Gewone catechismus

[Valcke]

Juist omdat de Bijbel nergens! expliciet een verband legt tussen het beeld van God en de val. In het nieuwe testament wordt de nieuwe mens aan de Heere Jezus gespiegeld en onderdelen van het beeld van God genoemd, (merk op dat het Grieks in Efeze 4 niet naar Gods beeld verwijst).

Kolossenzen 3:10 legt deze relatie in de herschepping wel nadrukkelijk door terug te wijzen naar de schepping én naar het beeld Gods in die schepping:

En aangedaan hebt den nieuwen mens, die vernieuwd wordt tot kennis, naar het evenbeeld Desgenen Die hem geschapen heeft.

Het woord 'evenbeeld' en het woord 'geschapen' staan hier echt niet per vergissing. De apostel Paulus wijst hier nadrukkelijk terug naar de schepping van de mens naar het beeld en de gelijkenis van God en spreekt over de nieuwe mens, die naar datzelfde beeld vernieuwd wordt.

Het is waar dat de vernieuwing niet alleen 'kennis' betreft, maar ook andere zaken. Maar dat volgt duidelijk genoeg uit andere plaatsen, waaronder Efeze 4:24. De teksten in Kolossenzen en Efeze staan ook nauw met elkaar in verband (Paulus schreef beide brieven in dezelfde periode en behandelt dezelfde onderwerpen).

[Luther]

Zo heeft God bij de schepping een beeld voor ogen. En zoals Hij het voor ogen heeft, schept Hij de mens. Precies overeenkomstig Zijn beeld en gelijkenis. Dat betekent niet dat wij op God lijken, of een beetje goddelijk zijn. Wel dat ons leven en ons lichaam (in Genesis 1 en 2 valt dat helemaal samen) voortkomt uit Gods eeuwige raad, uit het plan dat Hij in Zichzelf heeft ontworpen. Wij zijn er niet toevallig, of zomaar. Ook niet pas ontworpen op de zesde scheppingsdag, maar volgens een eeuwig beeld dat uit God voortkomt, geheel naar Zijn wijsheid. En met dat scheppingsdoel, met dat (voor)beeld voor ogen schiep God de mens. Dat zegt dus iets over de hoge afkomst van de mens: doelgericht geschapen met kennis, gerechtigheid, heiligheid.

Luther, dank je wel voor je bijdrage.
Toch ben ik het ook met WimA eens dat in de woorden 'naar Zijn beeld, naar Zijn gelijkenis' méér omvat is dan dat de mens geschapen is naar Gods doel. Want dat laatste geldt niet alleen voor de mens, maar voor de gehele schepping. Daarom is het niet genoeg en ook niet onderscheidend ten opzichte van de andere schepselen dat we Gods beeld verklaren met Gods doel. Er is dus meer, de mens is wel degelijk geschapen naar de gelijkenis van God. Gods mededeelbare eigenschappen, zoals Zijn rechtvaardigheid, barmhartigheid, liefde, kennis, verstand, vrijheid en macht, enzovoort, heeft God in de staat der rechtheid ook aan de mens geschonken, weliswaar in een lagere graad, veel geringer in mate, maar toch: naar Zijn gelijkenis en naar Zijn beeld. Dat maakt dat de mens het heerlijkste schepsel op aarde was, en ook als het enige schepsel deze eigenschappen, die ook in God Zelf zijn, in een zekere graad mocht ontvangen, hoewel onvergelijkbaar met wat God Zelf in Zijn Wezen is. En dat maakt de mens ook tot het allerkostbaarste in Gods schepping.

Verder ben ik vanzelfsprekend het met je eens dat wat gezegd wordt over de herschepping van de nieuwe mens wel degelijk iets zegt over wat de mens ooit gehad heeft. En dat blijkt te meer uit de woorden van de apostel Paulus: 'naar het evenbeeld Desgenen Die hem geschapen heeft'. Er is geen twijfel mogelijk dat de apostel Paulus met deze woorden terugverwees naar de oorspronkelijke schepping en het woord 'beeld' in dezelfde betekenis gebruikte. Dus: hetgeen in de wedergeboorte vernieuwd wordt, is zeer zeker ook een deel van het beeld van God zoals dat in de schepping in de mens was ingeplant.

