Bevindelijke prediking

[StAndrews]

In het vakantie-topic wilde ik reageren, maar omdat het off-topic was, begin ik een nieuw topic. Tussen enkele mede-forumleden ontstond de volgende samenspraak:

Meest staat hier (op het forum, St.A.) de mens maar in het middelpunt.

Dit zou je overigens ook over de prediking in onze gemeenten kunnen zeggen: daar staat de mens in het middelpunt met haar bevindingen.

Omdat ik niet weet wat Cremar precies met "onze gemeenten" wordt bedoeld - nadere toelichting is welkom - heb ik mezelf, als hartelijke liefhebber van de Schriftuurlijk-bevindelijke prediking door deze stellingname aangesproken gevoeld. Dergelijke uitspraken horen we wel vaker. Vaak klinkt er een negatieve ondertoon in door en is de kritiek afkomstig van lieden die wel graag horen over hoe Christus Zijn weldaden heeft verworven, maar niet hoe de Heilige Geest, in een weg van ontdekking, deze weldaden gaat toepassen aan het zondaarshart. Ja, zoals Hij de zaligheid bij al Gods volk op diezelfde wijze in het hart uitwerkt. De klacht van Cremar is een veelgehoorde klacht: we zouden de mens in het middelpunt zetten als wij het over zijn bevindelijke gangen hebben. Verder zou bevindelijke prediking zou bekrompen zijn, omdat daarin de bekering wordt versmald tot één bekeringsweg, terwijl toch ieder zijn eigen weg kan hebben, op zijn eigen manier tot geloof kan komen. We zouden te klein van God denken als slechts een weg benadrukken. Ook zouden we verzanden in een moeras van gevoeligheden, wanneer wij het steeds hebben wat we gaan ondervinden als de HEERE in ons gaat werken. Ook zou het ingewikkeld worden voor de jeugd. Zo zou ik nog even door kunnen gaan met het opsommen van bezwaren tegen de bevindelijke prediking.

Ook op dit forum zijn deze geluiden regelmatig te horen. Daarom is het goed om ons te bezinnen hoe wij staan tegenover de Schriftuurlijk-bevindelijke prediking.
Daarvoor is het allereerst van belang dat we helder hebben wat onder bevindelijke prediking bedoeld wordt. Als ik zelf een eenvoudige poging mag wagen om het te omschrijven, bevindelijke prediking is die prediking waarin Christus in Zijn heerlijke Middelaarsbediening wordt uitgetekend in al Zijn volheid, noodzakelijkheid en gewilligheid jegens een arme, onwaardige zondaar, maar waarin ook helder, op grond van de Schrift, wordt gewezen op de verdorvenheid, onbekwaamheid en doemwaardigheid van ons mensen en de noodzakelijkheid van het werk van de Heilige Geest. Maar daarin wordt ook daadwerkelijk verklaard in welk een weg (van het steven aan Gods heilige Wet) de weldaden van Christus door de Heilige Geest aan de ziel worden toegepast. Ook wordt in bevindelijke prediking is ook onderscheidend en afsnijdend. Daarin wordt gewezen op de kenmerken die in al Gods ware volk gevonden worden, om zo het kostelijke van het snode te onderscheiden, maar ook wordt ernstig gewaarschuwd voor het nabijkomende werk van het tijdgeloof en voor alle droggronden buiten Christus.

De HEERE zegt bij monde van Jeremia: En Ik zal hun enerlei hart en enerlei weg geven, om Mij te vrezen al de dagen, hun ten goede, mitsgaders hun kinderen na hen; Jer. 32:39. Staan wij nog open voor de prediking waarin gewezen wordt op de noodzakelijke doorgang door de enge poort en van dat ene smalle spoor ten leven? Of horen we liever dat er duizend wegen zijn die naar het nieuwe Jeruzalem leiden? Alle instemmingen, bezwaren en vragen bij de bevindelijke prediking mogen geuit worden, want wellicht kunnen we er dan nog wat over doorspreken.

