Heft uwe handen naar omhoog of doe maar gewoon?

[Breekijzertje]

Heft uwe handen naar omhoog of doe maar gewoon?

Ronald Koops

Sommige christenen zijn er totaal door veranderd, anderen moeten er maar weinig van hebben: lofprijs- en aanbiddingmuziek, inclusief geestelijke gebarentaal, vreugdedansjes, baniervlaggen of moderne instrumenten. Praise en worship: Wat is het eigenlijk en wat is het niet? Wat doet het met een mens? Wat zegt de Bijbel erover? En waarom wordt het maar zo mondjesmaat toegelaten in veel kerken?

Een man van middelbare leeftijd zit in de kerkbank. Er wordt een psalm gezongen. Hele noten. Klagerig. Moeilijke woorden van psalm 27, berijmd: '...wanneer de macht der bozen sloeg aan 't woên en aanrukt' om zich met mijn vlees te voên, stiet zelf dit rot, dat mij benauwt en haat, den voet en viel, omdat het God verlaat.'
Een praiseavond in Almere. Het jonge meisje strekt haar handen naar omhoog, alsof ze iets wil grijpen waar ze nét niet bij kan. De navelpiercing fonkelt op de bruine buik, vlak onder het truitje. Ze heeft haar ogen dicht en prevelt zachtjes de woorden van het Opwekkingslied: 'Toon mij uw glorie, toon mij wie U bent, 'k wil U kennen, Heer, 'k wil U kennen, Heer, 'k wil U kennen, Heer.'

Opmerkelijk. Twee christenen die op totaal verschillende manieren voor God zingen. Natuurlijk, iedere christen is anders, beleeft dingen anders. Maar de manier van zingen, worship, aanbidding of psalmgezang is onder Nederlandse christenen heel verschillend. Zeg me hoe je zingt, en ik zal zeggen wie je bent.

Tot op enkele jaren geleden waren de zaken vrij eenvoudig: traditionele kerken zongen psalmen en soms gezangen. Meer zwaar, meer psalm en minder gezang. Evangelische christenen, of vrije groepen, zongen Opwekkingsliedjes. Met de nadruk op liédjes, benadrukten de christenen streng uit de gevestigde kerken. En pinksterchristenen konden het helemaal bont maken, vonden we, met hun gekleurde vlaggen, gejubel en reidans. Dat kon nooit goed zijn.
Tegenwoordig zijn de scheidslijnen minder scherp. Ook traditionele kerken doen aan lofprijzing, nazorg en een oproep. Goed, ze noémen het nog vaak zanguurtje, sing-in of ontmoetingsdiensten, maar in potentie is dat hetzelfde. Vooral jongeren nemen charismatische invloeden mee de kerken in, als ze al niet samenkomen in eigen jongerendiensten of jeugdkerken. Veel christenen ervaren een soort koudwatervrees als het gaat om nieuwe manieren van lofprijs of aanbidding. Maar wat is het eigenlijk?

Aanbidden
Er worden te veel termen gehanteerd en er is veel onduidelijkheid op dit gebied. We spreken van lofprijzen, praise, aanbidden, worship, psalmzingen, enzovoort. Johan Bronsveld herkent die verwarring rond de terminologie. Hij is muziek- en zangleider in één van de aanbiddingteams van een charismatisch evangelische gemeente. Hij schreef het boekje De kracht van muziek in de gemeente. Een zeer evenwichtig boek dat een bijbelse visie geeft op de vernieuwing van zang en muziek en hoe je dat in de praktijk van een gemeente kan uitwerken (Uitgeverij: Opwekking, Putten). Bronsveld onderscheidt de termen 'lofprijzing' en 'aanbidding'. "Lofprijzing is het uiten van de dankbaarheid naar God en het beschrijven van Zijn grootheid en kwaliteiten. Dat kan door liederen of door instrumentale muziek. Lofprijzen is vaak uitbundig, blij, dankbaar." Aanbidden ervaart Bronsveld zelf als een "laag dieper". Hij vergelijkt het met de relatie met zijn vrouw: "Als ik haar kwaliteiten beschrijf ('wat zie je er leuk uit', 'wat ben je verstandig'), dan prijs ik haar. Maar als ik haar omhels en zeg dat ik ontzettend van haar houd, dan lijkt dat meer op aanbidden. God aanbidden is je intense liefde voor Hem uiten. Dat is wat anders dan uitdrukken hoe groot en geweldig hij is. Als mijn vrouw even niet geweldig is, houd ik nog steeds van haar. Die liefde hangt niet van situaties af, maar die liefde is er gewoon. Ik houd van haar omdat ze het waard is om van te houden. Zo is het ook met God: als je van Hem houdt, kan je dat uiten in een aanbiddinglied, hoewel dat natuurlijk niet de enige manier is om je liefde voor Hem te uiten."

