Ik kom op bovenstaande topic-titel vanuit de volgende overwegingen:

- er zijn, denk ik, veel mensen die erg worstelen met het dilemma, dat steeds onder hun aandacht gebracht wordt: je moet tot geloof komen om het eeuwig heil te ontvangen <> je kunt niet zelf 'beginnen met' geloven. Het dilemma is: mag ik iets doen of moet ik wachten. Of anders geformuleerd: als ik nu toch iets ga doen, hoe weet ik dan dat het écht is.

- Ik las een godsdienst-psychologische studie over de bekering in kringen van de gereformeerde gezindte. Daarin werd opgemerkt, dat er een enorme tweedeling is tussen de mensen, die nog vóór de bekering staat en hen die die bekering al achter de rug hebben. De onderzoekster vond, dat het slaan van de brug, het overbruggen van de kloof, het overgebracht worden van de éne groep naar de andere groep, vaak in de verleden tijd wordt verhaald: "toen en toen werd ik...." enz.
Het ging de onderzoekster echter niet om het moment, dat de verteller er over vertelde, maar het ging haar om het moment, waarover de verteller vertelde: het bekeringsmoment.
Zij vond, dat in tegenstelling tot wat de "bekeerden" er later over zeiden, deze mensen toen op dat moment, wel degelijk een bepaalde actie hadden aangedurfd. Er was een moment, dat zij tegen zichzelf zeiden: ik ben bekeerd. Vanaf dat moment durfden zij openlijker over hun geloof te spreken, wisten zij hun geloof ook aannemelijker te maken tegenover anderen en werden zij ten lange leste ook als ware bekeerden gezien. In die hoedanigheid werd hun bekeringsverhaal, in lijn met de voorgeschreven leer van de kerkelijke gemeente, echter steeds meer ingekleurd volgens de geldende richtlijnen: zij zeiden dat zij volstrekt passief waren geweest in het bekeringsmoment. Hiermee werd het beeld van de passieve mens natuurlijk bevestigd, maar ondertussen hadden zij dus wel degelijk een bepaalde keuze gemaakt en een stap genomen. Om geaccepteerd te blijven werd dat echter niet meer vermeld of werd het zelfs uit het hoofd gezet.

Dit lezende dacht ik: ja, misschien is dat wel de uitweg voor veel mensen die worstelen met dat dilemma: er is nu al zo lang getobd, het blijft altijd maar hetzelfde. Je bent voortdurend met het geloof bezig....misschien is de juiste uitweg wel, dat je eenvoudig tegen jezelf en God zegt: "Ja, Here, ik ben gelovig geworden, ik vertrouw op u, mijn leven behoort al aan u, ik ben bekeerd".
Ik denk, dat dat in veel gevallen helemaal niet zo ver bezijden de waarheid zou zijn. Het kan een moment van grote opluchting en bevrijding zijn. Het kan je misschien uit een verstijvende kramp halen en je ogen openen voor de goedheid en de genade, die je in je geloofsleven al die tijd al van God hebt ontvangen. Tevens stelt het je in staat om anderen werkelijk als medechristenen, als broeders en zusters te zien. Natuurlijk je bent niet volmaakt, ook niet in het geloof, maar je hoeft toch ook niet tot je laatste snik te ontkennen, dat er een band is tussen God en je ziel?

Van harte aanbevolen.

gravo

Om eens een insteek te kiezen. Eén van de problemen van de prediking die tegenwoordig door de kritisanten over de gereformeerde gezindte worden gesignaleerd, is de kenmerkenprediking.

In het kort komt het hierop neer, dat een dergelijke prediking een mens op zichzelf terugwerpt. Dat God verwordt tot een randfiguur, en niet meer het onderwerp van het geloof is. Dergelijke zaken zijn nog een tijdje verder aan te vullen. Ik meen helder te zijn.

En nu. Zie daar. Gravo, toch de forummer onder ons die geen last van oogkleppen heeft, en evenmin een tunnelvisie kan worden aangemeten (een beetje goed bedoelde spot mag toch wel?), komt hier met de oeroude syllogisme mysticus aanzetten. Het syllogisme, 'de ketterij der ketterijen van onze gezindte'.

