Jantje schreef:@eilander, in welke zin is de praktijk in jouw gemeente 'wel wat anders'?
Dat jongeren niet automatisch belijdenis doen, en dat er zeker niet wordt beweerd dat je belijdenis doet van het historisch geloof. Er is met elke kandidaat een gesprek voorafgaand aan het belijdenis doen. Ook is het niet ongebruikelijk dat iemand belijdeniscatechisatie volgt, en vervolgens toch geen belijdenis doet.
Nu is het nu ook weer niet zo dat elk nieuw belijdend lid ook aan het Heilig Avondmaal gaat, dus ik wil er zeker geen ideaalverhaal van maken. Er is ook bij ons een spanningsveld, en velen worstelen met de toe-eigening.
In onze gezindte is er een totale verwarring omtrent de inhoud van het geloofsbelijdenis afleggen. De één zegt dat je op grond van het bereiken van een bepaalde leeftijd belijdenis moet afleggen.
Een tweede vindt dat tot de voorbereiding op het huwelijk behoren.
Een derde vindt dat je door belijdenis te doen zelf de verantwoordelijkheid voor jezelf op je neemt; anders houden je ouders die.
Een vierde ziet het als een zaak van lid worden van een gemeente.
Een vijfde beschouwt de belijdenis als een belijdenis van de (zuivere) leer.
En zo zijn er nog wel meer meningen te noemen.
Al deze genoemde en ongenoemde motieven zijn echter strijdig met het woord 'geloofsbelijdenis' zelf. Het is geloofsbelijdenis. Met andere woorden: je belijdt je geloof. En daarbij gaat het altijd om het ware geloof. In de Bijbel is steeds sprake van een echt geloof als het om belijdenis gaat. Als dat niet het geval is, wordt dat ernstig bestraft. Denk aan Ananias en Saffira en aan Simon de tovenaar. In elk geval wordt dat resoluut afgekeurd. Ik heb heel mijn ambtelijke leven al mensen uitgedaagd om mij uit de Schrift aan te tonen dat God tevreden is met een uiterlijke belijdenis. Tot dusver is niemand daartoe in staat gebleken. Maar wie weet kan één van de lezers dat wel. Ik ben altijd bereid om aan de hand van de Schrift gecorrigeerd te worden. Dus ik wacht nu maar af….. Het is echter niet alleen het Bijbelse getuigenis dat geloofsbelijdenis ons leert, maar ook de leer en praktijk van onze vaderen. Vanaf de Reformatie was het afleggen gekoppeld aan het Avondmaal. Onze vaderen kenden niet het eenmaal per jaar afleggen van belijdenis, maar dit gebeurde even zo veel keren als er Avondmaal werd gehouden. Geloofsbelijdenis was de toegang tot het Avondmaal. Wie belijdenis aflegde deed dat om de aankomende keer deel te nemen aan de dis des verbonds. De catechisatieboekjes uit die tijd stellen alle dat men zich door de catechisatielessen voorbereidde op de ontvangst van het heilig Nachtmaal. Alle oudere uitgaven van bijvoorbeeld het bekende vragenboekje van Hellenbroek vermeldden dat uitdrukkelijk op de titelpagina. Het is voor mij dan ook onbegrijpelijk dat juist afgescheidenen, die zich altijd op de oudvaders beroepen, dit aspect verzwijgen. Zij zouden door hun favoriete schrijvers nu terechtgewezen worden als die nog leefden. Wie belijdenis had gedaan en geen geldige reden kon geven voor zijn afblijven van het Avondmaal werd onder de tucht gezet. Onze vaderen tot in de 19e eeuw toe hadden zo'n hoge opvatting van geloofsbelijdenis, dat zij ook nooit ouders gedwongen hebben om belijdenis af te leggen, omdat anders hun kind niet gedoopt zou worden. Ook in dit opzicht is het grootste deel van de gereformeerde gezindte afgeweken van het spoor der vaderen en van - wat veel erger is - de Schrift.
