parsifal schreef:Valcke schreef:
Parsifal, wat ik bedoelde is dit:
- Allereerst is woordgetrouw vertalen belangrijk; dat staat met stip op 1 boven concordant vertalen.
- Binnen deze conditie is ook concordant vertalen in beeld; maar niet als doel op zich; het gaat er niet om om 1 woord altijd hetzelfde te vertalen, maar wel om gelijke betekenissen (!) gelijk te vertalen. Evenmin moet er geforceerd worden. Een contextueel juiste vertaling is belangrijker dan concordantie.
In de discussie met Luther ging het erom dat Luther niets wil horen over het wel/niet woordgetrouw vertalen - wat veruit het belangrijkste is - maar dat hij wel komt met aanzienlijk minder belangrijke voorbeelden van concordantie, Daarom wilde ik helder stellen dat woordgetrouw vertalen voorop moet staan. (Pas daarbinnen kunnen we nog spreken over concordant vertalen.)
Het mag duidelijk zijn dat we van mening verschillen. Zelf ben ik blij met parafrase en een vertaling als de SV, HSV of King James. Bij Bijbelstudies waar iedereen de tekst al gelezen heeft, moedig ik juist om bij het hardoplezen ook eens "The Message" te gebruiken.
Maar bij een woordelijk letterlijke vertaling is het juist belangrijk om verbanden te kunnen blijven leggen. Daarom is het belangrijk dat de verschillende namen van de Heere veschillend worden vertaald en het lijkt juist interpretatie om verschillen in de grondtaal niet tot uiting te laten komen in de vertaling.
Met deze laatste alinea ben ik het echt wel eens, hoor.
Er zijn echter grenzen aan concordant vertalen. In het Grieks kan bv. het woord 'ruomai' vertaald worden met 'trekken', 'bevrijden', 'redden', 'verlossen'. In de ene tekst past 'bevrijden' beter, in een andere tekst 'trekken' of verlossen'. Dan mag dit ene woord best wel verschillend vertaald worden al naar gelang de context. Maar er zijn ook woorden die je prima altijd met hetzelfde woord kunt vertalen, en dan is dat ook zeker aan te raden, sterker nog: ik zou dat zelf ook zeker doen.
Het meest bekende voorbeeld de verschillende woorden voor liefhebben in het NT zijn. Ik geloof er niet veel van dat philio en agape veel in betekenis verschillen (en zeker niet in de manier waarop sommige predikanten er mee aan de haal gaan), maar het lijkt me toch echt een grote verbetering in de HSV dat men geprobeerd heeft het gebruik van de verschillende woorden ook in de vertaling tot zijn recht te laten komen.
Ik meen dat dit verschil alleen gemaakt is in Joh. 21, en niet in het hele NT. Ik begrijp heel goed de wens om dit te doen. Maar wanneer het verschil tussen beide woorden niet groter is dan het verschil tussen 'weiden' (weid mijn schapen) en 'hoeden' (hoed mijn schapen) in dezelfde geschiedenis, dan is er ook het gevaar dat het benadrukken van de twee verschillende woorden tot verkeerde conclusies leidt. En ik ben het met je eens dat er helemaal geen belangrijk verschil tussen beide woorden bestaat.
We mochten eens wat gemist hebben in de verbanden die er te leggen zijn tussen de verschillende teksten en daarom een verschil hebben wegvertaald wat er wel degelijk was. Ik kan er gewoon niet bij dat er een punt wordt gemaakt van "zaad" en "nageslacht" (waar je alleen weet dat het woord "zaad" zo relevant is als je ook weet dat er concordant vertaald is) en op andere punten het concordant vertalen als bijzaak gezien wordt.
Het is niet zo dat ik het als een bijzaak zie, maar ik zie wel de beperkingen. Geheel concordant vertalen is echt geen verbetering, omdat daarmee de verschillende nuances van de woordbetekenissen juist wegvertaald worden. Vele woorden hebben nu eenmaal meerdere betekenis, zie maar eens de Nederlandse Van Dale. En in het Grieks en Hebreeuws is dat niet anders.
En ja, ik denk dat zowel de SV als de HSV soms fouten maken op dit punt.
Ik bestrijd niet dat dit soms beter kan. Maar dit noem ik nu juist geen 'fout', zolang de woordbetekenis maar getrouw vertaald is.