Is Tim Keller een calvinist?

[Curatorium]

De vraag is ook: zijn er onder huidige gereformeerde kerkverbanden/predikanten die uitdrukkelijk de algemene verzoeningsleer aanhangen?

[G Kater]

Beste mensen,

Hierbij nog een laatste aanvulling op mijn eerdere reactie, in de hoop dat dit e.e.a. nog verder zal verduidelijken.

De Dordtse Leerregels belijden in II-8 niet alleen dat het offer van Christus naar de Raad van de Vader zal worden toegepast aan alle uitverkorenen, maar ook dat Christus het heil voor hen verdiend heeft: hetwelk Hij hun, gelijk ook andere zaligmakende gaven des Heiligen Geestes, door Zijn dood heeft verworven; en hen van al hun zonden, zowel de aangeborene als de werkelijke, zowel na als voor het geloof begaan, door Zijn bloed zou reinigen, tot het einde toe getrouwelijk bewaren, en ten laatste zonder enige vlek en rimpel heerlijk voor Zich stellen. De Westminster Confessie belijdt dat eveneens in hoofdstuk 8, paragraaf 5: De Heere Jezus heeft door Zijn volmaakte gehoorzaamheid en door Zijn eigen offerande die Hij door de Eeuwige Geest eenmaal aan God heeft opgeofferd volledig aan het recht van Zijn Vader voldaan; en heeft niet alleen de verzoening verworven, maar ook een eeuwige erfenis in het Koninkrijk der hemelen voor al degenen die door de Vader aan Hem gegeven zijn. Vervolgens ook in paragraaf 8 van datzelfde hoofdstuk van de Westminster Confessie: Aan allen voor wie Christus de verlossing verworven heeft, past Hij die zeker en zaligmakend toe en deelt hun die mee, door voor hen tussenbeide te treden.
Zowel de Dordtse Leerregels als de Westminster Confessie belijden daarmee dat de verkiezing tot het heil door de Vader, de verwerving van het heil door de Zoon, en de toepassing van het heil door de Heilige Geest dezelfde personen omvat. Zo wordt duidelijk dat de drie-enige God werkelijk een God van volkomen zaligheid voor volkomen zondaren is. Maar dat betekent ook dat een algemene verzoening door onze confessie uitgesloten wordt. Het is waar dat er onder de afgevaardigden op de Synode van Dordrecht in 1618-1619 verschillen waren m.b.t. de verwoording van de verzoening. Enerzijds waren er enkelen die vonden dat het in een bepaald opzicht Bijbels was om te zeggen dat Christus voor alle mensen gestorven is (waarmee ze veelal niets anders bedoelden dan de algenoegzaamheid van het offer van Christus), anderzijds waren er enkelen die het spreken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus afwezen. Maar de Synode heeft geen van beide zienswijzen overgenomen, en uiteindelijk zijn de Dordtse Leerregels in de huidige vorm door alle afgevaardigden van harte aanvaard en ondertekend. Daarbij wordt in H2 eerst (en dat is veelzeggend en van belang, in het licht van Deut. 29:29) gesproken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus en het welmenend en onvoorwaardelijk aanbod van Gods genade dat op grond hiervan in de prediking tot een ieder komt. Wie dit aanbod verwerpt gaat om eigen schuld verloren, en kan nooit zeggen dat er voor hem/haar geen ruimte was in het bloed van Christus. Vervolgens spreekt H2 daarna uit dat Christus, naar de eeuwige Raad van de Vader, de verzoening alleen voor de uitverkorenen verdiend heeft, die daarom ook zeker zal worden toegepast door de Heilige Geest. De brede gereformeerde traditie van Nadere Reformatie en puritanisme heeft zich vervolgens in haar spreken over de verzoening duidelijk aangesloten bij wat de Dordtse Leerregels en Westminster Confessie hierover hebben uitgesproken. Graag herhaal ik tot slot opnieuw mijn pleidooi om in dit spoor van Gods Woord en onze belijdenis te gaan. En daarmee sluit ik mijn bijdrage hier echt af.

Met hartelijke groet,
G. Kater

PS: tot slot nog enkele goede leestips:

http://www.mklaassen.net/boekbespreking ... ought-her/
http://www.digibron.nl/search/detail/01 ... -jezus-i/0 (de andere afleveringen van deze serie zijn hier ook te vinden)

[-DIA-]

Beste mensen,

Hierbij nog een laatste aanvulling op mijn eerdere reactie, in de hoop dat dit e.e.a. nog verder zal verduidelijken.