[ejvl]

Het ging denk ik meer over bepaalde bekeringsgeschiedenissen. En toen beleefde ik dat, toen kreeg ik zus, toen werd ik bepaald bij ..... dat is de mens in het middelpunt.
Bevindelijk is: ik niets en Hij alles.
Kenmerkenprediking is gevaarlijk, net als bekeringsgeschiedenissen. Het kan zo verkeerd als spiegel worden gebruikt en mensen afhouden omdat ze kenmerk X en Y nog niet beleeft hebben en persoon Z wel en die wist er wel wat van.
Jezus moet centraal staan. Geen kenmerken, geen mens, geen bepaald gevoel. Hij alles, voor een doemwaardig schepsel.

[StAndrews]

Het ging denk ik meer over bepaalde bekeringsgeschiedenissen. En toen beleefde ik dat, toen kreeg ik zus, toen werd ik bepaald bij ..... dat is de mens in het middelpunt.
Bevindelijk is: ik niets en Hij alles.

Dat is inderdaad wat Gods Kerk gaat leren, door schade en schande heen, maar moet ik hieruit opmaken dat je het niet eens bent met mijn definitie van Schriftuurlijk-bevindelijke prediking?

Kenmerkenprediking is gevaarlijk, net als bekeringsgeschiedenissen. Het kan zo verkeerd als spiegel worden gebruikt en mensen afhouden omdat ze kenmerk X en Y nog niet beleeft hebben en persoon Z wel en die wist er wel wat van.

Gods Woord staat vol met de kenmerken waaraan een ware Christen te herkennen is, en ook onze belijdenisgeschriften wijzen veelvuldig op de kenmerken (bijv. in HC 12, NGB 29). Zou het verkeerd gebruik van de kenmerkenprediking ons moeten weerhouden van het juiste gebruik ervan? Zouden we de Wet niet meer moeten prediken, omdat het gevaar bestaat dat sommigen daardoor een eigengerechtigheid gaan oprichten? Zouden we het bevel van geloof en bekering niet meer moeten laten klinken, omdat mensen daar in eigen kracht mee aan de slag gaan? Neen toch zeker! En zo ook met de kenmerkenprediking. Het is de plicht van al Gods knechten om de kenmerken op de juiste wijze te prediken. Dat mogen zij niet nalaten.

Jezus moet centraal staan. Geen kenmerken, geen mens, geen bepaald gevoel. Hij alles, voor een doemwaardig schepsel.

Christus wordt verheerlijkt in het zaligen van zondaren, in het leven van Zijn volk. En ook de Heilige Geest doet in het werk der bekering niets anders dan Christus verheerlijken (Joh. 16:14). Hij verbrijzelt en vernedert de Kerk, opdat Christus en Zijn genade te meer zullen schitteren. Daarom is het ook tot Zijn eer wanneer wordt uitgetekend hoe de Heilige Geest werkt in het leven van de Kerk. En ook het voorhouden van de kenmerken strekt geheel tot de eer van Christus, want in de kenmerken, zoals droefheid naar God over de zonde en heiligheid, vertonen zij een heerlijke gelijkvormigheid met Christus.

[rekcor]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

[-DIA-]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Dus met die kenmerken concludeer je dat je wedergeboren bent?
Dat je de zonde moede bent geworden en (God is de getuige in de hemel) God lief hebt boven je vrouw/kind en alles van deze voorbijgaande wereld? Dat je wandel in de hemelen is? En aller, zonde, niet alleen enkele (of velen) van ganser harte vijand bent?
Dat je dus wedergeboren bent?
Dat lijkt me een conclusie die nogal snel is getrokken, en nauwelijks kennis lijkt te dragen aan eigen boos verdorven en arglistig bestaan.

[rekcor]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Dus met die kenmerken concludeer je dat je wedergeboren bent?

M.i. concludeert de Heidelbergse Catechismus dat, ja.

