Wat is remonstrants ?

Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17248
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Wat is remonstrants ?

Bericht door huisman »

Zeer interessant artikel in het RD van vandaag
Iemand die stelt dat God slechts diegenen rechtvaardigt die metterdaad geloven, wordt vaak ten onrechte als remonstrants bestempeld, betoogt 
ds. G. A. van den Brink.

De Dordtse Synode van 1618/1619 heeft met grote stelligheid de vijf punten van de remonstranten veroordeeld. Het ging volgens de synode niet om accentverschillen, maar om ketterijen. Vandaar dat ook nu nog de bewering dat iemand remonstrants of arminiaans is, een ernstige beschuldiging is. Maar wanneer ben je arminiaans?

Tegenwoordig gaat dit verwijt meestal over een bepaalde visie op de relatie van geloof en rechtvaardiging. Iemand die stelt dat God slechts diegenen rechtvaardigt die metterdaad geloven, wordt niet zelden als remonstrants bestempeld. De gedachte is namelijk vaak: „Elke daad is een werk.” Wie zegt dat de mens wat moet dóén om gerechtvaardigd te worden, schrijft de zaligheid niet meer toe aan God alleen, maar mede aan de mens. En dat is remonstrants.

Vandaar dat het niet ongebruikelijk is om, in theologische begrippen, te stellen dat God Christus’ gerechtigheid reeds toerekent voordat iemand gelooft. Eerst toerekening, dan geloven.

Dit beeld van wat remonstrantisme is, klopt echter niet. De genoemde visie kán, historisch bezien, niet remonstrants zijn, want dan zouden zelfs de meest gedreven tegenstanders van de remonstranten zelf ook als remonstrants moeten worden bestempeld.

De ruimte ontbreekt om de visie van Arminius en zijn medestanders uitvoerig te beschrijven. In een artikel in het tijdschrift Theologia Reformata dat deze week verschijnt, ga ik daar wel op in. Voor nu is vooral belangrijk dat volgens Arminius het geloof niet tegelijkertijd daad en instrument kan zijn. Omdat het geloof (aldus Arminius) een daad is, is het dus geen instrument.

In de eerste helft van de 17e eeuw waren Gomarus, Lubbertus en Trigland de belangrijkste bestrijders van de remonstrantse visie op de rechtvaardiging. Zij betoogden tegen de remonstranten dat het geloof tegelijkertijd zowel daad als instrument is. De geloofsdaad is instrument voor Gods toerekening en rechtvaardiging. De menselijke daad van geloven gaat aan Gods daad van toerekening en rechtvaardiging vooraf. God rekent slechts aan hen Christus’ gerechtigheid toe die metterdaad in Christus geloven. Dit is echter precies de visie die tegenwoordig regelmatig als remonstrants wordt bestempeld.

Deze misvatting over wat wel en niet remonstrants is, komt bij Alexander Comrie (1706-1774) vandaan. Comrie viel Arminius bij in de gedachte dat het geloof niet tegelijkertijd daad en instrument kan zijn. Verrassend genoeg volgt Comrie op dit punt Arminius, en niet diens tegenstanders. Omdat het geloof wel instrument is (vgl. NGB 22), is het volgens Comrie dus geen daad.

Wie het geloven als middel van de toerekening en rechtvaardiging beschouwt, is remonstrants, want „elke daad is een werk”, aldus Comrie. In zijn ”Catechismus” uit 1753 bestempelt Comrie dan ook velen van zijn tijdgenoten als remonstrants, omdat zij het geloven van de mens als middel van de rechtvaardiging beschouwen.

Veel tijdgenoten reageren verontwaardigd. Zij wijzen hem daarbij op zijn eigen eerdere werken, vooral zijn ”Eigenschappen” uit 1744, waarin hijzelf nog had gezegd dat ons geloven instrument tot rechtvaardiging is.

