Gomarus en Arminius.

Plaats reactie
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17369
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Gomarus en Arminius.

Bericht door huisman »

mooi artikel in het RD over Gomarus door Arminius-onderzoeker William den Boer

http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieu ... r_1_712179
Na Arminius’ overlijden in 1609 mengt Gomarus zich in de pamflettenstrijd die ontbrandt. De spanningen lopen nog hoger op als de curatoren de benoeming van Conrad Vorstius tot hoogleraar doorzetten, ondanks Gomarus’ waarschuwingen tegen diens dwalingen. Somber en teleurgesteld over alle ontwikkelingen in kerk en theologie besluit Gomarus te vertrekken als hoogleraar van de Leidse universiteit. Op 23 februari 1611 wordt hij beroepen tot predikant-hoogleraar van het Collegium Theologicum te Middelburg. In 1615 vertrekt hij naar de Academie van Saumur in Frankrijk. Tegenslag doet hem in 1618 besluiten alsnog in te gaan op een benoeming door de universiteit van Groningen.

De voorbereidingen voor de nationale synode van Dordrecht zijn dan in volle gang, en Gomarus wordt er direct bij betrokken. Met wisselend succes zet hij zich in voor verschillende zaken. Zo is hij tegen het opnemen van de apocriefe boeken in de Statenvertaling, wil hij dat God in de vertaling niet met ”du” maar met ”ghy” wordt aangesproken en wil hij de naam Jehova onveranderd in de Bijbeltekst laten staan. Hij pleit voor degelijk catechetisch onderwijs, zet zich in voor het dopen van geadopteerde heidenkinderen en wil dat aanstaande predikanten stevig onderzocht worden op hun kennis van Grieks en Hebreeuws.

De synode benoemt hem tot revisor van de vertaling van het Oude Testament. Later onderbreekt hij met het oog hierop ruim vijf jaar zijn werk aan de universiteit van Groningen.

Tijdens de synode verdedigt Gomarus zijn supralapsarische opvatting van de predestinatie (dat wil zeggen: God beschouwt de mens in het predestineren als nog niet in zonde gevallen). Hij moet er echter in berusten dat de synode –overigens zonder het object van predestinatie te definiëren– voor een infralapsarische verwoording kiest en de in zonde gevallen mens het ”object van predestinatie” noemt.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
Gebruikersavatar
François Turretini
Berichten: 145
Lid geworden op: 08 jun 2012, 20:45

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door François Turretini »

Ik wist niet dat Gomarus naar de academie van Saumur was gegaan, dat is wel opvallend, want daar komt niet veel later een variant op de uitverkiezingsleer vandaan die niet helemaal overeenstemt met Dordt. Het punt van particuliere verzoening wordt verworpen, door Moyses Amyraldus (1596-1664). Overigens wordt deze leer (in het Engels ook wel 'four point calvinism' tegenover het 'five point calvinism' van de acronym TULIP, waarvan het derde punt dus verworpen wordt), ook aangehangen door een puritein als Richard Baxter. Het is bepaald niet een duidelijke dwaalleer als het Arminianisme, maar toch opvallend dat Gomarus te Saumur was, wat ik eigenlijk alleen kende van die leer van Amyraldus een paar decennia later.

Verder is Gomarus denk ik een man van wie we heel veel kunnen leren. Toen ik nog wat rondliep met vragen over de vrije wil e.d. heb ik eens een dissertatie van Gomarus gelezen over de vrije wil (in het boekje 'reformed thought on freedom'), wat ik erg leerzaam en nuttig vond. Hierin maakt hij een onderscheid tussen vrije wil en vrije keus, waarvan hij stelt dat de mens de eerste door de zonde verloren heeft, terwijl de mens nog wel een vrije keus behoudt.
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17369
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door huisman »

François Turretini schreef:Ik wist niet dat Gomarus naar de academie van Saumur was gegaan, dat is wel opvallend, want daar komt niet veel later een variant op de uitverkiezingsleer vandaan die niet helemaal overeenstemt met Dordt. Het punt van particuliere verzoening wordt verworpen, door Moyses Amyraldus (1596-1664). Overigens wordt deze leer (in het Engels ook wel 'four point calvinism' tegenover het 'five point calvinism' van de acronym TULIP, waarvan het derde punt dus verworpen wordt), ook aangehangen door een puritein als Richard Baxter. Het is bepaald niet een duidelijke dwaalleer als het Arminianisme, maar toch opvallend dat Gomarus te Saumur was, wat ik eigenlijk alleen kende van die leer van Amyraldus een paar decennia later.