De Dordtse Leerregels belijden in II-8 niet alleen dat het offer van Christus naar de Raad van de Vader zal worden toegepast aan alle uitverkorenen, maar ook dat Christus het heil voor hen verdiend heeft: hetwelk Hij hun, gelijk ook andere zaligmakende gaven des Heiligen Geestes, door Zijn dood heeft verworven; en hen van al hun zonden, zowel de aangeborene als de werkelijke, zowel na als voor het geloof begaan, door Zijn bloed zou reinigen, tot het einde toe getrouwelijk bewaren, en ten laatste zonder enige vlek en rimpel heerlijk voor Zich stellen. De Westminster Confessie belijdt dat eveneens in hoofdstuk 8, paragraaf 5: De Heere Jezus heeft door Zijn volmaakte gehoorzaamheid en door Zijn eigen offerande die Hij door de Eeuwige Geest eenmaal aan God heeft opgeofferd volledig aan het recht van Zijn Vader voldaan; en heeft niet alleen de verzoening verworven, maar ook een eeuwige erfenis in het Koninkrijk der hemelen voor al degenen die door de Vader aan Hem gegeven zijn. Vervolgens ook in paragraaf 8 van datzelfde hoofdstuk van de Westminster Confessie: Aan allen voor wie Christus de verlossing verworven heeft, past Hij die zeker en zaligmakend toe en deelt hun die mee, door voor hen tussenbeide te treden.
Zowel de Dordtse Leerregels als de Westminster Confessie belijden daarmee dat de verkiezing tot het heil door de Vader, de verwerving van het heil door de Zoon, en de toepassing van het heil door de Heilige Geest dezelfde personen omvat. Zo wordt duidelijk dat de drie-enige God werkelijk een God van volkomen zaligheid voor volkomen zondaren is. Maar dat betekent ook dat een algemene verzoening door onze confessie uitgesloten wordt. Het is waar dat er onder de afgevaardigden op de Synode van Dordrecht in 1618-1619 verschillen waren m.b.t. de verwoording van de verzoening. Enerzijds waren er enkelen die vonden dat het in een bepaald opzicht Bijbels was om te zeggen dat Christus voor alle mensen gestorven is (waarmee ze veelal niets anders bedoelden dan de algenoegzaamheid van het offer van Christus), anderzijds waren er enkelen die het spreken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus afwezen. Maar de Synode heeft geen van beide zienswijzen overgenomen, en uiteindelijk zijn de Dordtse Leerregels in de huidige vorm door alle afgevaardigden van harte aanvaard en ondertekend. Daarbij wordt in H2 eerst (en dat is veelzeggend en van belang, in het licht van Deut. 29:29) gesproken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus en het welmenend en onvoorwaardelijk aanbod van Gods genade dat op grond hiervan in de prediking tot een ieder komt. Wie dit aanbod verwerpt gaat om eigen schuld verloren, en kan nooit zeggen dat er voor hem/haar geen ruimte was in het bloed van Christus. Vervolgens spreekt H2 daarna uit dat Christus, naar de eeuwige Raad van de Vader, de verzoening alleen voor de uitverkorenen verdiend heeft, die daarom ook zeker zal worden toegepast door de Heilige Geest. De brede gereformeerde traditie van Nadere Reformatie en puritanisme heeft zich vervolgens in haar spreken over de verzoening duidelijk aangesloten bij wat de Dordtse Leerregels en Westminster Confessie hierover hebben uitgesproken. Graag herhaal ik tot slot opnieuw mijn pleidooi om in dit spoor van Gods Woord en onze belijdenis te gaan. En daarmee sluit ik mijn bijdrage hier echt af.

Met hartelijke groet,
G. Kater

PS: tot slot nog enkele goede leestips:

http://www.mklaassen.net/boekbespreking ... ought-her/
http://www.digibron.nl/search/detail/01 ... -jezus-i/0 (de andere afleveringen van deze serie zijn hier ook te vinden)

Ik geloof dat bovenstaande duidelijk omschreven is. En volgens mij laat dat ook geen ruimte voor een subjectieve interpretatie, als we in het spoor van de reformatie en nadere reformatie wensen te blijven.

[huisman]

Beste mensen,

Hierbij nog een laatste aanvulling op mijn eerdere reactie, in de hoop dat dit e.e.a. nog verder zal verduidelijken.

