• Het beleefde en het gepreekte geloof

Hebben jullie deze boekrecensie gelezen in het RD?! (KLIK HIER)

Het slot, met een tragische conclusie:

Traditioneel
Hoe is de Veluwe bevindelijk geworden? Sulman lanceert de regressietheorie. Door de toenemende invloed van buitenaf, van wereldlijke en kerkelijke overheid, en de opkomst van het toerisme, trekt de Veluwenaar zich terug in zichzelf, begint zich steeds meer te hechten aan het oude en vertrouwde in eigen kring. De Veluwse mens is traditioneel. Dat betekent in de praktijk: gehechtheid aan wat ouders en grootouders doorgaven.

Daarmee houdt het echter op. Van de traditie als de bedding der eeuwen heeft men geen weet. Alleen al daarom is het boek van Sulman een ware ontdekking. De historicus drukt je met de neus op de feiten. De kerkelijke kaart van de Veluwe zag er in de negentiende eeuw werkelijk anders uit dan vandaag.

Mij heeft in de studie van Sulman vooral geraakt het naast elkaar blijven bestaan van christelijke prediking en volksgeloof. Stonden de twee elkaar werkelijk niet in de weg? De dominee kan preken wat hij wil, de gemeente gaat de eigen gang zoals van oudsher overgeleverd. Men blijft alcohol stoken om de accijns te omzeilen; men gaat als vanouds op stropen uit, om reden van bittere armoede en gelegaliseerd door de gemeenschap. In vacaturetijd staat de censuur rond het avondmaal op een laag pitje. Als de dominee een beroep naar elders heeft aangenomen, moet de kerkenraad immers verder met de mensen van het eigen dorp. De voorganger is voorbijganger. Hij is geroepen om te preken, te onderwijzen, te trouwen, te begraven, maar de traditionele gewoonten houdt het dorp in eigen hand.

Buiten bereik
Tragische figuur dus, die dominee, die wellicht meent het volk te kennen, terwijl de ziel van dat volk zich niet laat bekijken. Dat spreken ze niet uit tegenover hem waar hij bij is. De diepste laag van het volk, de heidense, raakt hij niet. Die blijft buiten bereik van het Evangelie. De Veluwse mens is bepaald niet lijdelijk, aarzelt niet het recht in eigen hand te nemen, maar voelt zich in geestelijke zaken van God diep afhankelijk. De vraag is: welke God? Als theoloog die het onderzoek van de historicus op zich laat inwerken, moet ik tot de slotsom komen dat de God die vanaf de kansels verkondigd en beleden wordt -de God van Israël- op de Veluwe voor velen nog altijd een Vreemde is gebleven.

[Aangepast op 21/6/05 door Pim]

Ik denk dat dat tragische wel meevalt.

De dominee is bij uitstek de prediker. Niet voor niets zijn er 'ouderlingen' en 'voorgangers'. Als Paulus ergens preekt, stelt hij orde in, maar blijft een vreemde voor de gemeente. Hij veroordeelt niet zozeer gewoontes maar wel dwalingen tegenover de leer. Globaal gesproken: recht in de leer en veel christelijke vrijheid. Vervolgens gaat hij weg en blijven de oudsten achter. Zo ook nu op de Veluwe.

Wij (de GerGem) hebbenhet idee dat als God een mens bekeert het dan een heel bijzonder mens wordt. Hij gaat ''de zonde laten', hij wordt 'ootmoedig', hij gaat dit voortaan wel en dat voortaan niet. Dat strijdt tegen het beeld dat de bijbel schetst. Alle mensen die wij als 'kinderen Gods' in de Bijbel tegenkomen hebben dat niet meegemaakt. Sterker nog, ze blijven vooral dezelfde. Petrus houdt z'n grote mond, Jacob blijft de berekenende strateeg, Abraham blijft z'n vrouw zuster noemen, Salomo heeft een dorp vol vrouwen. Allemaal stuk voor stuk zaken waarvoor wij 'censuur rond het avondmaal' zouden toepassen.