Zaak van het hart
Belijdenis doen kan en mag nooit een zaak van gewoonte of dwang zijn. Het is een zaak van het hart, van (weder)liefde. Het is daarom naar mijn vaste overtuiging onjuist om als predikant aan het eind van de zomer op de fiets te springen en een rondgang door de gemeente te maken om iedereen die daarvoor ook maar enigszins in aanmerking komt, op te wekken om geloofsbelijdenis af te leggen. In dit opzicht dient het Woord van Hooglied 2 : 7 veel meer ter harte genomen te worden: 'Ik bezweer u, gij dochteren van Jeruzalem, die bij de reeën of bij de hinden des velds zijt, dat gij de liefde niet opwekt, noch wakker maakt, totdat het dezelve luste'. De Gode welbehaaglijke geloofsbelijdenis is een weloverwogen reactie op de lokking en de aandrang van het Woord, maar nooit en te nimmer een in welke vorm dan ook opgedrongen of zelfs afgedwongen reactie. Als de noties van vrijwilligheid en hartelijke begeerte ook maar in de minste mate ontbreken, is het geen wonder dat men later niets meer in het belijdend lidmaatschap ziet of misschien dat zelfs wel betreurt. Ontelbare keren heb ik het in de ambtelijke dienst meegemaakt dat iemand op mijn vraag waarom hij in het verleden belijdenis had gedaan, antwoordde: 'Dat weet ik zelf ook niet; iedereen uit mijn omgeving deed het, dus ik ook'. Of: 'Ik wilde van de catechisatie af'. Een ander veelgehoord antwoord was: 'Mijn verloofde en ik hopen te trouwen. Als er dan kinderen komen, moet je die toch kunnen laten dopen? Dus moet je van tevoren lid van de gemeente zijn', of: 'Een gemeente kan toch niet zonder leden?' Iets inhoudelijker lijken redeneringen als 'Je moet je doop voor je eigen rekening nemen' en: 'De Heere vraagt toch een antwoord van ons?' De meeste van deze antwoorden zijn te oppervlakkig om serieus genomen te worden. Op de laatste twee zal hier nu wel ingegaan worden. Inderdaad herbergt de gave van de Doop de opgave van het Avondmaal. En voor het laatste is geloofsbelijdenis noodzakelijk. Inderdaad is het verschrikkelijk als de Heere ons door de dienst van Zijn Woord dringend en liefelijk roept en wij weigeren onszelf te verloochenen, alles op te geven en Hem te gaan volgen. Maar als iemand zich dan ook maar in het minste tot het afleggen van geloofsbelijdenis verplicht voelt, is het mis. Wie trouwt er nu omdat hij het als zijn plicht voelt? Liefde is een zaak van vrijwilligheid en van het hele hart. Zo ook het doen van geloofsbelijdenis.
Triest voorbeeld
Ik herinner mij nog als de dag van gisteren dat, nadat de oproep tot het volgen van belijdeniscatechisatie was uitgegaan, een jonge, getrouwde vrouw een gesprek met mij aanvroeg. Zij vertelde dat het Woord haar te pakken had gekregen en dat haar hart nu naar de Heere mocht uitgaan. Onder tranen zei ze vervolgens: 'En weet u wat nu zo erg is, dominee? Toen ik 18 was heb ik uiterlijk belijdenis gedaan om van de catechisatie af te komen. Nu zou ik van harte belijdenis willen doen, maar nu kan het niet meer….' Vervolgens vroeg ze of ze toch belijdeniscatechisatie mocht volgen, want ze wist van zichzelf dat haar kennis minimaal was. Dit voorbeeld toont aan dat predikanten en kerkenraden een zware schuld op zich laden als ze belijdeniscatechisanten zo maar toelaten tot het afleggen van hun jawoord jegens de Heere. Zij zorgen ervoor dat zij die onder het zegel der eeuwige verkiezing liggen, een nog zwaarder pak te dragen krijgen dan nodig is. Met alle goede bedoelingen die ambtsdragers soms kunnen hebben, maken zij op deze wijze veel kapot. In één van de gemeenten die ik heb mogen dienen, heeft de kerkenraad mij geleerd dat als je een bloem in de knop openbreekt, die bloem gaat stinken, maar dat als je die uit zichzelf open laat gaan, die bloem gaat geuren! Het valt te vrezen dat er op dit punt veel ambtelijke schuld ligt en dat die schuld niet of nauwelijks wordt gevoeld. De Heere geve dat het anders mag worden.
