?
Mijn definitie is niet helemaal correct. Maar ik wil er voor waken om alle bevindelijk geestelijk leven op grond aan te merken als foute theologie, terwijl dat niet samen hoeft te vallen.

http://www.neocalvinisme.nl/ks/gkg/ksgkg091401.html

Hier kan je in het eerste stuk wat voorbeelden lezen.
Gebruikersavatar
Posthoorn
Berichten: 6464
Lid geworden op: 04 dec 2008, 11:22

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Posthoorn »

Herman schreef:Mijn definitie is niet helemaal correct. Maar ik wil er voor waken om alle bevindelijk geestelijk leven op grond aan te merken als foute theologie, terwijl dat niet samen hoeft te vallen.

http://www.neocalvinisme.nl/ks/gkg/ksgkg091401.html

Hier kan je in het eerste stuk wat voorbeelden lezen.
Hè ja, laten we bij prof. Schilder in de leer gaan. :quoi
GGotK
Berichten: 2181
Lid geworden op: 28 mar 2018, 22:41

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door GGotK »

Lees de stukjes van ds Schipper in de SB.

Hoort de tale Kanaans alleen thuis op de kansel of bij het oude volk of is het een kenmerk van genadeleven? Of is het geen enkel probleem als het zou verdwijnen?
Ambtenaar
Berichten: 9144
Lid geworden op: 15 apr 2017, 14:37

Re: "Tale Kanaans"

Bericht door Ambtenaar »

GGotK schreef:Lees de stukjes van ds Schipper in de SB.

Hoort de tale Kanaans alleen thuis op de kansel of bij het oude volk of is het een kenmerk van genadeleven? Of is het geen enkel probleem als het zou verdwijnen?
Het is zeker niet kenmerkend voor het genadeleven. En het zal langzaam verdwijnen omdat taal ontwikkelt.
Plaats reactie