Dat je de zonde moede bent geworden en (God is de getuige in de hemel) God lief hebt boven je vrouw/kind en alles van deze voorbijgaande wereld? Dat je wandel in de hemelen is? En aller, zonde, niet alleen enkele (of velen) van ganser harte vijand bent?
Dat je dus wedergeboren bent?
Dat lijkt me een conclusie die nogal snel is getrokken, en nauwelijks kennis lijkt te dragen aan eigen boos verdorven en arglistig bestaan.

Nogmaals, ik spreek alleen de HC na volgens mij. Als jij vindt dat de HC op dit punt tekortschiet, is dat natuurlijk een interessant discussie-item :-)

[Posthoorn]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Lijkt me wat te kort door de bocht. De HC besteedt aan wel méér zaken aandacht dan alleen hieraan, bijv. de kenmerken van het ware geloof.

[StAndrews]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Nee, er zijn er nog meer, zelfs binnen HC 12. Je ziet namelijk twee belangrijke eigenschappen over het hoofd: door het geloof in Christus ingelijfd, en de zalving met de Heilige Geest. Zondag 12 benoemt verschillende hoofdkenmerken van een ware Christen , maar in heel de HC wordt de taal van een ware Christen gesproken. De HC toont ons nog vele andere eigenschappen die een ware Christen mag bezitten.

Overigens is het van belang om in het kader van de kenmerken eens te lezen hoe positief de NGB spreekt over de kenmerken, of merktekenen:
En aangaande degenen die van de Kerk zijn, die kan men kennen uit de merktekenen der Christenen; te weten, uit het geloof, en wanneer zij, aangenomen hebbende den enigen Zaligmaker Jezus Christus, de zonde vlieden en de gerechtigheid najagen, den waren God en hun naaste liefhebben, niet afwijken noch ter rechter- noch ter linkerhand, en hun vlees kruisigen met zijn werken. Alzo nochtans niet, alsof er nog geen grote zwakheid in hen zij; maar zij strijden daartegen door den Geest al de dagen huns levens, nemende gestadiglijk hun toevlucht tot het bloed, den dood, het lijden en de gehoorzaamheid van den Heere Jezus, in Denwelken zij vergeving hunner zonden hebben, door het geloof in Hem.

[Johann Gottfried Walther]

Maar waarom wordt gij een Christen genaamd ?
Omdat ik door het geloof een lidmaat van Christus en alsozijner zalving deelachtig ben , opdat ik zijn naam belijde , en mijzelftot een levend dankoffer Hem offere , en met een vrije en goede consciëntiein dit leven tegen de zonde en den duivel strijde , en hiernamaals ineeuwigheid met Hem over alle schepselen regere.

http://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/12/

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een leven dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Dus met die kenmerken concludeer je dat je wedergeboren bent?
Dat je de zonde moede bent geworden en (God is de getuige in de hemel) God lief hebt boven je vrouw/kind en alles van deze voorbijgaande wereld? Dat je wandel in de hemelen is? En aller, zonde, niet alleen enkele (of velen) van ganser harte vijand bent?
Dat je dus wedergeboren bent?
Dat lijkt me een conclusie die nogal snel is getrokken, en nauwelijks kennis lijkt te dragen aan eigen boos verdorven en arglistig bestaan.

Vele Puriteinen, waaronder de Erskines, leerde al dat er zoveel zondekennis nodig is, dat je niet meer buiten Christus kunt.
Dat je tot Hem de toevlucht neemt. Zondekennis staat niet op zich zelf.

Voor degene die graag kenmerken willen begin maar eens met 1 Johannes, daar heb je je leven genoeg, en zijn duidelijke en onbetwiste kenmerken.

[StAndrews]

Vele Puriteinen, waaronder de Erskines, leerde al dat er zoveel zondekennis nodig is, dat je niet meer buiten Christus kunt.
Dat je tot Hem de toevlucht neemt. Zondekennis staat niet op zich zelf.

Voor degene die graag kenmerken willen begin maar eens met 1 Johannes, daar heb je je leven genoeg, en zijn duidelijke en onbetwiste kenmerken.