Verder is Gomarus denk ik een man van wie we heel veel kunnen leren. Toen ik nog wat rondliep met vragen over de vrije wil e.d. heb ik eens een dissertatie van Gomarus gelezen over de vrije wil (in het boekje 'reformed thought on freedom'), wat ik erg leerzaam en nuttig vond. Hierin maakt hij een onderscheid tussen vrije wil en vrije keus, waarvan hij stelt dat de mens de eerste door de zonde verloren heeft, terwijl de mens nog wel een vrije keus behoudt.
Over die vrije wil staat ook iets in dit artikel.Dat van Saumur wist ik ook niet, ik zal eens nakijken wanneer precies het amyraldisme daar geleerd werd.
Geen determinisme
Gomarus stond voor een opvatting over de vrije wilskeuze die inhoudt dat de wil van een mens na de zondeval vrij genoemd moet worden, hoewel hem de kracht om het goede te doen ontbreekt. Ook wordt de menselijke wil in zijn opvatting nooit gedwongen of genoodzaakt tot een bepaalde keuze. Wel is er een groot verschil, zowel tussen de wijze waarop de vrije wilskeuze functioneert voor en na de zondeval, als in en na de bekering. Na de zondeval is een mens wel vrij, maar niet in staat om uit zichzelf geestelijk goede zaken voort te brengen. In het eerste moment van de bekering is de menselijke wil geheel passief: voordat de structurele mogelijkheid om het goede te kiezen in praktijk kan worden gebracht, dient de wil door God geheroriënteerd te worden op het juiste doel. Na de bekering is de wil vrijgemaakt en keren gerechtigheid en heiligheid stap voor stap terug. Omdat de menselijke wil nu weer gericht is op het goede doel, functioneert hij in beginsel ook in praktische zin weer vrij, zoals hij oorspronkelijk bedoeld is.

Omdat een mens op structureel niveau altijd de mogelijkheid heeft om het goede te kiezen, kan hij volgens Gomarus verantwoordelijk worden gehouden en is het rechtvaardig als hij voor verkeerde keuzes wordt gestraft. Doordat een mens na de zondeval echter zijn vrije wil richt op het verkeerde doel, schakelt de mens zijn eigen vermogen om het goede te kiezen uit. Of je nu van mening bent dat hij erin geslaagd is of niet, determinisme is iets wat Gomarus altijd zorgvuldig heeft willen vermijden.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17369
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door huisman »

drs K. Exalto schreef:Amyraldus zocht middenweg tussen leer van Dordt en remonstrantisme

In discussies van theologische aard duikt de laatste tijd herhaaldelijk de naam op van de zeventiendeeeuwse theoloog Moses Amyraldus. Wie was hij? Wat is het naar zijn naam genoemde amyraldisme? En wat moeten wij verstaan onder een uitdrukking als „amyraldistische trekken"?

Moyse Amyraut -zo luidde zijn Franse naam- is door het lezen van Calvijns Institutie ertoe gekomen theologie te gaan studeren. In 1626, op 30-jarige leeftijd, werd hij gereformeerd predikant te Saumur, een stad die een paar honderd kilometer ten zuidwesten van Parijs ligt. Zeven jaar later, in 1634, werd hij hoogleraar in de theologie aan de in Saumur gevestigde Academie, en hij is dat gebleven tot aan zijn dood in 1664.


In hetzelfde jaar dat hij aantrad als hoogleraar verscheen van zijn hand een "Verhandeling over de predestinatie". Het boek riep al dadelijk verzet op. Bij collega''s als Petrus Molineus te Sedan en Andreas Rivet te Leiden, maar ook in diverse steden in Zwitserland. Men zag de leer van ''Dordt'' erin bedreigd.

Wat beweerde Amyraldus dan? Men heeft zijn theorie wel een „wondere voorstelling" genoemd. In zijn altijd weloverwogen oordeel heeft Herman Bavinck in zijn "Gereformeerde Dogmatiek" Amyraldus'' leer als volgt samengevat: „Amyraldus heeft het ernstig en welmenend aanbod der genade tot een afzonderlijk besluit van God gemaakt, dat aan de verkiezing voorafging; en hij legde daarmee een remonstrantse grondslag onder het calvinistisch gebouw".

Twee besluiten


Dit vereist nadere toelichting. Amyraldus ging spreken van twee willen en twee besluiten in God. Er zou in God allereerst een algemene heilswil zijn. Hij wilde de zaligheid van alle mensen. Met andere woorden: Gods heilswil is universalistisch. Zij rust in het verzoeningswerk van Christus, dat volgens Amyraldus eveneens algemeen is, waarin dus alle mensen delen.