Als je er niet 'bij bepaald' wordt dat stropen zonde is, blijf je het gewoon doen. Net als de Urkers aanvankelijk gewoon bleven vissen, ondanks vangstquota. En ik denk dat ze het nog steeds zouden doen als ze de kans kregen.

De dominee tragisch? Dat zou hij alleen zijn als hij niet gezonden is. Dan loopt hij maar rond en heeft geen boodschap.

Oorspronkelijk gepost door refo
Ik denk dat dat tragische wel meevalt.

Dit bedoel ik met tragisch: 'Als theoloog die het onderzoek van de historicus op zich laat inwerken, moet ik tot de slotsom komen dat de God die vanaf de kansels verkondigd en beleden wordt -de God van Israël- op de Veluwe voor velen nog altijd een Vreemde is gebleven.'

Ik heb het boek niet gelezen dus weet ook niet of de conclusie juist is.

Wat ik bedoel is dit: de recensent heeft een te ideaal beeld van de gelovige. Hij heeft het idee dat een kind van God niet tegelijk kan stropen.

begrijp me goed: Het kan dus waar zijn wat hij zegt, maar de grond waarop zijn conclusie is gebaseerd is volgens mij onjuist.

Vanuit mijn ervaringen verkregen door het om-de-week kerken op de Veluwe:

De kerken zijn vol, en de avondmaalstafels zijn leeg. Belastingfraude (m.n. zwart werken) is heel normaal, en zelfs kerkeraadsleden doen er openlijk aan mee.

De kerkeraad heeft meer te zeggen dan de predikant, en 'verzet vooral de oude paden niet'.

Ik ben bang dat onze beste boekenschrijver voor een groot deel wel gelijk heeft.

Oorspronkelijk gepost door refo
Ik heb het boek niet gelezen dus weet ook niet of de conclusie juist is.

Wat ik bedoel is dit: de recensent heeft een te ideaal beeld van de gelovige. Hij heeft het idee dat een kind van God niet tegelijk kan stropen.

begrijp me goed: Het kan dus waar zijn wat hij zegt, maar de grond waarop zijn conclusie is gebaseerd is volgens mij onjuist.

Dus in jouw ogen is een kloof tussen leer (zwaar) en leven (niet te nauw kijken) een onterechte aanleiding voor zijn conclusie?

Volgens mij kan je dan weinig meer met het stuk van de heiligmaking.

Beste Refo,

De voorbeelden die jij noemt hangen vooral samen met het karakter. In het boek van ds. Vreugdenhil over de bevinding zegt hij ook dat het karakter in wezen niet wordt veranderd, wel het zondige in het karakter wordt steeds meer bestreden.

Daarnaast is het inderdaad zo dat als kerkgangers niet concreet op de zonden gewezen wordt, dat men dan doorgaat. Maar als het wel zo is en men leeft er aan voorbij, dan kan er wellicht wel geestelijk leven zijn, maar wel ingezonken in elk geval.

Daar zou je een hele boom over op kunnen zetten.

Voorbeeld:
Wij kregen een jaar of 15 geleden een spreker van KOEH op de JV. Het ging op een gegeven moment over de dienstplicht in Tsjecholslawakije.

Dat land in 1500 km lang ofzo. Sommige christenjongens woonden in het westen en waren gelegerd in het oosten. Ze hadden 1 week verlof per jaar. 2 dagen reizen heen en 2 terug. Per saldo nauwelijks verlof. Wat deed men toen? De ouders zorgden voor een fles jenever of 10 duitse mark en dan kregen de jongens 2 weken ziekteverlof extra.

Als nederlander zit je dan een beetje ongemakkelijk. Omkopen? Zeggen dat je ziek bent, terwijl dat niet zo is?
Ja, zei de spreker, ik snap uw bezwaar. Maar zoiets is daar gewoonte. In Nederland tilt men weer niet zo zwaar aan te hard rijden.

'Zonde' wordt zo door de omgeving gedefinieerd. Wij als stadsmensen verfoeien stropen en alcohol stoken, terwijl we wel even door een rood voetgangerslicht lopen als er echt nix aankomt. We reizen niet graag met de trein op zondag, maar als het donker is, doen we het licht aan op zondag. terwijl daar ook mensen voor werken.

