Alle kerkscheuringen roepen vanaf dag 1 van de afsplitsing nieuwe machtige goden op. Eén van de goden, die opstaan op de dag dat men van de brede geloofsgemneenschap wegtrekt, is die van de eigen kerkgeschiedenis, die met het vertrek begint.
De voormannen, de besprekingen die hebben geleid tot de kerkscheuring, kortom, alle historische gebeurtenissen worden door de daadwerkelijke scheuring in een heel bepaald licht gezet. Ze krijgen historische betekenis, maar meer nog: het worden heilige momenten, waarnaar men later (in de overdracht van deze gebeurtenissen aan de volgende generatie) keer op keer kan verwijzen. Het zijn heilige, goddelijke geschiedenissen geworden. De personen, die er bij betrokken waren krijgen de kleur van eerstelingen, pioniers, stichters, voormannen en ontvangen tevens een aura van onaantastbaarheid. Immers door hun optreden bestaat de nieuwe geloofsgemeenschap. Ze zijn boven alle twijfel verheven. Er ontstaan boekjes met titels als: leven en werk van dominee X, Y of Z. Eigen identiteit, eigen geschiedenis worden de voornaamste gesprekspunten. men formuleert een eigen identiteit (om zich vooral te onderscheiden van vroegere broeders en zusters).
In feite wordt het schisma / de breuk in de loop van de tijd consequent en doorlopend gesanctioneerd, louter en alleen door het feit dat de groep eenmaal is ontstaan.
Niemand ontkent zichzelf graag (hoeft ook niet), maar er ontstaat wel een zeer groot eigen gelijk en de weg terug naar de oorspronkelijke broeders is voor eens en voor altijd afgesloten.
Kijk maar, zegt men, hier staat het toch: en men neemt nog eens het boekje: leven en werk van dominee X ter hand.
Een onbeweeglijkheid heeft zijn intrede gedaan. Historische momenten worden geabsoluteerd en de eigen groep wordt altijd, koste wat kost verdedigd.
Eventuele voorzichtige correcties op de wel heel rooskleurige historische visie worden als aanval en vijandschap gezien.
De machten van de kerkscheuring doen haar werk. Een eigen dynamiek verhardt elke toenadering en men is alleen geinteresseerd in bevestiging van wat eens plaatsvond. (Vooral fanatieke jongere generateis kunnen geen relativerende historische feiten meer aandragen om het eigen gelijk nog enigszins te compenseren).
Conclusie: een kerkscheuring brengt iets op gang, dat we het beste kunnen omschrijven als het wakker roepen van een eigen huisgod, een afgod, die vanaf dag 1 constant gediend moet worden en verdedigd. Die elke weg terug afsluit en waardoor de gehele gemeenschap gevangen gehouden wordt. Het is een eigen weg, een eigen wijsheid, een eigen godsdienst geworden, waarbij de geboden van God worden aangevuld met eisen, die de eigen god, de afgod van de eigen identiteit stelt.
Deze afgod laat alleen ruimte voor het leven en werk van dominee X, Y en Z.
Het leven en werk van Jezus Christus, de Heer van alle christenen verdwijnt achter de horizon.
gravo
[ bovenstaand verhaal is bedoeld als een typering van wat er bij kerkscheuringen in het algemeen gebeurt. Ik heb geen specifieke kerkscheuring op het oog. Wie reageert ?]
De goden van de eigen kerkgeschiedenissen
-
Adorote
Oorspronkelijk gepost door Rhodé
Volgens mij scherp gezien en weergegeven Gravo. Je zou voor psycholoog door kunnen gaan. Het roept wel de vraag op; zijn kekrscheuringen dus het werk van de boze, die zo het zicht op Christus wil verduisteren?
Er zijn ook predikanten die zeggen dat het Gods wil is. God regeert en bestuurt alle dingen.
Ik houdt het op de macht van satan en kan me niet voorstellen dat het Gods wil is dat Zijn lichaam scheurt. Hij zegt immers: Vader, ik wil dat zij één zijn...
Rhode ,de spijker op zijn kop.
-
arend
Er zit veel waarheid in je overwegingen, maar toch ben ik van mening dat een en ander een beetje overtrokken is. Natuurlijk, excessen zijn er altijd en de aandacht die uitgaat naar individuele personen in een kerkgemeenschap kan door een scheuring, afscheiding of vrijmaking te groot worden.
