Gebruiken bij begrafenissen (uit: GG)

[ejvl]

Mee eens. We moeten oppassen dat predikanten niet op een te hoog voetstuk staan. Eerbied en achting is goed, maar verafgoding niet. Dat is echt een probleem binnen de reformatorische kerken. Ik weet niet van wie de uitspraak is "een veertje heeft nog wind nodig om op te stijgen, maar een dominee niet".
Ik ben ook altijd verbaasd over de overlijdensadvertenties. Stonden na het overlijden van Ds. Blok ook advertenties in de krant van consulentgemeentes. Stel dat alle consulentgemeentes die hij ooit heeft gehad een advertentie zouden plaatsen, dan werd de krant 10 pagina's dikker. Ik heb ooit (jaar of 15 geleden) een artikel gelezen van L.M.P. Scholten waarin hij de vele advertenties verafschuwde.

Kranten hebben het zwaar in deze digitale tijden. Het RD zou blij zijn met al die advertenties.
Maar je hebt gelijk, het gaat helemaal nergens over als alle gemeenten waar iemand ooit consulent is geweest een overlijdensadvertentie zouden gaan plaatsen.

Zo erg was het niet. Het was er maar één. Misschien twee.
En daar weet ik de achtergrond niet van. Wel weet ik dat er een gemeente is waar in het verleden grote problemen waren geweest. De consulent die toen met veel tact en wijs beleid de boel weer op de rit heeft gekregen, voor die predikant is bij diens overlijden en advertentie geplaatst. Maar niet bij de andere inmiddels overleden consulenten van die gemeente. En zo kan dat ook hier van toepassing zijn.

Daar komt nog eens bij dat het ene geval het andere niet is. Onze gemeente heeft vele jaren een hulpconsulent gehad. Hij preekte naar ik inschat 20 zondagen per jaar, waarvan alle feestdagen. Hij doopte en nam de belijdenis af, was er op gemeenteavonden en weet ik wat niet al. De beste man had er nog een halve baan bij in zijn emeritaat, bij wijze van spreken.

Ik zou het absurd vinden als de kerkenraad in zijn geval geen advertentie zou zetten, al heb ik er niets over te zeggen.

Wat is het nut van een advertentie dan? Stuur dan een kaartje.

[DDD]

Aan wie? Aan zijn vrouw en kinderen, als die er zijn?

Het is een publieke uiting van waardering. Dat is in mijn beleving gewoon een kwestie van fatsoen. Als je heel dankbaar bent voor iemands inzet, dan mag dat best gemeld worden. Collega's zetten toch ook een advertentie als een andere collega is overleden? Dat hoort in onze cultuur.

Daarnaast zijn er veel mensen die graag de rouwadvertenties lezen. Het is een van de weinig serieuze persoonlijke rubrieken. Ik vind het ook altijd de moeite waard, al zie je wel dat in het RD de begrafenisondernemers vaak heel gemakzuchtig of conservatief zijn. Er staan zelden ontroerende teksten, terwijl dat toch niet veel moeite hoeft te kosten. Ik krijg de indruk dat het in veel gevallen haastwerk is geweest.

[Jantje]

Dat denk ik niet hoor, althans niet standaard. Er zijn in veel gemeenten wel richtlijnen voor rouwdiensten in kerken, en in veel gevallen zal de predikant melden wat er gezongen wordt. Maar het is een familiebijeenkomst, en als je daar psalm 100 wilt zingen, dan is dat in veel gevallen akkoord, ook al zou de dominee die psalm zelf niet uitkiezen. Sommige kerken hebben nog aanvullende regels voor een rouwdienst in de kerk of in een zaal van de kerk. Ik weet wel dat in veel GG bij rouwdiensten in de kerk geen gezangen mogen worden gezongen, dus dezelfde liedkeuze is als bij de zondagse eredienst. In andere GG mag zelfs helemaal niet worden gezongen bij een rouwdienst in de kerk. Dat is wel uitzonderlijk, voor zover ik weet.

Er zijn ook kerken waar de overledene buiten moet blijven staan omdat God een God van de levenden is en niet van de doden. Ik neem aan dat er dan een begrafenisdienaar bij blijft waken, dat mag ik tenminste hopen. Zo heeft iedere plek zijn eigen eigenaardigheden. Begrafenisgewoonten zouden nog wel een afzonderlijk draadje waard zijn. Daar ben ik eigenlijk helemaal niet zo erg van op de hoogte. Je ziet wel eens staan ''Geen toespraken" maar ik heb nooit bedacht dat dat een kerkelijke richtlijn zou kunnen zijn.