De Dordtse Leerregels belijden in II-8 niet alleen dat het offer van Christus naar de Raad van de Vader zal worden toegepast aan alle uitverkorenen, maar ook dat Christus het heil voor hen verdiend heeft: hetwelk Hij hun, gelijk ook andere zaligmakende gaven des Heiligen Geestes, door Zijn dood heeft verworven; en hen van al hun zonden, zowel de aangeborene als de werkelijke, zowel na als voor het geloof begaan, door Zijn bloed zou reinigen, tot het einde toe getrouwelijk bewaren, en ten laatste zonder enige vlek en rimpel heerlijk voor Zich stellen. De Westminster Confessie belijdt dat eveneens in hoofdstuk 8, paragraaf 5: De Heere Jezus heeft door Zijn volmaakte gehoorzaamheid en door Zijn eigen offerande die Hij door de Eeuwige Geest eenmaal aan God heeft opgeofferd volledig aan het recht van Zijn Vader voldaan; en heeft niet alleen de verzoening verworven, maar ook een eeuwige erfenis in het Koninkrijk der hemelen voor al degenen die door de Vader aan Hem gegeven zijn. Vervolgens ook in paragraaf 8 van datzelfde hoofdstuk van de Westminster Confessie: Aan allen voor wie Christus de verlossing verworven heeft, past Hij die zeker en zaligmakend toe en deelt hun die mee, door voor hen tussenbeide te treden.
Zowel de Dordtse Leerregels als de Westminster Confessie belijden daarmee dat de verkiezing tot het heil door de Vader, de verwerving van het heil door de Zoon, en de toepassing van het heil door de Heilige Geest dezelfde personen omvat. Zo wordt duidelijk dat de drie-enige God werkelijk een God van volkomen zaligheid voor volkomen zondaren is. Maar dat betekent ook dat een algemene verzoening door onze confessie uitgesloten wordt. Het is waar dat er onder de afgevaardigden op de Synode van Dordrecht in 1618-1619 verschillen waren m.b.t. de verwoording van de verzoening. Enerzijds waren er enkelen die vonden dat het in een bepaald opzicht Bijbels was om te zeggen dat Christus voor alle mensen gestorven is (waarmee ze veelal niets anders bedoelden dan de algenoegzaamheid van het offer van Christus), anderzijds waren er enkelen die het spreken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus afwezen. Maar de Synode heeft geen van beide zienswijzen overgenomen, en uiteindelijk zijn de Dordtse Leerregels in de huidige vorm door alle afgevaardigden van harte aanvaard en ondertekend. Daarbij wordt in H2 eerst (en dat is veelzeggend en van belang, in het licht van Deut. 29:29) gesproken over de algenoegzaamheid van het offer van Christus en het welmenend en onvoorwaardelijk aanbod van Gods genade dat op grond hiervan in de prediking tot een ieder komt. Wie dit aanbod verwerpt gaat om eigen schuld verloren, en kan nooit zeggen dat er voor hem/haar geen ruimte was in het bloed van Christus. Vervolgens spreekt H2 daarna uit dat Christus, naar de eeuwige Raad van de Vader, de verzoening alleen voor de uitverkorenen verdiend heeft, die daarom ook zeker zal worden toegepast door de Heilige Geest. De brede gereformeerde traditie van Nadere Reformatie en puritanisme heeft zich vervolgens in haar spreken over de verzoening duidelijk aangesloten bij wat de Dordtse Leerregels en Westminster Confessie hierover hebben uitgesproken. Graag herhaal ik tot slot opnieuw mijn pleidooi om in dit spoor van Gods Woord en onze belijdenis te gaan. En daarmee sluit ik mijn bijdrage hier echt af.

Met hartelijke groet,
G. Kater

PS: tot slot nog enkele goede leestips:

http://www.mklaassen.net/boekbespreking ... ought-her/
http://www.digibron.nl/search/detail/01 ... -jezus-i/0 (de andere afleveringen van deze serie zijn hier ook te vinden)

Ik was een tijd niet in staat om vandaag het RF te volgen maar ben blij met deze post. Hier hoef ik alleen maar mee in te stemmen en zo wil en moet DL 2 gelezen worden.

@DDD de DL geeft dus geen ruimte aan de leer van de algemen verzoeningen ik vind het echt onbegrijpelijk dat jij dat er in kunt lezen.

[DDD]

@Huisman:

De DL zijn heel duidelijk. De Westminster Confessie ook, die kiest een iets andere lijn. Posthoorn verwees al naar de studie van ds. C. Harinck over dit onderwerp.

