Calvijn en de Psalmen

Plaats reactie
Kokje
Berichten: 89
Lid geworden op: 05 okt 2004, 09:59

Calvijn en de Psalmen

Bericht door Kokje »

In de Waarheidsvriend van deze week wordt een lezing van dr. J. Smelik (van de Theologische Universiteit Broederweg Kampen) aangehaald, waarin het o.a. gaat over hoe Calvijn dacht over de Psalmen:
Calvijn heeft in zijn uitspraken over de waarde van het psalmboek altijd de psalmbundel als één geheel voor ogen gehad. Hij was van oordeel dat je niet kon volstaan met een selectie uit de psalmen: ze moeten dan ook allemaal berijmd en gezongen worden. In Geneve werden dan ook alle Psalmen daadwerkelijk gezongen. Die praktijk heeft ook in Nederland lange tijd bestaan. In de negentiende eeuw kreeg de praktijk de overhand dat de predikant psalmversjes ging uitzoeken die naar zijn oordeel bij de preek pasten. (...)
Wie met een beroep op Calvijn beweert dat je in de kerkdiensten vrijwel uitsluitend psalmen mag zingen, moet ook consequent zijn en moet zorgen dat alle psalmen ook daadwerkelijk gezongen worden. En ook dat je zoveel mogelijk hele psalmen zingt, of anders in ieder geval afgesloten gedeelten uit de psalmen. De gereformeerde traditie heeft zich wat dit betreft wel erg selectief beroepen op de Geneefse reformator.
Het valt mij op dat juist in de wat 'rechtsere' diensten minder psalmen worden gezongen en meer losse verzen. Bepaald niet in de lijn van Calvijn dus.

Persoonlijk heb ik er nogal moeite mee als bijvoorbeeld alleen het vers
Maar blij vooruitzicht enz. wordt gezongen of Zo zullen wij, de schapen enz... (Hoe dan??) Wat mij betreft mogen de psalmen dus in z'n geheel worden gezongen, alhoewel ik dan toe moet geven dat ik bij Psalm 119 liever thuis blijf...

Hoe denken jullie hierover?

[Aangepast op 9/9/05 door Kokje]
astroguy
Berichten: 645
Lid geworden op: 29 dec 2004, 08:12
Locatie: Johannesburg, Zuid Afrika

Bericht door astroguy »

Oorspronkelijk gepost door Kokje
In de Waarheidsvriend van deze week wordt een lezing van dr. J. Smelik (van de Theologische Universiteit Broederweg Kampen) aangehaald, waarin het o.a. gaat over hoe Calvijn dacht over de Psalmen:
Calvijn heeft in zijn uitspraken over de waarde van het psalmboek altijd de psalmbundel als één geheel voor ogen gehad. Hij was van oordeel dat je niet kon volstaan met een selectie uit de psalmen: ze moeten dan ook allemaal berijmd en gezongen worden. In Geneve werden dan ook alle Psalmen daadwerkelijk gezongen. Die praktijk heeft ook in Nederland lange tijd bestaan. In de negentiende eeuw kreeg de praktijk de overhand dat de predikant psalmversjes ging uitzoeken die naar zijn oordeel bij de preek pasten. (...)
Wie met een beroep op Calvijn beweert dat je in de kerkdiensten vrijwel uitsluitend psalmen mag zingen, moet ook consequent zijn en moet zorgen dat alle psalmen ook daadwerkelijk gezongen worden. En ook dat je zoveel mogelijk hele psalmen zingt, of anders in ieder geval afgesloten gedeelten uit de psalmen. De gereformeerde traditie heeft zich wat dit betreft wel erg selectief beroepen op de Geneefse reformator.
Het valt mij op dat juist in de wat 'rechtsere' diensten minder psalmen worden gezongen en meer losse verzen. Bepaald niet in de lijn van Calvijn dus.

Persoonlijk heb ik er nogal moeite mee als bijvoorbeeld alleen het vers
Maar blij vooruitzicht enz. wordt gezongen of Zo zullen wij, de schapen enz... (Hoe dan??) Wat mij betreft mogen de psalmen dus in z'n geheel worden gezongen, alhoewel ik dan toe moet geven dat ik bij Psalm 199 liever thuis blijf...