Ja werkelijk, ik val van mijn stoel van verbazing. Het staat er toch duidelijk. Het zetten van een stap: weg getob en gezucht, weg met die kentekenen van 'het geloofsleven die je al die tijd al van God hebt ontvangen'. Ofwel: conclusie op basis van ervaring. Het menselijke gevoel gaat voor het door God gewerkte geloof.

Ik meen Gravo, dat je met deze posting, naar het aloude spreekwoord in een aantal van de zeven sloten bent gelopen, waarin je terecht kan komen.

- Allereerst heb je de psycho-analyse van een wetenschapper laten prevaleren boven het eigen inzicht in de Schrift.
- Als tweede heb je de conclusies van de wetenschapper rücksichtslos overgenomen, zonder dat in verband te brengen met elementen uit de Schrift en de leer
- Als derde vind je een oplossing die zeer omstreden is als het gaat om de verzekering van het geloof, en dus al helemaal niet is bedoeld voor de aanvang van het geloof.

Ik zal het eerste en tweede punt nog wat nader toelichten. Met het derde ben ik aangevangen.
Ad 1.) Je gebruikt een algemene studie om specifieke misstanden aan de kaak te stellen. M.i. is een dergelijke studie daar niet voor bedoeld. Uit een algemene studie kan je wat slechts parallelen trekken om vergelijkingen te trekken, en vanuit je uitgangspositie (namelijk de Bijbel) kan je vervolgens één en ander in verband brengen. Ofwel: een probleemstelling leidt tot een studie, en niet het omgekeerde.:met een studie kan je achteraf een paar probleemstellingen proberen te tackelen.
Ad 2.) De conclusie dat er daadwerkelijk een actie heeft plaatsgevonden, deel ik. Het geloof werkt in de mens, en niet buiten de mens om. De Dordtse Leerregels omschrijven echter het geheimenis ervoor (het passieve dus) als dat God mijn wil heeft vernieuwd. Eerst ging mijn wil tegen Hem in, maar door Zijn kracht is mijn wil omgebogen, en ging ik geloven!
Zo ook het voorbeeld van de blinde die door de Heere Jezus werd genezen. Hij formuleerde kernachtig: één ding weet ik, dat ik blind was, en nu zie!
Er zijn nog meer aanknopingspunten te vinden. Wat betreft dit punt laat ik het hierbij

Herman schreef:Ik zal het eerste en tweede punt nog wat nader toelichten. Met het derde ben ik aangevangen.
Ad 1.) Je gebruikt een algemene studie om specifieke misstanden aan de kaak te stellen. M.i. is een dergelijke studie daar niet voor bedoeld. Uit een algemene studie kan je wat slechts parallelen trekken om vergelijkingen te trekken, en vanuit je uitgangspositie (namelijk de Bijbel) kan je vervolgens één en ander in verband brengen. Ofwel: een probleemstelling leidt tot een studie, en niet het omgekeerde.:met een studie kan je achteraf een paar probleemstellingen proberen te tackelen.
Ad 2.) De conclusie dat er daadwerkelijk een actie heeft plaatsgevonden, deel ik. Het geloof werkt in de mens, en niet buiten de mens om. De Dordtse Leerregels omschrijven echter het geheimenis ervoor (het passieve dus) als dat God mijn wil heeft vernieuwd. Eerst ging mijn wil tegen Hem in, maar door Zijn kracht is mijn wil omgebogen, en ging ik geloven!
Zo ook het voorbeeld van de blinde die door de Heere Jezus werd genezen. Hij formuleerde kernachtig: één ding weet ik, dat ik blind was, en nu zie!
Er zijn nog meer aanknopingspunten te vinden. Wat betreft dit punt laat ik het hierbij

Om hier nog een 3e aan toe te voegen

Ad 3.) De godsdienst-psychologische term 'bekering', zoals die in de studie waarnaar je verwijst gebruikt wordt, komt niet overeen met de bijbelse term 'bekering'. Wat je doet is vergelijkbaar met het aanprijzen van paardenvijgen, omdat je in een onderzoek over vijgen hebt gelezen dat die lekker smaken en goed voor de gezondheid zijn...

Beetje beleefd blijven, moderators.

Het gaat helemaal niet om de godsdienstpsychologe. Zij schreef een artikel, waardoor bij gravo, al lezende, een kwartje is gevallen.