Helemaal mee eens. Inderdaad leerden veel vooraanstaande Engelse en Schotse schrijvers dat er zoveel zondekennis nodig is, dat je niet meer buiten Christus kunt. Daar spreken ze ruim, en toch ook heel voorzichtig. Maar zou er op grond van de Bijbel wellicht toch nog iets te zeggen zijn over de benodigde diepgang van de voorafgaande zondekennis?

[rekcor]

Dus, als Christen

• belijd je Zijn naam
• offer je jezelf tot een levend dankoffer
• strijd je tegen de zonde(n)

Dus in de prediking moet het over deze kenmerken gaan, en deze kenmerken alleen (?).

Nee, er zijn er nog meer, zelfs binnen HC 12. Je ziet namelijk twee belangrijke eigenschappen over het hoofd: door het geloof in Christus ingelijfd, en de zalving met de Heilige Geest.

Maar wat is de definitie van 'kenmerken' dan? Een christen is door het geloof in Christus ingelijfd, maar ik zou dat geen 'kenmerk' noemen. D.w.z. je kunt niet aan iemand 'zien' dat hij/zij is ingelijfd in Christus. Wat je wel kunt zien, is dat je Zijn naam belijd, je leven offert, enz. Op basis van die kenmerken kun je vervolgens de conclusie trekken: hij/zij is ingelijfd.

Vele Puriteinen, waaronder de Erskines, leerde al dat er zoveel zondekennis nodig is, dat je niet meer buiten Christus kunt.

Dit lijkt me niets toevoegen aan de punten in HC12, want die kenmerken veronderstellen dat je niet buiten Christus kunt. Toch?

Daarnaast ben ik bang voor het woordje 'zoveel', omdat mensen al snel gaan denken 'heb ik wel genoeg zondekennis' om bij Christus te kunnen komen?

[StAndrews]

Maar wat is de definitie van 'kenmerken' dan? Een christen is door het geloof in Christus ingelijfd, maar ik zou dat geen 'kenmerk' noemen. D.w.z. je kunt niet aan iemand 'zien' dat hij/zij is ingelijfd in Christus. Wat je wel kunt zien, is dat je Zijn naam belijd, je leven offert, enz. Op basis van die kenmerken kun je vervolgens de conclusie trekken: hij/zij is ingelijfd.

Kenmerken zijn niet alleen die eigenschappen die buitenstaanders objectief kunnen waarnemen. De kenmerken van een ware Christen zijn alle eigenschappen waardoor hij zich onderscheidt van zijn onbekeerde medereiziger. Een belangrijk deel van het Christenleven speelt zich ook af in de een eenzaamheid van de binnenkamer waar gebeden wordt, waar de zonden beleden worden en waar de gemeenschap met Christus ervaren wordt. Dat zijn zaken die niet altijd van buiten gezien worden, maar deze zaken onderscheiden hem juist van een onbekeerde.
Het geloof is wel degelijk een kenmerk of eigenschap van een Christen, zelfs het hoofdkenmerk: een Christen heeft de toevlucht genomen tot Christus. Art. 29 van de Nederlandse geloofsbelijdenis noemt het geloof niet voor niets als eerste kenmerk: En aangaande degenen die van de Kerk zijn, die kan men kennen uit de merktekenen der Christenen; te weten, uit het geloof...

[-DIA-]

Maar wat is de definitie van 'kenmerken' dan? Een christen is door het geloof in Christus ingelijfd, maar ik zou dat geen 'kenmerk' noemen. D.w.z. je kunt niet aan iemand 'zien' dat hij/zij is ingelijfd in Christus. Wat je wel kunt zien, is dat je Zijn naam belijd, je leven offert, enz. Op basis van die kenmerken kun je vervolgens de conclusie trekken: hij/zij is ingelijfd.

