Enquête: RD over verschil tussen één- en tweeverdieners

[Ambtenaar]

Ik geloof er niets van dat de staat meer inkomsten heeft van tweeverdienergezinnen met kinderen dan van eenverdienergezinnen met kinderen.

Natuurlijk wel, dat leert zelfs een simpele rekensom.

Je hebt drie personen, ze verdienen ieder 50.000 per jaar en dragen hiervan 12.500 af aan belastingen en premies. Twee van de drie personen vormen een huishouden en de derde persoon vormt ook een huishouden met een niet werkende partner. Het ene huishouden draagt per jaar dus dubbel zoveel af als het andere huishouden.

Het fiscaal voordeel van tweeverdienergezinnen is zo groot en het parttime werken is fiscaal zó gunstig in deze situaties, dat de overheid ook in financiële zin nog nauwelijks "baat" heeft van tweeverdienende partners. Wanneer je vervolgens nog in rekening brengt dat tweeverdieners ook nog eens aanspraak maken op kinderopvangtoeslag, dan kantelt m.i. het beeld helemaal. Niet de tweeverdieners met kinderen, maar de eenverdieners met kinderen brengen (per gezin) het meeste geld in het laatje van de overheid.

Dat betwijfel ik ten zeerste. Het hangt mede van de hoogte van het inkomen af. Over het tweede inkomen dragen wij veel meer af dan dat we terugkrijgen als kinderopvangtoeslag en inkomensafhankelijke combinatiekorting.

Bovendien gaat het om de sfeer die DDD oproept. Alsof (maximale) inkomsten door de staat de 'norm' zijn, ongeacht de vraag of de heffing plaatsvindt op basis van draagkracht en rechtvaardigheid.

Het is vrij simpel, als de inkomsten van de overheid dalen, zal ook de dienstverlening door de overheid dalen. In geval van het laatste beginnen veel mensen dan weer te piepen.

[Ambtenaar]

Ieder kind heeft precies evenveel vrijstelling van zorgpremie en ieder (jonger) kind heeft gratis onderwijs.
Vreemd hoor om je dan te beklagen als je minder kinderen hebt...

Ik beklaag me niet, ik zet zaken even in perspectief.

[Ambtenaar]

Je bent in de war. Want tweeverdieners werken samen dikwijls ook maar voor 1 FTE of 1,2 FTE. En dan betalen zij samen aanzienlijk minder belasting dan de eenverdiener die 1 FTE werkt.

Bij een gelijk gezinsinkomen. Dat is wel een belangrijk uitgangspunt om te noemen.

[Herman]

- Volgens mij vroeg Eilander naar 'sociale gerechtigheid', niet of iemand er individueel op achteruit is gegaan. Mijn ervaring is dat alleen bruto salarisverhogingen kunnen voorkomen dat je erop achteruitgaat. Wanneer je bruto niet meer bent gaan verdienen, dan zijn de alleenverdieners er inderdaad netto zeer sterk op achteruitgegaan in de loop der jaren..

Sociale gerechtigheid is natuurlijk een begrip dat vooral een bestaansminimum moet garanderen. En is die in het geding dan? Of hebben we het over nivellering van onze luxe?

Met je analyse van de achteruitgang ben ik het eens. En dat zal alleen maar doorzetten. In de toekomst krijgen we denk ik geen loon meer, maar een zakcentje van de staat.

[Ambtenaar]

Over gerechtigheid gesproken. Vind jij het dan eerlijk dat wij nu als gezin aanzienlijk méér belasting betalen dan we zouden betalen als ik drie dagen ga werken en mijn vrouw twee dagen? Het gaat om een fors verschil.

Bij een gelijkblijvend gezinsinkomen. Misschien verdient jouw vrouw dan vier keer zoveel in twee dagen als jij in drie dagen en stijgt jullie bruto huishoudinkomen.

Anders gezegd: is het eerlijk om alles vanuit het een individu te benaderen, en niet vanuit het gezin? Zie bv. de situatie in België.

Tot een bepaalde hoogte wel.

[Herman]

Overigens een vraag die niet in de enquête stond. Is het vasthouden aan een eenverdienersmodel een kernzaak die het christelijk geloof betreft of een middelmatige zaak?

[eilander]

Welke wetswijziging bedoel je?
Dit is overigens weer een nieuw gezichtspunt. Het is toch niet zo vreemd om de situatie van nu voor jezelf te vergelijken met die van een tweeverdienersgezin van nu?

Op enig moment is deze situatie toch ontstaan? Het lijkt me het gevolg van een aantal opeenvolgende wetswijzigingen.

Het is prima om die vergelijking te trekken. Maar omdat ik dagelijks op een accountantskantoor in het geld en in de belastingen zit, ben ik een stuk zakelijker dan emotioneel geworden.

Een ton verdienen in een eenmanszaak is gewoon aftikken en geen gezeur en geen trucages met allerlei fiscale schijnconstructies om dat bedrag te verminderen. Ja. De buurman betaald niks. Maar die verdient ook maar € 25.000.