Het komt er op neer dat sommigen, velen, allen een leven lang worstelen met het bekeerd/onbekeerd zijn en zich altijd maar meten aan verhalen van anderen in plaats van aan het Woord. Nooit zeggen zij eens tegen God: ja ik geloof het! Want dan moet er iets gevoeld worden dat het geloof gewerkt is geworden.

Maar de wijze van deze werking kunnen de gelovigen in dit leven niet volkomen begrijpen; ondertussen stellen zij zich daarin gerust, dat zij weten en gevoelen, dat zij door deze genade Gods met het hart geloven, en hun Zaligmaker liefhebben.

Herman schreef:Om eens een insteek te kiezen. Eén van de problemen van de prediking die tegenwoordig door de kritisanten over de gereformeerde gezindte worden gesignaleerd, is de kenmerkenprediking.

In het kort komt het hierop neer, dat een dergelijke prediking een mens op zichzelf terugwerpt. Dat God verwordt tot een randfiguur, en niet meer het onderwerp van het geloof is. Dergelijke zaken zijn nog een tijdje verder aan te vullen. Ik meen helder te zijn.

En nu. Zie daar. Gravo, toch de forummer onder ons die geen last van oogkleppen heeft, en evenmin een tunnelvisie kan worden aangemeten (een beetje goed bedoelde spot mag toch wel?), komt hier met de oeroude syllogisme mysticus aanzetten. Het syllogisme, 'de ketterij der ketterijen van onze gezindte'.

Ja werkelijk, ik val van mijn stoel van verbazing. Het staat er toch duidelijk. Het zetten van een stap: weg getob en gezucht, weg met die kentekenen van 'het geloofsleven die je al die tijd al van God hebt ontvangen'. Ofwel: conclusie op basis van ervaring. Het menselijke gevoel gaat voor het door God gewerkte geloof.

Ik meen Gravo, dat je met deze posting, naar het aloude spreekwoord in een aantal van de zeven sloten bent gelopen, waarin je terecht kan komen.

- Allereerst heb je de psycho-analyse van een wetenschapper laten prevaleren boven het eigen inzicht in de Schrift.
- Als tweede heb je de conclusies van de wetenschapper rücksichtslos overgenomen, zonder dat in verband te brengen met elementen uit de Schrift en de leer
- Als derde vind je een oplossing die zeer omstreden is als het gaat om de verzekering van het geloof, en dus al helemaal niet is bedoeld voor de aanvang van het geloof.

Ik zal het eerste en tweede punt nog wat nader toelichten. Met het derde ben ik aangevangen.
Ad 1.) Je gebruikt een algemene studie om specifieke misstanden aan de kaak te stellen. M.i. is een dergelijke studie daar niet voor bedoeld. Uit een algemene studie kan je wat slechts parallelen trekken om vergelijkingen te trekken, en vanuit je uitgangspositie (namelijk de Bijbel) kan je vervolgens één en ander in verband brengen. Ofwel: een probleemstelling leidt tot een studie, en niet het omgekeerde.:met een studie kan je achteraf een paar probleemstellingen proberen te tackelen.
Ad 2.) De conclusie dat er daadwerkelijk een actie heeft plaatsgevonden, deel ik. Het geloof werkt in de mens, en niet buiten de mens om. De Dordtse Leerregels omschrijven echter het geheimenis ervoor (het passieve dus) als dat God mijn wil heeft vernieuwd. Eerst ging mijn wil tegen Hem in, maar door Zijn kracht is mijn wil omgebogen, en ging ik geloven!
Zo ook het voorbeeld van de blinde die door de Heere Jezus werd genezen. Hij formuleerde kernachtig: één ding weet ik, dat ik blind was, en nu zie!
Er zijn nog meer aanknopingspunten te vinden. Wat betreft dit punt laat ik het hierbij

Een goede reactie, wat mij betreft. Ik neem even de tijd om een antwoord te formuleren.
Vanavond rond 23.30 of anders morgenavond post ik een reactie.

De studie waar naar gerefereerd wordt is de volgende:

Hijweege, N., Bekering in bevindelijk gereformeerde kring : een psychologische studie, Kampen 2004, 351 p. [ISBN 9043509957]

gravo

Niet geloven dat je bekeerd bent behoud je, niet geloven dat je gelooft behoud je, enkel geloven in Jezus Christus en je tot Hem bekeren is de juiste weg. En dan worden we geen vrome mensen die zichzelf wel heel bekeerd vinden, maar dat hebben we elke dag weer bekering nodig.