Dit keer ben je veel te goed van vertrouwen. Echt waar, je wilt niet weten welke zaken er hierover opgesteld zijn. In de meeste gevallen bepaalt de kerkenraad en/of de consulent de gang van zaken. Ik weet zeker dat Psalm 100 in de meeste gemeenten hier in de omtrek niet getolereerd wordt. Ik weet van enkele aanzienlijk grote gemeenten in Zuid-Beveland, waar zingen tijdens de rouwdienst absoluut ten strengste verboden is. En een andere gemeente in Zeeland heeft pas een reglement opgesteld waarbij de rouwkist niet meer in de kerk mag en waar men met de consulent moet overleggen over de te zingen Psalmen. Een andere gemeente laat wel Psalmen zingen, maar dat zijn in de meeste gevallen enkel de bekendste rouw-Psalmen, zoals Psalm 39, Psalm 103 vers 8, Psalm 89 vers 19, Psalm 90, Psalm 102 vers 15 of Psam 144 vers 2.

Ik ken ook een andere gemeente waar een koor een gezang zong tijdens de rouwdienst. En buiten Zeeland weet ik ook van in ieder geval één gemeente waar men 'De Heer onze Gerechtigheid' (van ds. R.M. McCheyne) zong tijdens een rouwdienst. Maar dat zijn wel uitzonderingen hoor.

[Jantje]

Daarnaast zijn er veel mensen die graag de rouwadvertenties lezen. Het is een van de weinig serieuze persoonlijke rubrieken. Ik vind het ook altijd de moeite waard, al zie je wel dat in het RD de begrafenisondernemers vaak heel gemakzuchtig of conservatief zijn. Er staan zelden ontroerende teksten, terwijl dat toch niet veel moeite hoeft te kosten. Ik krijg de indruk dat het in veel gevallen haastwerk is geweest.

Enige tijd geleden stond er een advertentie in, met allerlei termen uit de tale Kanaäns aan elkaar vastgeregen.

En, één keer heb ik het afgelopen halfjaar van afgrijzen mijn ogen moeten uitwrijven om het citeren van een Psalmregel waar men de betekenis volledig van uit het verband rukte. Het draadje is toen hier op het forum verwijderd. Ik had, als RD zijnde, daar toch een stokje voor gestoken.

Maar inderdaad is het allemaal vrij standaard. Ik begrijp dat ook niet.

Pas stond er een behartigenswaardig artikel over in het RD. Ik zal dat nog eens opzoeken. In advertenties wordt er ook vaak een hele verkeerde zinsconstructie gebruikt. Daar ging het in dat artikel ook over. Ik geloof dat het op het forum niet ter sprake is geweest.

[DDD]

@Jantje:
Ik verbaas mij over geen van deze regels, maar begrijp ik het nu goed dat er volgens jou vrij veel gemeenten zijn waar niet gezongen mag worden tijdens een rouwdienst? Ik heb genoemd dat dat kan voorkomen, trouwens. Dus zo naïef ben ik ook weer niet. Maar ik dacht niet dat het veel voorkomt. Ik dacht in ieder geval dat in middengemeenten de overledene gewoon bij de familie blijft.

Het zal ook wel aan mij liggen, maar in mijn omgeving is het zelfs gewoon om iemand die gaat sterven niet meer alleen te laten maar daarbij te waken of althans in de buurt te blijven tot en met de begrafenis. In andere gevallen bergt men iemand op in de koelcel bij de begrafenisondernemer, heb ik wel eens van een bevriende begrafenisondernemer gehoord. Het is dus ook maar net wat je gewend bent, maar als je als familie de hele tijd in de buurt bent geweest, dan zou ik erg ontstemd zijn als de overledene tijdens de rouwdienst buiten moet blijven staan.

Het zou een gat in de markt zijn als een PKN-predikant zich ging richten op begrafenissen in zulke gemeenten. Voor 400 euro heb je dan een behoorlijke begrafenis en geen last van zulke merkwaardige bepalingen.

Ik weet wel een paar predikanten die daar erg goed in zouden zijn.

[Fransman]

Ze zingen niet bij mensen waarvan ze niet weten of die persoon goed is heen gegaan? dacht ik altijd?!

[Pianoman]

Een rouwdienst is geen kerkelijke bijeenkomst.
De invulling ervan is derhalve vrij aan familie, kerkenraad of wie dan ook.
Lees maar wat de DKO schrijft over het houden van rouwdiensten, en ook het laatste nummer van het Kerkblad der OGGN vertelt erover.

[ejvl]

Ze zingen niet bij mensen waarvan ze niet weten of die persoon goed is heen gegaan? dacht ik altijd?!

Alleen in de rechterflank geldt dat en wellicht ook niet overal.

[KGPHP]

Ze zingen niet bij mensen waarvan ze niet weten of die persoon goed is heen gegaan? dacht ik altijd?!

Alleen in de rechterflank geldt dat en wellicht ook niet overal.

Een rare regel, waar ik nog nooit van had gehoord.
Zulke regels kennen wij gelukkig allemaal niet.

[GG-er]

Onze kerkenraad heeft, net zoals veel andere kerkenraden, een document opgesteld met aanwijzingen voor de gang van zaken rondom overlijden, condoleance, rouwdienst en begrafenis. In dat document staat wat de familie van de gemeente en de kerkenraad mag verwachten, maar er staan ook wat kaders aangegeven. Er zijn families die totaal niet (meer) weten wat gebruikelijk is bij een kerkelijke begrafenis. Om te voorkomen dat er in het kerkgebouw dingen plaatsvinden waar de gemeente principiële bezwaren tegen heeft, is het goed om vooraf duidelijkheid te geven.

