Pagina 1 van 7

Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 11:32
door huisman
Prachtig artikel in het RD
http://www.refdag.nl/opinie/toegespitst ... g_1_515289

Ik neem het onderstaande over omdat over doop en verbond daar mooie Bijbelse zaken in worden besproken.
Melanchthon geeft andere argumenten voor de kinderdoop. Christus zegt dat de kinderen niet verhinderd mogen worden om tot Hem te komen, omdat het rijk van God hun toebehoort. De belofte van vergeving komt hun toe en dus ook het teken van de belofte. Christus is niet alleen voor de volwassenen maar ook voor de kinderen gestorven. In de kerk is het Woord met de sacramenten. Daarbuiten is geen heil. Daarom moeten de kinderen worden ingelijfd in de kerk. Zij delen in het geloof van de geloofsgemeenschap.

Dat is ook de gedachte achter de peter en de meter, die op het schilderij naast Melanchthon staan. Als getuigen beantwoorden zij de doopvragen. In plaats van het kind leggen zij de geloofsbelijdenis af. Zo wordt het kind opgenomen in de kerk der eeuwen.

De pedagoog van de reformatie vindt wel dat de ouders verantwoordelijk zijn voor de geestelijke vorming van hun kinderen. Zij moeten hun kinderen de beloften zo leren dat zij die hun leven lang onthouden en zich ermee troosten.

Ondergang

De kinderdoop door onderdompeling is geen uitvinding van de Reformatie. Tot in de zestiende eeuw is het in grote delen van Noord- en West-Europa gebruikelijk om de zuigelingen helemaal onder te dompelen. De besprenkeling is pas massaal opgekomen als reactie tegen de dopersen. De baptisten vinden een doop zonder onderdompeling niets.

Het probleem met de anabaptisten is volgens Melanchthon dat zij te individualistisch denken. Zij spreken over het verbond, maar bedoelen de belofte van de gelovige om de kwade lusten te doden, heilig te leven en het kruis geduldig te dragen. Zij zien volgens Melanchthon helemaal over het hoofd dat God een verbond met ons sluit, waarin Hij ons Zijn genade toezegt.

Bovendien onderschatten zij de macht van de zonde. De kinderen hebben vergeving van zonden nodig omdat ze de grote ellende van de erfzonde meedragen. De dopersen ontkennen de erfzonde. Optimisme en individualisme vormen nog steeds de voedingsbodem voor de verwerping van de kinderdoop.

Het is wel jammer dat reformatorische christenen het zichtbare teken van de kinderdoop door onderdompeling zijn kwijtgeraakt. De onderdompeling betekent de dood van de oude mens. Die sterft volgens Melanchthon als het geweten in de engte verschrikt wordt door Gods oordeel en toorn. Dat de dopeling als drenkeling weer uit het water getrokken wordt, betekent dat hij geboren uit water en Geest de nieuwe gerechtigheid van Christus ontvangt.

In de gereformeerde verbondsleer liggen prachtige schatten verborgen. Toch blijft de discussie met baptisten vaak moeizaam. Zij kijken anders tegen de Bijbelse gegevens aan. De doop is in de plaats van de besnijdenis gekomen. Dat moet echter wel goed worden uitgelegd. Het mag geen vervangingstheologie worden. De besnijdenis is geen kapotte gloeilamp. De besnijdenis is vervuld in Christus en de doop is het teken van de vereniging met Hem en zo van de inlijving in het verbond van God met Abraham Zijn vriend.

Helaas heeft de gereformeerde verbondsopvatting tot veel verwarring geleid. Door verbondsoptimisme vervlakt het geloofsleven. Iedereen is toch gered. Door verbondspessimisme vervlakt het geloofsleven ook. De genade is voor een enkeling.