Maar of je daarmee kunt spreken van ‘een afgod’? Ik waag het ten zeerste te betwijfelen. Ten eerste hebben we het wel over predikanten, dienstknechten van de Allerhoogste. Ik kan me voorstellen dat je predikanten die Christus en zijn Godzijn loochenen, niet als Zijn dienstknechten kunt omschrijven. In de richting van deze personen past dan ook kritische vermaning. Maar in andere gevallen…. Ook predikanten zijn zondige mensen, ook zij kunnen handelen in strijd met God’s wil. Maar om hen dan als ‘afgoden’ te omschrijven, gaat me te ver. Bovendien; de praktijk leert toch dat een mens helemaal geen afscheiding nodig heeft om een (overleden) predikant of schrijver op een (te) hoog voetstuk te plaatsen?
Daarnaast lijkt me de gegeven voorstelling van kerkscheuringen in de loop der geschiedenis tezeer gesimplificeerd. Veel kerkscheuringen ontstonden pas na een lange en moeizame weg, waarin gepoogd werd om intern tot een her-vorming of een re-formatie te komen. Denk daarbij aan bijv. de Doleantie of de vrijmaking (’44).
Als christen heb je de heilige plicht om de onderlinge tucht te bewaken. Daarbij gaat het niet alleen om de plaatselijke gemeente, maar ook over het verband waar je deel van uitmaakt en dús medeverantwoordelijkheid voor draagt. “Zo zijn wij, met hoevelen ook, één lichaam.â€
Maar of je daarmee kunt spreken van ‘een afgod’? Ik waag het ten zeerste te betwijfelen. Ten eerste hebben we het wel over predikanten, dienstknechten van de Allerhoogste. Ik kan me voorstellen dat je predikanten die Christus en zijn Godzijn loochenen, niet als Zijn dienstknechten kunt omschrijven. In de richting van deze personen past dan ook kritische vermaning. Maar in andere gevallen…. Ook predikanten zijn zondige mensen, ook zij kunnen handelen in strijd met God’s wil. Maar om hen dan als ‘afgoden’ te omschrijven, gaat me te ver. Bovendien; de praktijk leert toch dat een mens helemaal geen afscheiding nodig heeft om een (overleden) predikant of schrijver op een (te) hoog voetstuk te plaatsen?
Daarnaast lijkt me de gegeven voorstelling van kerkscheuringen in de loop der geschiedenis tezeer gesimplificeerd. Veel kerkscheuringen ontstonden pas na een lange en moeizame weg, waarin gepoogd werd om intern tot een her-vorming of een re-formatie te komen. Denk daarbij aan bijv. de Doleantie of de vrijmaking (’44).
Als christen heb je de heilige plicht om de onderlinge tucht te bewaken. Daarbij gaat het niet alleen om de plaatselijke gemeente, maar ook over het verband waar je deel van uitmaakt en dús medeverantwoordelijkheid voor draagt. “Zo zijn wij, met hoevelen ook, één lichaam.â€
-
ndonselaar
- Berichten: 3105
- Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:34
- Contacteer:
-
arend
Nou Rhodé, ik heb geen individuele belangen op het oog. Ik voel me niet geroepen om welke kerkscheuring dan ook te verdedigen, dat vooropgesteld. Ik heb alleen moeite met de wetmatigheid die spreekt uit de startpost; die is er mijns inziens niet. Daarnaast doet Gravo het naar mijn gevoel voorkomen alsof kerkscheuringen de oorzaak zijn van de door hem genoemde problemen in bepaalde kerken. Volgens mij heeft hij daarin ongelijk: Niet de kerkscheuringen, maar de zondige aard van de mensen is de oorzaak van dergelijke misstanden. Dat blijkt o.a. uit het feit dat dit soort problemen (persoonsverheerlijking, sterke gerichtheid op het kerkelijk leven dan op het geloofsleven, etc.) ook voorkomen in kerkgenootschappen die gezegend zijn met een lange(re) geschiedenis zonder scheuringen.Oorspronkelijk gepost door Rhodé
Arend,
ik weet niet goed wat ik van je posting moet denken. Wiens belang heb je op het oog? Al met al vond ik de posting van Gravo eenvoudiger en helderder. ik denk dat hier geldt: wie de schoen past trekke hem aan, en wie hem niet past, laat hem gaan.
Wellicht voor alle duidelijkheid: als niet-Hervormde meet ik me dus geen oordeel aan over de jongste kerkscheuring in de Nederlandse geschiedenis. Simpelweg omdat ik niet weet wat ik ervan moet denken.
En wat betreft je schoenen: Zo is de startpost ook niet gesteld: wie de schoen niet passe, laat hem maar staan. Ik voel me niet persoonlijk aangevallen door de startpost, ik wijs slechts op de gevaren die er naar mijn bescheiden mening in zitten.
/edit: nu ik 'm teruglees inderdaad wel een warrige post, ja
[Aangepast op 2/9/04 door arend]
Ter verduidelijking en ter aanvulling van de startposting nog het volgende:
Er zijn denk ik enkele misverstanden over mijn topic.
