Refokring wacht organistentekort

[Fred]

Refokring wacht organistentekort
03-03-2008 09:54 | Cultuurredactie


De gereformeerde gezindte krijgt binnen afzienbare tijd te maken met een tekort aan kerkorganisten.
APELDOORN - De gereformeerde gezindte krijgt binnen afzienbare tijd te maken met een tekort aan kerkorganisten. Doordat steeds minder jongeren orgel leren spelen, zal op termijn een gebrek ontstaan aan mensen die tijdens de zondagse eredienst de samenzang kunnen begeleiden.

Dat is de verwachting van de meeste respondenten die reageerden op een oproep die deze krant onlangs deed. Aanleiding was het rapport dat onderzoeksbureau Kaski eind vorig jaar presenteerde en waaruit blijkt dat de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) over tien jaar te maken krijgt met een tekort aan organisten en kerkmusici. Deze krant wilde weten of binnen de reformatorische kerken eenzelfde tendens waarneembaar is.

Uit de reacties -vooral organisten klommen in de pen- blijkt dat in een aantal gemeenten de problematiek duidelijk speelt. Het gaat daarbij vooral om kleine gemeenten. Zo kent de Hersteld Hervormde Kerk tal van situaties waarin binnen de eigen gemeente nauwelijks iemand te vinden is om de samenzang te begeleiden. Ook in veel kleinere gemeenten binnen de Protestantse Kerk en binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken heeft men moeite om de speelbeurten vervuld te krijgen. Binnen de (Oud) Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) lijkt het probleem zich niet op grote schaal voor te doen.

Ook als het gaat om de vele gemeenten waar momenteel geen sprake is van een organistentekort, verwachten de meeste respondenten dat er binnen enkele decennia problemen zullen ontstaan. In een aantal gevallen zijn de nu dienstdoende organisten op leeftijd. In andere situaties is te zien dat recente sollicitatieprocedures om te komen tot een nieuwe organist aanmerkelijk minder reacties opleverden dan bijvoorbeeld vijftien jaar geleden.

In bijna alle gevallen zien degenen die op de oproep reageerden dat er steeds minder jongeren zijn die orgelles nemen. Doordat het orgel de achterliggende jaren het alleenrecht in de huiskamers is kwijtgeraakt en in steeds meer gezinnen andere instrumenten hun intrede hebben gedaan, neemt het aantal orgelspelende kinderen duidelijk af. Ook de komst van de computer wordt als een belangrijke oorzaak van het gebrek aan belangstelling voor het orgel genoemd.

Veel organisten geven aan dat ze steeds vaker het verzoek krijgen om buiten hun eigen gemeente een dienst te spelen. Een aantal van hen gaat daarop in. Zo zijn er organisten die in vier of vijf gemeenten meedraaien in het orgelrooster. Veel kleine gemeenten blijken met deze rondreizende organisten geholpen te zijn.

©refdag.nl

[Mister]

Mijn ervaring is dat de laatste alinea klopt...

[MarthaMartha]

Mijn ervaring is dat de laatste alinea klopt...

hihi,... jij bent zo'n rondreizend organist?

[Mister]

Mijn ervaring is dat de laatste alinea klopt...

hihi,... jij bent zo'n rondreizend organist?

[jvdg]

Zo'n 30 à 40 jaar geleden was er ook een organistentekort.
Ik weet nog dat mijn vader door de toenmalige kerkenraad min of meer werd gedwongen dit "ambt" op zich te nemen.
Hij heeft dat toen gedaan uit plichtsbesef.

Zo'n 10 à 20 jaar daarna was er sprake van een opkomst van orgelaars die niets liever dan organist wilden worden. Met alle "calamiteiten" van dien, door een overschot.

We zijn dus nu weeer verzeild in een situatie dat we geen organisten meer kunnen krijgen?

Ik betwijfel dat, en denk dat in no time de jongeren zich weer zullen aanmelden, danwel worden aangezocht.

Uiteindelijk is het een prachtig werk.
Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot..... Die tempelzangen hè.......

Of ben ik te optimistisch?

[Jongere]

Of ben ik te optimistisch?

Ja

[jvdg]

Of ben ik te optimistisch?

Ja

Waarom, Jongere

[Josephus]

Ik betwijfel dat, en denk dat in no time de jongeren zich weer zullen aanmelden, danwel worden aangezocht.

Uiteindelijk is het een prachtig werk.
Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot..... Die tempelzangen hè.......

Of ben ik te optimistisch?

Veel te optimistisch. Helaas. Het feit dat de gemiddelde muziekinstrumentenwinkel amper meer elektronische orgels verkoopt, is in dat opzicht ook een veeg teken.

[Jongere]

Of ben ik te optimistisch?

Ja

Waarom, Jongere

Omdat ik eerlijk gezegd weinig tekenen zie van een jonge generatie die weer achter het orgel gaat zitten. En ik zie ook geen dingen gebeuren die het aannemelijk maken dat dat in de toekomst wèl gaat gebeuren, integendeel: gemeenten bezuinigen op het orgel, liederen worden populair die niet te zingen zijn bij orgel maar bij piano of gitaar, bezoek op orgelconcerten is een groepje met ongeveer 30 mensen van 40+ meestal... (op enkele uitzonderingen na)
Kortom, morgen zal het niet voorbij zijn - maar over een tijdje wel.

