DEN HAAG (ANP) – De positie van ontheemden in de wereld blijft schrijnend. Daar komt ook geen eind aan als er niets verandert aan de status van deze 25 tot 30 miljoen mensen over de hele wereld.
Dat stelt de noodhulporganisatie Mensen in Nood, onderdeel van Cordaid, naar aanleiding van een rapport over de ontheemden in de wereld. „Probleem is vooral dat ontheemden, ondanks dat ze dezelfde problematiek hebben als vluchtelingen, geen gelijke status hebben. Omdat ontheemden binnen hun eigen landsgrenzen op de vlucht zijn, kunnen de Verenigde Naties (VN) weinig doen omdat de volkerenorganisatie niet aan de soevereiniteit van een staat mag komen", licht Ingrid Tuinenberg, hoofd Mensen in Nood toe.
Omdat ontheemden in eigen land op de vlucht zijn, ontvangen ze veel minder hulp, bescherming en aandacht van de internationale gemeenschap. Ze worden namelijk geacht die van de autoriteiten van hun eigen land te krijgen. „De ontheemden leven in dorpen of versnipperd aan de randen van steden. Daardoor is in sommige gebieden de problematiek van hen nauwelijks in kaart te brengen en zijn ze dus moeilijk te helpen", aldus Tuinenberg. De hulporganisatie Mensen in Nood, die dit jaar negentig jaar bestaat, richt zich in de toekomst vooral op deze vergeten groep.
Nu investeert de organisatie veel in Congo waar grote groepen ontheemden zitten. In de laatste vijf jaar is het aantal ontheemden er vervijfvoudigd naar drie miljoen. In Sudan zitten de meesten: vier miljoen, dan komt Congo. Daarna volgen Colombia met 2,9 miljoen en Oeganda met 1,2 miljoen ontheemden. Afrika is het continent met verreweg de meeste ontheemden: 12,7 miljoen.
Oorzaak van ontheemding is vooral het aanhoudende geweld, zeker in de vier landen waar de meeste mensen op de vlucht zijn. „Een tweede oorzaak, verwant aan geweld, is etniciteit. Dat geldt vooral voor Europa. Oorzaak nummer drie is chronische honger en ontbering als gevolg van rampen, maar ook chemische rampen of andere door mensen veroorzaakte problemen, zoals vervuiling, dwingt mensen soms om huis en haard te verlaten."
„Meest opvallend blijft de oneerlijke verhouding tussen vluchtelingen en ontheemden. In sommige gevallen kan een ontheemde veel beter tien kilometer verder de grens overlopen dan in zijn eigen land blijven. Dan is hij of zij in ieder geval veel beter beschermd."