Misschien heeft de verbondsleer –smal of breed– de radicale verkondiging van Wet en Evangelie te veel verdrongen. Ter linkerzijde functioneert de Wet nauwelijks als tuchtmeester, ter rechterzijde klinkt de absolutie niet in de prediking. Het geestelijk leven wordt mooi beschreven, maar de genadedeur blijft op een kier.

Laat de verbondsleer ondergedompeld worden in het bad der wedergeboorte. Laat de prediking gedoopt worden in het bad van de Heilige Geest.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 12:10
door Afgewezen
Optimisme en individualisme vormen nog steeds de voedingsbodem voor de verwerping van de kinderdoop.
Dit is een onjuiste generalisatie. Voor reformatorische baptisten geldt dit absoluut niet.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 12:13
door huisman
Afgewezen schreef:
Optimisme en individualisme vormen nog steeds de voedingsbodem voor de verwerping van de kinderdoop.
Dit is een onjuiste generalisatie. Voor reformatorische baptisten geldt dit absoluut niet.
Optimisme niet, maar individualisme wel, ook daar heeft het verbond weinig zeggingskracht.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 12:17
door Afgewezen
Ik sluit me graag aan bij dr. P. de Vries in het onlangs hier gelinkte krantenartikel:
dr. P. de Vries schreef:Al is volledige kerkelijke eenheid niet mogelijk, ik voel mij in de wereldkerk van harte verbonden met klassieke christenen, christenen die de Drie-enige God als God van volkomen zaligheid belijden, of zij nu anglicaans, congregationalistisch, baptistisch of luthers zijn. Dan wordt gesproken van Adam en onze verlorenheid en van Jezus Christus en de gelukzaligheid van allen die Hem toe te behoren.
Dat lijkt me een betere houding dan verschillen uitvergroten, die in wezen geen verschillen zijn. ::salut

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 13:10
door huisman
Afgewezen schreef:Ik sluit me graag aan bij dr. P. de Vries in het onlangs hier gelinkte krantenartikel:
dr. P. de Vries schreef:Al is volledige kerkelijke eenheid niet mogelijk, ik voel mij in de wereldkerk van harte verbonden met klassieke christenen, christenen die de Drie-enige God als God van volkomen zaligheid belijden, of zij nu anglicaans, congregationalistisch, baptistisch of luthers zijn. Dan wordt gesproken van Adam en onze verlorenheid en van Jezus Christus en de gelukzaligheid van allen die Hem toe te behoren.
Dat lijkt me een betere houding dan verschillen uitvergroten, die in wezen geen verschillen zijn. ::salut
Daar zijn wij het dan over eens, toch mag er dan nog wel een zoeken zijn naar de meest Bijbelse weg rondom verbond en doop. Ik vond in het artikel van Melachthon weer nieuwe mooie inzichten. En het blijven verschillen ...

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 15:28
door refo
huisman schreef:
Afgewezen schreef:
Optimisme en individualisme vormen nog steeds de voedingsbodem voor de verwerping van de kinderdoop.
Dit is een onjuiste generalisatie. Voor reformatorische baptisten geldt dit absoluut niet.
Optimisme niet, maar individualisme wel, ook daar heeft het verbond weinig zeggingskracht.
Optimisme ook wel. Je mag zelf bepalen of en wanneer je zover bent om gedoopt te worden.
Hoe brutaal kun je wezen!

