Valcke schreef:Mijn scepticisme heeft ook te maken met de manier waarop je de HSV koste wat kost wenst te verdedigen.
Ik weet niet of je dit in het algemeen bedoeld, of alleen in deze context (van Lot)? Ik wil in ieder geval de indruk wegnemen, alsof ik de HSV als een volmaakte vertaling zie. Want dat is niet zo. (Ik denk dat dat voor iedere vertaling geldt trouwens.) Sterker nog, en misschien verbaast je dat: ik ben een liefhebber van de SV, en van de SV-taal. Dat neemt niet weg dat ik een steeds grotere moeite waarneem om de taal van de SV nog te 'pakken'. De HSV is vanuit dat probleem ontstaan. Inmiddels zie je dat dit veel breder wordt gedeeld; zelfs de GBS heeft met de uitgave van de synoniemenbijbel er blijk van gegeven, dat men beseft dat de SV woorden bevat die we zó in 2019 niet meer begrijpen, of zelfs niet meer zullen begrijpen.
Verdedig ik daarmee alle vertaalbeslissingen van de HSV. Nee. Maar tegelijk zeg ik wel, dat in de loop van de jaren en ook nu voorbeelden worden aangedragen die voor mij niet van dien aard zijn dat ik de HSV als onbetrouwbaar of minder betrouwbaar wil kwalificeren. (Zie hieronder mijn uitwerking van het Hebreeuwse woord MHH.) Ik wil ervoor waken dat dat soort etiketten geplakt worden, terwijl het voor veel mensen in de gereformeerde gezindte echt 'hun Bijbel' is, waardoor zij Gods stem tot hen horen klinken. Dat laatste wordt soms in de heftigheid van een discussie of niet voor mogelijk gehouden, of even vergeten. (Dat geldt uiteraard ook voor de SV.)
Ik gebruik SV; ik gebruik ook de HSV; en ik wil beide blijven verdedigen als een betrouwbare vertaling van de grondtekst, terwijl er op detailniveau allerlei andere keuzes mogelijk zijn, ook in de SV. Om even on-topic te blijven: ik ben zeer onder de indruk van het boekje van Pieter Rouwendal. Ik vind het oprecht jammer dat de GBS nog niet heeft gereageerd op al de door hem aangedragen punten. Verder vind ik zijn vertaling van het boek Genesis buitengewoon goed gedaan. Kortom met dit alles wil ik zeggen: volgens mij heb je een verkeerd beeld van mij.
Dan nu de specifieke teksten:
Valcke schreef:Iedere strohalm uit Van Dale grijp je aan. Terwijl het zonneklaar is dat het Hebreeuwse woord in letterlijke zin gaat over de trage handeling an sich (het gedrag) en niet over de oorzaak daarvan in het denken van Lot (wat daar natuurlijk wel achter ligt).
Nee, dat is geen 'strohalmen' aangrijpen. Dat is vooral wat tegenwicht bieden aan de stelligheid waarmee je 'talmen' en 'aarzelen' onderscheidt. Die woorden liggen zo dicht bij elkaar. En ik heb steeds gezegd: óók aarzelen kan gewoon de betekenis hebben van 'een trage handeling'. Dat zegt ook Van Dale. (En ik meen dat dat voor de GBS een basis is om te bepalen of een woord verouderd is of niet.)
Zeg ik daarmee dat de HSV hier de best mogelijke vertaling biedt? Nee, dat zeg ik niet. Ik denk dat het grondwoord met 'talmen' of zo je wilt 'treuzelen' net iets scherper wordt vertaald. Is de vertaling met 'aarzelen' dan onzuiver? Nee, dat zeg ik ook niet. En daarop geef ik enige tegendruk en argumentatie.
Valcke schreef:En nog kwalijker is het woord ‘aarzelen’ in Psalm 119:60. Wanneer je niet erkennen kunt dat de HSV hier de vertaling voor de lezer invult en exegetiseert, houd ik twijfel bij je objectiviteit.
Twee dingen: In de eerste plaats heb ik moeite (deze quote even als voorbeeld) dat je hier spreekt van iets dat 'kwalijk' is. Daarmee zeg je dat hier misleiding plaatsvindt. Zo'n term zorgt altijd voor polarisatie, en dat lijkt me het doel voorbijschieten.
Wat de HSV-tekst van Ps. 119:60 betreft: eerlijk gezegd begrijp ik niet dat de SV-tekst hier is hertaald. In de SV staat: 'Ik heb gehaast en niet vertraagd Uw geboden te onderhouden.' Dat lijkt me geen woorden die voor misverstanden kunnen zorgen; bovendien is het precies wat er in de grondtekst staat. Ik zou er niet voor zijn om hier in plaats van 'vertraagd' het woord 'getalmd' in te voegen, wat volgens mij een moeilijker tekst zou opleveren.
De vraag is, of de HSV hier een kwalijke vertaling geeft, door voor aarzelen te kiezen? (Zoals overigens ook de NBG51, de NBV hebben gedaan.)
Even een paar andere vertalingen:
De Elberfelder Bibel heeft: 'Ich bin geeilt und habe nicht gezögert.'
Lutherbibel 2017: 'Ich eile und säume nicht.'
Leidse Vertaling: 'Ik spoedde mij zonder talmen...'
Prof. dr. Obrink: 'Ik beijver mij en aarzel niet...'
Canisius: Ik haast mij, zonder ooit te talmen...'
KJV: I made haste, and delayed not...
NIV: I will hasten and not delay.
Neue Genfer Übersetzung: Entschlossen und ohne zu zögern...
Het grondwoord MHH staat in Ps. 119:60 in de perfectumvorm van de Hitpa'el. Genesius geeft daarvoor als vertalingen: zögern of zaudern.
De betekenis van 'zögern' is: aarzelen, dubben, dralen, talmen, temen, twijfelen, weifelen.
De betekenis van 'zaudern' is: aarzelen, temen, weifelen.
In het Theologisches Wörterbuch des Alten Testaments staat bij MHH o.a. dit: "Mit wenigen Ausnahmen ist ein Mensch Subjekt des MHH. Dabei lassen in einigen Fällen die Situationen eine Doppelvalenz zu. So kann das Zögern einmal ein neutrales Warten darstellen, dann aber auch ein Zaudern, das eine Entscheidingsfrist zu verlängern und eine unangenehme Entscheidung hinauszuschieben sucht."
Ze noemen als voorbeeld de geschiedenis van Lot om aan te geven dat hij treuzelt, en aarzelt.
Ze noemen ook Ps. 119: 60 waar MHH als synoniem wordt gebruikt voor het eerste deel van de zin, namelijk: haasten.
Kortom: zowel talmen, dralen, aarzelen, etc. vallen binnen de rijkdom van het Hebreeuwse woord MHH. In Ps. 119:60 had de HSV beter kunnen kiezen ofwel voor het laten staan van 'niet vertragen', ofwel voor talmen, dralen of treuzelen.
Valcke schreef:Ik heb respect voor je, maar ik wil ook eerlijk zijn. Vandaar deze persoonlijke noot. Ik hoop dat je dit kunt waarderen.
Ik kan posts van jou altijd waarderen, ook als die een tikkie emotioneel en persoonlijk zijn. Dat wil niet zeggen dat ik het altijd helemaal met je eens ben.