Dan heb ik me niet goed uitgedrukt; wat je in de eerste alinea stelt, val ik helemaal bij. Maar dat is de inhoud van wat ik bedoelde met de vergelijking met Exodus 25:40: helemaal exact naar het beeld dat God in de eeuwigheid al heeft geformeerd van de mens, en dat omvat dus ook: begiftigd met ware kennis, gerechtigheid en heiligheid. Bij de dieren wordt namelijk niet genoemd dat het naar Gods beeld en gelijkenis is, maar 'naar hun aard'. Wel zó bedoeld, maar niet - zoals wel over de mens staat - een weinig minder dan de engelen.

[Luther]

En hier denk ik dat je een andere definitie van het beeld van God hebt dan het Bijbelse. Juist omdat de Bijbel nergens! expliciet een verband legt tussen het beeld van God en de val. In het nieuwe testament wordt de nieuwe mens aan de Heere Jezus gespiegeld en onderdelen van het beeld van God genoemd, (merk op dat het Grieks in Efeze 4 niet naar Gods beeld verwijst).

Er is een groot gevaar dat we van anderen gaan eisen dat ze dezelfde theologische begrippen gaan hanteren als wij (met de interpretatie van beeld van God) maar ook dat we de mens te laag waarderen en niet meer het evenwicht vasthouden wat bijvoorbeeld Pascal uitwerkt in zijn "pensees".

Juist in de aangehaalde teksten uit het NT (alsook uit het geheel van Gods spreken in het NT vooral) blijkt dat we het beeld van God door de zonde verloren hebben, en dat radicale vernieuwing in Christus nodig is, zodat (Koloss. 3:10) we het beeld van God weer gaan vertonen.
Volgens mij heb ik de mens niet 'te laag' gewaardeerd, maar juist zijn hoge afkomst benadrukt: hij is geschapen naar het beeld dat God reeds van eeuwigheid van de mens heeft gevormd, en hem daarin - zoals @Valcke terecht opmerkte - heeft bekleed met eigenschappen die in volmaakte zin nu alleen nog van God gelden.

En als ik moet kiezen tussen Pascal en de gereformeerde belijdenis, kies ik toch voor het laatste. De theologische begrippen die wij hier noemen komen overigens rechtstreeks uit de Schrift.

[Luther]

Het punt is wel dat de afwijzing van de leer van de alverzoening niet heel beslist is. Er worden argumenten neergezet, maar tegelijk wordt ook genoemd dat sommige christenen 'hopen' dat dit anders is. En omdat in de toelichting de passage wordt afgesloten in vaagheid, namelijk dat we het oordeel maar beter aan God kunnen overlaten (wat voor individuele mensen natuurlijk waar is, maar het gaat niet om invididuele mensen in deze passage...), geloof ik toch dat men bewust ervoor kiest om naast de Bijbelse lijn ook een kleine opening te geven richting mensen (die ook uitdrukkelijk 'christenen' genoemd worden in de toelichting), die wél in alverzoening geloven. Deze teksten zijn gewikt en gewogen, en het gaat er bij mij niet in dat deze dubbelzinnigheid niet gezien en bedoeld is.

Eens.

Luther, in de bewuste vraag gaat het wel degelijk om 'alverzoening', en dus niet om algemene verzoening. Als het gaat om algemene verzoening of particuliere verzoening: dat onderscheid wordt m.i. in de gewone catechismus (GC) überhaupt niet gemaakt en uit te weg gegaan. Evenals verkiezing en verwerping of vrije en gebonden wil.