Het herhalen van standpunten maakt ze daarom nog niet waar. Het betoog van ds. Kater steunt alleen op de Westminster Confessie. De andere geciteerde formuleringen sluiten een algemeen beschikbare verzoening op zijn zachtst gezegd, niet uit. Dat Christus de weldaden voor de uitverkorenen verdiend heeft, sluit immers niet uit dat zijn offer ook beschikbaar is voor de zonden van alle mensen. De stelling dat verwerving en toepassing van het heil dezelfde personen omvat, vindt daarom geen steun in de DL. Als de synode dat had willen uitspreken, had dat bij zowel de eerste als de zesde verwerping van dwalingen heel goed kunnen gebeuren. Dat is niet gebeurd.

Dit alles is een kwestie van zorgvuldig lezen, even los van de kennis die je over de totstandkoming van deze artikelen zou kunnen vergaren. Het verwijt dat ik een onbegrijpelijke lezing hanteer is dus tekstueel en historisch onjuist.

[huisman]

@Huisman:

De DL zijn heel duidelijk. De Westminster Confessie ook, die kiest een iets andere lijn. Posthoorn verwees al naar de studie van ds. C. Harinck over dit onderwerp.

Het herhalen van standpunten maakt ze daarom nog niet waar. Het betoog van ds. Kater steunt alleen op de Westminster Confessie. De andere geciteerde formuleringen sluiten een algemeen beschikbare verzoening op zijn zachtst gezegd, niet uit. Dat Christus de weldaden voor de uitverkorenen verdiend heeft, sluit immers niet uit dat zijn offer ook beschikbaar is voor de zonden van alle mensen. De stelling dat verwerving en toepassing van het heil dezelfde personen omvat, vindt daarom geen steun in de DL. Als de synode dat had willen uitspreken, had dat bij zowel de eerste als de zesde verwerping van dwalingen heel goed kunnen gebeuren. Dat is niet gebeurd.

Dit alles is een kwestie van zorgvuldig lezen, even los van de kennis die je over de totstandkoming van deze artikelen zou kunnen vergaren. Het verwijt dat ik een onbegrijpelijke lezing hanteer is dus tekstueel en historisch onjuist.

Hier valt niet tegen te praten. Jij ontkent de tekstuele en historische feiten. De DL geeft nergens ruimte voor de algemene verzoening. Jij haalt echt de zaken volkomen door elkaar.

Dus dit wordt een pot verwijt de ketel discussie en dat heeft totaal geen zin.

[Posthoorn]

@Huisman:

De DL zijn heel duidelijk. De Westminster Confessie ook, die kiest een iets andere lijn. Posthoorn verwees al naar de studie van ds. C. Harinck over dit onderwerp.

Het herhalen van standpunten maakt ze daarom nog niet waar. Het betoog van ds. Kater steunt alleen op de Westminster Confessie. De andere geciteerde formuleringen sluiten een algemeen beschikbare verzoening op zijn zachtst gezegd, niet uit. Dat Christus de weldaden voor de uitverkorenen verdiend heeft, sluit immers niet uit dat zijn offer ook beschikbaar is voor de zonden van alle mensen. De stelling dat verwerving en toepassing van het heil dezelfde personen omvat, vindt daarom geen steun in de DL. Als de synode dat had willen uitspreken, had dat bij zowel de eerste als de zesde verwerping van dwalingen heel goed kunnen gebeuren. Dat is niet gebeurd.

Dit alles is een kwestie van zorgvuldig lezen, even los van de kennis die je over de totstandkoming van deze artikelen zou kunnen vergaren. Het verwijt dat ik een onbegrijpelijke lezing hanteer is dus tekstueel en historisch onjuist.

Volgens mij leren de DL wel een beperkte verzoening, zie artikel II, 8, maar hebben ze anderzijds zo ruim mogelijk willen formuleren.

[Auto]

@Huisman:

De DL zijn heel duidelijk. De Westminster Confessie ook, die kiest een iets andere lijn. Posthoorn verwees al naar de studie van ds. C. Harinck over dit onderwerp.

Het herhalen van standpunten maakt ze daarom nog niet waar. Het betoog van ds. Kater steunt alleen op de Westminster Confessie. De andere geciteerde formuleringen sluiten een algemeen beschikbare verzoening op zijn zachtst gezegd, niet uit. Dat Christus de weldaden voor de uitverkorenen verdiend heeft, sluit immers niet uit dat zijn offer ook beschikbaar is voor de zonden van alle mensen. De stelling dat verwerving en toepassing van het heil dezelfde personen omvat, vindt daarom geen steun in de DL. Als de synode dat had willen uitspreken, had dat bij zowel de eerste als de zesde verwerping van dwalingen heel goed kunnen gebeuren. Dat is niet gebeurd.