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 15:32
door memento
refo schreef:
huisman schreef:
Afgewezen schreef:
Optimisme en individualisme vormen nog steeds de voedingsbodem voor de verwerping van de kinderdoop.
Dit is een onjuiste generalisatie. Voor reformatorische baptisten geldt dit absoluut niet.
Optimisme niet, maar individualisme wel, ook daar heeft het verbond weinig zeggingskracht.
Optimisme ook wel. Je mag zelf bepalen of en wanneer je zover bent om gedoopt te worden.
Hoe brutaal kun je wezen!
Precies. Dat vindt ik nu het mooie aan de Gereformeerde visie op de doop: God is de eerste. Toen wij nog een machteloos baby'tje waren, en nog niet in staat waren naar God te vragen, kwam God tot ons in de doop. De doop is het beeld van de wedergeboorte. Ook in de wedergeboorte is God de eerste.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 15:33
door Germanicus
memento schreef:
refo schreef: Optimisme ook wel. Je mag zelf bepalen of en wanneer je zover bent om gedoopt te worden.
Hoe brutaal kun je wezen!
Precies. Dat vindt ik nu het mooie aan de Gereformeerde visie op de doop: God is de eerste. Toen wij nog een machteloos baby'tje waren, en nog niet in staat waren naar God te vragen, kwam God tot ons in de doop.
Exact, refo. En helemaal eens met Memento.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 15:38
door Mara
...Dewijl dan nu de Doop in de plaats der Besnijdenis gekomen is, zo zal men de JONGE kinderen, als erfgenamen van het Rijk Gods en van zijn verbond, dopen.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 15:42
door refo
Als je de uitkomst van het apostelconvent leest is de doop NAAST de besnijdenis gekomen.
Joodse christenen worden besneden en gedoopt. De heidenen alleen gedoopt.
Als er ergens een plaats in de bijbel is waar vermeld zou moeten worden dat de doop IN DE PLAATS was, dan daar. Maar het staat er niet.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 18:31
door huisman
Ik vond onderstaand citaat wel erg mooi in het artikel over Melachthon en de doop. Zonder een Bijbels zicht op het verbond kan de doop ook niet worden verstaan.
In de gereformeerde verbondsleer liggen prachtige schatten verborgen. Toch blijft de discussie met baptisten vaak moeizaam. Zij kijken anders tegen de Bijbelse gegevens aan. De doop is in de plaats van de besnijdenis gekomen. Dat moet echter wel goed worden uitgelegd. Het mag geen vervangingstheologie worden. De besnijdenis is geen kapotte gloeilamp. De besnijdenis is vervuld in Christus en de doop is het teken van de vereniging met Hem en zo van de inlijving in het verbond van God met Abraham Zijn vriend.

Helaas heeft de gereformeerde verbondsopvatting tot veel verwarring geleid. Door verbondsoptimisme vervlakt het geloofsleven. Iedereen is toch gered. Door verbondspessimisme vervlakt het geloofsleven ook. De genade is voor een enkeling.

Misschien heeft de verbondsleer –smal of breed– de radicale verkondiging van Wet en Evangelie te veel verdrongen. Ter linkerzijde functioneert de Wet nauwelijks als tuchtmeester, ter rechterzijde klinkt de absolutie niet in de prediking. Het geestelijk leven wordt mooi beschreven, maar de genadedeur blijft op een kier.

Laat de verbondsleer ondergedompeld worden in het bad der wedergeboorte. Laat de prediking gedoopt worden in het bad van de Heilige Geest.


Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 18:49
door memento
Hoewel ik Melanchton als theoloog heel hoog heb staan (hij was de theoloog die kerkmuren oversteeg en zocht naar eenheid, ook is zijn "ontdekking" van wet (ontdekking) en evangelie (verlossing) geniaal, en ook terecht overgenomen in de HC), ben ik het niet met hem eens wat betreft de doop. Hij ziet, net als Luther, de doop uiteindelijk als het bad der wedergeboorte. Dat heeft nogal gevolgen voor de leer van de rechtvaardiging (synergisme) en de praktijk van de prediking (niet: Gij moet verlost worden, maar: Gij zijt verlost).

