'Nieuwe psalmen voor bevindelijken'

van onze redactie kerk
GOUDA - Een nieuwe, reformatorische psalmberijming, gemaakt door dichters uit eigen kring, om die van 1773 te vervangen. Daarvoor pleit Chiel Jan van Hofwegen, voorzitter van de organistenvereniging in de Gereformeerde Gemeenten.

Hij sprak gisteren tijdens een studiedag over Calvijn op de reformatorische hogeschool Driestar Educatief in Gouda. De zestiende-eeuwse kerkhervormer was een voorvechter van gemeentezang. Hij zorgde voor een berijming van de psalmen uit de Bijbel in de volkstaal. In zijn voetspoor zingen bevindelijk-gereformeerden vrijwel uitsluitend psalmen in de kerkdienst.

Maar volgens Van Hofwegen zingen ze te weinig uit de psalmen. ,,In Calvijns tijd zong men psalmen in hun geheel. Onze praktijk van versjes zingen klopt daar dus niet mee. Psalm 68 bestaat uit meer dan de verzen twee, tien en zeventien. Ik pleit voor een comeback van het zingen van hele psalmen. Laten we gewoon in een bepaalde tijd het hele psalmboek doorzingen.''

De organist uit Alblasserdam merkte verder op dat de berijming van 1773 lang niet altijd Schriftuurlijk is. ,,De teksten zijn sterk beïnvloed door het verlichtingsdenken.''

Een nieuwe, reformatorische berijming moet volgens hem mogelijk zijn. Onder meer is van ds. C.J. Meeuse, predikant van de Gereformeerde Gemeente in Goes, bekend dat hij enkele psalmen opnieuw heeft berijmd.

De psalmberijming uit het Liedboek voor de kerken (1973) voldoet volgens Van Hofwegen niet, omdat die niet is gemaakt door dichters uit reformatorische kring.

Ook het eigentijdse project Psalmen Voor Nu vindt Van Hofwegen niet geschikt. De melodieën zijn te moeilijk voor gemeentezang en de muziek is te sterk verbonden met de popcultuur. ,,Die wereld staat te ver af van waar het in de kerk om gaat.''

Bron: Nederlands Dagblad

Wat vinden wij hiervan?
Goed initiatief, onverdachte hoek? Zijn er voldoende argumenten die pleiten vóór een nieuwe berijming?

Van mij mag de berijming 1773 er gewoon in blijven Daarvan ken ik er nu heel veel. En anders moet ik alles weer opnieuw leren!
Ik heb niets tegen nieuwe berijmingen/gezangen/opwekkingsliederen, maar soms wordt ik simpel van het te grote aanbod!
Datzelfde geldt ook voor vertalingen. Het belemmert je in parate Schriftkennis.

De psalmberijming uit het Liedboek voor de kerken (1973) voldoet volgens Van Hofwegen niet, omdat die niet is gemaakt door dichters uit reformatorische kring.

Waarom is dat "uit eigen kring" zo belangrijk? Ik zou liever zien dat men de Schriftuurlijkheid toetst, in plaats van ervan uit te gaan dat als het "uit eigen kring" komt het dan wel snor zit.

Maar de grootste zorgen bij een project als dit, is dat ik vrees dat het psalmen op sinterklaasrijm oplevert. Kunstenaars liggen niet voor het oprapen, zeker niet "in eigen kring", dus vrees ik dat we taal-technisch een hele hoop kwaliteit gaan inleveren t.o.v. 1773

'k Weet niet of een nieuwe psalmberijming uit bevindelijke hoek nu wel zo'n geweldig idee is. Wordt naar mijn gevoel allemaal iets té bevindelijk. Waarom gaan we niet gewoon de berijming van 1968 zingen? Die is prachtig, zeker niet minder bevindelijk dan die van 1773. En de auteurs van '1773' waren ook niet allemaal zo reformatorisch.

freek schreef:'k Weet niet of een nieuwe psalmberijming uit bevindelijke hoek nu wel zo'n geweldig idee is. Wordt naar mijn gevoel allemaal iets té bevindelijk. Waarom gaan we niet gewoon de berijming van 1968 zingen? Die is prachtig, zeker niet minder bevindelijk dan die van 1773. En de auteurs van '1773' waren ook niet allemaal zo reformatorisch.