Dit alles is een kwestie van zorgvuldig lezen, even los van de kennis die je over de totstandkoming van deze artikelen zou kunnen vergaren. Het verwijt dat ik een onbegrijpelijke lezing hanteer is dus tekstueel en historisch onjuist.

Volgens mij leren de DL wel een beperkte verzoening, zie artikel II, 8, maar hebben ze anderzijds zo ruim mogelijk willen formuleren.

Je verwees eerder naar een boek van ds Harinck, zou je kunnen citeren wat hij erover schrijft? Of is dat teveel?

[GJdeBruijn]

De stelling dat verwerving en toepassing van het heil dezelfde personen omvat, vindt daarom geen steun in de DL.

[GJdeBruijn]

De DL hanteren het begrip 'algenoegzame genade' als antwoord/tegenwerping op de term 'algemene genade of: algemeen verworven heil'.
In H2 staat oa Deze dood van den Zone Gods is de enige en volmaakte offerande en genoegdoening voor de zonden; van oneindige kracht en waardigheid, overvloediglijk genoegzaam tot verzoening van de zonden der ganse wereld.
De toepassing en verwerving zijn wel onderscheiden in 'kwantiteit' maar niet in adressering!
De DL omschrijven dus hier wat de verwerving WEL is.
Daarna wordt gezegd wat het NIET is. De DL wijzen op het verband tussen de vrije wil en het verkeerd onderscheiden bij het verwerpen van de dwalingen.
De rechtzinnige leer verklaard zijnde, verwerpt de Synode de dwalingen dergenen:Die het onderscheid tussen verwerving en toeëigening daartoe gebruiken, opdat zij den onvoorzichtigen en onervarenen dit gevoelen zouden kunnen inplanten, dat God, zoveel Hem aangaat, aan alle mensen die weldaden, die door den dood van Christus verkregen worden, gelijkelijk heeft willen mededelen; maar dat sommigen de vergeving der zonden en het eeuwige leven deelachtig worden, anderen niet, dat zulk onderscheid hangt aan hun vrijen wil, dewelke zichzelven voegt bij de genade, die zonder onderscheid aangeboden wordt, en dat het niet hangt aan die bijzondere gave der barmhartigheid, die krachtiglijk in hen werkt, opdat zij zichzelven die genade boven anderen zouden toeëigenen. Want dezen, zich houdende alsof zij dit onderscheid in een gezonde mening voorstelden, trachten den volke het verderfelijk venijn van de Pelagiaanse dwalingen in te geven.
Wie de algemene verzoening wil opvoeren in de zin van verwerving van het heil voor meer dan naar Gods voornemen worden geroepen (H1 DL) kan onmogelijk om de vrije wil als 'logische consequentie' heen.
Zie ook: http://www.digibron.nl/search/detail/01 ... verzoening

[Posthoorn]

Volgens mij leren de DL wel een beperkte verzoening, zie artikel II, 8, maar hebben ze anderzijds zo ruim mogelijk willen formuleren.

Je verwees eerder naar een boek van ds Harinck, zou je kunnen citeren wat hij erover schrijft? Of is dat teveel?

Er zijn een paar hoofdstukken aan gewijd, dus dat wordt lastig.

[Auto]

Volgens mij leren de DL wel een beperkte verzoening, zie artikel II, 8, maar hebben ze anderzijds zo ruim mogelijk willen formuleren.

Je verwees eerder naar een boek van ds Harinck, zou je kunnen citeren wat hij erover schrijft? Of is dat teveel?

Er zijn een paar hoofdstukken aan gewijd, dus dat wordt lastig.

hmm, moet ik toch weer op zoek naar het boek

[huisman]

Hier een paar stukjes uit de artikelenreeks in het Gereformeerd weekblad (link staat in post van ds Kater)

Bavinck merkt dan ook op, dat de Schrift het offer van Christus voortdurend in verband brengt met de gemeente van Christus, de christgelovigen. Hij stelt dat de particuliere verzoening een hechtere bijbelse bodem heeft en dat bij een particuliere verzoening een beter harmonisch geheel kan worden gegeven. Als ik het goed zie, wil hij poneren dat het gemakkelijker is om bepaalde , , universele" teksten in overeenstemming te brengen met de leer van de particuliere, beperkte verzoening dan omgekeerd.

In ieder geval moeten we niet blijven steken in het naast elkaar stellen van twee rijen teksten om dan vervolgens te constateren, dat de Schrift zichzelf tegenspreekt. Een betere weg lijkt mij het laten spreken van het geheel van de Schrift in zijn samenhang en eenheid. Iets dergelijks is ook aan de orde wanneer we spreken over de kinderdoop en de fundering ervan. Ook daarbij kan de zaak niet beslist worden door het naar voren brengen van een bepaalde tekst.