In de posting van Gravo word een probleem gesignaleerd, dat moeten we serieus nemen. De oplossing die word aangedragen is echter net zo slecht als het probleem zelf, zo raken we van de regen in de drup. Niet geloven dat we bekeerd zijn is de oplossing, maar het evangelie van de rechtvaardiging van de goddeloze door het geloof in Jezus Christus. Komt dan allen tot Christus, want daar is kracht in het bloed van het Lam, dat reinigt van alle zonden.

Herman schreef:Om eens een insteek te kiezen. Eén van de problemen van de prediking die tegenwoordig door de kritisanten over de gereformeerde gezindte worden gesignaleerd, is de kenmerkenprediking.

In het kort komt het hierop neer, dat een dergelijke prediking een mens op zichzelf terugwerpt. Dat God verwordt tot een randfiguur, en niet meer het onderwerp van het geloof is. Dergelijke zaken zijn nog een tijdje verder aan te vullen. Ik meen helder te zijn.

En nu. Zie daar. Gravo, toch de forummer onder ons die geen last van oogkleppen heeft, en evenmin een tunnelvisie kan worden aangemeten (een beetje goed bedoelde spot mag toch wel?), komt hier met de oeroude syllogisme mysticus aanzetten. Het syllogisme, 'de ketterij der ketterijen van onze gezindte'.

Ja werkelijk, ik val van mijn stoel van verbazing. Het staat er toch duidelijk. Het zetten van een stap: weg getob en gezucht, weg met die kentekenen van 'het geloofsleven die je al die tijd al van God hebt ontvangen'. Ofwel: conclusie op basis van ervaring. Het menselijke gevoel gaat voor het door God gewerkte geloof.

Ik meen Gravo, dat je met deze posting, naar het aloude spreekwoord in een aantal van de zeven sloten bent gelopen, waarin je terecht kan komen.

- Allereerst heb je de psycho-analyse van een wetenschapper laten prevaleren boven het eigen inzicht in de Schrift.
- Als tweede heb je de conclusies van de wetenschapper rücksichtslos overgenomen, zonder dat in verband te brengen met elementen uit de Schrift en de leer
- Als derde vind je een oplossing die zeer omstreden is als het gaat om de verzekering van het geloof, en dus al helemaal niet is bedoeld voor de aanvang van het geloof.

Ik zal het eerste en tweede punt nog wat nader toelichten. Met het derde ben ik aangevangen.
Ad 1.) Je gebruikt een algemene studie om specifieke misstanden aan de kaak te stellen. M.i. is een dergelijke studie daar niet voor bedoeld. Uit een algemene studie kan je wat slechts parallelen trekken om vergelijkingen te trekken, en vanuit je uitgangspositie (namelijk de Bijbel) kan je vervolgens één en ander in verband brengen. Ofwel: een probleemstelling leidt tot een studie, en niet het omgekeerde.:met een studie kan je achteraf een paar probleemstellingen proberen te tackelen.
Ad 2.) De conclusie dat er daadwerkelijk een actie heeft plaatsgevonden, deel ik. Het geloof werkt in de mens, en niet buiten de mens om. De Dordtse Leerregels omschrijven echter het geheimenis ervoor (het passieve dus) als dat God mijn wil heeft vernieuwd. Eerst ging mijn wil tegen Hem in, maar door Zijn kracht is mijn wil omgebogen, en ging ik geloven!
Zo ook het voorbeeld van de blinde die door de Heere Jezus werd genezen. Hij formuleerde kernachtig: één ding weet ik, dat ik blind was, en nu zie!
Er zijn nog meer aanknopingspunten te vinden. Wat betreft dit punt laat ik het hierbij

Hierbij mijn beloofde reactie op het bovenstaande commentaar op mijn openingsposting.

We kunnen het hier natuurlijk hebben over het gebruik van de term mystiek syllogisme. Dat heeft inderdaad een rol gespeeld bij theologen in de (Nadere) Reformatie. Ter illustratie hieronder een citaat van de theoloog Witsius uit: Genderen, J. van, "Herman Witsius (1636-1708)" In : Brienen, T (et al.), De Nadere Reformatie. Beschrijving van haar voornaamste vertegenwoordigers, 's-Gravenhage, 1986, p. 193-218.