De berijming van 1968 is idd ook erg mooi. Maar laten we dan een keuze maken en die met z'n allen uitvoeren in de komende 100 jaar!

Als we alle wezen, bonen en gonen eerst nu eens vervangen?

Ik vind veel psalmen die we zingen vaak prachtig, maar ik denk dat we (omwille van vooral jeugd en buitenkerkelijke gasten) vooral afmoeten van verzen als:

"Wanneer de macht der bozen sloeg aan 't woen,
En aanrukt om zich met mijn vlees te voen.
Stiet zelf dit rot, dat mij benauwt en haat,
Den voet en viel, omdat het God verlaat."
(Psalm 27)

Ik ben het er mee eens dat de berijmde psalmen niet altijd kloppen met de onberijmde psalmen, dus niet schriftuurlijk zijn. Met dat gegeven zou het mooi zijn als er een andere berijming zou komen. Wie die dan moet gaan maken? Pff wordt erg lastig lijkt mij. De liederen van ds Meeuse vind ik persoonlijk niet altijd mooi. Maar ja zoveel hoofden zoveel zinnen hè?!
Alleen.... wat zal ik de berijming van 1773 dan missen. Al die psalmen die ik nu uit mijn hoofd ken, zowel van melodie als van tekst. Het is zo heerlijk om die als gemeente met elkaar te zingen zonder je druk te moeten maken over hoe de melodie moet gaan.Of de tekst.
Verder hadden we nog niet zo lang geleden een student en hebben we tijdens deze dienst alleen psalm 2 gezongen. (Op de verschillende momenten de verschillende verzen) Tja dat had wel wat...

freek schreef:'k Weet niet of een nieuwe psalmberijming uit bevindelijke hoek nu wel zo'n geweldig idee is. Wordt naar mijn gevoel allemaal iets té bevindelijk. Waarom gaan we niet gewoon de berijming van 1968 zingen? Die is prachtig, zeker niet minder bevindelijk dan die van 1773. En de auteurs van '1773' waren ook niet allemaal zo reformatorisch.

Geheel mee eens. "De psalmberijming uit het Liedboek voor de kerken (1973) voldoet niet, omdat die niet is gemaakt door dichters uit reformatorische kring" is een non-argument. Zoals Freek al aangaf: onder de dichters van 1773 waren er ook die allesbehalve reformatorisch waren. Onze geliefde Psalm 42 (wie zou 'm willen missen?) is bijvoorbeeld berijmd door de Lucretia van Merken, een remonstrantse vrouw die ook toneelstukken schreef. Maar - ik kan me ook nauwelijks voorstellen dat Van Hofwegen het letterlijk zo gezegd heeft: deze zin klinkt als een onhandige weergave van een journalist.

Eigenlijk pleit ik voor "Psalmen in tweevoud". Want in de berijming van 1773 staan natuurlijk veel verzen die ons dierbaar zijn en die we niet graag zouden opgeven.

Barend Weegink schreef in Confessioneel (m.b.t. het Liedboek-2012): "Laten de samenstellers niet zeggen: "Alle 150 psalmen staan erin." Het is nu de kans om een aantal onvergankelijk schone nummers uit de berijming van 1773 op te nemen". Daar zit wel wat in. Maar of 't zal gebeuren??

zusterelly schreef:Verder hadden we nog niet zo lang geleden een student en hebben we tijdens deze dienst alleen psalm 2 gezongen. (Op de verschillende momenten de verschillende verzen) Tja dat had wel wat...

Ik denk niet dat de organist daar heel blij mee was...

