Ik maak bezwaar tegen het weer veelvuldig toegepaste rendement, dat de orthodoxie ten koste van een liberaler geluid wenst te behalen.
Er is kennelijk een bonus op orthodoxie. Ik bedoel er mee, dat er een soort stilzwijgende acceptatie is van de gedachte, dat iemand die zegt rechtzinniger te zijn dan een ander, als vanzelf ook de suggestie wekt, dat hij om die reden serieuzer, eerbiedwaardiger of met meer ontzag behandeld dient te worden.
Orthodox is mooi, maar orthodoxer zou altijd beter, zuiverder, minder tolerant tegen de zonde, het vlees en de duivel zijn.
Op die onuitgesproken aanname berust heel veel van de aantrekkingskracht van ultra-orthodoxe groepen. Baas boven baas. Hoe strenger, hoe echter, hoe rechtzinniger.
Je krijgt dan de volgende scheve verhouding: Een rechtzinnige wordt altijd gerespecteerd (hij is immers heel serieus en intens betrokken bij zijn geloof: dat moet je als hoogste norm stellen: geloviger, echter, diepgaander kan het niet).
Vervolgens zal een ander altijd schriel afsteken. Hij moet zich verdedigen tegen zoveel vrijheden, die hij zichzelf permitteert. Hij doet een heleboel niet. Hij houdt zich niet strikt aan allerlei gebruiken en verwoordingen. Kortom: 't is een stuk minder.
Ondertussen leggen we ons wel neer bij deze norm. Je ziet dan ook, dat er een natuurlijke beweging is naar de orthodoxie, wanneer er om gezag gestreden wordt. Immers, hoe orthodoxer, hoe serieuzer je genomen wordt (ook door de minder orthodoxen).
Maar zo zijn we wel overgeleverd aan de lange tenen van de orthodoxen.
Het loopt uiteindelijk toch uit op: roer niet, smaak niet, raak niet aan.
Vandaar dat ik pleit voor het relativeren van de orthodoxe bonus en voor een wat lichtere omgang (met humor en wat zelfspot) als het gaat om die als doodernstig gepresenteerde discussies.
Laten wij onszelf ook eens in de spiegel bekijken en ons afvragen wie van ons eigenlijk de norm voor de ander kan en mag zijn in leer en leven.
Wellicht dat dit spiegelbeeld ons een eerlijker antwoord geeft over onszelf (mijzelf incluis), dan die gesuggereerde kwaliteit van de orthodoxe positie. Die is mij te vaak ook een politieke stellingname vanwege het te bereiken gezag, dat aan die positie kleeft.
gravo
De bonus van de orthodoxie
-
Refojongere
Een poging om de krakelen, die steeds weer tussen zwaar/licht of preciesen/rekkelijken of hoe je de verdeling ook wilt noemen, ook eens te benaderen vanuit een gezichtshoek, die niet direkt verbonden is aan één van beide kanten.Oorspronkelijk gepost door memento
Ach ja Gravo, een hoop woorden om niets nieuws te zeggen. Waar wil je heen met deze discussie?
Je kunt deze wrijvingen ook beschouwen vanuit bijvoorbeeld de gezags-kwestie (een politiek fenomeen dus). Dat is eigenlijk mijn blikrichting in deze topic.
Je zou ook vanuit sociologische hoek verklaringen kunnen geven (bijvoorbeeld: wat betekenen de moderne veranderingen voor de sociale groep van gelovigen: is een 'ruk naar rechts' ook vanuit de aangetaste veiligheid als groep te verklaren?)
Kortom: vanzelfsprekend worden de verschillen vaak vanuit theologische hoek benaderd. Dat is logisch: de meeste deelnemers zijn betrokken bij de theologie, die aan de orde komt).
Maar er zijn ook andere benaderingen mogelijk, die hoog oplopende zgn. theologisch conflicten toch anders kunnen verklaren dan puur vanuit de theologische geschilpunten.
De orthodoxe bonus lijkt mij een soort wetmatigheid, die ook optreedt bij politiek verwarrende tijden: de meest rechtse, harde en compromisloze figuur kan zomaar opeens veel sympathie verwerven, vanuit een zucht naar orde en een sterke leidersfiguur. Wie niet aan te vallen is op slappe knieen of andere zwakheden zoals genuanceerdheid staat vaak heel sterk en wordt erom bewonderd.
Zoiets zie ik ook bij de trouwe volgelingen van ultra-orthodoxe religieuze leiders: duidelijkheid, profileren en compromisloosheid wordt gewaardeerd (tegenover al die toegeeflijke slappelingen)
Ik geef toe: het verklaart niet alles, maar het is toch ook weer niet niets.
gravo