"De eerste vrucht van de eeuwige verkiezing is de krachtdadige roeping. Maar de wedergeboorte staat meer centraal. Dat is de instorting van een nieuw en goddelijk leven in de uitverkoren mens, die geestelijk dood is. De eerste daad van het geestelijke leven is het geloof. Er zijn verschillende geloofswerkzaamheden te onderscheiden, waarvan de vijfde de meest wezenlijke is: het aannemen van de Heere Christus. De zesde daad van het geloof is het leunen en steunen op Hem en de zevende de overgave aan Hem om in geloofsgehoorzaamheid te leven. Daarop volgt in de achtste plaats de reflexieve daad: 'Nadat de gelovige ziel Christus aldus aangenomen heeft en zichzelf wederom aan Hem overgegeven heeft, kan en moet zij daaruit concluderen, dat Christus met al zijn zaligmakende weldaden de hare is en dat zij door Hem zeker gezaligd zal worden, volgens deze onbedrieglijke sluitrede des geloofs: Christus biedt Zichzelf aan als een volkomen Zaligmaker aan allen die vermoeid en hongerig en dorstig zijn, en die Hem aannemen en bereid zijn zich aan Hem over te geven. Maar ik ben vermoeid, ik honger enz. Dus heeft Christus Zichzelf aan mij aangeboden en is Hij nu de mijne en ik ben de zijne en niets zal mij van
zijn liefde scheiden' (III, 7, 24). Dit is een opmerkelijke passage. We treffen hier de sluitrede van het geloof aan (syllogismus fidei), die als praktisch syllogisme bekend staat en
soms ook mystiek syllogisme wordt genoemd. Deze sluitrede komt bij Witsius in allerlei variaties voor, wanneer de vraag naar de heilszekerheid besproken wordt."

Nu staat Witsius bekend als een in bevindelijk gereformeerde kring onverdachte theoloog, die tot de Nadere Reformatie gerekend kan worden, een enigszins mystieke inslag heeft en als foederaal (verbonds) theoloog bekend staat. Zelfs is het zo, dat bij hem het verbond gaandeweg meer en meer onder de beheersing van de uitverkiezing komt te staan.

Hoewel ik deze uitspraken, die ook de GG hebben gedaan uitermate betreur en me wat dat aangaat dus niet wil beroepen op Witsius geeft het bovenstaande citaat echter wel een goed handvat om nog eens uit te leggen, wat ik bedoel.

Zelfs Witsius komt in de beschrijving van de heilsorde (sprekend over het geloof) uit bij een belangrijk en vaak onderschat element. Hij noemt dat de reflexieve daad. Kortweg gezegd is dat: de conclusie. Na roeping, na wedergeboorte, na geloof...na aanneming van de Heere Jezus enz. enz....komt deze reflexieve daad, waarbij de ziel zichzelf vanuit al het gebeurde verzekert, dat hij van Christus is. Het is een "Dus-zin". Omdat zich dit en dit ontwijfelbaar heeft voorgedaan is het dus zo dat... En nu mag je mijn frase invullen: ... is het dus zo, dat ik hardop mag zeggen: ik ben bekeerd.

Natuurlijk r zijn grote verschillen, tussen Witsius en mij. Ik beschouw de ver uitgesponnen verschillende ervaringen, die allemaal noodzakelijk zouden moeten zijn als overdreven. Ik vind het bijbels om het tot geloof komen ook te mogen zien als een veel kortere indringende confrontatie met God (door de verkondiging van Jezus Christus), waarna vervolgens pas tot de gelovige doordringt, wat dit allemaal betekent en wat er eigenlijk gebeurd is.

Maar wat ik wel met Witsius eens ben is het volgende: hoe de toeleidende weg ook is, of dat er nu een is van een gemeentelid, dat al op jonge leeftijd tot bekering komt of dat het gaat om een mens van tachtig jaar. Of het nu gaat om een bekering van de heggen en de sloppen naar de kerk of niet... het is van het allergrootste belang, dat die mens een helder en zeker inzicht krijgt van de grote, wezenlijke en blijvende verandering in zijn leven. Dat hij de goedheid en de werkelijkheid van het nieuwe leven smaakt. Dat hij weet en hardop durft en kan zeggen: ik ben een nieuw mens.