ZWP schreef:Ik vind veel psalmen die we zingen vaak prachtig, maar ik denk dat we (omwille van vooral jeugd en buitenkerkelijke gasten) vooral afmoeten van verzen als:

"Wanneer de macht der bozen sloeg aan 't woen,
En aanrukt om zich met mijn vlees te voen.
Stiet zelf dit rot, dat mij benauwt en haat,
Den voet en viel, omdat het God verlaat."
(Psalm 27)

Ja zoiets idd

Chiel Jan signaleert 2 problemen:

ZWP schreef:Maar volgens Van Hofwegen zingen ze te weinig uit de psalmen.
(...)
De organist uit Alblasserdam merkte verder op dat de berijming van 1773 lang niet altijd Schriftuurlijk is. ,,De teksten zijn sterk beïnvloed door het verlichtingsdenken.''

Maar het eerste probleem los je sowieso niet specifiek op met een nieuwe psalmberijming.

Dan houd je alleen dat argument van verlichtingsdenken over. Dat zou je inderdaad kunnen gaan vervangen door ons huidige denken, maar dan zit je over 10 jaar weer met hetzelfde probleem.

En als ik de rijmelarijtjes zie die sinds jaar en dag in de Daniel opduiken, deel ik de vrees van Memento.

ZWP schreef:Wat vinden wij hiervan?

Niet doen dus.

Hendrikus schreef: Eigenlijk pleit ik voor "Psalmen in tweevoud". Want in de berijming van 1773 staan natuurlijk veel verzen die ons dierbaar zijn en die we niet graag zouden opgeven.

Ja, dat lijkt me ook goed, alleen dan krijg je wel een dik psalmboek Ik zou het best moeilijk vinden om nooit meer 1773 te zingen.
Ik ken trouwens iemand uit de plaatselijke confessioneel-hervormde wijkgemeente (waar ze 1968 zingen) die nu altijd de Muzikale Fruitmand luistert, omdat ze de oude berijming toch wel erg mooi vindt

JolandaOudshoorn schreef:

freek schreef:'k Weet niet of een nieuwe psalmberijming uit bevindelijke hoek nu wel zo'n geweldig idee is. Wordt naar mijn gevoel allemaal iets té bevindelijk. Waarom gaan we niet gewoon de berijming van 1968 zingen? Die is prachtig, zeker niet minder bevindelijk dan die van 1773. En de auteurs van '1773' waren ook niet allemaal zo reformatorisch.

De berijming van 1968 is idd ook erg mooi. Maar laten we dan een keuze maken en die met z'n allen uitvoeren in de komende 100 jaar!

Waarom zou je per se een keuze maken en die ook nog eens 100 jaar gaan uitvoeren? Ik vind het juist fijn als er afwisseling is. 1 berijming van voor tot achter kennen lijkt wel mooi, maar de vraag is niet of je de tekst uit je hoofd kent. Variatie zorgt voor bewustwording in wat je zingt, sommige berijmingen zijn mooi maar voor kinderen moeilijk te begrijpen. Wij zingen de GKv-berijming, soms een "psalm voor nu", soms een opwekkingsversie van een Psalm of een andere Psalmbewerking. Ik denk dat we bijvoorbeeld de laatste jaren wel 4 versies van Psalm 23 hebben gezongen en ze zijn allemaal prachtig... Afwisseling in tekst en melodie vind ik dan alleen maar meerwaarde hebben.

freek schreef: Ik ken trouwens iemand uit de plaatselijke confessioneel-hervormde wijkgemeente (waar ze 1968 zingen) die nu altijd de Muzikale Fruitmand luistert, omdat ze de oude berijming toch wel erg mooi vindt

klopt, maar dat komt omdat ze die vroeger geleerd hebben

toen ik in het Bejaardencentrum werkte en een van de bewoners was jarig werd er altijd om 10 uur gezongen in de zaal.
mensen mochten zelf een lied kiezen en meestal was het iets van happy birthday ofzo
Toen ik er kwam werken kozen veel mensen voor psalmen omdat ik orgel kon spelen
heel vaak vroegen juist de mensen van de gereformeerde kerk om een psalm in de oude berijming
die kenden ze nog uit het hoofd......