Ik meen toch dat je de opstellers niet kunt verwijten dat zij ruimte zien voor de alverzoening. Dat is immers de visie dat alle mensen hoofd voor hoofd behouden zullen worden. Ik las dat zij in de toelichting schrijven dat christenen dat wel hopen. Dat is mogelijk, hoewel dat voor mij een toevoeging is die meer pastoraal dan belijdend van aard is. Ik had liever een zin gelezen over de bereidwilligheid van God om ieder mens te zaligen. Maar dat terzijde...
Algemene verzoening is de gedachte dat een mens zelf kiest ervoor kiest om de aangeboden redding te aanvaarden, zonder dat er gesproken wordt van het werk van de Heilige Geest in de gave van het geloof.
Hoe dan ook had de GC hier gewoon de Schrift kunnen naspreken. Christus leed en stierf en stond op alleen voor de Zijnen, voor hen die Hij van Zijn Vader ontvangt. Dat raakt het leerstuk van de verkiezing.

[Luther]

Ik projecteer het niet op Valcke, maar juist dat deze tijd om een andere benadering vraagt dan de zestiende eeuw. Ons mensbeeld is veranderd. We hebben jaren geen oorlog van dichtbij gezien, we zijn er aan gewend geraakt dat iedereen onze naaste moet zijn en we iedereen moeten liefhebben, ook de mensen van een andere religie. In de zestiende eeuw kende men geen moslim, was men in oorlog en had men er minder moeite mee "de ander" te doden. Nu speelt de vraag hoe een liefdevolle God mensen kan veroordelen veel meer dan in de tijd de Heidelberger opgesteld werd (in ieder geval in Nederland). Daarom is de uitwerking in de gewone Catechismus mijn inziens goed en niet een stap richting vaagheid (juist omdat het antwoord van de Heidelberger ook expliciet bevestigd wordt). Ik beschuldigde alleen mezelf van liefdeloosheid en ik wilde Valcke niet beschuldigen van hetzelfde, alleen aangeven dat er een positievere motivatie achter het antwoord in de gewone Catechismus lijkt te liggen dan vaagheid.

Ik ben dat niet met je eens. Natuurlijk is onze tijd een andere dan die inde zestiende eeuw; tegelijk zie ik dat dat argument wel erg vaak wordt ingezet om de scherpe kantjes van het gereformeerd belijden weg te slijpen. Ook al kennen wij geen schuldcultuur meer (is dat zo?), dan is het des te meer nodig om dat aspect nog meer open te leggen aan de hand van de Schrift. Is het echt waar dat het liuefdegebod in deze tijd veel meer aansluit dan 500 jaar terug? Ik geloof er niets van. Het wordt inderdaad met de mond beleden, maar juist individualisme, zelfontplooiing en autonomie staan hoog in het vaandel, veel meer dan in de 16e eeuw. Die drie begrippen staan haaks op goed doen voor onze naaste en iedereen liefhebben.
Had men in de 16e eeuw minder moeite om iemand te doden? Ik durf dat niet na te zeggen. Het gaat nu veel meer om het leven hier en nu, en als het afgelopen is, is het klaar. Dood is dood. In films, in games, in het onderlinge spreken, en ook in de abortus- en euthanasiediscussie zie ik geen neiging om minder (te willen) doden.
De vraag hoe een liefdevolle God mensen kan veroordelen is vooral een vraag die voortkomt uit een verkeerd Godsbeeld dat christenen uitdragen. Onze God is geen liefdevolle God; Hij is wel liefde. Oneindige liefde! Maar geen lievige liefde, liefde die alleen zijn loop kan hebben door de dood van Zijn eigen Zoon. God is ook volkomen rechtvaardig, volkomen heilig. Buiten Christus is Hij een Verterend Vuur. Dat zijn huiveringwekkende woorden, maar zijn wel voluit Bijbels. En het helpt niet om slechts één van Gods deugden te benadrukken en de anderen is omfloerster te benoemen, zoals in de GC gebeurt. Deze tijd vraagt juist om duidelijkheid. Niet om met een botte bijl te zwaaien, maar wel om het evenwicht van de Schrift na te spreken.

