Schatboek van Ursinus

[Posthoorn]

Kan iemand mij uitleggen wat de 'meerwaarde' is van het Schatboek, zoals dat wordt uitgegeven bij de Gebroeders Koster ten opzichte van die van uitgeverij Den Hertog?

[huisman]

Kan iemand mij uitleggen wat de 'meerwaarde' is van het Schatboek, zoals dat wordt uitgegeven bij de Gebroeders Koster ten opzichte van die van uitgeverij Den Hertog?

Topictitel heeft het over het Scharboek van Ursinus dat heb ik nog niet

[FlyingEagle]

Ik had een keer het Schatboek gevraagd als cadeau bleek het later nier van Ursinus zelf te zijn

[Wittewrongel]

Ik had een keer het Schatboek gevraagd als cadeau bleek het later nier van Ursinus zelf te zijn

Ik heb het ook gehad als cadeau en of het nu van Ursinus is of 1 van de leerlingen uiteindelijk gaat het om de inhoud.

[Wittewrongel]

Kan iemand mij uitleggen wat de 'meerwaarde' is van het Schatboek, zoals dat wordt uitgegeven bij de Gebroeders Koster ten opzichte van die van uitgeverij Den Hertog?

Ik kan het schatboek niet vinden die de Hertog uitgeeft, Enkel weet ik dat de Tafelen van ds. Festus Hommius erbij zijn genomen.

[Luther]

Ik had een keer het Schatboek gevraagd als cadeau bleek het later niet van Ursinus zelf te zijn

Dat heb ik hier op RF ook gehoord; dat weerhoudt me ervan op de Gebr.Koster-uitgave aan te schaffen. Misschien kan huisman zijn licht hierover laten schijnen?

[Wittewrongel]

Ik had een keer het Schatboek gevraagd als cadeau bleek het later niet van Ursinus zelf te zijn

Dat heb ik hier op RF ook gehoord; dat weerhoudt me ervan op de Gebr.Koster-uitgave aan te schaffen. Misschien kan huisman zijn licht hierover laten schijnen?

volgens de uitgeverij:
Auteur: Zacharias Ursinus
gebonden, 1772 blz.
bestelnr.: 9789055516957

Beschrijving
Het Schatboek van Ursinus is misschien wel de meest bekende Catechismusverklaring. Wat minder bekend is de geschiedenis van deze verklaring. Niet Ursinus zelf, maar zijn leerlingen zijn het die in 1584, een jaar na het overlijden van hun leermeester, diens commentaar op de Catechismus laten verschijnen. Die verklaring is samengesteld aan de hand van aantekeningen die zij tijdens zijn lessen hadden gemaakt.
In 1591 verschijnt van de hand van dr. David Pareus, eveneens een leerling van Ursinus, de Verklaring van de Catechismus. In 1598 komt de derde en tevens herziene druk uit. Voor deze uitgave gebruikte Pareus ook aantekeningen van Ursinus zelf, die hem door de zoon van Ursinus waren aangereikt.
De eerste Nederlandse vertaling verschijnt in 1602. De vertaler is ds. Festus Hommius, o.m. medewerker aan de Statenvertaling. Vergelijk met de Latijnse tekst toont aan dat ds. Hommius gebruik heeft gemaakt van zowel de eerste (1591) als de herziene (1598) uitgave van Pareus. Blijkbaar zag ds. Hommius geen reden om zich strikt te houden aan de herziene uitgave, die ook wat ingekort was.
Vanaf de derde druk (1617) voegt ds. Hommius zijn 'tafels' toe: per Zondag een leerzame, kernachtige en overzichtelijk opgestelde verklaring van die Zondag. In latere uitgaven wordt achter elke Zondag een toepassing van ds. Spiljardus geplaatst.
In 1736 komt een wat vrije bewerking van Het Schatboek uit, van de hand van ds. J. van den Honert.
Ten slotte verschijnt in 1977 bij uitgeveriij Van den Tol te Dordrecht een nieuwe uitgave, samengesteld door de Nederlandse Hervormde ds. J. van der Haar. In zijn voorwoord geeft hij aan dat hij zich omwille van de omvang fors moest beperken. Bovendien blijkt de tekst in zijn editite niet overeen te komen met de oorspronkelijke uitgave van ds. Hommius.
Uitgeverij Gebr. Koster gaat terug naar de originele vertaling van ds. Hommius zelf: een geheel nieuwe uitgave van Het Schatboek, inclusief de genoemde 'tafels'.

waarom is de auteur niet ds. Hommius?