Kenmerken zijn niet alleen die eigenschappen die buitenstaanders objectief kunnen waarnemen. De kenmerken van een ware Christen zijn alle eigenschappen waardoor hij zich onderscheidt van zijn onbekeerde medereiziger. Een belangrijk deel van het Christenleven speelt zich ook af in de een eenzaamheid van de binnenkamer waar gebeden wordt, waar de zonden beleden worden en waar de gemeenschap met Christus ervaren wordt. Dat zijn zaken die niet altijd van buiten gezien worden, maar deze zaken onderscheiden hem juist van een onbekeerde.
Het geloof is wel degelijk een kenmerk of eigenschap van een Christen, zelfs het hoofdkenmerk: een Christen heeft de toevlucht genomen tot Christus. Art. 29 van de Nederlandse geloofsbelijdenis noemt het geloof niet voor niets als eerste kenmerk: En aangaande degenen die van de Kerk zijn, die kan men kennen uit de merktekenen der Christenen; te weten, uit het geloof...

Dat bedoel ik ook, als ik zeg, en vroeger alle predikers zeiden: Dat van de daken (de kansels) verkondigd wordt wat in de binnenkamer omgaat tussen God en de ziel.
Elke preek moet het element van separatie kennen. Mist dat, dan kan er snel plaats komen voor doorbreken in de 'godsdienst', en een dan gaat het soms zo ver dat men in een preek (die nauwelijks bevindelijk is) toch zegt te 'groeien in het geloof'. Dan vraag ik me wel af wat dat dan voor geloof is. Het verondersteld in ieder geval dat het geloof aanwezig is. Hoe men daaraan is gekomen laat men rusten, en de kenmerken van een tijdgeloof, een wondergeloof, enz. ook.
Een bevindelijke preek spreekt de ziel aan. Het leven voelt het leven, en wenst grondig getoetst te worden, een weinig zichzelf kennende. Er zijn er ook die een ontdekkende prediking schuwen. Deze mensen zullen nooit van zichzelf een bevindelijke preek zoeken. Ik geloof dat dit ook een kenmerk is: Het leven wantrouwt zichzelf, wil ontdekt worden door de bediening van het Woord, de dood voelt het niet, of zo ze het al voelt dan vlied ze ervan. Dan horen we, naar Gods Woord: Deze rede is hard, wie kan ze horen? En terwijl onder dezelfde prediking Gods volk vertroost, bemoedigd, onderwezen of bestraft wordt.

[Cremar]

Ik zal het proberen uit te leggen. Met "onze gemeenten" bedoel ik de GerGem te Rijssen.

Je noemt het zelf al: de bekering wordt versmald tot één weg. Dit gebeurd veel in onze gemeenten. Je moet voldoen aan een aantal ervaringen en als je die ervaringen niet hebt dan mag je er wel een vraagteken achter zetten. Brakel schrijft dat de wedergeboorte op verschillende manieren kan (hfdst. XXXL, VII 4): A: Sommigen worden schielijk, in korte tijd overgebracht. B: Sommigen worden overgebracht door en met grote verschrikkingen en ontsteltenissen der wet, des doods en der verdoemenis. C: Sommigen op evangelische wijze. De zaligheden en de volheid van den Middelaar Jezus Christus overstelpen de ziel, en de zoetigheden van de evangelische goederen vervullen zo hun zielen, dat ze geen tijd hebben om aan hun zonden en verschrikking te denken. Maar zij worden als verslonden door het evangelie, en zij ontvangen Jezus met blijdschap. D: sommigen brengt de Heere over in vele bedaardheid, door het gezicht van waarheden: in bedaardheid zien zij hun zondige en ellendige staat buiten Christus. (...) Zij hebben niet vele smartelijke droefheid, ook geene verrukkende blijdschap, maar een genoegen in, een zoete goedkeuring van waarheden, zo ten opzichte van hun ellende, als ten opzichte van de zaligheid in Christus (...). E: sommigen worden bekeerd met vele wisselingen van droefheid, blijdschap enz. (...).