Heiligmaking gaat denk ik veel dieper. De Heere Jezus zei tegen de rijke jongeling: verkoop alles en geef het geld weg. Misschien zegt Hij tegen een veluwnaar: stroop niet meer, als dat zijn een en al is. Laat hij dat, dan kan het zijn dat hij niet 'bepaald' is bij z'n jeneverstoken. En een ander weer wel.

De schrijver noemt 'volksgeloof' en somt dan enkele gewoonten op. is dat wel hetzelfde.

'Zonde' wordt zo door de omgeving gedefinieerd. Wij als stadsmensen verfoeien stropen en alcohol stoken, terwijl we wel even door een rood voetgangerslicht lopen als er echt nix aankomt. We reizen niet graag met de trein op zondag, maar als het donker is, doen we het licht aan op zondag. terwijl daar ook mensen voor werken.

Zonde, hoe komen we aan de kennis van die zonde? Sprak Paulus daar niet eens van in de brief aan de Romeinen? Zonde wordt toch gedefinieerd door de wet? Of moeten de 10 woorden op Sinai contextueel benaderen?

Oorspronkelijk gepost door Pim
Oorspronkelijk gepost door refo
Ik denk dat dat tragische wel meevalt.
Dit bedoel ik met tragisch: 'Als theoloog die het onderzoek van de historicus op zich laat inwerken, moet ik tot de slotsom komen dat de God die vanaf de kansels verkondigd en beleden wordt -de God van Israël- op de Veluwe voor velen nog altijd een Vreemde is gebleven.'

Laten we oppassen voor het klakkeloos veroordelen van alle Veluwenaren. Zou het buiten de Veluwe daadwerkelijk beter gesteld zijn?

Belastingfraude, alleen op de Veluwe?
De kerkeraad doet er aan mee, alleen op de Veluwe?
Dacht het toch niet!

Lijdzaamheid of onverschilligheid of traditie of activisme of uiterlijk of geleerdheid of.... Vul maar aan.

Wie zonder zonde is...

Het is zeker niet exclusief Veluws. En ook niet overal op de Veluwe even expliciet aanwezig.

Ik denk dat het inherent is aan gesloten dorpsgemeenschappen. Je ziet dat wel vaker: hoe komt het dat juist in 'zware' dorpen de jeugd zo losgeslagen is met b.v. oud en nieuw?

Ik noem dan ook plaatsen als Veen, Spakenburg, Staphorst. Terwijl ik ook van de Veluwe kom, maar dit soort excessen voor mij totaal vreemd waren.

In ons dorp gingen b.v. zowat geen jongeren naar de kroeg/disco in het weekend. Als er met koninginnedag relletjes waren in het dorp, was daar misschien een enkele kerkelijke jongere bij betrokken, maar zeker niet massaal.

Maar wij waren ook een importdorp, geen gesloten gemeenschap.

Oorspronkelijk gepost door ndonselaar
'Zonde' wordt zo door de omgeving gedefinieerd. Wij als stadsmensen verfoeien stropen en alcohol stoken, terwijl we wel even door een rood voetgangerslicht lopen als er echt nix aankomt. We reizen niet graag met de trein op zondag, maar als het donker is, doen we het licht aan op zondag. terwijl daar ook mensen voor werken.

Zonde, hoe komen we aan de kennis van die zonde? Sprak Paulus daar niet eens van in de brief aan de Romeinen? Zonde wordt toch gedefinieerd door de wet? Of moeten de 10 woorden op Sinai contextueel benaderen?

Niek, mee eens! Zonde is altijd objectief.

Belastingontduiking (creatief boekhouden en zwartwerken), ook al is het een volksgewoonte aldaar, blijft lijnrecht indruisen tegen Jezus woorden: 'Geef de keizer wat des keizers is'. Zonde is en blijft zonde. Gierigaards zullen het koninkrijk der hemelen niet beërven.