[Zonderling]

Er is nog een derde editie te koop bij MTH Reprints voor 50 euro, vertaling uit het Latijn door C. van Proosdij (eind 19e eeuw).
Deze uitgave gaat terug op de edities van Ursinus/Pareus, zonder de latere (Nederlandse) toevoegingen.

De uitgave bij Koster zal wat betreft de gebruikte brontekst hier niet veel hiervan verschillen, maar is een nieuwe vertaling.

De uitgave van ds. Van der Haar was hertaling en inkorting van een vrij late editie (de Van den Honert editie).

[eilander]

Er is nog een derde editie te koop bij MTH Reprints voor 50 euro, vertaling uit het Latijn door C. van Proosdij.
Deze uitgave gaat terug op de edities van Ursinus/Pareus, zonder de latere (Nederlandse) toevoegingen.

Is die aan te bevelen, Zonderling? Of moet je ze meer los van elkaar zien?
Ik had het Schatboek altijd wel min of meer op m'n verlanglijstje staan, maar nu zou ik niet weten welke versie ik dan zou moeten aanschaffen.

[Zonderling]

Er is nog een derde editie te koop bij MTH Reprints voor 50 euro, vertaling uit het Latijn door C. van Proosdij.
Deze uitgave gaat terug op de edities van Ursinus/Pareus, zonder de latere (Nederlandse) toevoegingen.

Is die aan te bevelen, Zonderling? Of moet je ze meer los van elkaar zien?
Ik had het Schatboek altijd wel min of meer op m'n verlanglijstje staan, maar nu zou ik niet weten welke versie ik dan zou moeten aanschaffen.

Ik had mijn post nog iets gewijzigd met meer info.
Op de site van MTH Reprints lees ik de volgende aanbeveling:

Volgens dr. G. den Hartogh nog steeds de beste Nederlandse vertaling van Ursinus Explicationes Catecheticae, vgl. Voorzieningheid in donker licht, Heerenveen 1999, blz. 40n104.
C. van Proosdij gebruikte de Latijnse editie van 1612, vgl. "Inleiding", blz. xi, in: Verklaring op de Heidelberschen Catechismus.
Volgens H. Bavinck laat de vertaling zich "aangenaam en vloeiend" lezen, lees meer van Bavinck.

Het is echter wel een eind 19e eeuwse vertaling, terwijl de nieuwe uitgave van Koster een nieuwe vertaling is (of hertaling van de eerste Nederlandse vertaling?). Het is dus net wat je wilt, maar de vertaling van Proosdij staat goed bekend.

[Snuf]

Heb vandaag de uitgave van Den Hertog nog in handen gehad... Maar misschien was dat bij één uwer al bekend...

[Floppy]

bleek het later nier van Ursinus zelf te zijn

Die nier hebben ze dan lang goed weten te houden.

[Posthoorn]

De uitgave van ds. Van der Haar was hertaling en inkorting van een vrij late editie (de Van den Honert editie).

De inkorting betreft het weglaten van de tafels en het weglaten van uitgebreide citaten uit andere belijdenisgeschriften, aldus het voorwoord door ds. Van der Haar.
In feite is het dus een uitbreiding van de oorspronkelijke verklaring van Ursinus.
Nadeel is dat je niet meer kunt zien wat van Ursinus is en wat niet. Maar ik ga maar geen ander Schatboek aanschaffen, nu ik deze al heb.

[FlyingEagle]

bleek het later nier van Ursinus zelf te zijn

Die nier hebben ze dan lang goed weten te houden.