In mijn gemeente wordt de bekering versmald tot bekering "B". Dit brengt veel mensen in verwarring en bovendien worden de mensen op zichzelf geworpen, want je moet eerst dit, en dat hebben voordat je tot Christus kunt gaan.

Verder is bevindelijke prediking erg beschouwend: Gods volk gaat dit doorleven, en gaat dat zien, en dan gaan ze zus.. Mensen kunnen dit rustig aanhoren, ze kunnen instemmend knikken, en daarna verder doorleven. Als er wordt opgeroepen tot bekering dan kan de mens dat verwerpen of ter harte nemen, (natuurlijk geleid door de Heilige Geest). De oproep tot bekering klinkt nauwelijks meer. Ik kan me niet herinneren wanneer de dominee de beloften van Jezus Christus uitsprak zoals: 'kom toch tot mij die vermoeid en belast zijn, dan zal ik u rust geven'. Want als je dit zegt wordt er een beroep op de mens gedaan.

[-DIA-]

Ik zal het proberen uit te leggen. Met "onze gemeenten" bedoel ik de GerGem te Rijssen.

Je noemt het zelf al: de bekering wordt versmald tot één weg. Dit gebeurd veel in onze gemeenten. Je moet voldoen aan een aantal ervaringen en als je die ervaringen niet hebt dan mag je er wel een vraagteken achter zetten. Brakel schrijft dat de wedergeboorte op verschillende manieren kan (hfdst. XXXL, VII 4): A: Sommigen worden schielijk, in korte tijd overgebracht. B: Sommigen worden overgebracht door en met grote verschrikkingen en ontsteltenissen der wet, des doods en der verdoemenis. C: Sommigen op evangelische wijze. De zaligheden en de volheid van den Middelaar Jezus Christus overstelpen de ziel, en de zoetigheden van de evangelische goederen vervullen zo hun zielen, dat ze geen tijd hebben om aan hun zonden en verschrikking te denken. Maar zij worden als verslonden door het evangelie, en zij ontvangen Jezus met blijdschap. D: sommigen brengt de Heere over in vele bedaardheid, door het gezicht van waarheden: in bedaardheid zien zij hun zondige en ellendige staat buiten Christus. (...) Zij hebben niet vele smartelijke droefheid, ook geene verrukkende blijdschap, maar een genoegen in, een zoete goedkeuring van waarheden, zo ten opzichte van hun ellende, als ten opzichte van de zaligheid in Christus (...). E: sommigen worden bekeerd met vele wisselingen van droefheid, blijdschap enz. (...).

In mijn gemeente wordt de bekering versmald tot bekering "B". Dit brengt veel mensen in verwarring en bovendien worden de mensen op zichzelf geworpen, want je moet eerst dit, en dat hebben voordat je tot Christus kunt gaan.

Verder is bevindelijke prediking erg beschouwend: Gods volk gaat dit doorleven, en gaat dat zien, en dan gaan ze zus.. Mensen kunnen dit rustig aanhoren, ze kunnen instemmend knikken, en daarna verder doorleven. Als er wordt opgeroepen tot bekering dan kan de mens dat verwerpen of ter harte nemen, (natuurlijk geleid door de Heilige Geest). De oproep tot bekering klinkt nauwelijks meer. Ik kan me niet herinneren wanneer de dominee de beloften van Jezus Christus uitsprak zoals: 'kom toch tot mij die vermoeid en belast zijn, dan zal ik u rust geven'. Want als je dit zegt wordt er een beroep op de mens gedaan.

Als dit werkelijk versmald wordt tot B, dan is er wat grondig mis, dan heb je een te eenzijdige prediking.
Nu wil het geval dat ik ook tot dezelfde gemeenten behoor. Toch merk ik bovenstaand tekort niet zo.
Het kan ook liggen aan de wijk, want West, Zuid en Noord kennen wel wat verschillen. Maar daar wil ik niet verder op ingaan want dat schept een precedent dat verwijdering van elkaar ten gevolge kan hebben.