'Maar de ure komt en is nu, dat de waarachtige aanbidders de Vader aanbidden zullen in geest en waarheid; want de Vader zoekt zulke aanbidders; God is geest en wie Hem aanbidden, moet aanbidden in geest in waarheid' zegt Jezus in Johannes 4. Feitelijk heeft aanbidding dus niets te maken met bepaalde soorten muziek. Het gaat om de hartsgesteldheid als je God aanbidt en de innerlijke motivatie om Hem te aanbidden. Volgens de Mexicaanse evangelist / zanger Marcos Witt heeft aanbidding weinig of niets te maken met hoe je je voelt. "Het doet er niet toe of het goed of slecht met je gaat," zei hij vorig jaar in CV koers. "Wie zegt: 'Ik ben niet in niet in de stemming om God te aanbidden', heeft nog niets begrepen van aanbidding. De hemelse Vader zelf is de enige reden voor aanbidding. Hij is het waard! Hij is God! En Hij is waardig om onze lofprijs te ontvangen. Is er dan geen enkele omstandigheid waarin aanbidding onmogelijk wordt? Nee! Zelfs als je het grootste verdriet overkomt, kun je God aanbidden. Want we aanbidden God omdat Hij God is, niet omdat wij iets wel of niet voelen. Dan kun je je handen opheffen, al zou je het liefst in een hoekje wegkruipen. Dan kun je zelfs dansen, ook al heb je lood in je schoenen."

Emo-types?
Aanbidding of worship is heus niet alleen voor gevoelsmensen of emo-types. Dat wil niet zeggen dat er geen blokkades kunnen zijn. Hoewel Johan Bronsveld in de charismatische kring is opgevoed en grootgebracht, heeft hij perioden meegemaakt dat hij de zangdienst als er vervelend ervoer. "Ik was 23 jaar en bekeek onze manier van geloofsbeleving heel kritisch. Ik was toen blij dat de zangdienst voorbij was. Het raakte me niet van binnen." Achteraf denkt Bronsveld dat hij in feite de relatie met God kwijt was. Hoewel dat goed is gekomen, denkt Bronsveld heus wel eens dat sommige mensen overdreven doen als ze zingen. "Alleen stoor ik me daar niet aan. Wie ben ik om te oordelen hoe iemand anders z'n geloof beleeft? Het is te onbelangrijk om je daar druk over te maken."
Zo vreemd als veel reformatorische christenen in de brede zin van het woord aankijken tegen het zang- en lofprijsgedrag van hun charismatisch evangelische broeders en zusters, zo vreemd vinden zíj het weer dat reformatorische gelovigen vaak zo statisch het geloof beleven. Het argument dat ze nu eenmaal niet enthousiast kunnen zijn, veegt Bronsveld direct van tafel. "Kijk maar eens naar een voetbalwedstrijd. Dan kan het wél enthousiast." Er zijn volgens hem bepaalde blokkades die het zingen met je hart tegen kunnen houden. Als voorbeelden noemt hij bepaalde zonden die dit blokkeren zoals bitterheid of wrok. "Dan loop je emotioneel vast." Toch is werkelijke aanbidding een houding van pure overgave en gehoorzaamheid. Dát telt voor God, want Hij ziet de binnenkant aan."

"Een ander probleem is dat binnen de kerken het rationalisme domineert," heeft Graham Kendrick eens gezegd, die erg veel aanbiddingliederen heeft geschreven die over de hele wereld gezongen worden. "Het gevolg daarvan is dat mensen bang en achterdochtig worden voor ervaringen met de Heilige Geest. Dat leidt soms ál te makkelijk tot veroordeling van bepaalde manifestaties."




Sommige christenen zeggen er totaal door veranderd te zijn, anderen vrezen dat 'de wereld' de kerk wordt binnengehaald: lofprijs- en aanbiddingmuziek, inclusief gebaren, dansen, banieren en vlaggen of moderne instrumenten.

Aanbiddingsmuziek, wat is dat eigenlijk en wat is het niet? Is het een mode-
verschijnsel of een geestelijke opwekking waar iedereen voor open dient te staan? Zijn het de emoties die worden meegenomen in aantrekkelijk klinkende muziek, of werkt de Geest werkelijk door al die uitingen?

Waarom wordt het maar zo mondjesmaat toegelaten in veel kerken? Is wat men in die kerken doet dan geen aanbidding?
Wat zegt de Bijbel erover?
Hoe denk jij er over?

Discussieer mee en geef je reactie op de volgende stelling:

'Aanbiddingsmuziek is enkel een modeverschijnsel van deze tijd.'