Kijk, en dat mis ik nu zo heel erg in een prediking, die op geen enkele manier en op geen enkel moment ruimte laat voor deze laatste beslissende verzekering. Bijna niemand zegt het zo duidelijk en openlijk. En zo denkt ook bijna niemand, dat dat mag of kan. De werkelijkheid van de bekering, het daadwerkelijke feit er van wordt verborgen of onuitgesproken gelaten. Daarmee wordt niet alleen een blijvenden twijfel bij de gelovige als normaal veronderstelt, het geeft de kleingelovige, de worstelaar, de gewone man in de kerk ook geen uitzicht op die werkelijkheid.

Dan kom ik op je verwijt, dat ik me aan een wetenschappelijke publicatie optrek. Nou ja, elke wetenschappelijk werk is geschreven om gefalcifiseerd te worden ( om er de onwaarheid van aan te tonen). Doe jij dat dan maar. Ik denk ondertussen, dat de observatie van de onderzoekster eigenlijk wel erg in de roos was: zij zag, dat mensen na hun bekering dat punt van die verzekering (ik noem dat actie en ik bedoel dan: die concluderende actie) gaandeweg niet meer wilden noemen. Zeker, ze waren tot geloof gekomen, ze hadden van alles en nog wat ontvangen, de Heere was een weg met hen gegaan, het was hen in de ziel binnengebracht...allemaal passieve en naar vroeger verwijzende zegswijzen, maar zij vergaten er bij te zeggen, dat er een moment geweest moet zijn, waarop zij een conclusie hebben getrokken. Intussen gaan zij door voor ware kinderen van God, maar men hoedt zich om te zeggen, dat zij op een moment zeker wisten: ik ben een kind van God. Dat wordt niet meer genoemd. Daar is men huiverig voor. En zo'n zegswijze wordt ook vaak bij anderen ontmoedigd.

Het lijkt misschien wat tamboerijnen op steeds hetzelfde, maar hier ligt mijns inziens een angel van passiviteit, die er uit getrokken moet worden.
Overigens zeg ik niet, dat je moet geloven, dat je gelooft. Alsof die door mij bedoelde actie zomaar, zonder enige aanleiding, uit het niets zou moeten komen. Ik denk wel degelijk, dat aan het tot geloof komen iets voorafgaat. Zeker, uitverkiezing, wedergeboorte, roeping zijn voor mij geen holle begrippen, maar er onstaat een sterke en gevaarlijke vertekening, wanneer we die voorbereidende weg tot het geloof zo enorm oprekken, dat iedereen daar zo'n beetje z'n hele leven voor nodig zou hebben vóór we de conclusie kunnen trekken (dan zouden ook heel wat bijbelse bekeringen bij die mensen zelf nog niet bevestigd zijn en dat lees ik nergens). En het is ook gevaarlijk, wanneer gesuggereerd wordt, dat men (vanuit de gedachte, dat het zomaar niet gaat, dat het moet overwinteren enz.) eigenlijk nooit echt kan zeggen: ik ben een kind van God, ik ben bekeerd. Dan is de hele geloofsleer een leer van voorbereiding geworden.
De bewustwording van te geloven, de conclusie " ik geloof", de sluitrede " ook ik ben een kind van God" zit naar mijn mening veel dichter op de roeping. God roept met gezag...moet er dan echt zoveel tijd over heengaan eer dat gezag zo sterk wordt, dat wij kunnen concluderen, dat we geloven?

Nee, het is meer " ik geloof, kom mijn ongelovigheid te hulp".

gravo

Beste gravo.
De internet editie van Van Dale en bijvoorbeeld de site Taaladvies van de Nederlandse Taalunie verwijzen bij het woord be·treu·ren naar spijt hebben of bedroeft zijn over het één of ander. En dat is nu exact mijn gevoelen bij het lezen van jou posting. Er is dus sprake van een zekere mate van wederkerigheid. Niet in het minst omdat ik Witsius als mijn favoriete huistheoloog beschouw. Meer nog zie ik onze wegen uiteen gaan.
Om ter zake te komen, jou analyse van de syllogismus mysticus -hopelijk gebruik ik nu wel de juiste latijnse verbuigingsvorm- kan ik delen. Ik kijk echter tegen een aantal zaken anders aan. Ik zal dat puntsgewijs proberen te behandelen.