Ambtsdragers en (groot)ouders
Enerzijds kan er niet ernstig genoeg op gewezen worden dat de Heere het waard is dat wij Zijn Naam belijden en dat wij krachtens schepping, onderhouding, verbond, gave van de heilsmiddelen en welmenende roeping geen recht hebben om onbekeerd te zijn. Anderzijds moet hier een punt gezet worden. In het ambtelijke is dan het noodzakelijke gedaan. Vervolgens moeten ambtsdragers hun handen ervan aftrekken en het biddend overgeven in de handen van de Heere. Met iedere stap die een ambtsdrager vervolgens zet, loopt hij de Heilige Geest voor de voeten en in de weg. Het maakt een eeuwig verschil of de Heilige Geest ons in Zijn zaligmakende bediening heeft gebracht tot het allerheiligste jawoord dat wij op aarde kunnen geven, of dat een mens ons daartoe heeft aangezet. Het is een heilige kunst die alleen maar als gunst wordt geleerd op de leerschool van de Heilige Geest om na het planten en natmaken de vrucht aan de Heere over te geven. Er wordt niet slechts in dit verband een heilige terughoudendheid van ambtsdragers gevraagd, maar ook van ouders en grootouders. Het is een grote en aan te bevelen zaak als (groot)ouders met hun (klein)kinderen in gesprek gaan over het afleggen van belijdenis. In de praktijk blijkt iedere keer weer dat er niet of nauwelijks geestelijke gesprekken tussen de diverse generaties worden gevoerd. Dat is niet goed. In die zin is het wel goed als (groot)ouders uit bewogenheid met de geestelijke staat en stand van hun (klein)kinderen het doen van belijdenis ter sprake brengen. Maar laten zij dit dan op een voorzichtige en pastorale wijze en niet in de minste mate dwingend doen. Het schermen met een argument als 'Zolang jij geen belijdenis doet, ben ik op grond van de belofte die ik als ouder bij jouw doop heb gedaan, nog steeds voor jouw verantwoordelijk' is strijdig met het liefdeskarakter van de geloofsbelijdenis. Laten (groot)ouders in dit opzicht bewogen en terughoudend zijn. Gezien het geestelijke karakter van het belijdenis doen is het uiterst belangrijk dat er ieder jaar voorafgaande aan het catechisatieseizoen en gelijktijdig met de oproep tot het volgen van belijdeniscatechisatie een preek wordt gehouden waarin aan de hand van de Heilige Schrift wordt ingegaan op het karakter en de inhoud van het afleggen van geloofsbelijdenis. Verder is het onmisbaar dat de catechiseermeester aan het begin van het seizoen een persoonlijk gesprek heeft met elke catechisant die zich voor de belijdeniscatechese heeft gemeld. In dat gesprek vraagt hij op pastorale wijze naar de motieven en de motivatie. Indien er geen uiterlijke bezwaren zoals ontrouwe kerkgang, wereldse leefwijze enzovoorts zijn, mag iedereen de belijdeniscatechisatie volgen, ongeacht of men werkelijk belijdenis wil doen of niet. Wel dient reeds vooraf duidelijk gesteld te worden dat er op grond van de Bijbel geen leerbelijdenis, maar geloofsbelijdenis vereist is. Het is mijn hartelijke begeerte dat de Heere geestelijke werkzaamheden in onze gemeente met het afleggen van geloofsbelijdenis geeft. Automatisme in het wel of niet doen is in elk geval de dood in de pot. De Heere geve nog gebed voor deze zaak.
Jantje schreef:Vreselijk kortzichtig en als het op het pastorale aankomt, onverantwoordelijk en onwaardig.
Met alle respect, @Bezorgd, maar hier draaf je veel en veel te ver door.
Wat is er mis mee om dooplid te blijven?