Een 'breekje' van Breekijzertje





[Aangepast op 11/9/03 door Breekijzertje]

[Pim]

Aanbiddingsmuziek is m.i. een cultuurverschijnsel. In NL (bij autochtonen) komt het op mij gemaakt/geïmporteerd over......

Mhg,
Pim.

[Aangepast op 11/9/03 door Pim]

[refo]

Het grappige is dat we dit als Ger gezindte zeeeeer belangrijk vinden:

11 Een vrouw late zich leren in stilheid, in alle onderdanigheid.
12 Doch ik laat de vrouw niet toe, dat zij lere, noch over den man heerse, maar wil, dat zij in stilheid zij.

Maar dit rekenen onder de "Pinkstertikken" (woord is van ds Hegger):

8 Ik wil dan, dat de mannen bidden in alle plaatsen, opheffende heilige handen, zonder toorn en twisting.

Maar het staat allebei in 1 Thimoteüs 2.

[Breekijzertje]

Oorspronkelijk gepost door Pim
Aanbiddingsmuziek is m.i. een cultuurverschijnsel. In NL (bij autochtonen) komt het op mij gemaakt/geïmporteerd over......

Mhg,
Pim.

[Aangepast op 11/9/03 door Pim]

Ik ben het eens met Pim dat de huidige aanbiddingsmuziek, 'Worship' in goed nederlands, over is komen waaien uit Amerika terwijl ze het daar waarschijnlijk weer van de Afro-Americans hebben opgepikt.

Zoals met de meeste dingen komt dit de laatste jaren ook naar Nederland.

En nu maak ik even een rare zwaai.

McDonalds, typisch amerikaans, is nu ook zo hollands als ik weet niet wat.

Waarom zouden we dan zoiets veel mooiers niet overnemen van onze amerikaanse broeders en zusters?

Ik ben er van overtuigd dat het "handklapt en betuigt" (ps 150?) en "de vrolijke cymbaal" veel meer in praktijk moet worden gebracht.

Zoals het er nu qua vorm in de traditionele kerken aan toe gaat, kan het oorspronkelijk nooit bedoeld zijn, daar ben ik van overtuigd.

De smoes van "dat is onze cultuur niet" gaat m.i. niet op.
Zoveel andere cultuurverschijnselen op maatschappelijk gebied vinden zo ingang bij een groot deel van de goe-gemeente.


In mijn gemeente worden de psalmen en gezangen uit "Het liedboek der kerken" gezongen.
Daar is niets mis mee, maar van mij mogen er ook moderne opwekkingsliederen gezongen gaan worden.

Als we een jeugddienst hebben kan in een keer "alles": Opwekking, band in de kerk, gospelkoor etc.

Waarom dan niet in een reguliere dienst?



Een 'breekje' van Breekijzertje

[Kislev]

'kWil alleen maar zeggen dat ik niet van zulke onderwerpen houd.

Als je een persoonlijke onmoeting hebt met een christen die niet in je straatje past, maar er is wel een gesprek van hart tot hart, dan vallen al dit soort discussies toch weg.

[Breekijzertje]

Oorspronkelijk gepost door Kislev
'kWil alleen maar zeggen dat ik niet van zulke onderwerpen houd.

Als je een persoonlijke onmoeting hebt met een christen die niet in je straatje past, maar er is wel een gesprek van hart tot hart, dan vallen al dit soort discussies toch weg.

'k Wou dat iedereen er zo over dacht Kislev.

By the way, je begint al met ' 'kWil alleen maar zeggen dat ik niet van zulke onderwerpen houd..

Dàt alleen geeft al aan dat het (de invulling van de dienst) toch meespeelt bij jou, bewust of onbewust.................


Een 'breekje' van Breekijzertje

[Kislev]

Oorspronkelijk gepost door Breekijzertje
Dàt alleen geeft al aan dat het (de invulling van de dienst) toch meespeelt bij jou, bewust of onbewust.................

Als ik beelden zie van een Afrikaanse kerkdienst waarbij iedereen staat te zwaaien in de handen staat te klappen en op trommels te slaan, dan vind ik dat prachtig! Zouden ze het bij mij in de kerk doen dan zou ik 112 bellen.

Door dit soort discussies onstaat er weer een soort model wat wel en niet kan. Daar houd ik dus niet van. Er zijn zoveel cultuur- en belevingsverschillen dat je niet kunt zeggen of iets wel of niet mag.

[Aangepast op 11/9/03 door Kislev]

[Tijn]

Denk wel dat ik het met Kislev eens ben (ik hou ook niet van dit soort discussies)... Ze hebben geen zin... Laat diegenen die wel van handjes omhoog houden in hun waarde en omgekeerd ook!