Hoe denken jullie hierover?
Een aantal gedachten.
Psalmen waren inderdaad bedoeld om in hun geheel gezongen te worden.
In Calvijn's tijd werd ritmisch gezongen. Pas met Datheen werd, vanwege de zwakke berijming overgegaan op hele noten.
Vanwege het feit dat niet ritmisch werd gezongen kwam het in zwang om enkele versen te zingen, dit om de dienst niet nog langer te maken.
Er zijn psalmen die niet alleen de vreugde bezingen maar ook de nood van de mens. En zelfs vervloekingen uitschreeuwen (Ps.37 bijv). Die blijven vaak buiten beschouwing. Waarom?
Psalmen dienen gezongen te worden niet alleen a capella, maar ook met orgel, concert en andere instrumenten, zie psalm 150.
Ik ben persoonlijk een enorme fan van het orgel. (Maar speel nog steeds niet zelf).
En in onze gemeente (noodgedwongen) zingen we vaak a capella, met een voorzanger. Die het erg goed doet overigens. En soms met een glimlach, als een nootje weer eens fout gaat.
Mogen we in de kerk berijmingen zingen van andere gedeelten uit de Bijbel dan het Boek der Psalmen? (de diverse lofzangen uit Lucas, 1 cor. 13, diverse lofzangen uit Openbaringen, enz.)

Ik denk genoeg losse gedachten voor het moment. Graag reactie.
Atze
astroguy
Berichten: 645
Lid geworden op: 29 dec 2004, 08:12
Locatie: Johannesburg, Zuid Afrika

Bericht door astroguy »

Bedankt voor de links. Ik zal het met aandacht lezen. Overigens ben ik niet echt een aanhanger van Rushdony en wanneer ik in Nederland ben, kerk ik gewoonlijk in een gemeente waar ook wel gezangen (dus niet-schriftberijmingen, maar vrije liederen) worden gezongen. Hier zingen wij uitsluitend psalm berijmingen en andere schriftberijmingen.

Waar ik vooral de aandacht om zou willen geven in deze discussie, is het feit dat de oorspronkelijke schrijver van deze discussie de aandacht vestigd op het selectieve gedrag van psalmlkeuzes, nl. enkele versen. Ik voegde daar nog de dimensie bij van psalmen die niet geliefd zijn omdat ze vervloekingen uitspreken. Kunnen we dat nog?
Atze
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 17058
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Bericht door Hendrikus »

In dit verband mag ik wel wijzen op het boek "Gods lof op de lippen", eveneens van Jan Smelik, dat in mei j.l. verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer. Van harte aanbevolen bij een ieder die de liturgie en de gemeentezang ter harte gaat!

En om nog even op Kokje te reageren: ook zo'n fraai staaltje van niet-nadenken-over-wat-je-zingt-en-speelt is de organist die in Psalm 116 een tussenspel maakt na vers 2:

Maar 'k riep de Heer dus aan in al mijn nood: tussenspel.....
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Miscanthus
Berichten: 5306
Lid geworden op: 30 okt 2004, 14:38
Locatie: Heuvelrug

Bericht door Miscanthus »

Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
In dit verband mag ik wel wijzen op het boek "Gods lof op de lippen", eveneens van Jan Smelik, dat in mei j.l. verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer.
Ik denk dat ik het niet kan laten om hem te kopen als ik hem zie....

Ook zo fijn (ahum) is als de organist fortissimo gaat spelen (Opschakelen van mixtuur naar bourdon 16v naar trompet bijv) als het een gebed betreft.

Verder heb ik er geen problemen mee als andere bijbelse liederen gezongen zouden worden. Ik geloof niet in het alleenrecht van de psalmen, hoewel ze onvervangbaar mooi zijn.
Het is mooi als psalmen met gezangen gezongen kunnen worden. Een enkel opwekkingslied mag van mij ook nog.

[Aangepast op 9/9/05 door Miscanthus]
Gebruikersavatar
Unionist
Berichten: 5738
Lid geworden op: 22 mei 2004, 16:13

Bericht door Unionist »

Worden de vervloekings- en treurpsalmen minder gezongen?

Misschien wel, maar het hangt wellicht ook van de gemeente af.

Wij hebben een periode gehad dat onze predikant wat minder in zijn vel zat. Dan was de openingszang al een treurpsalm en dat zette de toon dan voor de hele dienst. Toen hebben we weleens verzucht: zongen we de psalmen maar gewoon weer op volgorde. Psalm 88 is best een keer mooi, maar week na week na week...

Wat een aardige van onze dominee was, is dat hij een hele periode na de wet iedere week een volgend vers van Ps 119 liet zingen. Zo zing je in 2 jaar de hele Psalm door.

Overigens zingen we natuurlijk wel dgelijk niet-Schriftberijmingen, bedenk ik opeens. Waar vind je de 10 geboden vers 9 in onberijmde vorm?
Gebruikersavatar
ndonselaar
Berichten: 3105
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:34
Contacteer:

Bericht door ndonselaar »

Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
In dit verband mag ik wel wijzen op het boek "Gods lof op de lippen", eveneens van Jan Smelik, dat in mei j.l. verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer. Van harte aanbevolen bij een ieder die de liturgie en de gemeentezang ter harte gaat!