In dat geval is er maar een advies: handel naar de omstandigheden en binnen de kaders van de wet.

Sorry hoor, maar dit raakt kant noch wal. Niemand heeft het hier over buiten de kaders van de wet handelen, schijnconstructies bedenken of iets dergelijks. Het gaat er alleen maar om om de uitgangspunten van de wettelijke regels aan de kaak te stellen.

Een vergelijking tussen iemand die een gezinshuishouden van een ton, en iemand die 25K verdient, is natuurlijk allerminst relevant in dit verhaal.

En hopelijk adviseer je je klanten wel zo optimaal mogelijk...

[merel]

Overigens een vraag die niet in de enquête stond. Is het vasthouden aan een eenverdienersmodel een kernzaak die het christelijk geloof betreft of een middelmatige zaak?

Als het om geld gaat is het vaak geen middelmatige zaak

[Ambtenaar]

Overigens een vraag die niet in de enquête stond. Is het vasthouden aan een eenverdienersmodel een kernzaak die het christelijk geloof betreft of een middelmatige zaak?

Volgens mij is het eenverdienersmodel pas sinds de afgelopen eeuw opgekomen, dus een middelmatige zaak wat mij betreft.

[eilander]

Overigens een vraag die niet in de enquête stond. Is het vasthouden aan een eenverdienersmodel een kernzaak die het christelijk geloof betreft of een middelmatige zaak?

Volgens mij is het eenverdienersmodel pas sinds de afgelopen eeuw opgekomen, dus een middelmatige zaak wat mij betreft.

Wat mij betreft een middelmatige zaak.

[Herman]

Sorry hoor, maar dit raakt kant noch wal. Niemand heeft het hier over buiten de kaders van de wet handelen, schijnconstructies bedenken of iets dergelijks. Het gaat er alleen maar om om de uitgangspunten van de wettelijke regels aan de kaak te stellen.

Een vergelijking tussen iemand die een gezinshuishouden van een ton, en iemand die 25K verdient, is natuurlijk allerminst relevant in dit verhaal.

En hopelijk adviseer je je klanten wel zo optimaal mogelijk...

Ik trek een vervelende maar duidelijke parallel. Als het om geld en belastingen gaat is alle redelijkheid ver te zoeken. Dat bemerk ik ook hier.

De rekenvoorbeelden gaan bijvoorbeeld altijd over 40.000 om 20.000/20.000. Dat is een fictief voorbeeld die in de praktijk geen grond vind.

Wil je het probleem opheffen, dan kan je als vrouw gewoon één dag gaan werken. Dat is volgens mij fiscale optimalisatie in optima forma. Maar daar hoef ik op dit forum niet mee aan te komen.

[Valcke]

Over gerechtigheid gesproken. Vind jij het dan eerlijk dat wij nu als gezin aanzienlijk méér belasting betalen dan we zouden betalen als ik drie dagen ga werken en mijn vrouw twee dagen? Het gaat om een fors verschil.
Anders gezegd: is het eerlijk om alles vanuit het een individu te benaderen, en niet vanuit het gezin? Zie bv. de situatie in België.

Leg de huidige belasting ook eens naast de situatie voor de wetwijziging? Ben je sindsdien op achteruit gegaan? Of ben je in een scheve verhouding ten opzicht van een ander deel van de maatschappij terecht gekomen?

- Volgens mij vroeg Eilander naar 'sociale gerechtigheid', niet of iemand er individueel op achteruit is gegaan. Mijn ervaring is dat alleen bruto salarisverhogingen kunnen voorkomen dat je erop achteruitgaat. Wanneer je bruto niet meer bent gaan verdienen, dan zijn de alleenverdieners er inderdaad netto zeer sterk op achteruitgegaan in de loop der jaren.

- Overigens zijn er velen die er inderdaad ook netto individueel op achteruitgaan en ieder jaar minder overhouden door de steeds verdere afbouw van de heffingskorting voor de niet-werkende partner.

- Verder hoorde ik van een situatie van een eenverdienende vader van een groot gezin die in plaats van 5 dagen 6 dagen per week is gaan werken omdat het gezin anders niet kan rondkomen. Is het 'sociale gerechtigheid' dat hij net zoveel belasting betaalt als een vrijgezel? Ik heb er geen ander woord voor dan dat deze sociale ongerechtigheid een schandvlek is voor ons land.

Uit CPB-rapport 2018 "Eenverdieners onder druk":

Uit de samenvatting: "De keerzijde van dit beleid is dat de verschillen tussen het besteedbaar huishoudinkomen van eenverdieners enerzijds en tweeverdieners anderzijds zijn toegenomen. De belastingdruk voor tweeverdieners is afgenomen en de belastingdruk voor eenverdieners is toegenomen. In de toekomst zet deze trend zich voort, o.a. door een verdere inperking van de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting."

Het is dus niet alleen zo dat het relatieve verschil (sterk) is toegenomen, ook in absolute zin is de belastingdruk voor alleenverdieners in de loop der jaren toegenomen. Zij zijn er dus ook in absolute zin op achteruitgegaan en betalen nu meer belasting over hetzelfde bruto inkomen als voorheen.