Door de in zijn ogen verkeerde visie als remonstrants te bestempelen, bood Comrie weerstand tegen de zijns inziens groeiende aanhang van de theologie van Saumur (een universiteit in Frankrijk). Maar hij gebruikte daarbij wel een stroman: wat hij als remonstrants bestempelde, was het feitelijk niet.

Er was sprake van een ”invention of tradition”: Comrie projecteerde zijn eigen theologische kritiek terug op het verleden. Daarin is hij goed geslaagd. Nog steeds wordt de foutieve interpretatie van wat een remonstrantse visie op de rechtvaardiging zou zijn, door velen als een historisch juiste weergave beschouwd. Maar, zoals uiteengezet, ten onrechte.

Ook nu nog is het belangrijk om helder te hebben wanneer je wel remonstrants bent en wanneer niet. Wie het gezag van de Dordtse Leerregels erkent, wil zich niet inlaten met het remonstrantisme. Maar dan moet wel helder zijn wat het remonstrantisme is. Met de verkeerde visie die door Comrie is geïntroduceerd, zou te gemakkelijk elke nadruk op het belang van het geloven als ketters kunnen worden beschouwd. En dat zou weer kunnen leiden tot lijdelijkheid. Ook nu nog moeten we, zonder de angst om te vervallen in arminianisme, vrijmoedig en met grote ernst de woorden van Paulus naspreken: „Geloof in de Heere Jezus Christus en gij zult zalig worden” (Hand. 16:31).

Gelukkig is deze visie toch ook bij Comrie te vinden. Weliswaar niet in zijn latere catechismusverklaring, maar wel in zijn vroegere ”Eigenschappen”. Wie dit boek leest, vindt daarin de aloude reformatorische, contraremonstrantse visie op geloof en rechtvaardiging.

De auteur is hersteld hervormd predikant te Kralingseveer

Hier het artikel uit het tijdschrift Theologia Reformata waar ds G.A. van den Brink aan refereert

http://www.refdag.nl/polopoly_fs/artike ... -THREF.pdf
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
Ditbenik
Inactief
Berichten: 3465
Lid geworden op: 25 feb 2011, 17:09

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Ditbenik »

huisman schreef:Zeer interessant artikel in het RD van vandaag
Iemand die stelt dat God slechts diegenen rechtvaardigt die metterdaad geloven, wordt vaak ten onrechte als remonstrants bestempeld, betoogt 
ds. G. A. van den Brink.

De Dordtse Synode van 1618/1619 heeft met grote stelligheid de vijf punten van de remonstranten veroordeeld. Het ging volgens de synode niet om accentverschillen, maar om ketterijen. Vandaar dat ook nu nog de bewering dat iemand remonstrants of arminiaans is, een ernstige beschuldiging is. Maar wanneer ben je arminiaans?

Tegenwoordig gaat dit verwijt meestal over een bepaalde visie op de relatie van geloof en rechtvaardiging. Iemand die stelt dat God slechts diegenen rechtvaardigt die metterdaad geloven, wordt niet zelden als remonstrants bestempeld. De gedachte is namelijk vaak: „Elke daad is een werk.” Wie zegt dat de mens wat moet dóén om gerechtvaardigd te worden, schrijft de zaligheid niet meer toe aan God alleen, maar mede aan de mens. En dat is remonstrants.

Vandaar dat het niet ongebruikelijk is om, in theologische begrippen, te stellen dat God Christus’ gerechtigheid reeds toerekent voordat iemand gelooft. Eerst toerekening, dan geloven.

Dit beeld van wat remonstrantisme is, klopt echter niet. De genoemde visie kán, historisch bezien, niet remonstrants zijn, want dan zouden zelfs de meest gedreven tegenstanders van de remonstranten zelf ook als remonstrants moeten worden bestempeld.

De ruimte ontbreekt om de visie van Arminius en zijn medestanders uitvoerig te beschrijven. In een artikel in het tijdschrift Theologia Reformata dat deze week verschijnt, ga ik daar wel op in. Voor nu is vooral belangrijk dat volgens Arminius het geloof niet tegelijkertijd daad en instrument kan zijn. Omdat het geloof (aldus Arminius) een daad is, is het dus geen instrument.

