Praktijk Avondmaal in Ger. Gez. niet traditioneel Geref.

[Bert Mulder]

Het is mijn stelling dat de huidige praktijk betreffende de openbare belijdenis des Geloofs, en in verband daar mee het Heilig Avondmaal, niet de traditionele gereformeerde praktijk is.

Ook in de kerkorde legde de Dordtse Synode 1618-1619 de band tussen volwassendoop en het gebruik van het Avondmaal vast, met de woorden: 'de bejaarden worden door de doop de christelijke gemeente ingelijfd en voor lidmaten der gemeente aangenomen, en zijn daarom schuldig het Avond­maal des Heeren te gebruiken, hetwelk zij bij de doop zullen beloven te doen'. Naar de eis van Gods Woord en het wezen des geloofs stelden zij dit artikel op. Ze hadden oog voor de bijbelse eis dat een rechte avondmaalganger het leven der genade moet kennen en de praktijk van het gemeenteleven waarin blijkt dat soms de vrijmoedigheid om ten Avondmaal te gaan ontbreekt na het ontvangen van de doop. Hiermee hielden zij op pastorale wijze rekening, zoals blijkt uit de uitspraak van de kerkelijke vergadering van Gorinchem 1595: 'Hoe men handelen zal met jonge lieden, indien zij wel in het geloof naar hun gelegenheid tamelijk onderricht zijn, maar nog niet beloven zich tot het Avondmaal te begeven, dat men zodanigen behoort te vermanen en met goede redenen te onderwijzen, dat hun belijdenis, die zij met de doop aannemen, ook medebrengt, dat zij zich ook tot de uiterlijke gemeenschap der kerk mits gaande ten Avondmaal behoren te begeven, en hen alzo op alle manieren te zoeken daarin te bewilligen; maar indien zij uit scrupuleusheid (uit gewetensbezwaar) of anderszins zich vooralsnog bezwaard vinden, hetzelve te beloven, daarvan niettemin goede hoop gevende, zal men dezelve evenwel de doop niet onthouden, mits naderhand dezelve onder goed opzicht houdende en ten Avondmaal vermanende'

[Bert Mulder]

Bouwman, H., Gereformeerd Kerkrecht II, Het recht der kerken in de practijk, 1934:

http://www.kerkrecht.nl/main.asp?pagety ... bitem=4375

Over de wijze van het doen van belijdenis hebben de Gereformeerde [380] kerken zich niet in details uitgesproken. Zeer veel moet aan de vrijheid der kerken, aan de gewoonte en de omstandigheden worden overgelaten. In Utrecht b.v. in de 17e eeuw volgde men de gewoonte dat de catechumenen, die zich voor de geloofsbelijdenis hadden opgegeven, nadat van hen een getuigenis door wijkpredikanten en ouderlingen gegeven was van genoegzame kennis en van onbesproken wandel, bijeengeroepen wer­den in de kerkeraadskamer, om daar in tegenwoordigheid van de leden der gemeente, die er bij wenschten te zijn, onderzocht te worden in de kennis der leer. Daarna werden hun vier vragen voorgelegd. Wanneer deze vragen tot genoegen van den kerkeraad waren beantwoord, werd hun een zegenwensch toegesproken en werd de plechtigheid met gebed en dankzegging gesloten.

De hier gestelde vragen waren wel niet altijd woordelijk, maar toch zakelijk gelijk aan die door Voetius worden medegedeeld 15). Zij luiden:

1°. Verklaart gij de leer onzer kerk voorzoover gij haar geleerd, ge­hoord en beleden hebt, te houden voor de ware en zaligmakende leer, overeenkomende met de Heilige Schrift?

2o. Belooft gij, door de genade Gods, in de belijdenis van de zalig­makende leer volstandig te zullen blijven, en in haar te zullen leven en sterven?

3°. Belooft gij, overeenkomstig deze leer, trouw, eerlijk en onberispe­lijk steeds uw leven te zullen inrichten, en uwe belijdenis met goede werken te zullen versieren?

4°. Belooft gij u aan de vermaning, terechtwijzing en kerkelijke tucht te willen onderwerpen en onderworpen te zullen zijn, indien het ge­beurde (wat God verhoede) dat gij u in leer of leven kwaamt te mis­gaan ?

Deze vragen drukken in het wezen uit wat van den beginne in de Gereformeerde kerken, door Calvijn, a Lasco, het convent van Wezel werd gewenscht, en wat gesteld is in de vragen, die in de Liturgische geschriften, door de synode van Dordrecht (1618/19) aanvaard, aan het avondmaalsformulier voorafgaan, en die in de onderscheidene plaatse­lijke kerken in gebruik geweest zijn, en nog zijn.

Uit deze vragen blijkt, hoewel niet expliciet, dat het afleggen van Belijdenis des Geloofs, een belijdenis was van een zaligmakend geloof, ziende dat men spreekt, onder andere, over 'uwe belijdenis met goede werken te zullen versieren'.