Uit hetzelfde rapport staat een rekenvoorbeeld waarbij een eenverdiener 133% verdient van modaal en een tweeverdienersgezin eveneens 133% van modaal met een verdeling tussen beide partners van 100% en 33%. Het verschil in belastingdruk is dan 13%. (Wanneer het inkomensverschil tussen beide partner groter is dan 3:1, dan neemt dit verschil in belastingdruk overigens nog verder toe.) Het rapport berekent ook het verschil in belastingdruk in andere landen. Voor België is het verschil in belastingdruk 4,5%, in Duitsland -1% (daar is de eenverdiener dus iets gunstiger af). Het EU-gemiddelde is een verschil in belastingdruk van 4%. Nederland is met 13% belastingdrukverschil de absolute koploper.

[eilander]

Sorry hoor, maar dit raakt kant noch wal. Niemand heeft het hier over buiten de kaders van de wet handelen, schijnconstructies bedenken of iets dergelijks. Het gaat er alleen maar om om de uitgangspunten van de wettelijke regels aan de kaak te stellen.

Een vergelijking tussen iemand die een gezinshuishouden van een ton, en iemand die 25K verdient, is natuurlijk allerminst relevant in dit verhaal.

En hopelijk adviseer je je klanten wel zo optimaal mogelijk...

Ik trek een vervelende maar duidelijke parallel. Als het om geld en belastingen gaat is alle redelijkheid ver te zoeken. Dat bemerk ik ook hier.

De rekenvoorbeelden gaan bijvoorbeeld altijd over 40.000 om 20.000/20.000. Dat is een fictief voorbeeld die in de praktijk geen grond vind.

Wil je het probleem opheffen, dan kan je als vrouw gewoon één dag gaan werken. Dat is volgens mij fiscale optimalisatie in optima forma. Maar daar hoef ik op dit forum niet mee aan te komen.

We zitten echt op een verschillend spoor:
- waarom zou het voorbeeld over 40.000 en 20.000/20.000 een fictief voorbeeld zijn? Dat is wat mij betreft een goed voorbeeld, natuurlijk gechargeerd. Maar zo krijg je wel het probleem goed scherp.
- dat je als vrouw één dag moet gaan werken (en als man dan een dag minder) is inderdaad fiscaal aantrekkelijker. Ik zou niet weten waarom je dat hier niet mag zeggen. Of wil je graag dat er een kernzaak van gemaakt wordt?
Over redelijkheid gesproken: dat vind ik juist van de regels die er zijn. Die vind ik echt niet redelijk.
Zegt hoogleraar Jos Teunissen nu zulke rare en onredelijke dingen dan?

[Valcke]

- Volgens mij vroeg Eilander naar 'sociale gerechtigheid', niet of iemand er individueel op achteruit is gegaan. Mijn ervaring is dat alleen bruto salarisverhogingen kunnen voorkomen dat je erop achteruitgaat. Wanneer je bruto niet meer bent gaan verdienen, dan zijn de alleenverdieners er inderdaad netto zeer sterk op achteruitgegaan in de loop der jaren..

Sociale gerechtigheid is natuurlijk een begrip dat vooral een bestaansminimum moet garanderen. En is die in het geding dan? Of hebben we het over nivellering van onze luxe?

Ik noemde het voorbeeld van een alleenverdiener met een groot gezin (zeg maar 8+ kinderen). Bij een laag of modaal inkomen kan dat gezin inderdaad echt niet rondkomen, ook al wonen ze in een klein huis. Moeten misschien ook de auto wegdoen (sorry: hebben geen auto). Volgens mij heb je nauwelijks besef van wat de belastingdruk in deze gezinnen doet. Daarom zijn deze gezinnen er ook bijna niet meer. Werken van de vrouw (ook al is er een groot gezin) is pure noodzaak.

Er wordt dus inderdaad belasting geheven over het bestaansminimum. En dat is een argument dat ook prof. Theunissen (helemaal geen refo) benoemd heeft.

Overigens is sociale gerechtigheid meer dan het waarborgen van een bestaansminimum. Het gaat er ook om dat belasting geheven wordt naar draagkracht. Dat is het basisprincipe van belastingheffing.

[Adagio]

... en geen gezeur en geen trucages met allerlei fiscale schijnconstructies om dat bedrag te verminderen. Ja. De buurman ...

Geen gezeur en trucjes dan. Stel dat we niet willen mopperen over ons brood en onderdak, laten we dan de centen aan de boekhouder overlaten. En er een punt van maken dat de overheid de emancipatie van de moeder stimuleert door de 'economische zelfstandigheid' als vertrekpunt te nemen. Geen tijd meer voor gezinstaken, om voor oude ouders te zorgen, ander vrijwilligerswerk voor school of vereniging, geen zorg voor pleeg- en adoptiekinderen. De opvoeding van onze kinderen wordt steeds meer een gemene deler van de normen op de kinderopvang.