Allereerst is dat het benoemen van een aantal zaken als (af)goden. Ik gebruik die term niet om individuele mensen, predikanten, voorgangers van afgescheiden gemeenten mee te typeren. Ik dacht even dat arend daar op doelde.
Wat ik een afgod noem, is dat wat ons ten onrechte en tot onze eigen schade gevangen houdt. Dat wat ons helemaal opeist en claimt. In dit geval is dat de identiteit van een groep. In zekere zin wordt die identiteit heilig. Geef je het eigene van je geloofsgemeenschap op, dan stel je het bestaansrecht van die groep ter discussie.
Net zoals je van je buik je god kunt maken (verslaving), zoals geld een afgod kan zijn (je kunt niet zonder, je bent erdoor gebiologeerd), zo kan ook de petite histoire van je eigen christelijke geloofsgemeenschap zo belangrijk voor je worden, dat je er zware offers voor moet doen (een afgod vraagt offers).
Het grote offer, waar ik op doel is dat je de omgang, de waardering, het gesprek, de eenheid met mede-christenen opoffert om het behoud van je eigen identiteit. Het als maar hameren op de eigen kerkgeschiedenis is tegelijkertijd een afwijzen, een oordeel over de kerkgeschiedenis van anderen. In de praktijk betekent het afstand, isolement, verwijdering op kerkelijk, geestelijk en menselijk en geloofsgebied.
Begrijp me goed. In kan rustig uitgaan van de gedachte dat vrijwel alle afsplitsingen goed bedoeld zijn. Hoe vaak zien we niet dat in de geschiedenis dan weer het ene, dan weer het andere wordt benadrukt. De noodzakelijke omslag, correctie is vaak pijnlijk, maar het moet wel gebeuren en dan ontstaat soms op goede gronden hevige kritiek op de heersende mening. Denk aan de pendelbeweging tussen leer en leven, tussen christologie en pneumatologie, tussen objectieve en subjectieve verwoording van het Evangelie. Vaak is kritiek op een ontstane eenzijdigheid terecht.
Maar, is men wel voldoende op de hoogte van de consequenteis van een breuk. Weegt men de genoemde gevaren wel mee in de uiteindelijke keuze om uit elkaar te gaan. De eenheid wordt geofferd! De weg terug wordt door de geschetste eigen dynamiek van uittreden bijna onomkeerbaar geblokkeerd! Is het niet daarom, dat sommigen wel eens snakken naar een bisschop, die de beide partijen kent en aanhoort en uiteindelijk de volmacht heeft om toch de wijste beslissing te nemen: blijf bij elkaar! Er is ook nog de weg van het vrijwillig onrecht lijden! Is die op de lange termijn niet veel vruchtbaarder? Eens gaat de pendel weer terug. Het gevaar van afscheiding is, dat de discussie bevriest. Een standpunt, in de hitte van de strijd ingenomen, wordt tot een onbespreekbaar, identiteitsgevoelig punt vastgelegd.
Persoonlijk vind ik bijvoorbeeld, dat met de komst van de HHK een belangrijk aspect van de christelijke rijkdom en verscheidenheid weg is uit de PKN. Het is er nog wel, maar opgeborgen en onbereikbaar voor mij, die toch kiest voor de PKN. Met het gevaar, dat dit aspect in de HHK weer wordt verabsoluteert en dat ik er niet anders, dan op grote afstand naar kan kijken. Ik zal immers worden getypeerd als iemand, die met hen kennelijk niets (!) meer heeft. IK kan dan hoog of laag springen, maar echte acceptatie over en weer in onmogelijk! En dat is toch direkt terug te voeren op die ene beslissing van het uit elkaar gaan. Het had ook anders kunnen zijn. Dat is de frustratie.
En dan, n. donselaar over Bas Plaisier.
(Deze topic was eigenlijk bedoeld om een algemeen verschijnsel onder de aandacht te brengen. Niet onbelangrijk, nu we de uitkomsten van meer dan 400 jaar Reformatie in ons land overzien. Quis non fleret!)
Zeker, ook Bas Plaisier staat in de hoogopgelopen discussie met een ferm eigen standpunt. Het verschil is denk ik wel, dat hij zich moet verantwoorden naar de (relatieve) breedte van de kerk. Er zullen er zeker zijn, die zijn beleid (voorzover hijzelf en niet de synode beleid maakt) afwijzen. Maar zij kunen dat ook organiseren. De GB is helemaal niet uitgespeeld. Het evangelisch werkverband heeft ook zo zijn inbreng. Net als de confessionelen, de charismatische beweging. Kortom: de discussie wordt niet stilgelegd. Ik verwacht een heel levendig debat in de PKN, nu SoW is afgerond. Maar ik zou het jammer vinden als we met dit soort bespiegelingen toch weer off-topic gaan.
