Bovenstem zingen (Uit Afscheid en intrede [2])

[Valcke]

Ik herken dat zeker. Probeer maar eens Psalm 23 zonder enige oefening (en zonder het ooit eerder gehoord te hebben) ritmisch te zingen. Dat gaat beslist niet vanzelf, al ben je nog zo muzikaal.

[Hendrikus]

Ik zie wel verschil in de mate van hoogkerkelijkheid, maar geen principieel verschil.

En verder blijf ik erbij dat je fenomenen nooit moet beoordelen op hun mindere varianten. Dus als je een mening hebt over een bovenstem, dan kun je beter kijken naar de Engelse jongenskoren, dan naar jouw ervaring in de Doelen.

Dat is niet hetzelfde fenomeen, dus je vergelijkt appels met peren door de bovenstem op één lijn te zetten met Engelse koren.
Het verschil is en blijft dat de descant een gecomponeerde partij is, terwijl de "bovenstem" een bijproduct is van de gebruikte harmonisatie.

Overigens heb je het steeds over jongenskoren, maar die term is niet juist. Het zijn gewoon gemengde koren, waarvan alleen de sopraanpartij door jongens werd gezongen. En ik zeg dat bewust in de verleden tijd, want inmiddels zijn in steeds meer kathedraalkoren ook meisjes te zien als sopranen.

[Valcke]

Hendrikus, ik neem aan dat je de vierstemmige psalmzettingen van Goudimel wél als muzikaal hoogstaand kunt waarderen.

(Waarom er dan zo'n nadruk moet liggen op de muzikale tradities in de Anglicaanse of RK kerk, begrijp ik daarom niet.)

[pierre27]

DIA, zingen ze in Rijssen in de behoudende kerken ook met bovenstem?

[merel]

Ik bedoel ermee dat je in het dagelijks leven normaliter ritmisch zingt en eigenlijk nooit op hele noten. Ik ken namelijk niemand die kinderliedjes of ' er is er 1 jarig' op hele noten zingt. Daarom begrijp ik niet zo goed dat je ritmisch zingen moet oefenen.

Toch is het zo, als je je hele leven niet anders gewend bent dan psalmen niet-ritmisch te zingen.

Dat heeft volgens mij meer met muzikaal gevoel en/of onwil te maken. Mijn vader bakte er indertijd door voornoemde factoren niets van terwijl mijn oma moeiteloos overstapte.

Nee, dat geloof ik niet. Tenzij je iemand die 10 jaar organist is geweest, muzikaal gevoel wil ontzeggen. Zelf denk ik dat het meevalt.
Ik denk dat je je onvoldoende kunt verplaatsen in de situatie van iemand die thuis, op school, in de kerk echt nooit ritmisch heeft gezongen. En onwil is het zeker niet, dan zou ik het nu ook nooit spelen of zingen.

Ben ik de enige die dit probleem heeft of is er nog iemand die dit herkent?

Ik had mij niet gerealiseerd dat op scholen ook hele noten gezongen wordt. ik heb op een prot. chr. school gezeten en herken het daarom niet. Wordt er thuis in reformatorische gezinnen niets anders dan psalmen gezongen of ook andere liederen? Bij mijn oma ( die geen enkele moeite had met de overgang naar ritmisch zingen) werd in haar jeugd veel Johannes de Heer gezongen.

[Orchidee]

Ik ben ook met ritmisch psalmen zingen en Johannes de Heer liederen opgegroeid.
Ik eerste instantie bij mijn opa en oma.
Mijn vader (hervormd) was het niet gewend maar door mijn moeder (cgk) hebben wij dat thuis veel gezongen en geleerd

[eilander]

In ons gezin zongen we nooit ritmisch. Bijna altijd psalmen. Over zo'n situatie heb ik het.

[Valcke]

In ons gezin zongen we nooit ritmisch. Bijna altijd psalmen. Over zo'n situatie heb ik het.

Heel herkenbaar, ook voor mij.
Enkele gezangen ken ik wel, maar wij zingen ze eigenlijk ook nooit. Alleen de psalmen, en die zingen we dagelijks.

En al kun je in principe prima ritmisch zingen, dan moet je jezelf nog wel aanleren bij welke noot dit precies moet. Dat gaat echt niet vanzelf.