Melanchton was een geniaal theoloog, een groot voorbeeld. Een theoloog die qua formaat zijn leermeester Luther ver achter zich liet, en die voor een Calvijn niet onder doet. Toch meen ik, dat we voor onze visie op het verbond niet bij hem in de leer moeten gaan. Zijn visie zet de deur wijdt open naar verbondsautomatisme. Hij leert (heel kort door de bocht): Door de doop bent u wedergeboren. Daarin heeft God u de kracht gegeven om te kunnen lopen. Of u nu naar Hem toeloopt, of van Hem afloopt, is uw keuze. Loopt gij van Hem af, dan kunt u niet zeggen dat God u verloren laat gaan, want gij kiest er zelf voor. Kiest u om naar God te lopen, dan is dat niet uw verdienste, maar die van God. Gij had immers niet de kracht om te lopen, die kracht heeft God u genadig gegeven in de doop. Nu gij dan naar Hem loopt, zeg ik u: Gij zijt geredt.

Kortom, ik ga liever in de leer bij Calvijn en Bullinger, dan bij Melanchton, als het gaat om het verbond.

PS> Vanuit deze visie vindt ik het ook niet zo geslaagd als predikanten het voorbeeld van Luther in aanvechting naar voren halen. Luther wijst de satan dan op de woorden die hij op zijn muur had staan: Ik ben gedoopt. Want slechts vanuit een Lutherse visie op wedergeboorte en verbond kan dit gezegd worden, niet vanuit een gereformeerde visie. Het gereformeerde (zoals bv de HC, maar ook door Luther gebruikt) antwoord op de Satan is: Indien gij om mijn zonden komt, dan moet ge bij Christus wezen.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 18:55
door elbert
refo schreef:Als je de uitkomst van het apostelconvent leest is de doop NAAST de besnijdenis gekomen.
Joodse christenen worden besneden en gedoopt. De heidenen alleen gedoopt.
Als er ergens een plaats in de bijbel is waar vermeld zou moeten worden dat de doop IN DE PLAATS was, dan daar. Maar het staat er niet.
Voor gelovigen uit de heidenen is de doop in plaats van de besnijdenis gekomen.
Volgens de wet is een vreemdeling pas echt in Israel ingelijfd, als hij besneden is en zich helemaal aan de wet houdt:

Ex. 12:48 Als nu een vreemdeling bij u verkeert, en den HEERE het pascha houden zal, dat alles, wat mannelijk is, bij hem besneden worde, en dan kome hij daartoe, om dat te houden, en hij zal wezen als een ingeborene des lands; maar geen onbesnedene zal daarvan eten.
49 Enerlei wet zij voor den ingeborene, en den vreemdeling, die als vreemdeling in het midden van u verkeert.

Dát hoeft dus nu niet meer.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 19:13
door huisman
memento schreef:Hoewel ik Melanchton als theoloog heel hoog heb staan (hij was de theoloog die kerkmuren oversteeg en zocht naar eenheid, ook is zijn "ontdekking" van wet (ontdekking) en evangelie (verlossing) geniaal, en ook terecht overgenomen in de HC), ben ik het niet met hem eens wat betreft de doop. Hij ziet, net als Luther, de doop uiteindelijk als het bad der wedergeboorte. Dat heeft nogal gevolgen voor de leer van de rechtvaardiging (synergisme) en de praktijk van de prediking (niet: Gij moet verlost worden, maar: Gij zijt verlost).

Melanchton was een geniaal theoloog, een groot voorbeeld. Een theoloog die qua formaat zijn leermeester Luther ver achter zich liet, en die voor een Calvijn niet onder doet. Toch meen ik, dat we voor onze visie op het verbond niet bij hem in de leer moeten gaan. Zijn visie zet de deur wijdt open naar verbondsautomatisme. Hij leert (heel kort door de bocht): Door de doop bent u wedergeboren. Daarin heeft God u de kracht gegeven om te kunnen lopen. Of u nu naar Hem toeloopt, of van Hem afloopt, is uw keuze. Loopt gij van Hem af, dan kunt u niet zeggen dat God u verloren laat gaan, want gij kiest er zelf voor. Kiest u om naar God te lopen, dan is dat niet uw verdienste, maar die van God. Gij had immers niet de kracht om te lopen, die kracht heeft God u genadig gegeven in de doop. Nu gij dan naar Hem loopt, zeg ik u: Gij zijt geredt.