Jou betreuring.
In dat begrip zit altijd iets negatiefs als 'het had nooit zo mogen zijn dat..., en dat betreur ik derhalve'. Nu, ik kijk op een andere manier tegen het één en ander aan. Zeker voor een goede discussie is het handig om op een neutralere manier je standpunt uiteen te zetten. Mijn analyse van wat jij nu te berde brengt, is dat je vanuit een negatief kritische blik kijkt naar de aangevoerde problemen in leven en leer.. Derhalve is mijn eerste pas op de plaats: zouden de olifanten die gravo benoemd niet gewoon muggen blijken te zijn? Daarbij ga ik er maar gemakshalve vanuit dat ik jou wél goed begrijp.

Uiteraard vergt mijn benoeming van olifanten en muggen wat inkleuring (nee, geen roze). Om op de zaak in te gaan. Het probleem en de aanpak is als volgt in drie stappen onder te verdelen, tussen haakjes jou benaming van de actuele situatie in deze tijd:

- onzekerheid over het heil (zeer velen, die ernstig worstelen)
- toepassen reflectie (geen enkele manier, geen enkel moment in de prediking)
- heilszekerheid (niet benoemd: ik veronderstel dat je die dus niet als aanwezig constateert.)

Wat is de werkelijkheid?
Waar wil ik hiermee naartoe? Allereerst wil ik het beeld van de door jou geschetste werkelijkheid nuanceren.
De onzekerheid is te constateren bij zeer velen. Bij wie? Hoe meten we dat? Ik kan die mening niet delen. Zijn er niet zovelen, die de schijn van worstelen en zuchten ophouden, maar die daar eigenlijk niet mee bezig zijn vanwege hun onverschilligheid? Ik doel hier niet op zeker percentage van alle kerkgangers, daar kan ik niks over beweren, maar ik doel hier op een categorie die kán bestaan. En omdat die er kan zijn, bestaan er ook dergelijke mensen. De categoriën zijn nog wat uit te breiden met allerhande soorten: geheel onverschillig. Onzeker, maar geen worsteling. De bijbel benoemt nog genoeg andere waar we rekening mee moeten houden.

Dat er niet op een duidelijke manier over reflectie wordt gesproken, dat kan ik in het geheel niet delen. De kritiek van veel discussies van afgelopen jaren waarin de prediking van de rechterkant besproken wordt, spitst zich regelmatig toe op de kenmerkenprediking. Ik verwijs je naar andere topics in dit forum, waarin je ruimschoots kunt teruglezen dat een dergelijke prediking te overvloedig aanwezig zou zijn, en evenmin volgens de Bijbel. (Misschien is mijn stelling van olifanten en muggen ook op dit vermeende probleem van toepassing).

Het derde is een trieste zaak. Als er in de omgeving geen personen zijn die vanuit het verzekerdheid van het geloof kunnen spreken, dan staat het er slecht voor. Hiervoor zijn natuurlijk redenen aan te voeren. Maar daarmee zou ik iets vooruitlopen op een inhoudelijker bespreking van mijn kant.

Reflectie
Ergens door je verhaal loopt een inconsistentie. Iets wat niet mogelijk is. Namelijk, het geloof zonder zekerheid, of het geloof zonder helderheid. Jij noemt aan het eind: “Ik geloof, kom mijn ongelovigheid te hulp”. Ik zou de kern anders willen stellen, namelijk: “de Heere is mijn God”. Hoewel beide zaken hetzelfde benaderen wil ik ermee aangeven dat het eerste in tegenstelling tot het tweede een belijdenis is die dichter bij het persoonlijke gevoel lijkt te staan. De formulering is vanuit de ik-persoon tegenover de tweede formulering waarin de Heere het onderwerp van het belijden is. En daar valt de grote en cruciale beslissing van het geloof. Wie is Jezus Christus voor jou?
Natuurlijk, jou alinea's over toeleidende wegen, de heilsorde etc, die onderschrijf ik ook. De heerlijkheid van de Borg is gelegen in de verlossing van diep gevallen zondaren, en dat wordt beleefd.

Het zaligmakende geloof
Om terug te komen op het geloofsbegrip. Voor het gemak heb ik Witsius geraadpleegd. Deze noemt als eerste daad van het geloof, dat er kennis aanwezig moet zijn om te kunnen geloven. Vanwaar dan onzekerheid? Je kent iets wel, of niet. Deze zwart-wit stelling, laat geen ruimte voor een vraag in den vreemde als: ja maar, ik weet het wel, maar ik ken Hem nog niet. Of andere vragen, waaruit een uitermatige schimmige voorstelling van de heldere bijbelse leer wordt gegeven.