In dit verband lijkt het me van belang dat er een bepaalde dogmatische doordenking van de vragen is. Daarmee wil ik niet zeggen: nu doen we de Schrift dicht en we gaan zelf met ons denken de zaken oplossen. Zo niet! Maar wel lijkt me na(ast) een nauwkeurig lezen van bepaalde Schriftgedeelten de dogmatische doordenking van het grootste belang om het geheel van de Schrift en de grote bijbelse lijnen te verstaan. Dan geldt ook in de vragen waarmee we hier van doen hebben, dat wij vandaag niet als eersten de Schrift lezen en dat er met name in het gereformeerd protestantisme intens met deze vragen geworsteld is.

Een ander, naar mijn gevoelen kardinaal, argument is dit: Christus stierf als Borg, Plaatsvervanger. Zal Hij dan niet met kracht diegenen voor wie Hij stierf, bevrijden van de straf? Als Hij voor allen hoofd voor hoofd stierf, heeft Hij dan niet voor allen genoegdoening gebracht? Is Hij soms niet een Middelaar, een volkomen Middelaar voor hen voor wie Hij de dood inging? Of breekt soms , , ergens halverwege" Zijn werk, terwijl Hij al zoiets onuitsprekelijks heeft gedaan in Zijn sterven? Naar mijn gevoelen zijn we hier bij één van de meest wezenlijke punten.

Duidelijk kan zijn dat we hier niet maar alleen met een stuk dogmatiek bezig zijn, maar dat op dit punt de nerven van het geestelijk leven worden geraakt. Is voor het levend geloof de vraag, of Christus het goede werk van Zijn werk voleindigt, niet kardinaal? Raakt de belijdenis dat Hij de Eerste en de Laatste is, de Alfa en de Omega, niet het diepst van mijn ziel, wanneer ik in Hem mijn behoud leer zoeken? Hangt hier niet de hele zaligheid aan? Ik geloof dan ook niet dat de vraag hoever de verzoening reikt aan het einde van de twintigste eeuw achterhaald is.

Een vraag die door Owen gesteld wordt aan de voorstanders van de alg. verzoening, is deze: zou Christus in Zijn dood ook niet het geloof voor de gelovigen hebben verworven als een gave van de Geest? Als Hij voor allen stierf, moeten ze uiteindelijk allen geloven. Onwillekeurig denk ik hier aan de zinsnede uit het avondmaalsformulier, dat Christus , , door Zijn dood... de levendmakende Geest heeft verworven, opdat wij door die Geest... met Hem waarachtige gemeenschap zouden hebben". Als Hij dan stierf voor allen, moeten allen de Geest ontvangen en door het geloof aan Christus deelhebben. Ik heb de indruk dat we hier toch de diepste aderen van de Schrift aanboren.

In de worsteling om recht te doen aan de bijbelse gegevens sloot men zich in Dordt aan bij de oude stelling van Lombardus: de dood van Christus genoegzaam voor allen, maar daadwerkelijk van kracht voor de uitverkorenen. Men gaf aan dit spreken met twee woorden de voorkeur boven een steeds herhalen , , dat Christus alleen voor de uitverkorenen stierf".

„En als ik nu vrees dat Christus voor mij niet stierf en dat ik daarom ook wel niet behouden zal worden? " Erg mooi vind ik wat Thomas Boston zegt in een preek over de Zaligmaker der wereld (1 Joh. 4 : 14). Christus is door God gegeven als de Zaligmaker der wereld, zoals een zekere arts gegeven wordt aan een bepaald regiment van het leger. Zieken en stervenden uit dat regiment mogen een beroep doen op die arts. Wie deel uitmaakt van de wereld van mensenkinderen, hoe gewond en verminkt ook, hij mag een beroep doen op de Zaligmaker der wereld. Daarbij hebben we de indringende vermaning van Jezus ter harte te nemen, dat de gezonden wel menen zonder de medicijnmeester te kunnen.

Even terzijde: we begonnen het eerste artikel met de theoloog John Murray, die beweerde nergens zo''n rijke evangelieprediking te hebben gehoord als in Schotland, door predikers die de algemene verzoening afwezen!

en de slotconclusie van de schrijver (Ds. M. Goudriaan em. PKN)

Graag wil ik komen tot een afsluiting in de vorm van een aantal samenvattende slotopmerkingen.