[Egbert]

Even een kleine zwaai aan dit topic. In dezelfde tekst [ik weet even zo gauw niet waar] waar de mannen opgeroepen worden staand te bidden staat ook dat dat met de handen omhoog moet gebeuren, niet eens in de context maar echt in de zelfde tekst. Toen ik dus de eerstvolgende zondag niet alleen ging staan maar ook nog eens met de handen omhoog ging staan werd ik de kerk uitgebonjourt??? Wat deed ik fout??

[Pim]

Oorspronkelijk gepost door Egbert
Toen ik dus (..) niet alleen ging staan maar ook nog eens met de handen omhoog ging staan werd ik de kerk uitgebonjourt??? Wat deed ik fout??

Bij wijze van spreken dan......

[Aangepast op 11/9/03 door Pim]

[Jootje]

Oorspronkelijk gepost door Egbert
Even een kleine zwaai aan dit topic. In dezelfde tekst [ik weet even zo gauw niet waar] waar de mannen opgeroepen worden staand te bidden staat ook dat dat met de handen omhoog moet gebeuren, niet eens in de context maar echt in de zelfde tekst. Toen ik dus de eerstvolgende zondag niet alleen ging staan maar ook nog eens met de handen omhoog ging staan werd ik de kerk uitgebonjourt??? Wat deed ik fout??

Eeehm, had je wel deo op:,?

Nee, flauwe grap. Dit is niet 'de gewoonte' in de gergem (als het daar al is gebeurt). Ik denk dat men bang is voor 'evangelische taferelen'. Ik ga zelf naar de gergem, maar zou wel even vreemd staan te kijken als ik iemand met de handen in de lucht zag staan. Wat men niet gewend is, is al gauw verkeerd heb ik soms het idee.

[Egbert]

Oorspronkelijk gepost door Jootje

Oorspronkelijk gepost door Egbert
Even een kleine zwaai aan dit topic. In dezelfde tekst [ik weet even zo gauw niet waar] waar de mannen opgeroepen worden staand te bidden staat ook dat dat met de handen omhoog moet gebeuren, niet eens in de context maar echt in de zelfde tekst. Toen ik dus de eerstvolgende zondag niet alleen ging staan maar ook nog eens met de handen omhoog ging staan werd ik de kerk uitgebonjourt??? Wat deed ik fout??

Eeehm, had je wel deo op:,?

Nee, flauwe grap. Dit is niet 'de gewoonte' in de gergem (als het daar al is gebeurt). Ik denk dat men bang is voor 'evangelische taferelen'. Ik ga zelf naar de gergem, maar zou wel even vreemd staan te kijken als ik iemand met de handen in de lucht zag staan. Wat men niet gewend is, is al gauw verkeerd heb ik soms het idee.

Die deo dat was het'tem, die was ik inderdaad vergeten, ik doe het morgen nog een keer en dan met deo er onder. Grapje.

Maar nu serieus, ik heb inderdaad niet met de handen omhoog gestaan, ik heb een naam hoog te houden. Maar het is w.s. de gewoonte [in bepaalde gemeentes bij ons] om de gewoonte boven Het Woord te laten prevaleren. Dit simpele voorbeeld, een halve tekst verplicht [bijna verplicht] stellen en als men dan de hele tekst wil toepassen het als evangelisch beschouwen. Staat er trouwens ook niet een tekst in de Bijbel met het woordeken gewoonte er in?

[Pim]

Oorspronkelijk gepost door Egbert
Staat er trouwens ook niet een tekst in de Bijbel met het woordeken gewoonte er in?

Jazeker. Maar zoek maar eens op www.dit.is/debijbel/ dan kan je ze zelf lezen!

Mhg,
Pim.

[Egbert]

Oorspronkelijk gepost door Pim

Oorspronkelijk gepost door Egbert
Staat er trouwens ook niet een tekst in de Bijbel met het woordeken gewoonte er in?

Jazeker. Maar zoek maar eens op www.dit.is/debijbel/ dan kan je ze zelf lezen!

Mhg,
Pim.

Ik had wat meer tijd dus even in mijn olb gekeken, maar dat gene wat ik bedoelde de tekst met context is niet hetgene wat ik bedoelde

[Loïs]

Hallo Breekijzertje,

Misschien is het verstandig om voortaan een bronvermelding te geven. Ik zie je vaker artikelen plaatsen zonder bronvermelding. Dat kan verwarring scheppen.

Voor wat aanbidding betreft: aanbidding is geen emotie, maar een keuze. (Geen keuze van een vrije wil, maar een keuze van een door God gerichte wil.) Aanbidding is een uiting van je hartsgesteldheid (geest en waarheid), niet van je emotie.

Tevens heb ik het idee dat gospelmuzikanten misbruik maken van de hernieuwde belangstelling voor aanbidding. Gaat het dan nog wel om aanbidding van onze God?

Groetjes van Loïs.