Kortom, ik ga liever in de leer bij Calvijn en Bullinger, dan bij Melanchton, als het gaat om het verbond.

PS> Vanuit deze visie vindt ik het ook niet zo geslaagd als predikanten het voorbeeld van Luther in aanvechting naar voren halen. Luther wijst de satan dan op de woorden die hij op zijn muur had staan: Ik ben gedoopt. Want slechts vanuit een Lutherse visie op wedergeboorte en verbond kan dit gezegd worden, niet vanuit een gereformeerde visie. Het gereformeerde (zoals bv de HC, maar ook door Luther gebruikt) antwoord op de Satan is: Indien gij om mijn zonden komt, dan moet ge bij Christus wezen.
Het ging in het door mij aangehaalde citaat over het Bijbelse zicht op het verbond zonder welke de doop niet verstaan kan worden.

Re: Melanchthon en de doop

Geplaatst: 13 nov 2010, 19:58
door Bert Mulder
memento schreef:Hoewel ik Melanchton als theoloog heel hoog heb staan (hij was de theoloog die kerkmuren oversteeg en zocht naar eenheid, ook is zijn "ontdekking" van wet (ontdekking) en evangelie (verlossing) geniaal, en ook terecht overgenomen in de HC), ben ik het niet met hem eens wat betreft de doop. Hij ziet, net als Luther, de doop uiteindelijk als het bad der wedergeboorte. Dat heeft nogal gevolgen voor de leer van de rechtvaardiging (synergisme) en de praktijk van de prediking (niet: Gij moet verlost worden, maar: Gij zijt verlost).

Melanchton was een geniaal theoloog, een groot voorbeeld. Een theoloog die qua formaat zijn leermeester Luther ver achter zich liet, en die voor een Calvijn niet onder doet. Toch meen ik, dat we voor onze visie op het verbond niet bij hem in de leer moeten gaan. Zijn visie zet de deur wijdt open naar verbondsautomatisme. Hij leert (heel kort door de bocht): Door de doop bent u wedergeboren. Daarin heeft God u de kracht gegeven om te kunnen lopen. Of u nu naar Hem toeloopt, of van Hem afloopt, is uw keuze. Loopt gij van Hem af, dan kunt u niet zeggen dat God u verloren laat gaan, want gij kiest er zelf voor. Kiest u om naar God te lopen, dan is dat niet uw verdienste, maar die van God. Gij had immers niet de kracht om te lopen, die kracht heeft God u genadig gegeven in de doop. Nu gij dan naar Hem loopt, zeg ik u: Gij zijt geredt.

Kortom, ik ga liever in de leer bij Calvijn en Bullinger, dan bij Melanchton, als het gaat om het verbond.

PS> Vanuit deze visie vindt ik het ook niet zo geslaagd als predikanten het voorbeeld van Luther in aanvechting naar voren halen. Luther wijst de satan dan op de woorden die hij op zijn muur had staan: Ik ben gedoopt. Want slechts vanuit een Lutherse visie op wedergeboorte en verbond kan dit gezegd worden, niet vanuit een gereformeerde visie. Het gereformeerde (zoals bv de HC, maar ook door Luther gebruikt) antwoord op de Satan is: Indien gij om mijn zonden komt, dan moet ge bij Christus wezen.
Verder mist dit artikel, dat het Bijbelse dopen dippen en sprenkelen is. Dus, Bijbels gezien, is het sprinkelen mijns insziens meer correct dan het onderdompelen. Vergelijk het dopen met bloed, in de handelingen van de priesters in de OT tempeldienst, hetwelk dippen in het bloed, en sprenkelen met het bloed was.

Niet dat de hoeveelheid water belangrijk is....