[DDD]

Het is toch een evident feit dat wij in een tijd leven waarin de dood veel minder nabij is dan in de Middeleeuwen?

Verder vind ik het niet goed om de Gewone Catechismus af te meten aan de Heidelbergse Catechismus. Ik begrijp wel dat het onderwerp van dit draadje moet zijn of deze catechismus wel of niet gereformeerd is, maar dat neemt mijn bezwaar tegen zo'n afmeten niet weg.

Tenslotte: er is hier veel gezegd over de ware kennis, gerechtigheid en heiligheid in het paradijs. Maar de bijbel is er toch duidelijk over dat Adam geen kennis had van goed en kwaad, totdat hij van de boom van de kennis van goed en kwaad at. Als je dat zoveel mogelijk letterlijk wilt uitleggen, dan ontkom je toch niet aan de stelling van Refo dat zijn kennis zich op dat punt heeft verdiept?

@Luther:
Christus stierf vanwege de toorn van God tegen de zonde van het gehele menselijke geslacht, en dat staat begripsmatig los van de verkiezing. Christus stierf in potentie voor alle mensen, maar de facto alleen voor degenen die in hem zullen geloven, dankzij Gods eeuwige verkiezing. Jouw samenvatting van de drie formulieren van eenheid op dit punt doet mijns inziens echt geen recht aan de HC maar ook niet aan de DL.

[Valcke]

Verder vind ik het niet goed om de Gewone Catechismus af te meten aan de Heidelbergse Catechismus.

Wanneer ik dat gedaan had, dan was mijn bespreking heel anders geweest. Dit heb ik nu juist niet gedaan. Maar ultiem moet je natuurlijk wel kunnen zeggen: is dit nu wel of niet gereformeerd en hoe verdraagt zich dat nu met onze belijdenis.

Maar de bijbel is er toch duidelijk over dat Adam geen kennis had van goed en kwaad, totdat hij van de boom van de kennis van goed en kwaad at.

Ik meen dat het bij de boom van de kennis van goed en kwaad gaat om ervaringskennis.
Mijn docent Hebreeuws leerde mij ook dat er eigenlijk staat 'het kennen van goed en kwaad'.
Waarbij het eerste dat de mens gewaar werd (= kende in het Hebreeuws) overigens zijn naaktheid was, en het kwaad.

Terwijl het bij het beeld Gods, ten aanzien van de kennis, gaat om de natuur of aard van de mens: begiftigd met verstand. Alsook een geheiligde kennis, een kennis die van God kwam en geschikt was om in de zaken die God hem schonk, door ervaring toe te nemen.

[Arja]

Ik ben benieuwd wie dit boekje echt heeft gelezen. Van A tot Z.

[Arja]

Ik ben benieuwd wie dit boekje echt heeft gelezen. Van A tot Z.

Ik wel

[Jantje]

@Luther:
Christus stierf vanwege de toorn van God tegen de zonde van het gehele menselijke geslacht, en dat staat begripsmatig los van de verkiezing. Christus stierf in potentie voor alle mensen, maar de facto alleen voor degenen die in hem zullen geloven, dankzij Gods eeuwige verkiezing. Jouw samenvatting van de drie formulieren van eenheid op dit punt doet mijns inziens echt geen recht aan de HC maar ook niet aan de DL.

Allereerst, ik heb de hele dag meegelezen en sluit me van harte aan bij de bijdragen van @Luther en @Valcke.
Hoewel ik @Luther niet ben, wil ik toch alvast een reactie geven op bovenstaande.
@DDD, je haalt hier, naar mijn bescheiden mening, nogal wat zaken door elkaar. De algenoegzaamheid van Christus' verdienste biedt/bood voor elk mens op deze aarde de mogelijkheid om zalig te worden. Ik weet niet welke dominee of oudvader het zegt en waar, maar alvast hadden er 10 aardes bestaan, dan was ook voor al die andere werelden er een een mogelijkheid van zalig worden geweest, door het bloed van Jezus Christus. Echter, dat betekent niet dat Jezus 'in potentie voor alle mensen is gestorven'. Hij is alleen gestoven voor diegenen die de Vader Hem vanuit de eeuwige Vrederaad Gods gaf.