- de Schrift leert ons niet dat Christus voor alle mensen, hoofd voor hoofd, verzoening heeft verworven en in de plaats van ieder is gestorven. Ook wanneer sommige teksten in deze richting schijnen te wijzen, geeft een uitleg in deze zin de grootste problemen wanneer we deze Schriftwoorden in hun verband of in het geheel van de Schrift bezien. Er is een sterke, onlosmakelijke band tussen het offer van Christus en de zaligheid van de gelovigen.

- bij een algemene verzoening wordt het in feite onmogelijk om het offer van Christus als een volkomen genoegdoening te zien. We komen uiteindelijk voor deze keuze te staan: óf tenslotte moeten toch allen behouden worden, óf Christus verwierf alleen de mogelijkheid tot behoud en niet het behoud zelf. Ik acht deze keuze in het licht van de Schrift en de belijdenis een onmogelijke.

- de voorstanders van de algemene verzoening zijn niet allen over één kam te scheren. Er zijn wel theologen geweest die een tussenpositie, een middenweg hebben gezocht. Toch kan in het algemeen gesteld worden dat de hoofdstukken I en II van de Dordtse Leerregels een innerlijke samenhang met elkaar hebben. In de strijd over de verkiezing en de genade Gods kon het punt van de reikwijdte van de verzoening niet achterblijven. Is het mogelijk dat je als aanhanger van de leer van de algemene verzoening het bijbels spreken over de verkiezing, zoals dat vertolkt wordt in onze belijdenis, aanvaardt? Ik kan de mogelijkheid daartoe niet zien.

- de zaak is wel zo naar voren gebracht: Christus stierf voor ieder mens, bracht verzoening aan voor ieder, maar het heil wordt niet bij ieder toegeëigend. Is hier geen sprake van een geweldige spanning tussen het werk van Christus en het werk van de Geest?

- wellicht is de aard van Christus'' werk het meest kardinale punt in alle overwegingen. Daarbij kan vooral gedacht worden aan de volkomenheid van Zijn offer, het volkomene van Zijn genoegdoening. Augustinus bracht het op indringende wijze zo onder woorden: , , Christus wil bezitten wat Hij kocht, en Hij kocht het met zo''n prijs dat Hij het bezitten zou. ( ) Hij Die ons kocht met zo''n prijs, zal niemand laten verloren gaan die Hij kocht". Door Zijn enige offerande, aan het kruis geschied, worden de gelovigen in eeuwigheid volmaakt.

- het voorafgaande doet niets af van de ernst waarmee allen die onder het Evangelie verkeren, worden geroepen. Het aanbod van Gods genade blijft staan.

- allen die de leer van de algemene verzoening verwerpen, denken nog niet op dezelfde wijze over de reikwijdte der verzoening. Duidelijk kwam dat naar voren op de Synode van Dordrecht. In de formulering zoals wij die kennen vanuit hoofdstuk II - het offer genoegzaam voor allen, maar de levendmakende kracht strekt zich uit over de uitverkorenen - konden alle partijen zich verenigen. Voetius noemt drie verschillende standpunten die hij alle gereformeerd wil noemen, drie posities die binnen de grenzen van de Schrift blijven. De één legt meer nadruk op de krachtige uitwerking in de gelovigen, de ander op het genoegzame voor de zonden van de ganse wereld. Hier ligt een bepaalde ruimte die vandaag intussen niet door ieder erkend wordt. Onderzoek van de gang van zaken op de Synode van Dordrecht zou nog weleens verhelderend kunnen werken. Onze belijdenis is duidelijk in zijn afwijzen van het remonstrantse standpunt, maar tegelijk heel voorzichtig in zijn spreken over de betekenis van Christus'' offer. Men wil beslist niet de ruimte van de evangeheverkondiging en de ernst van de evangelienodiging beperken.

- weergaloos rijk is het verlossend werk van Christus. Hij opent niet alleen door Zijn offer een deur, maar Hij verwerft ook volkomen zaligheid en brengt dan ook in de kracht van de Heihge Geest binnen door die geopende deur. Hier is een goede tijding voor geketende zondaren. Een reddingsboei wordt uitgeworpen tot drenkelingen die zonder een almachtig Helper de dood sterven!

- niemand kan zeggen: wie zou mij beschuldigen en aanklagen als Christus toch niet voor mij gestorven is? Wat de Schrift ons leert over de verzoening laat geen enkele ruimte voor het verontschuldigen en toedekken van ongeloof en onbekeerlijkheid. Ook aan de meest onverbeterlijke en hardnekkige zondaar mag verkondigd worden, dat er geen gebrek is in het offer van Christus.