In de eerste helft van de 17e eeuw waren Gomarus, Lubbertus en Trigland de belangrijkste bestrijders van de remonstrantse visie op de rechtvaardiging. Zij betoogden tegen de remonstranten dat het geloof tegelijkertijd zowel daad als instrument is. De geloofsdaad is instrument voor Gods toerekening en rechtvaardiging. De menselijke daad van geloven gaat aan Gods daad van toerekening en rechtvaardiging vooraf. God rekent slechts aan hen Christus’ gerechtigheid toe die metterdaad in Christus geloven. Dit is echter precies de visie die tegenwoordig regelmatig als remonstrants wordt bestempeld.

Deze misvatting over wat wel en niet remonstrants is, komt bij Alexander Comrie (1706-1774) vandaan. Comrie viel Arminius bij in de gedachte dat het geloof niet tegelijkertijd daad en instrument kan zijn. Verrassend genoeg volgt Comrie op dit punt Arminius, en niet diens tegenstanders. Omdat het geloof wel instrument is (vgl. NGB 22), is het volgens Comrie dus geen daad.

Wie het geloven als middel van de toerekening en rechtvaardiging beschouwt, is remonstrants, want „elke daad is een werk”, aldus Comrie. In zijn ”Catechismus” uit 1753 bestempelt Comrie dan ook velen van zijn tijdgenoten als remonstrants, omdat zij het geloven van de mens als middel van de rechtvaardiging beschouwen.

Veel tijdgenoten reageren verontwaardigd. Zij wijzen hem daarbij op zijn eigen eerdere werken, vooral zijn ”Eigenschappen” uit 1744, waarin hijzelf nog had gezegd dat ons geloven instrument tot rechtvaardiging is.

Door de in zijn ogen verkeerde visie als remonstrants te bestempelen, bood Comrie weerstand tegen de zijns inziens groeiende aanhang van de theologie van Saumur (een universiteit in Frankrijk). Maar hij gebruikte daarbij wel een stroman: wat hij als remonstrants bestempelde, was het feitelijk niet.

Er was sprake van een ”invention of tradition”: Comrie projecteerde zijn eigen theologische kritiek terug op het verleden. Daarin is hij goed geslaagd. Nog steeds wordt de foutieve interpretatie van wat een remonstrantse visie op de rechtvaardiging zou zijn, door velen als een historisch juiste weergave beschouwd. Maar, zoals uiteengezet, ten onrechte.

Ook nu nog is het belangrijk om helder te hebben wanneer je wel remonstrants bent en wanneer niet. Wie het gezag van de Dordtse Leerregels erkent, wil zich niet inlaten met het remonstrantisme. Maar dan moet wel helder zijn wat het remonstrantisme is. Met de verkeerde visie die door Comrie is geïntroduceerd, zou te gemakkelijk elke nadruk op het belang van het geloven als ketters kunnen worden beschouwd. En dat zou weer kunnen leiden tot lijdelijkheid. Ook nu nog moeten we, zonder de angst om te vervallen in arminianisme, vrijmoedig en met grote ernst de woorden van Paulus naspreken: „Geloof in de Heere Jezus Christus en gij zult zalig worden” (Hand. 16:31).

Gelukkig is deze visie toch ook bij Comrie te vinden. Weliswaar niet in zijn latere catechismusverklaring, maar wel in zijn vroegere ”Eigenschappen”. Wie dit boek leest, vindt daarin de aloude reformatorische, contraremonstrantse visie op geloof en rechtvaardiging.