Deze eeuwige en onverdiende genade van onze verkiezing wijst en prijst ons de Heilige Schrift daarmede allermeest aan, wanneer zij wijders getuigt dat niet alle mensen zijn verkoren, maar sommigen niet verkoren, of in Gods eeuwige verkiezing voorbijgegaan, namelijk die, welke God naar Zijn gans vrij, rechtvaardig, onberispelijk en onveranderlijk welbehagen besloten heeft in de gemene ellende te laten, in dewelke zij zichzelven door hun eigen schuld hebben gestort, en met het zaligmakend geloof en de genade der bekering niet te begiftigen, maar hen in hun eigen wegen en onder Zijn rechtvaardig oordeel gelaten zijnde, eindelijk niet alleen om het ongeloof, maar ook om alle andere zonden, tot verklaring van Zijn gerechtigheid, te verdoemen en eeuwiglijk te straffen. En dit is het besluit der verwerping, hetwelk God geenszins maakt tot een auteur van de zonde, hetwelk godslasterlijk is te denken, maar Hem stelt tot haar verschrikkelijken, onberispelijken en rechtvaardigen Rechter en Wreker.

Laten we bovenstaand artikel niet 'uitspelen' tegen onderstaande artikelen:

Deze dood van den Zone Gods is de enige en volmaakte offerande en genoegdoening voor de zonden; van oneindige kracht en waardigheid, overvloediglijk genoegzaam tot verzoening van de zonden der ganse wereld.

Doch dat velen, door het Evangelie geroepen zijnde, zich niet bekeren, noch in Christus geloven, maar in ongeloof vergaan, zulks geschiedt niet door gebrek of ongenoegzaamheid van de offerande van Christus, aan het kruis geofferd, maar door hun eigen schuld.

[DDD]

@Jantje:

Je begrijpt gewoon niet wat ik schrijf. Dat is verder prima, maar omdat het vaker voorkomt, benoem ik het maar eens uitdrukkelijk. Ik schrijf precies hetzelfde, maar dan in andere woorden. Het probleem is, dat mensen elkaar voortdurend napraten zonder er zelf iets van te begrijpen. Die indruk krijg ik nu van jou ook.

Zo heb ik regelmatig gehoord dat je wel kunt zeggen dat er voor iemand een gestorven Jezus is, maar niet dat Jezus voor hen gestorven is. Maar ook dat is een kwestie van definitie. Het is maar net wat je er mee bedoelt. Je zou het met evenveel recht kunnen omdraaien en nog steeds precies hetzelfde bedoelen.

[parsifal]

Ik projecteer het niet op Valcke, maar juist dat deze tijd om een andere benadering vraagt dan de zestiende eeuw. Ons mensbeeld is veranderd. We hebben jaren geen oorlog van dichtbij gezien, we zijn er aan gewend geraakt dat iedereen onze naaste moet zijn en we iedereen moeten liefhebben, ook de mensen van een andere religie. In de zestiende eeuw kende men geen moslim, was men in oorlog en had men er minder moeite mee "de ander" te doden. Nu speelt de vraag hoe een liefdevolle God mensen kan veroordelen veel meer dan in de tijd de Heidelberger opgesteld werd (in ieder geval in Nederland). Daarom is de uitwerking in de gewone Catechismus mijn inziens goed en niet een stap richting vaagheid (juist omdat het antwoord van de Heidelberger ook expliciet bevestigd wordt). Ik beschuldigde alleen mezelf van liefdeloosheid en ik wilde Valcke niet beschuldigen van hetzelfde, alleen aangeven dat er een positievere motivatie achter het antwoord in de gewone Catechismus lijkt te liggen dan vaagheid.