Kerkelijk gezien is dat misschien niet heel negatief. Tenminste niet als men gaat zoeken naar andere oplossingen voor kerkmuziek en die ook weer vindt. In essentie maakt het niet zoveel uit natuurlijk wel instrument je gebruikt.

Maar als orgelliefhebber vind ik het wel ongelofelijk zonde. Omdat het ook een beetje een cirkel is: de meeste orgels staan in kerken en vallen dus onder beheer van de kerkenraad. Als die weinig heil meer ziet in het orgel wordt daar (oa financieel) geen aandacht meer aan besteed. Ik ben dan ook bang dat er veel mooie instrumenten gaan verdwijnen in de toekomst. Maar goed - misschien ben ik te pessimistisch. Bijv. de VOGG is dan wel weer een redelijk jonge en enthousiaste groep. Maar die moeten weer oppassen dat ze zich niet vervreemden van de meerderheid van de mensen, want anders kunnen ook zij de ontwikkeling niet tegenhouden.

[jvdg]

Ik betwijfel dat, en denk dat in no time de jongeren zich weer zullen aanmelden, danwel worden aangezocht.

Uiteindelijk is het een prachtig werk.
Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot..... Die tempelzangen hè.......

Of ben ik te optimistisch?

Veel te optimistisch. Helaas. Het feit dat de gemiddelde muziekinstrumentenwinkel amper meer elektronische orgels verkoopt, is in dat opzicht ook een veeg teken.

Wss ben ik te emotioneel, maar de orgelpracht in NL is gigantisch.
De markt voor orgel-CD's is groot.
Het psalmen repertoire is uitgebreider dan ooit.
En ik dacht werkelijk dat de liefde tot de psalmenpracht toenemende is.

Dan verwacht je toch eigenlijk ook een verlangen (onder de jongeren) om de gemeente te begeleiden.

Ik ben dus niet alleen te optimistisch, maar ook te naief

[Jongere]

Ik ben dus niet alleen te optimistisch, maar ook te naief

Ja

[jvdg]

Ik ben dus niet alleen te optimistisch, maar ook te naief

Ja

Het zij zo, maar geloof me, het komt goed!!!!

[refo]

Ik zie niet wat een orgel met tempelzang te maken heeft. Als je bedoelt de kerkzang, dan wordt die er vaak door op de achtergrond gesteld. De meeste organisten zijn niet dienstbaar aan de kerkzang. Ze zitten er of vanwege hun kunde of vanwege hun kruiwagens. Je weet niet wat er erger is.

En als instrument? Wat is een orgel eigenlijk? Er is er geen een hetzelfde. En ze zijn allemaal nogal luidruchtig aanwezig. Na een orgel-CD, zelfs van Bach, heb ik zoiets van, zo is het wel weer even genoeg. Van de Brandenbrugse concerten (voorbeel!) heb ik dat nooit. Dat is muziek.

[BJD]

In mijn gemeente is het ook niet zo vreemd dat de jeugd er niet meer aan begint.
Er zitten nu drie organisten en die blijven zitten waar ze zitten en er komt geen vacature vrij. De jeugd, waaronder kwalitatief betere organisten als wat er nu zit, krijgt geen kans.

Daarom, ik pleit voor om de drie jaar een openstelling van de vacature met een objectieve beoordeling, zodat de jeugd ook een kans krijgt. Organisten tekort is in mijn gemeente zeker niet het geval, wel vacature tekort...

Volgens mij is dat in andere gemeenten niet anders. Als ik dan lees van 50 jaar jubileum krijg ik een beetje kriebel. Geef die jeugd toch een kans!

[Hendrikus]

Wss ben ik te emotioneel, maar de orgelpracht in NL is gigantisch.
De markt voor orgel-CD's is groot.
Het psalmen repertoire is uitgebreider dan ooit.
En ik dacht werkelijk dat de liefde tot de psalmenpracht toenemende is.

Dan verwacht je toch eigenlijk ook een verlangen (onder de jongeren) om de gemeente te begeleiden.

Ik ben dus niet alleen te optimistisch, maar ook te naief

Je bent inderdaad niet realistisch, Jan.
Buiten de GerGem wordt amper meer orgel gespeeld.
En binnen de GerGem gaat de tweespalt die ook in het RD-artikel gesignaleerd wordt steeds sterker merkbaar worden. Ik heb het hier al eerder gezegd - en kreeg toen niet zulke leuke reacties. Desaltniettemin, nogmaals: er is een groep jongeren die goed les krijgt en prima speelt. Maar die komen vaak niet aan de bak. Het bevindelijke wegwijs-gebrei wordt steeds meer als "de kerkmuziek van de GerGem" gezien.

Nederland is een orgelparadijs, dat zeker!
De markt voor orgel-cd's is geheel verziekt en wordt alleen maar kleiner.
Door de mogelijkheden van printing-on-demand verschijnt er tegenwoordig aan bladmuziek meer rommel dan ooit tevoren
En zoals ook in het RD werd gesignaleerd: de manier waarop kerkenraden met hun organisten omgaan, draagt er rechtstreeks aan bij dat jongeren denken: "Orgelspelen in de kerk? Mij niet gezien. Ik kijk wel uit!"