De auteur is hersteld hervormd predikant te Kralingseveer

Hier het artikel uit het tijdschrift Theologia Reformata waar ds G.A. van den Brink aan refereert

http://www.refdag.nl/polopoly_fs/artike ... -THREF.pdf
Schitterend!
Gebruikersavatar
refo
Berichten: 23811
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door refo »

Dapper van zo'n V.d. Brink. Of zou hij niet weten dat het patent op Comrie-uitleg allang uitgegeven is?
Gebruikersavatar
Afgewezen
Berichten: 17323
Lid geworden op: 12 mei 2005, 21:50

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Afgewezen »

refo schreef:Dapper van zo'n V.d. Brink. Of zou hij niet weten dat het patent op Comrie-uitleg allang uitgegeven is?
Wat is hier nou dapper aan?
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17248
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door huisman »

Afgewezen schreef:
refo schreef:Dapper van zo'n V.d. Brink. Of zou hij niet weten dat het patent op Comrie-uitleg allang uitgegeven is?
Wat is hier nou dapper aan?


Er is dus een "vroege" Comrie(Eigenschappen) die in tegenspraak is met de "late" Comrie (catechismusverklaring).
Wie beide werken gelezen heeft zal dit moeten toestemmen.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door -DIA- »

Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17248
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door huisman »

-DIA- schreef:Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?

Nee hoor dit is al heel lang bekend.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
Jongere
Berichten: 7754
Lid geworden op: 14 apr 2004, 15:45

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Jongere »

Ik vind het een beetje jammer eigenlijk, om hier nu weer zo'n punt van te maken.

Ik wist ook niet dat dit binnen de HHK zo'n groot issue was.
Gebruikersavatar
huisman
Berichten: 17248
Lid geworden op: 12 nov 2009, 23:38

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door huisman »

Jongere schreef:Ik vind het een beetje jammer eigenlijk, om hier nu weer zo'n punt van te maken.

Ik wist ook niet dat dit binnen de HHK zo'n groot issue was.

Iets hoeft toch geen groot issue te zijn om toch bestudeerd te worden? Ik denk dat ds G.A. van den Brink zo de kerken dient. Ik zie ook echt wel de relevantie van deze publicatie, tegenwoordig worden puur reformatorische noties remonstrants genoemd. Ik hoop dat hij blijft studeren en publiceren.
Er gaan er met twee verbonden verloren en met drie en er worden er met twee verbonden behouden en met drie. Prof. G. Wisse.
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door -DIA- »

huisman schreef:
Jongere schreef:Ik vind het een beetje jammer eigenlijk, om hier nu weer zo'n punt van te maken.

Ik wist ook niet dat dit binnen de HHK zo'n groot issue was.

Iets hoeft toch geen groot issue te zijn om toch bestudeerd te worden? Ik denk dat ds G.A. van den Brink zo de kerken dient. Ik zie ook echt wel de relevantie van deze publicatie, tegenwoordig worden puur reformatorische noties remonstrants genoemd. Ik hoop dat hij blijft studeren en publiceren.
Anderzijds wordt het remonstrantisme BINNEN de reformatorische kerken niet meer herkend!
Dat zou toch ook een alarmerend signaal moeten zijn!

Een predikant had onderzoek gedaan naar de websites van de Gereformeede Gemeenten,
en (ik meen!) dat op 1/3 van de websites remonstrantsae invloeden waren te bespeuren.
Laatst gewijzigd door -DIA- op 09 jun 2012, 10:01, 1 keer totaal gewijzigd.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Gebruikersavatar
Ad Anker
Moderator
Berichten: 10571
Lid geworden op: 28 feb 2012, 11:11

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Ad Anker »

huisman schreef:
Jongere schreef:Ik vind het een beetje jammer eigenlijk, om hier nu weer zo'n punt van te maken.

Ik wist ook niet dat dit binnen de HHK zo'n groot issue was.