Je zult zeggen: is dat niet een btje extreem. Gods Woord is extreem. Het vereist een radicale omkeer. En ja, dat betekend dat ik ook steeds weer schuldig ben als ik te hard rij, of een andere zonde bega die hier gewoonte is. En als het goed is, en we denken erover na, dan hebben we er een hekel aan, en proberen het te laten. Maar voor je het weet doe je t weer, want het is zo'n gewoonte. Dát is nu de strijd tegen de oude mens, de mens die uit gewoonte zondigt. Wee de mens die niet strijd met zn zonden, maar ze vergoeilijkt met 'het is nu eenmaal de gewoonte hier' en 'het is zo erg toch niet?'

------------
PS> Refo, er zijn zonden die gerelateerd zijn aan de sociale omgeving. Maar altijd zijn deze terug te voeren naar een punt der wet, nl. gehoorzaamheid aan de regels die de overheid (en degenen die over je gesteld zijn) je opleggen.

Tja, in Oekraïne gaan de christenen rustig op zondag naar de winkel. Hebben ze altijd al gedaan en na hun bekering doen ze het nog.

Een familielid is zondag van zijn zwager en schoonzus naar huis gereden en mijn schoonouders waren daar verdrietig over.

Mijn GKV-hart kan zich daar helemaal niet druk over maken.

In de GKV gaat de jeugd rustig naar de disco. Men meent dit heel goed te kunnen combineren met een leven met God.

Op refoweb ben ik op dit moment in discussie met een aantal mensen over het luisteren van bepaalde wereldse muziek. Een artiest zingt op een DVD een fragment van "Sympathy for the Devil", met een kruis op de kop om zijn hals. Diezelfde artiest heeft ook min of meer gospel gemaakt. Ik zeg dan: Hard wegdoen die artiest. Hun vinden dat treurige fundamentalistische onzin.

Nu hebben we over de volle breedte een discussie over bepaalde aspecten van de bijbel die tegenstrijdig zijn met de wetenschap. Sommige mensen kunnen dit rustig combineren en relativeren.

Ik vind dat heeeel moeilijk. MAAR wie ben ik om te zeggen dat ze dan God niet kunnen kennen?

Zo vind ik die recensie veel te ver gaan. Vragen stellen over de fundamenten van de religie in de veluwe? Oke! Dat kunnen we ook doen over onze gereformeerde fundamenten. En dat mag naar mijn mening. Maar om dan zo'n conclussie te trekken... Nee, niet doen.

Oordeelt niet opdat gij niet geoordeelt worde.

Wybren, er staat geschreven: Beproeft de geesten, of ze uit God zijn. We mogen wel degelijk, met de Schrift in de hand, een wee uitroepen over een ieder die niet leeft naar Gods bevel.

En ja, daar valt winkelen op zondag niet onder. Er zijn theologische opvattingen die best passen in een gereformeerde Schriftvisie die stellen dat de zondag niet de voortzetting is van de sabbath.

Dat geld ook niet voor de disco. Alhoewel ik hier zelf enorm mn bedenkingen over heb, verbiedt de Schrift het niet.

Een artiest die een stuk zingt uit het nr 'Sympathy for the devil', die spreekt m.i. daarmee duidelijk uit dat hij een vriend is van de vader der leugenen, zeg hem daarom aan dat hij niet uit God is

Iemand die belasting ontduikt gaat direct in tegen een duidelijk gebod van Jezus. Hoe we het ook wenden of keren, is en blijft het ingaan tegen een gebod wat we niet anders kunnen verstaan. Is het dan eerlijk als we die mensen niet waarschuwen? Is het liefde om die zonde maar te vergoeilijken?

Nee Kaw, zonden uit gewoonte zijn ook zonde! God oordeelt naar Zijn wet, en niet naar onze gewoonten!

[Aangepast op 21/6/2005 door memento]

Memento,

Ik vind het ook zonden. Ook het gaan naar de disco. Dit is het bewust opzoeken van een plaats waarvan ik durf te zeggen dat God die haat. Dat moet je niet doen wanneer je God lief hebt.

Dat bedoel ik niet. Daar mag ook ten alle tijden op gewezen worde. Maar dan durf ik niet te zeggen dat ze dan geen kind van God kunnen zijn. Dat gaat mij te ver. Ik zondig en ik geloof dat ik een kind van God ben. Ik kan die eerste steen niet werpen, maar wel de zonde aanwijzen en veroordelen.