Maar hier laat Amyraldus het niet bij. Hij wilde namelijk in geen geval een remonstrant zijn. Hij zocht een ''middenweg'' tussen de leer van Dordt en het arminianisme< Daarom sprak hij van nog een twééde wil in God. God ziet, aldus Amyraldus, dat Zijn algemene heilswil bij de mensen, vanwege hun verdorvenheid, geen gehoor vindt. Daarom komt Hij tot een tweede besluit. Dat besluit is niet algemeen, maar particulier, dat wil zeggen dat het steeds bepaalde personen geldt. Het is het besluit van de goddelijke verkiezing. Op grond van dit tweede besluit komen sommigen tot het geloof, anderen niet.

Steeds heeft Amyraldus beweerd dat hij achter ''Dordt'' stond. Hij zal dat ook zeker wel hebben gemeend. Maar een mens kan zich vergissen, ook in zichzelf. Stond Amyraldus werkelijk achter Dordt, waarom dan deze theorie? zo vragen wij. Waarom dan niet eenvoudig gebleven bij de uitspraken van Dordt?

Constructie



Amyraldus'' theorie is naar ons gevoelen een constructie. Voor een dubbele wil en een dubbel besluit in God is, voor zover ons bekend, nergens in de Schrift enige grond te vinden. Amyraldus'' theorie heeft de naam gekregen van een „hypothetisch universalisme". Dat woord „hypothetisch" is


Amyraldus arriveerde in 1627 in Saumur, Gomarus vertrok daar in 1618 . Daar zit niet heel veel tijd tussen maar Gomarus heeft hem daar dus niet ontmoet. Saumur's universiteit heeft pas na de komst van Amyraldus een verdachte naam gekregen.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
dennis
Berichten: 1667
Lid geworden op: 01 mar 2011, 14:09

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door dennis »

Ik vond het ook een erg boeiend artikel.
Gebruikersavatar
François Turretini
Berichten: 145
Lid geworden op: 08 jun 2012, 20:45

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door François Turretini »

huisman schreef:Amyraldus arriveerde in 1627 in Saumur, Gomarus vertrok daar in 1618 . Daar zit niet heel veel tijd tussen maar Gomarus heeft hem daar dus niet ontmoet. Saumur's universiteit heeft pas na de komst van Amyraldus een verdachte naam gekregen.
Dankje, dat je dit even opgehelderd hebt, huisman.

Verder inderdaad een erg interessant artikel.
-DIA-
Berichten: 32754
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door -DIA- »

De strijd die woedde tussen Gomarus en Arminius is nog springlevend. Ik zou haast zeggen
levendiger dan ooit! Kijk maar eens in de kerken rond u heen. ook in de Reformatorische
kerken woedt die strijd volop! Het is maar of we er ogen voor hebben om te zien, en een
verstand om op te merken. En dat ontbreekt ons van nature.

Ik dacht bij mijzelf: Kom, laat ik eens een stukje van een anti-remonstrantse preek plaatsen.
Dat zal ik hierbij doen. Het is een vrij willekeurig fragmentje uit een preek over
Jona 1:6-7
En de opperschipper naderde tot hem en zeide tot hem: Wat is u, gij hardslapende?
Sta op, en roep tot uw God; misschien zal die God aan ons gedenken, dat wij niet
vergaan.
Voorts zeiden zij een ieder tot zijn metgezel: Komt en laat ons loten werpen, opdat wij
mogen weten om wiens wil ons dit kwaad overkomt. Alzo wierpen zij loten, en het lot
viel op Jona
.

(...) In Johannes 5:25 lezen we: "Doden zullen horen." Weg met al dat remonstrantisme,
dat nog een vermogen in de mens geeft. Dit is de vrije Evangelieprediking: "Doden zullen horen
de stem des Zoons Gods, en die ze gehoord hebben, zullen leven
."
Heeft de mens dan geen verantwoordelijkheid? Verstond u maar wat uw verantwoordelijkheid is.
Greep u de middelen maar aan die de Heere tot zaligmaking gebruiken wilde.
Mensen, onze doodstaat is geen lijdelijke, maar een actieve doodstaat. Daarin doen
we alles om de Heere buiten de deur te houden en ons de genade van het lijf te houden. Ja,
dat is de mens.
Nu kan de mens zo diep niet liggen of de gezegende Christus komt op die plaats. Hoor maar:
En aan hen, schoon diep in schuld,
Met berouw gedenken zult.

Dan kan het voor u allemaal nog, want de Heere heeft het op de almachtige en zeer gewillige
schouders gelegd van Hem, in Wie het hele behoud van de Kerk gelegen is. Al liggen ze dan
diep in de banden van de dood, maar Christus weet ze te vinden. Hij heeft de macht in hemel
en op de aarde.
"Sta op!"
Hoe gelukkig is het, dat Christus het ook weer bij vernieuwing doet. Ik ben de Alfa! O, Hij
is ook de Bèta, de Gamma, de Delta, en al de 22 letters van het Griekse alfabet, tot de laatste,
de Omega toe. Hij is alles!
Dan staat Hij daar bij Jona, net als in Hooglied 5. Wat zegt Hij dan? "Mijn enige, Mijn duive!"