De gang naar het avondmaal mag dan niet genomen worden, maar dat kan ook niet zonder geloof.
De doop kan wel zonder belijdend lid te zijn in een aantal kerken, daar ben ik ook voorstander van overigens.
Ik zie geen enkel probleem om dooplid te blijven. Beter dan om zonder geloof belijdenis af te leggen.
Jantje schreef:Vreselijk kortzichtig en als het op het pastorale aankomt, onverantwoordelijk en onwaardig.
Met alle respect, @Bezorgd, maar hier draaf je veel en veel te ver door.
Wat ik lees bij @Bezorgd komt over een met de Strict Baptists. Het doet mij pijn wat je schrijft @Jantje.
ejvl schreef:Waarom is dat een plicht?
Zonder geloof geen belijdenis. Als dooplid kun je je ook op allerlei manieren inzetten voor de kerk toch?
Je kunt natuurlijk hier ook weer de verkeerde kant mee op. Voor je het weet is het weer normaal geworden om géén belijdenis te doen. Je kunt gewoon meedoen, hoor. Terwijl dat natuurlijk absoluut niet normaal mag zijn.
Jantje schreef:Vreselijk kortzichtig en als het op het pastorale aankomt, onverantwoordelijk en onwaardig.
Met alle respect, @Bezorgd, maar hier draaf je veel en veel te ver door.
Wat is er mis mee om dooplid te blijven?
De gang naar het avondmaal mag dan niet genomen worden, maar dat kan ook niet zonder geloof.
De doop kan wel zonder belijdend lid te zijn in een aantal kerken, daar ben ik ook voorstander van overigens.
Ik zie geen enkel probleem om dooplid te blijven. Beter dan om zonder geloof belijdenis af te leggen.
In de context van GG rechterflank, GGiN OGG waar <5% van de leden avondmaalganger is, zie ik wel degelijk problemen ontstaan. Een gemeente van 1000 mensen waarvan > 950 doopleden...
Thea schreef:2 soorten mensen: bekeerd en onbekeerd. Je kunt er geen sluitend systeem van maken m.i.: je hebt niet het recht om onbekeerd te zijn en het is je plicht om belijdenis te doen. Kun jij het bij elkaar brengen? Ik niet.
Maar je kunt toch niet zeggen dat je dan als onbekeerde toch maar belijdenis des geloofs aflegt?
Je bent dan een vijand. Er moet iets veranderen.
Heeft niets met sluitend systeem te maken.
Ik snap echt niet dat mensen dit toch goed proberen te praten.
Zonder waar geloof is het meineed. Ben je eigenlijk tuchtwaardig.
Zo scherp moeten we het stellen.
Maar niet gaan verdedigen..
Hoe zou je in het pastoraat met deze mensen omgaan? Ik hoop toch niet op deze manier...
Ik ken een PKN dominee die in zijn gemeente eerst in de registers ging kijken wie er van de ouderen nog steeds dooplid waren. Deze mensen is hij gaan bezoeken en heeft hij uitgenodigd voor een belijdenis catechisatie voor volwassenen. Velen hebben alsnog belijdenis gedaan
Jantje schreef:@eilander, in welke zin is de praktijk in jouw gemeente 'wel wat anders'?
Dat jongeren niet automatisch belijdenis doen, en dat er zeker niet wordt beweerd dat je belijdenis doet van het historisch geloof. Er is met elke kandidaat een gesprek voorafgaand aan het belijdenis doen. Ook is het niet ongebruikelijk dat iemand belijdeniscatechisatie volgt, en vervolgens toch geen belijdenis doet.
Nu is het nu ook weer niet zo dat elk nieuw belijdend lid ook aan het Heilig Avondmaal gaat, dus ik wil er zeker geen ideaalverhaal van maken. Er is ook bij ons een spanningsveld, en velen worstelen met de toe-eigening.