- het kan gebeuren, dat iemand met de vraag , , Voor wie stierf Jezus? " in de buurt komt van de man uit het Evangelie, die aan Jezus vroeg: , , Zijn er ook weinigen die zalig worden? " Met een op zich wel belangrijke vraag, kunnen we onszelf voorbijlopen.

Dan geldt ook ons het antwoord van Jezus: , , Strijdt om in te gaan...".

- Hij Die het Lam Gods is, zal eenmaal betuigen: Zie daar. Ik en de kinderen die Mij God gegeven heeft. Zijn werk roept een machtige lofzang op bij Zijn Kerk: Gij zijt geslacht en hebt ons Gode gekocht met Uw bloed!

[huisman]

Volgens mij leren de DL wel een beperkte verzoening, zie artikel II, 8, maar hebben ze anderzijds zo ruim mogelijk willen formuleren.

Je verwees eerder naar een boek van ds Harinck, zou je kunnen citeren wat hij erover schrijft? Of is dat teveel?

Er zijn een paar hoofdstukken aan gewijd, dus dat wordt lastig.

hmm, moet ik toch weer op zoek naar het boek

Wil je het lenen ? Je weet waar mijn huis woont.

[DDD]

en de slotconclusie van de schrijver (Ds. M. Goudriaan em. PKN)

Graag wil ik komen tot een afsluiting in de vorm van een aantal samenvattende slotopmerkingen.

(...)

- de voorstanders van de algemene verzoening zijn niet allen over één kam te scheren. Er zijn wel theologen geweest die een tussenpositie, een middenweg hebben gezocht. Toch kan in het algemeen gesteld worden dat de hoofdstukken I en II van de Dordtse Leerregels een innerlijke samenhang met elkaar hebben. In de strijd over de verkiezing en de genade Gods kon het punt van de reikwijdte van de verzoening niet achterblijven. Is het mogelijk dat je als aanhanger van de leer van de algemene verzoening het bijbels spreken over de verkiezing, zoals dat vertolkt wordt in onze belijdenis, aanvaardt? Ik kan de mogelijkheid daartoe niet zien.

(...)
- allen die de leer van de algemene verzoening verwerpen, denken nog niet op dezelfde wijze over de reikwijdte der verzoening. Duidelijk kwam dat naar voren op de Synode van Dordrecht. In de formulering zoals wij die kennen vanuit hoofdstuk II - het offer genoegzaam voor allen, maar de levendmakende kracht strekt zich uit over de uitverkorenen - konden alle partijen zich verenigen. Voetius noemt drie verschillende standpunten die hij alle gereformeerd wil noemen, drie posities die binnen de grenzen van de Schrift blijven. De één legt meer nadruk op de krachtige uitwerking in de gelovigen, de ander op het genoegzame voor de zonden van de ganse wereld. Hier ligt een bepaalde ruimte die vandaag intussen niet door ieder erkend wordt. Onderzoek van de gang van zaken op de Synode van Dordrecht zou nog weleens verhelderend kunnen werken. Onze belijdenis is duidelijk in zijn afwijzen van het remonstrantse standpunt, maar tegelijk heel voorzichtig in zijn spreken over de betekenis van Christus'' offer. Men wil beslist niet de ruimte van de evangeheverkondiging en de ernst van de evangelienodiging beperken.

- weergaloos rijk is het verlossend werk van Christus. Hij opent niet alleen door Zijn offer een deur, maar Hij verwerft ook volkomen zaligheid en brengt dan ook in de kracht van de Heihge Geest binnen door die geopende deur. Hier is een goede tijding voor geketende zondaren. Een reddingsboei wordt uitgeworpen tot drenkelingen die zonder een almachtig Helper de dood sterven!

Inderdaad precies het standpunt dat je ook opschrijft. Ik zie die mogelijkheid prima. Het is steeds hetzelfde: er worden dingen in de DL ingelezen die er niet staan. De DL wijzen twee uitersten af, en daarbinnen zijn heel wat posities denkbaar, onder andere het standpunt van Saumur. Ik ontken niet dat de meerderheid van de Nadere Reformatoren zich meer op het standpunt van een particuliere verzoening stelde, maar daarom mag je je daarvoor nog niet op de DL beroepen.

Voor verwijten als zou ik zelf niet goed kunnen lezen ben ik niet zo gevoelig. Dat is gewoon onzin. Natuurlijk is het prima mogelijk dat ik mij vergis, dat kan de beste overkomen. Maar in dit geval is het evident zo dat de DL voor verschillende visies ruimte laten. Dat de Westminster confessie die ruimte niet biedt, doet daaraan niet af.