Iets hoeft toch geen groot issue te zijn om toch bestudeerd te worden? Ik denk dat ds G.A. van den Brink zo de kerken dient. Ik zie ook echt wel de relevantie van deze publicatie, tegenwoordig worden puur reformatorische noties remonstrants genoemd. Ik hoop dat hij blijft studeren en publiceren.
Dat tegenwoordig puur reformatorische noties remonstrants worden genoemd, ligt niet aan de noties maar wel met de manier waarop de gemeente met die noties omgaan. Je ziet dus dat die remonstrants genoemde reformatorische noties leiden tot een geloofsautomatisme, een bezittend geloofsleven in combinatie met een wereldgelijkvormig leven waar men terecht vuurbang voor is. Ik weet niet of zo'n artikel helpt aan begrip.
Simon
Berichten: 2035
Lid geworden op: 19 sep 2011, 23:34

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Simon »

-DIA- schreef:Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?
Ook hier weer een onevenredig hoge verering van een menselijk feilbaar gezichtspunt, eigenlijk slechts een uitleg.
Wees ijverig en bekeert u, zegt Jezus tegen de gemeente in Op 3:19.
Ook ''Remonstrants'' ?
“Wij prediken tot mensen alsof zij zich ervan bewust zijn stervende zondaars te zijn; dat zijn zij niet; zij hebben een goede tijd, en ons spreken over wedergeboren worden ligt op een domein waarvan zij niets weten. De natuurlijke mens wil niet wedergeboren worden”.
- Oswald Chambers -
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door -DIA- »

Simon schreef:
-DIA- schreef:Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?
Ook hier weer een onevenredig hoge verering van een menselijk feilbaar gezichtspunt, eigenlijk slechts een uitleg.
Wees ijverig en bekeert u, zegt Jezus tegen de gemeente in Op 3:19.
Ook ''Remonstrants'' ?
Nee, maar men kan het wel remonstrants uitleggen natuurlijk. Zelfs een eenvoudig
'Bekeert u!' kan remonstrants uitgelegd worden.
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Simon
Berichten: 2035
Lid geworden op: 19 sep 2011, 23:34

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door Simon »

-DIA- schreef:
Simon schreef:
-DIA- schreef:Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?
Ook hier weer een onevenredig hoge verering van een menselijk feilbaar gezichtspunt, eigenlijk slechts een uitleg.
Wees ijverig en bekeert u, zegt Jezus tegen de gemeente in Op 3:19.
Ook ''Remonstrants'' ?
Nee, maar men kan het wel remonstrants uitleggen natuurlijk. Zelfs een eenvoudig
'Bekeert u!' kan remonstrants uitgelegd worden.
Misschien IS het wel gewoon remonstrants.
En haddden Arminius en Calvijn allebei gelijk.
“Wij prediken tot mensen alsof zij zich ervan bewust zijn stervende zondaars te zijn; dat zijn zij niet; zij hebben een goede tijd, en ons spreken over wedergeboren worden ligt op een domein waarvan zij niets weten. De natuurlijke mens wil niet wedergeboren worden”.
- Oswald Chambers -
-DIA-
Berichten: 32701
Lid geworden op: 03 okt 2008, 00:10

Re: Wat is remonstrants ?

Bericht door -DIA- »

Simon schreef:
-DIA- schreef:
Simon schreef:
-DIA- schreef:Ik denk dat er zeker nogal wat zullen zijn die een nieuw licht op Comrie zouden verwelkomen!
Maar ik denk dan: Waarom zien we dat nu pas? En hebben we dat in de bloeitijd van de Kerk in Nederland niet zo gezien?
Zou het dan toch een Voortschreidend Inzicht zijn?
Ook hier weer een onevenredig hoge verering van een menselijk feilbaar gezichtspunt, eigenlijk slechts een uitleg.
Wees ijverig en bekeert u, zegt Jezus tegen de gemeente in Op 3:19.
Ook ''Remonstrants'' ?
Nee, maar men kan het wel remonstrants uitleggen natuurlijk. Zelfs een eenvoudig
'Bekeert u!' kan remonstrants uitgelegd worden.
Misschien IS het wel gewoon remonstrants.
En haddden Arminius en Calvijn allebei gelijk.
Dát zou de oplossing zijn! Héhé, zijn we éindelijk van die áánstoot af!
© -DIA- Laatst actief: 00 xxx 24??
Plaats reactie