Vanuit dit genoemde geloofbegrip, zal je met een reflectie niet ver komen. Om ze zaak wat al te scherp neer te zetten in jou kader, komt het hier op neer: ik weet dat ik onzeker ben, dus daaruit kan ik de conclusie trekken dat ik geloof! Wat?

Maar nu nog een klein stapje verder. De tweede geloofsdaad die Witsius benoemt, is de toestemming: “aannemende de getuigeniffe Gods, en also verfegelende dat God waaragtig is”. Direct in het verlengde van dit laatste punt in Hermannus' verhandeling benoemd hij dat er in het geloof zekerheid is. Is! Niet een 'dat kan er mogelijk zijn', of 'dat zou kunnen', maar gewoon is.

Om uit de impasse van de passiviteit te ontsnappen is er dus zeker een 'aannemen' noodzakelijk. Maar niet in de reflectieve vorm op zich zelf, maar op grond van datgene wat buiten de mens zelf ligt in God.

Afronding
Ik kan nog wat opmerkingen maken over de oorzaken van alle problemen. Er zijn er onnoemelijk veel op te noemen. Allen spelen zij een rol. Niet alleen de prediking, maar er zijn ook andere zaken te noemen als: het niet juiste gebruik van de middelen, de leer, de catechese, maar belangrijker de mens zelf, als altijd geneigt tot de zonde en daarom en niet zonder reden gaat de mens terecht gebukt onder het oordeel van een zich terugtrekkende God. Met name dit laatste is een optie die ik niet kan en niet wil benoemen in concreetheid naar onze tijd. Maar het is wel iets waar je voor jezelf, ik netzoveel als jij, ten alle tijde rekenschap moet afleggen of je daarin een rol speelt.

Geknakte roos
Dan nog die studie van Hijweege. Deze heb ik ooit voor een gedeelte bestudeerd en als niet ter zake doende weggelegd. Derhalve zijn mijn stekels gaan rijzen op een indicatie en niet op een totaalbeeld. Desalniettemin ben ik er volkomen van overtuigd dat zij de plank misslaat.

Laat ik een tegenstudie noemen, of beter, studies. Lees bijvoorbeeld Graafland over de bevindelijke gereformeerden in het boek 'stille luyden', of Exalto in zijn boek 'wandelende bijbels'. Het merkwaardige dat daarin aan de orde komt, is dat de reflectie ook een indirecte beleving is. Dus geen actieve conclusie, maar een door God gewerkt geloof door middel van toepassing van een bijbeltekst of een versje. Van daaruit leefden zij hun geloof. De bevestiging van God zelf was hun zekerheid.
Hier komt op flagrante wijze openbaar dat die studie van Hijweege er totaal naast zit. In plaats van in de roos te schieten, lijkt zij mij de blanke roos van onze diepste belevingen niet te hebben ontdekt.

Ik denk dat je dat alleen eventueel tegen jonge kinderen kunt zeggen.
Tegen ouderen moet je zorgvuldig formuleren. Paulus zei immers ook: Ik jaag ernaar, of ik het ook grijpen mocht, waartoe ik van Christus Jezus gegrepen ben.

Paulus handelt hier over de volmaaktheid van de wedergeboorte van in dit leven. Zie kant. 46 bij Filip. 3. Hij is ingelijfd in het geloof en achtervolgt als het ware de volmaaktheid, zich realiserend dat hij dat niet in dit leven kan bereiken. Ik neem maar zo aan dat niemand zal beweren dat jij en ik volmaakte gelovigen zijn geworden in dit leven.

Inderdaad, Paulus heeft het zeker over de heiligmaking, en niet over zekerheid!!

Ik zou niet durven zeggen dat de sluitrede bijvoorbaat verkeerd is. Waarom zou dit niet juist een daad van het geloof kunnen zijn?
Is de kenmerkenprediking niet juist bedoeld om tot de sluitrede te komen?

Zolang we van kenmerken moeten leven overheerst nog steeds het ongeloof, dus dat kan het doel van kenmerkenprediking iig niet wezen.