In principe is een begrafenis een zaak van de familie, maar als de familie de kerk daarbij wil betrekken, of gebruik wil maken van de faciliteiten van de kerk, dan maakt dit document het voor alle partijen (familie, maar ook allerlei functionarissen in de gemeente) helder wat van wie verwacht mag worden. De kerk is geen commerciële partij met het uitgangspunt 'U vraagt, wij draaien'.

[Hendrikus]

Het zou een gat in de markt zijn als een PKN-predikant zich ging richten op begrafenissen in zulke gemeenten. Voor 400 euro heb je dan een behoorlijke begrafenis en geen last van zulke merkwaardige bepalingen.

Wat denk je dat er gebeurt als een GG-familie zich op die manier aan het regime van de plaatselijke kerkenraad zou proberen te onttrekken?
Dan lig je eruit, mogelijk komt zelfs de kerkelijke tucht in beeld.
Ook al zijn we het er allemaal over eens dat een rouwdienst een familiebijeenkomst is, als de mores in een kerkelijke gemeente leert dat de overledene buiten moet staan en dat er niet gezongen wordt, dan heb je je als familie maar te schikken.

Ik heb het verhaal al vaker verteld, een oud-burgemeester overleed. Zijn kinderen waren hervormd geworden, enkele zelfs predikant. De familie was hoogst verontwaardigd toen ze vernamen dat er tijdens de dienst niet gezongen mocht worden. Maar 't gebeurde niet. Bij hoge uitzondering mocht in- en uitleidend orgelspel wel, kennelijk was dat het wisselgeld van de kerkenraad.

[pierre27]

---knip--- On-topic aub

[Jantje]

Het zou een gat in de markt zijn als een PKN-predikant zich ging richten op begrafenissen in zulke gemeenten. Voor 400 euro heb je dan een behoorlijke begrafenis en geen last van zulke merkwaardige bepalingen.

Wat denk je dat er gebeurt als een GG-familie zich op die manier aan het regime van de plaatselijke kerkenraad zou proberen te onttrekken?
Dan lig je eruit, mogelijk komt zelfs de kerkelijke tucht in beeld.
Ook al zijn we het er allemaal over eens dat een rouwdienst een familiebijeenkomst is, als de mores in een kerkelijke gemeente leert dat de overledene buiten moet staan en dat er niet gezongen wordt, dan heb je je als familie maar te schikken.

Ik heb het verhaal al vaker verteld, een oud-burgemeester overleed. Zijn kinderen waren hervormd geworden, enkele zelfs predikant. De familie was hoogst verontwaardigd toen ze vernamen dat er tijdens de dienst niet gezongen mocht worden. Maar 't gebeurde niet. Bij hoge uitzondering mocht in- en uitleidend orgelspel wel, kennelijk was dat het wisselgeld van de kerkenraad.

Belachelijk inderdaad.
Ik meen dat er wel eens een consulent is geweest die in een gemeente waar de kerkenraad hier ook fel op tegen was, ijskoud een Psalm opgaf. De kerkenraad stond met de mond vol tanden en heeft vanaf die tijd nooit meer één woord er over vuil gemaakt.

[Herman]

Doorgaans ligt de grens bij wat een predikant acceptabel vind. In hervormde kringen leidt een dominee veel begrafenissen van randkerkelijke leden en dan moet je daarin zo je grenzen aangeven. Een belangrijk evangelisatiemoment, zei een predikant onlangs nog.

[DDD]

Het zou een gat in de markt zijn als een PKN-predikant zich ging richten op begrafenissen in zulke gemeenten. Voor 400 euro heb je dan een behoorlijke begrafenis en geen last van zulke merkwaardige bepalingen.

Wat denk je dat er gebeurt als een GG-familie zich op die manier aan het regime van de plaatselijke kerkenraad zou proberen te onttrekken?
Dan lig je eruit, mogelijk komt zelfs de kerkelijke tucht in beeld.
Ook al zijn we het er allemaal over eens dat een rouwdienst een familiebijeenkomst is, als de mores in een kerkelijke gemeente leert dat de overledene buiten moet staan en dat er niet gezongen wordt, dan heb je je als familie maar te schikken.

Ik heb het verhaal al vaker verteld, een oud-burgemeester overleed. Zijn kinderen waren hervormd geworden, enkele zelfs predikant. De familie was hoogst verontwaardigd toen ze vernamen dat er tijdens de dienst niet gezongen mocht worden. Maar 't gebeurde niet. Bij hoge uitzondering mocht in- en uitleidend orgelspel wel, kennelijk was dat het wisselgeld van de kerkenraad.

Ik zie het in verschillende gemeenten wel gebeuren en ik heb nog nooit van een nare reactie daarop gehoord.