[DDD]

Bij ons in de kerk wordt buiten de eredienst geregeld ook ritmisch gezongen, bijvoorbeeld in een samenzanguur, maar dan hoor je wel dat dat niet voor iedereen soepel loopt. Ik denk dat eilander daarin echt gelijk heeft. Al verschilt het wel. De leden die altijd naar Nederland Zingt kijken, zijn er meer mee vertrouwd dan de leden die alleen psalmen zingen (al weet ik niet of die laatste er zijn in onze gemeente).

Wat betreft de Engelse koortraditie: natuurlijk zingen er ook steeds vaker meisjes mee, en dat is ook prima. Maar ik zie verder niet in waarom de vergelijking onjuist zou zijn. Het gaat in beide gevallen om een verfraaiing van de gemeentezang.

Ik denk dat ik meer in de lijn sta van Klaas Bolt. De Nederlandse zangtraditie is ook goed zoals hij is. Verbetering daarvan hoeft niet altijd vervanging te betekenen. Inspiratie opdoen bij andere kerkelijke tradities is heel goed, en het stoort mij dat een traditie die wel degelijk mooi kan zijn (kijk naar de bovenstemgroep Walterswald) als louter folklore wordt afgedaan. En dat terwijl ik voluit de traditie van Van der Leeuw steun. Maar het kan geen kwaad om iets verder te kijken dan je neus lang is. Misschien is dat moeilijk als je er te veel van hebt meegekregen.

[Geytenbeekje]

Ik zing thuis met mijn moeder alleen ritmisch als een psalm wat moeilijke wijs heeft
dan is ritmisch soms wat makkelijker

[Hendrikus]

Hendrikus, ik neem aan dat je de vierstemmige psalmzettingen van Goudimel wél als muzikaal hoogstaand kunt waarderen.

Zeker. Als je de psalmen stijlzuiver wilt harmoniseren, is dat het ultieme voorbeeld. Dichterbij de intenties van Calvijn en de componisten uit diens kring kun je niet komen.
Maar haal je daaruit het ritme weg, dan haal je er wel de ziel uit. Een Goudimelzetting op hele noten is oersaai en niet om door te komen. Vandaar ook de totaal andere wijze van harmoniseren in de tijd van Bach, toen isometriek meer gemeengoed werd.

[Terri]

Toen ik met ritmische gemeentezang in aanraking kwam moest ik heel erg wennen, want ruim 40 jaar enkel psalmen zingen op hele noten is behoorlijk 'ingeslepen' .
Gelukkig ben ik behoorlijk muzikaal en ritme gevoelig, maar vooral bij wat onbekende psalmen had ik echt m'n psalmboekje nodig met de ritmische zetting.

Leuke anekdote.
Ooit was ik op een avond van jij-daar. Spontaan zongen we met z'n allen de ritmische zetting (meestal werd er op hele noten gezongen) van psalm 89 (nu is die bijna vanzelfsprekend vind ik) maar Bert Noteboom (volgens mij was hij die avond spreker) was aangenaam verrast, ik zie nog dat gezicht van hem. Het klonk ook zo mooi......alsof er een extra dimensie aan het zingen werd toegevoegd.

[Hendrikus]

Maar haal je daaruit het ritme weg, dan haal je er wel de ziel uit.

Leuke anekdote.
Ooit was ik op een avond van jij-daar. Spontaan zongen we met z'n allen de ritmische zetting (meestal werd er op hele noten gezongen) van psalm 89 (nu is die bijna vanzelfsprekend vind ik) maar Bert Noteboom (volgens mij was hij die avond spreker) was aangenaam verrast, ik zie nog dat gezicht van hem. Het klonk ook zo mooi......alsof er een extra dimensie aan het zingen werd toegevoegd.

De ziel kwam terug!

[eilander]

Toen ik met ritmische gemeentezang in aanraking kwam moest ik heel erg wennen, want ruim 40 jaar enkel psalmen zingen op hele noten is behoorlijk 'ingeslepen' .
Gelukkig ben ik behoorlijk muzikaal en ritme gevoelig, maar vooral bij wat onbekende psalmen had ik echt m'n psalmboekje nodig met de ritmische zetting.

Juist, dat dacht ik ook.
Maar goed, het ging hier eigenlijk over de bovenstem.

[Amstelodamense]

Ik herken dat zeker. Probeer maar eens Psalm 23 zonder enige oefening (en zonder het ooit eerder gehoord te hebben) ritmisch te zingen. Dat gaat beslist niet vanzelf, al ben je nog zo muzikaal.

Juist psalm 23 wordt ritmisch zo vele malen mooier om te zingen.

Aan d’oevers van zeer stille waat’ren leiden.

Zing juist deze regel eens zowel ritmisch als op hele noten.