Ik ben dat niet met je eens. Natuurlijk is onze tijd een andere dan die inde zestiende eeuw; tegelijk zie ik dat dat argument wel erg vaak wordt ingezet om de scherpe kantjes van het gereformeerd belijden weg te slijpen. Ook al kennen wij geen schuldcultuur meer (is dat zo?), dan is het des te meer nodig om dat aspect nog meer open te leggen aan de hand van de Schrift. Is het echt waar dat het liuefdegebod in deze tijd veel meer aansluit dan 500 jaar terug? Ik geloof er niets van. Het wordt inderdaad met de mond beleden, maar juist individualisme, zelfontplooiing en autonomie staan hoog in het vaandel, veel meer dan in de 16e eeuw. Die drie begrippen staan haaks op goed doen voor onze naaste en iedereen liefhebben.
Had men in de 16e eeuw minder moeite om iemand te doden? Ik durf dat niet na te zeggen. Het gaat nu veel meer om het leven hier en nu, en als het afgelopen is, is het klaar. Dood is dood. In films, in games, in het onderlinge spreken, en ook in de abortus- en euthanasiediscussie zie ik geen neiging om minder (te willen) doden.
De vraag hoe een liefdevolle God mensen kan veroordelen is vooral een vraag die voortkomt uit een verkeerd Godsbeeld dat christenen uitdragen. Onze God is geen liefdevolle God; Hij is wel liefde. Oneindige liefde! Maar geen lievige liefde, liefde die alleen zijn loop kan hebben door de dood van Zijn eigen Zoon. God is ook volkomen rechtvaardig, volkomen heilig. Buiten Christus is Hij een Verterend Vuur. Dat zijn huiveringwekkende woorden, maar zijn wel voluit Bijbels. En het helpt niet om slechts één van Gods deugden te benadrukken en de anderen is omfloerster te benoemen, zoals in de GC gebeurt. Deze tijd vraagt juist om duidelijkheid. Niet om met een botte bijl te zwaaien, maar wel om het evenwicht van de Schrift na te spreken.

Ik ben het met je eens dat juist nu het van belang is om onze schuld uit te werken. Daarom zie ik het als een gebrek als er geen tekstverwijzingen zijn naar Romeinen 1 tot 3. Dat neemt niet weg dat nu, in een tijd dat de doodstraf vrij algemeen wordt afgekeurd en waar burgerslachtoffers in een oorlog als een ramp worden gezien (in tegenstelling tot de zestiende eeuw, waar het geaccepteerd werd dat onderdanen van een foute heerser gestraft werden voor de fouten van deze heerser.) Het goed is ook de liefde van God te benadrukken. En ja God is wel vol van liefde (en dat is niet lievig), juist als gezegd wordt dat er een oordeel zonder omkeer is, lijkt het me goed om aan te geven dat dit niet in tegenspraak met liefde is.

Verder zie ik geen reden om Christenen die in alverzoening geloven niet als Christen te zien. Ze hebben het mis geloof ik (al hoop ik dat ik het mis heb en iedereen God in liefde zal erkennen).

[Valcke]

Ik ben benieuwd wie dit boekje echt heeft gelezen. Van A tot Z.

Ik wel

Ik heb de vragen nagenoeg allemaal gelezen, en de toelichtingen voor ongeveer de helft. Ik heb besloten niet alles meer te gaan lezen; het is helemaal geen boek dat ik kan aanbevelen. Aan wat ik eerder gezegd heb, wil ik nog het volgende toevoegen:

* Een bezwaar tegen de GC is nog dat de wet niet in zijn volmaaktheid wordt voorgesteld. De geboden worden zo verwoord en uitgelegd alsof de mens eraan voldoen kan en de gelovige er ook aan voldoet. En dat is heel anders dan Gods Woord ons zegt. Zoals eerder gezegd ontbreken Romeinen 2, 3 en 7 geheel in deze GC, terwijl die juist gaan over ons totaal gebrek aan gelijkvormigheid met de wet. Wel zijn de geboden een leefregel, en de gelovige wandelt van harte naar de geboden Gods. Maar tegelijk ziet hij ook van ieder gebod de diepere, geestelijke strekking en moet belijden dat hij onheilig is en hij bevindt een strijd in zijn gemoed. Deze noties komen niet of zeer zwak tot uitdrukking in de GC.