En dat is precies wat ik wilde benadrukken met mijn post over het doen van belijdenis van het (!) geloof, dat niet kan zonder persoonlijk geloof. Ik lees hier dat sommigen dat tegenstrijdig vinden. Dat is het niet; wel staat er spanning op. En dat kan denk ik geen kwaad. Ook dr. Op 't Hof maakt van geloofsbelijdenis een louter subjectieve zaak, of zo je wilt een onderwerpelijke zaak. @Thea slaat door naar de andere kant: die maakt er een objectieve zaak van, zonder dat het onderwerpelijke noodzakelijk is.
M.i. kunnen beiden niet gemist worden. En als die drang in de gesprekken aan de orde is geweest, heeft de kerk van de Reformatie altijd in liefde overgenomen wat de mond belijdt en door het leven niet wordt weersproken.
Gezegende Pinksterdagen gewenst!
De kracht van het Evangelie zit in de bezittelijke voornaamwoorden. (Maarten Luther, WA 101, 2, 25)
ejvl schreef:Waarom is dat een plicht?
Zonder geloof geen belijdenis. Als dooplid kun je je ook op allerlei manieren inzetten voor de kerk toch?
Je kunt natuurlijk hier ook weer de verkeerde kant mee op. Voor je het weet is het weer normaal geworden om géén belijdenis te doen. Je kunt gewoon meedoen, hoor. Terwijl dat natuurlijk absoluut niet normaal mag zijn.
Precies. Dan krijgt Belijdenis doen dezelfde drempel als het Heilig Avondmaal. Laten we daar alsjeblieft niet aan beginnen zeg.
ejvl schreef:Waarom is dat een plicht?
Zonder geloof geen belijdenis. Als dooplid kun je je ook op allerlei manieren inzetten voor de kerk toch?
Je kunt natuurlijk hier ook weer de verkeerde kant mee op. Voor je het weet is het weer normaal geworden om géén belijdenis te doen. Je kunt gewoon meedoen, hoor. Terwijl dat natuurlijk absoluut niet normaal mag zijn.
Precies. Dan krijgt Belijdenis doen dezelfde drempel als het Heilig Avondmaal. Laten we daar alsjeblieft niet aan beginnen zeg.
Dat is wel zo Jantje. Zeker. BdG is toestemming vragen tot het deelnemen aan het HA.
Voor beiden zaken is hetzelfde van node.
ejvl schreef:Waarom is dat een plicht?
Zonder geloof geen belijdenis. Als dooplid kun je je ook op allerlei manieren inzetten voor de kerk toch?
Je kunt natuurlijk hier ook weer de verkeerde kant mee op. Voor je het weet is het weer normaal geworden om géén belijdenis te doen. Je kunt gewoon meedoen, hoor. Terwijl dat natuurlijk absoluut niet normaal mag zijn.
Precies. Dan krijgt Belijdenis doen dezelfde drempel als het Heilig Avondmaal. Laten we daar alsjeblieft niet aan beginnen zeg.
Het zou nooit normaal mogen zijn, net zo als dat het nooit normaal mag zijn om niet deel te nemen aan het avondmaal.
Dat zou een zeer smartelijke inleving moeten zijn.
Hetzelfde wat er bij jou boven staat. Ik weet dat heel goed, dus maak je geen zorgen. Maar zowel @Bezorgd als @Thea gaan teveel aan 1 kant zitten. Ik blijf liever wat terughoudend, en ik voel het meest voor de visie van @Luther.
merel schreef:
Ik ken een PKN dominee die in zijn gemeente eerst in de registers ging kijken wie er van de ouderen nog steeds dooplid waren. Deze mensen is hij gaan bezoeken en heeft hij uitgenodigd voor een belijdenis catechisatie voor volwassenen. Velen hebben alsnog belijdenis gedaan
Ik heb ook wel eens gehoord van een predikant die in zijn kaartenbakken keek waar heel veel randleden in stonden.
De oudste bezocht hij het eerst en op deze manier ging hij het rijtje af. Was overigens een predikant die destijds voor het grootste deel in dienst was van de IZB.
Ik weet dat heel goed, dus maak je geen zorgen. Maar zowel @Bezorgd als @Thea gaan teveel aan 1 kant zitten. Ik blijf liever wat terughoudend, en ik voel het meest voor de visie van @Luther.