Volgens onze belijdenisgeschriften (Heidelberger Catechismus - 91) zijn goede werken toch:

Alleen die uit waar geloof a, naar de wet Gods b, alleen Hem ter eer geschieden c, en niet die op ons goeddunken of op mensen-inzettingen gegrond zijn d.

Dus zijn het geen goede werken, die werken die alleen uit slaafse gehoorzaamheid geschieden, omdat de kerk die werken voorschrijft (of nalating, zoals TV)

[Marnix]

Mee eens, maar zit het probleem hem niet vooral ook in de beoordleing van de ware gelovigen? Iedere gereformeerde zou willen dat iedereen aan het avondmaal aan zou gaan. Maar als er nu een heleboel meer aangaan gaat men zich zorgen maken. Ze zijn er niet klaar voor, geloven niet echt. Maar wat moet er veranderen dan? En moeten die mensen vooral veranderen of ook de kerkcultuur, de voorgangers etc? Is het geloof niet veel exclusiever geworden ten opzichte van de Reformatie zoals die in het begin was? Heeft de Nadere Reformatie op sommige punten een heel andere leer dan de Reformatie zelf? (vooral op punten als aanbod van genade, toeeigening van het heil etc?)

[Rens]

Bij het éne kerkverband wordt je achterdochtig bekeken áls je aangaat, bij het andere als je niet aangaat.................

[Octavius]

Ds. GH Kersten heeft ooit eens gezegd dat je beter is dat er 10 mensen teveel aan het avondmaal gaan dan één te weinig. Hij bedoelde te zeggen dat die tien die aangaan en zich bedriegen toch wel aangaan ondanks waarschuwingen en die éne die zo'n betrekking voelt blijft af. Hij vraagt zich wel honderd keer af of hij geen bedrieger is.
Het kan inderdaad zijn dat er een te grote kramp bestaat bij het Avondmaal. Aan de andere kant mag je het geloof ook toetsen aan de vruchten en de mensen er eerlijk op wijzen. En het is geen goed teken als mensen dan boos worden.
Daar moet je alleen niet in blijven steken en het uiteindelijk aan de Heere overgeven.

[freek]

Bij het éne kerkverband wordt je achterdochtig bekeken áls je aangaat, bij het andere als je niet aangaat.................

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Kortom. Ik ben het wel met de stelling eens.

[Bert Mulder]

Onze Dordtse vaderen hielden ook niet zo graag mensen af:

3/4-15. Deze genade is God aan niemand schuldig; want wat zou Hij schuldig zijn dengenen, die Hem niets eerst geven kan, opdat het hem vergolden worde? Ja, wat zou God dien schuldig zijn, die van zichzelven niet anders heeft dan zonde en leugen? Diegene dan, die deze genade ontvangt, die is Gode alleen daarvoor eeuwige dankbaarheid schuldig, en dankt Hem ook daarvoor; diegene, die deze genade niet ontvangt, die acht ook deze geestelijke dingen gans niet en behaagt zichzelven in het zijne; of, zorgeloos zijnde, roemt hij ijdellijk dat hij heeft hetgeen hij niet heeft. Voorts, van diegenen die hun geloof uiterlijk belijden en hun leven beteren, moet men naar het voorbeeld der apostelen het beste oordelen en spreken; want het binnenste des harten is ons onbekend. En wat aangaat anderen, die nog niet geroepen zijn, voor dezulken moet men God bidden, Die de dingen die niet zijn, roept alsof zij waren; en wij moeten ons geenszins tegenover hen verhovaardigen, alsof wij onszelven uitgezonderd hadden.

Dus als iemand zegt te geloven, zeggen zij, moeten we ze, met het oordeel der liefde, op hun woord geloven.

[caprice]

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Ofwel, dat is de ware kerk niet? Want de sacramenten worden niet recht bediend.

[Hendrikus]

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Da's net zo krom als de dominee die ik eens op een nieuwjaarsmorgen vanaf de kansel hoorde foeteren dat het zo leeg was in de kerk. Hij foeterde tegen de mensen die er wél waren

[Marnix]

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Da's net zo krom als de dominee die ik eens op een nieuwjaarsmorgen vanaf de kansel hoorde foeteren dat het zo leeg was in de kerk. Hij foeterde tegen de mensen die er wél waren

Haha... En moeten ze maar niet op dat soort tijden een dienst organiseren

[Erasmiaan]

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Da's net zo krom als de dominee die ik eens op een nieuwjaarsmorgen vanaf de kansel hoorde foeteren dat het zo leeg was in de kerk. Hij foeterde tegen de mensen die er wél waren

Haha... En moeten ze maar niet op dat soort tijden een dienst organiseren

Ow, waarom niet? Ik vind dat juist erg waardevol.