Weten jullie nog wat de naam van Jona betekent, kinderen? Ja, die naam betekent duif.
Jona is toch een wegloper, een onverbeterlijke, een doodslaper? Hij is toch die man die niet
bidden wil en kan en nergens zin meer in heeft?
Toch zegt Christus: "Mijn duive" en Hij brengt de zalfolie van Zijn Geest mee om Jona in de
schuld, in het gemis en in de werkzaamheid te zetten. Ziet u het wel? O, dan brengt Hij alles
mee. Ook daarin is het: "Ontwaakt, gij die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal over
u lichten."
Wat een wonder hè?
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
DDD
Berichten: 28736
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door DDD »

Ik begrijp het verband met de leer van Amyraldus niet.

Hoewel ik me kan voorstellen dat de formuleringen van hem stelliger zijn dan de Bijbel rechtvaardigt, is het in ieder geval een duidelijk serieus nemen van de geopenbaarde wil van God. Ik zie in de korte samenvatting in dit krantenartikel geen enkele strijd met de Dordse leerregels, trouwens. In welk opzicht spreekt hij die tegen?
-DIA-
Berichten: 32754
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door -DIA- »

DDD schreef:Ik begrijp het verband met de leer van Amyraldus niet.

Hoewel ik me kan voorstellen dat de formuleringen van hem stelliger zijn dan de Bijbel rechtvaardigt, is het in ieder geval een duidelijk serieus nemen van de geopenbaarde wil van God. Ik zie in de korte samenvatting in dit krantenartikel geen enkele strijd met de Dordse leerregels, trouwens. In welk opzicht spreekt hij die tegen?
Dat is er ook niet direct, maar ik zocht een topic waar het eventueel in paste.
Ik wou er geen nieuw topic voor openen.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
DDD
Berichten: 28736
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door DDD »

Misschien in het draadje met meditaties? Dat lijkt me er nu bij uitstek de geschikte plaats voor.
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17369
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door huisman »

-DIA- schreef:
DDD schreef:Ik begrijp het verband met de leer van Amyraldus niet.

Hoewel ik me kan voorstellen dat de formuleringen van hem stelliger zijn dan de Bijbel rechtvaardigt, is het in ieder geval een duidelijk serieus nemen van de geopenbaarde wil van God. Ik zie in de korte samenvatting in dit krantenartikel geen enkele strijd met de Dordse leerregels, trouwens. In welk opzicht spreekt hij die tegen?
Dat is er ook niet direct, maar ik zocht een topic waar het eventueel in paste.
Ik wou er geen nieuw topic voor openen.
De meditatie is zeer de moeite waard....maar had beter in een ander topic gepast.


@DIA ga je nog vertellen wie de auteur is?
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
-DIA-
Berichten: 32754
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door -DIA- »

huisman schreef:
-DIA- schreef:
DDD schreef:Ik begrijp het verband met de leer van Amyraldus niet.

Hoewel ik me kan voorstellen dat de formuleringen van hem stelliger zijn dan de Bijbel rechtvaardigt, is het in ieder geval een duidelijk serieus nemen van de geopenbaarde wil van God. Ik zie in de korte samenvatting in dit krantenartikel geen enkele strijd met de Dordse leerregels, trouwens. In welk opzicht spreekt hij die tegen?
Dat is er ook niet direct, maar ik zocht een topic waar het eventueel in paste.
Ik wou er geen nieuw topic voor openen.
De meditatie is zeer de moeite waard....maar had beter in een ander topic gepast.


@DIA ga je nog vertellen wie de auteur is?
Ds. C.A. van Dieren van Rijssen-Noord
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
dennis
Berichten: 1667
Lid geworden op: 01 mar 2011, 14:09

Re: Gomarus en Arminius.

Bericht door dennis »

-DIA- schreef:
huisman schreef:
-DIA- schreef:
DDD schreef:Ik begrijp het verband met de leer van Amyraldus niet.

Hoewel ik me kan voorstellen dat de formuleringen van hem stelliger zijn dan de Bijbel rechtvaardigt, is het in ieder geval een duidelijk serieus nemen van de geopenbaarde wil van God. Ik zie in de korte samenvatting in dit krantenartikel geen enkele strijd met de Dordse leerregels, trouwens. In welk opzicht spreekt hij die tegen?
Dat is er ook niet direct, maar ik zocht een topic waar het eventueel in paste.
Ik wou er geen nieuw topic voor openen.
De meditatie is zeer de moeite waard....maar had beter in een ander topic gepast.
@DIA ga je nog vertellen wie de auteur is?
Ds. C.A. van Dieren van Rijssen-Noord
Plaats reactie