En om nog even op Kokje te reageren: ook zo'n fraai staaltje van niet-nadenken-over-wat-je-zingt-en-speelt is de organist die in Psalm 116 een tussenspel maakt na vers 2:

Maar 'k riep de Heer dus aan in al mijn nood: tussenspel.....
In onze gemeente maakte ik het een keer mee dat we alleen dít vers moesten zingen.
In necessariis unitatem custodiant, in non necessariis libertatem, in utrisque prudentiam et charitatem, in omnibus conscientiam inoffensam in diem Domini
Gebruikersavatar
Miscanthus
Berichten: 5306
Lid geworden op: 30 okt 2004, 14:38
Locatie: Heuvelrug

Bericht door Miscanthus »

Oorspronkelijk gepost door UnionistWaar vind je de 10 geboden vers 9 in onberijmde vorm?
Die zijn er aan vastgeplakt door iemand van na het begin van de jaartelling....:)

ik denk dat het aan 1 Johannes ontleend is: 1Jo 3:24 En die Zijn geboden bewaart, blijft in Hem, en Hij in denzelven. En hieraan kennen wij, dat Hij in ons blijft, [namelijk] uit den Geest, Dien Hij ons gegeven heeft.

[Aangepast op 10/9/05 door Miscanthus]
Klaio
Berichten: 296
Lid geworden op: 07 sep 2005, 08:32

Bericht door Klaio »

Heb vandaag de toogdag van het Zoeklicht in Barneveld bezocht. Naast het luisteren naar de diverse sprekers heb ik ook heerlijk gezongen. Inderdaad niet alleen psalmen, maar ook prachtige liederen, gericht op Christus en onze heerlijke toekomst. Daar knap je echt van op. Ik ben ervan overtuigd dat wij door deze door en door bijbelse liederen te negeren ons ook in ons geestelijk leven veel tekort doen. Je kunt ook dit waarderen zonder af te doen van de rijkdom en diepte van de psalmen.
Gebruikersavatar
refo
Berichten: 24647
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:45

Bericht door refo »

Oorspronkelijk gepost door ndonselaar
Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
In dit verband mag ik wel wijzen op het boek "Gods lof op de lippen", eveneens van Jan Smelik, dat in mei j.l. verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer. Van harte aanbevolen bij een ieder die de liturgie en de gemeentezang ter harte gaat!

En om nog even op Kokje te reageren: ook zo'n fraai staaltje van niet-nadenken-over-wat-je-zingt-en-speelt is de organist die in Psalm 116 een tussenspel maakt na vers 2:

Maar 'k riep de Heer dus aan in al mijn nood: tussenspel.....
In onze gemeente maakte ik het een keer mee dat we alleen dít vers moesten zingen.
Omdat de dominee vaak niet weet dat 'dus' hier 'aldus' betekent.
--------------
Voorts ben ik van mening dat portretten van oudvaders, reformatoren en andere theologen niet zouden moeten worden toegestaan als avatar.
Gebruikersavatar
Miscanthus
Berichten: 5306
Lid geworden op: 30 okt 2004, 14:38
Locatie: Heuvelrug

Bericht door Miscanthus »

Oorspronkelijk gepost door refo
Oorspronkelijk gepost door ndonselaar
Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
In dit verband mag ik wel wijzen op het boek "Gods lof op de lippen", eveneens van Jan Smelik, dat in mei j.l. verscheen bij Boekencentrum in Zoetermeer. Van harte aanbevolen bij een ieder die de liturgie en de gemeentezang ter harte gaat!

En om nog even op Kokje te reageren: ook zo'n fraai staaltje van niet-nadenken-over-wat-je-zingt-en-speelt is de organist die in Psalm 116 een tussenspel maakt na vers 2:

Maar 'k riep de Heer dus aan in al mijn nood: tussenspel.....
In onze gemeente maakte ik het een keer mee dat we alleen dít vers moesten zingen.
Omdat de dominee vaak niet weet dat 'dus' hier 'aldus' betekent.
ja, dat zeg je nou wel, maar dat stáát er toch niet? ;)
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 17058
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Bericht door Hendrikus »

Oorspronkelijk gepost door Miscanthus
ja, dat zeg je nou wel, maar dat stáát er toch niet? ;)
dus, als er dus staat, dan kun je dus gewoon rustig een tussenspel maken, dus? :)
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Miscanthus
Berichten: 5306
Lid geworden op: 30 okt 2004, 14:38
Locatie: Heuvelrug

Bericht door Miscanthus »

Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
Oorspronkelijk gepost door Miscanthus
ja, dat zeg je nou wel, maar dat stáát er toch niet? ;)
dus, als er dus staat, dan kun je dus gewoon rustig een tussenspel maken, dus? :)
ja, er staat dus, maar eigenlijk wordt er bedoeld: allerlei soorten van dus

[Aangepast op 10/9/05 door Miscanthus]
Plaats reactie