* Verder gaat het in de GC als het gaat om het nieuwe leven en de heiligmaking heel erg over de horizontale relaties: hoe mensen tegenover elkaar staan en hun leven hier op aarde. Bv. 'blz. 149: 'Natuurlijke talenten en bijzondere gaven worden door de Heilige Geest in dienst genomen. Gewone mensen raken geïnspireerd tot het buitengewone: zorg voor de naaste, liefde voor iemand die geen liefde teruggeeft, aandacht voor de aarde als schepping van God. De kracht van de Geest zorgt ervoor dat je mee gaat doen. Jezus gaat volgen. Dat Hij Heer is over heel je leven en dat zijn Rijk boven alles gaat.' Ik mis hierin heel erg de innerlijke, geestelijke zijde van de vernieuwing en de vernieuwde betrekking tot God.

* Ten slotte (en dan stop ik over de GC) merk ik op dat roeping, rechtvaardiging en wedergeboorte in de GC onderbelicht blijven. Terwijl dit nu juist in een mensenleven het grote onderscheid maakt.

[parsifal]

Ik kom later trouwens terug op de tekst uit Kolosenzen. Ik wil dat eerst nog een keer in detail bestuderen met wat commentaren,

[Luther]

@Luther:
Christus stierf vanwege de toorn van God tegen de zonde van het gehele menselijke geslacht, en dat staat begripsmatig los van de verkiezing. Christus stierf in potentie voor alle mensen, maar de facto alleen voor degenen die in hem zullen geloven, dankzij Gods eeuwige verkiezing. Jouw samenvatting van de drie formulieren van eenheid op dit punt doet mijns inziens echt geen recht aan de HC maar ook niet aan de DL.

Ik sluit me aan bij wat @Jantje verwoordde. Christus droeg de ondeelbare (!) toorn van God tegen het gehele menselijke geslacht. Maar Hij stierf niet 'in potentie' - zoals jij dat noemt - voor alle mensen, maar alleen voor hen Hij van Zijn Vader gekregen heeft: dat is Gods verkiezing. Daar begrijp wij eigenlijkl niets van, maar zo leert Gods Woord ons dat wel. Dat moet je niet verwarren met de kracht en de waarde van het offer van Christus: dat is genoegzaam om de hele wereld zalig te maken; er hoecft - om zo te zeggen - geen druppel van Christus' bloed extra te vloeien als God alles mensen zou willen zaligen. En tegelijkertijd heeft Christus met Zijn offer niet de schuld betaald voor degenen die niet van eeuwigheid verkoren zijn. Ook hiervan geldt: ons denken schiet hierover tekort.
Als je bedoelt te zeggen dat spreken over een beperkte verzoening niet in mindering gebracht mag worden op de prediking van het Evangelie en Gods aanbod van genade, dan ben ik dat met je eens. Maar dat mag je niet zo uitleggen, alsof de prediker tegen iedereen zonder onderscheid kan en mag zeggen: 'Christus is voor u, voor jou gestorven.' Zo'n uitspraak betekent feitelijk dat Christus voor iedereen is gestorven, maar dat het nu van de mens afhangt of hij/zij van die schuldwegneming gebruik maakt. Wanneer je zegt dat die aanneming het werk van de Heilige Geest is, dan maakt dat het theologisch nog moeilijker. Dan veronderstel je een verschil binnen de Drie-eenheid: Christus Die voor alle mensen gestorven is, en de Heilige Geest die dat offer beperkter toepast. Dat zul je ongetwijfeld niet bedoelen, maar dat is wel de consequentie van wat je schrijft.
Daarom heeft de gereformeerde confessie terecht vastgehouden aan de algenoegzaamheid van Christus' offer voor de gehele wereld en aan de beperkte verzoening, namelijk alleen voor de verkorenen, zij die in Christus zullen geloven.