[freek]

En er zijn gemeenten waar bij gebrek aan bekeerde mensen helemaal geen Avondmaal gevierd wordt. Heel eigenaardig dat de preek wel vaak alleen gericht is aan 'Gods volk'.

Da's net zo krom als de dominee die ik eens op een nieuwjaarsmorgen vanaf de kansel hoorde foeteren dat het zo leeg was in de kerk. Hij foeterde tegen de mensen die er wél waren

Haha... En moeten ze maar niet op dat soort tijden een dienst organiseren

Ow, waarom niet? Ik vind dat juist erg waardevol.

Het is soms wel erg vroeg. Zeker als het de vorige avond/nacht wat laat geworden is.

[elbert]

Het is mijn stelling dat de huidige praktijk betreffende de openbare belijdenis des Geloofs, en in verband daar mee het Heilig Avondmaal, niet de traditionele gereformeerde praktijk is.

Ook in de kerkorde legde de Dordtse Synode 1618-1619 de band tussen volwassendoop en het gebruik van het Avondmaal vast, met de woorden: 'de bejaarden worden door de doop de christelijke gemeente ingelijfd en voor lidmaten der gemeente aangenomen, en zijn daarom schuldig het Avond­maal des Heeren te gebruiken, hetwelk zij bij de doop zullen beloven te doen'. Naar de eis van Gods Woord en het wezen des geloofs stelden zij dit artikel op. Ze hadden oog voor de bijbelse eis dat een rechte avondmaalganger het leven der genade moet kennen en de praktijk van het gemeenteleven waarin blijkt dat soms de vrijmoedigheid om ten Avondmaal te gaan ontbreekt na het ontvangen van de doop. Hiermee hielden zij op pastorale wijze rekening, zoals blijkt uit de uitspraak van de kerkelijke vergadering van Gorinchem 1595: 'Hoe men handelen zal met jonge lieden, indien zij wel in het geloof naar hun gelegenheid tamelijk onderricht zijn, maar nog niet beloven zich tot het Avondmaal te begeven, dat men zodanigen behoort te vermanen en met goede redenen te onderwijzen, dat hun belijdenis, die zij met de doop aannemen, ook medebrengt, dat zij zich ook tot de uiterlijke gemeenschap der kerk mits gaande ten Avondmaal behoren te begeven, en hen alzo op alle manieren te zoeken daarin te bewilligen; maar indien zij uit scrupuleusheid (uit gewetensbezwaar) of anderszins zich vooralsnog bezwaard vinden, hetzelve te beloven, daarvan niettemin goede hoop gevende, zal men dezelve evenwel de doop niet onthouden, mits naderhand dezelve onder goed opzicht houdende en ten Avondmaal vermanende'

Ter aanvulling:
de synode van Dordrecht uit 1574 bepaalde dat moest nagegaan worden of de lidmaten van de kerk aan het avondmaal deelnamen en "zo niet, hen in het bijzonder aan te spreken, of door andere bekwaam laten aanspreken, of daar achterdocht is in leer of leven. Zo het niet helpt, voor de konsistorie ontbieden en vermanen; die verachters waarschuwen en dreigen met Gods gericht".
Dus je stelling snijdt hout. De verbinding doop-belijdenis des geloofs-avondmaal heeft oude papieren.

[memento]

de synode van Dordrecht uit 1574 bepaalde dat moest nagegaan worden of de lidmaten van de kerk aan het avondmaal deelnamen en "zo niet, hen in het bijzonder aan te spreken, of door andere bekwaam laten aanspreken, of daar achterdocht is in leer of leven. Zo het niet helpt, voor de konsistorie ontbieden en vermanen; die verachters waarschuwen en dreigen met Gods gericht".
Dus je stelling snijdt hout. De verbinding doop-belijdenis des geloofs-avondmaal heeft oude papieren.

Dit klopt. Alleen, na de Reformatie kwam de Nadere Reformatie, die juist sterk wees op de gevaren van het onterecht aangaan. Waar (even zwart-wit gezegd) bij de Reformatie de stelling was: "Een ieder belijdend lid hoort aan te gaan", werd de stelling in de Nadere Reformatie: 'Niemand mag aangaan, dan die zich een wedergeboren christen (incl. alle kenmerken) weet'.

Ik denk dat de gereformeerde gezindte in 2 stromingen verdeeld is:

1. De stroming die de Nadere Reformatie navolgt, en de Reformatie voor zover het uitkomt

2. De stroming die de Reformatie navolgt, en de Nadere Reformatie voor zover het uitkomt; vaak met veel sympathie voor de Puriteinen


Kortom: Beide visies hebben historische papieren. Laten we dus daarom voorzichtig zijn met afschrijven ervan. Misschien moeten we ze veeleer proberen te combineren

[Kaw]

Onbekeerdheid moet weer raar (Ja, Bert, rare is ook goed )worden.
Dan zijn zulke problemen ook opgelost en kunnen de beide visies veel beter samen leven.