Liever praat ik nog wat door over de lange termijn-effecten van het ontstaan van kleinere afgescheiden geloofsgroepen. Worden zij niet onvermijdelijk in de hoek van het eigen geluid gedreven en lopen zij niet onvermijdelijk het gevaar anderen niet meer op de juiste waarde te kunnen inschatten?
Zie dit aspect ook eens tegen het licht van de ontwikkelingen in de wereld. Een nieuw heidendom, vol van geweld, hedonisme, geloofsafval, vijandigheid tegen God, Israël en de Kerk dringt zich op aan de huidige en volgende generatie christenen. Eenheid is geen romantisch ideaal. Eenheid is geen opgeefbaar punt van onze belijdenis of van ons geloof. Eenheid is een opdracht! Eenheid is een gebedspunt van onze Meester, Heiland en Heer. Eenheid is ontzettend hard nodig voor de geloofsoverdracht naar onze eigen jonge generatie en voor de geloofwaardige verkondiging van het Evangelie. Het moet ons om God gaan en om Zijn Koninkrijk wereldwijd (er is in Christus een band tussen christenen, die we niet zomaar mogen verontachtzamen).
Dat verontachtzamen kan gebeuren door een te sterke fixatie op de eigen kerkelijke geschiedenis of afkomst. Die fixatie kan zulke vormen aannemen, dat we liever buigen voor onze eigen geschriften, dan voor de Bijbel en liever voor de woorden van onze eigen voorgangers, dan voor de woorden van ons aller Voorganger, Christus Jezus.
gravo
[Aangepast op 2/9/04 door gravo]
[Aangepast op 2/9/04 door gravo]
Er zijn denk ik enkele misverstanden over mijn topic.
Allereerst is dat het benoemen van een aantal zaken als (af)goden. Ik gebruik die term niet om individuele mensen, predikanten, voorgangers van afgescheiden gemeenten mee te typeren. Ik dacht even dat arend daar op doelde.
Wat ik een afgod noem, is dat wat ons ten onrechte en tot onze eigen schade gevangen houdt. Dat wat ons helemaal opeist en claimt. In dit geval is dat de identiteit van een groep. In zekere zin wordt die identiteit heilig. Geef je het eigene van je geloofsgemeenschap op, dan stel je het bestaansrecht van die groep ter discussie.
Net zoals je van je buik je god kunt maken (verslaving), zoals geld een afgod kan zijn (je kunt niet zonder, je bent erdoor gebiologeerd), zo kan ook de petite histoire van je eigen christelijke geloofsgemeenschap zo belangrijk voor je worden, dat je er zware offers voor moet doen (een afgod vraagt offers).
Het grote offer, waar ik op doel is dat je de omgang, de waardering, het gesprek, de eenheid met mede-christenen opoffert om het behoud van je eigen identiteit. Het als maar hameren op de eigen kerkgeschiedenis is tegelijkertijd een afwijzen, een oordeel over de kerkgeschiedenis van anderen. In de praktijk betekent het afstand, isolement, verwijdering op kerkelijk, geestelijk en menselijk en geloofsgebied.
Begrijp me goed. In kan rustig uitgaan van de gedachte dat vrijwel alle afsplitsingen goed bedoeld zijn. Hoe vaak zien we niet dat in de geschiedenis dan weer het ene, dan weer het andere wordt benadrukt. De noodzakelijke omslag, correctie is vaak pijnlijk, maar het moet wel gebeuren en dan ontstaat soms op goede gronden hevige kritiek op de heersende mening. Denk aan de pendelbeweging tussen leer en leven, tussen christologie en pneumatologie, tussen objectieve en subjectieve verwoording van het Evangelie. Vaak is kritiek op een ontstane eenzijdigheid terecht.
Maar, is men wel voldoende op de hoogte van de consequenteis van een breuk. Weegt men de genoemde gevaren wel mee in de uiteindelijke keuze om uit elkaar te gaan. De eenheid wordt geofferd! De weg terug wordt door de geschetste eigen dynamiek van uittreden bijna onomkeerbaar geblokkeerd! Is het niet daarom, dat sommigen wel eens snakken naar een bisschop, die de beide partijen kent en aanhoort en uiteindelijk de volmacht heeft om toch de wijste beslissing te nemen: blijf bij elkaar! Er is ook nog de weg van het vrijwillig onrecht lijden! Is die op de lange termijn niet veel vruchtbaarder? Eens gaat de pendel weer terug. Het gevaar van afscheiding is, dat de discussie bevriest. Een standpunt, in de hitte van de strijd ingenomen, wordt tot een onbespreekbaar, identiteitsgevoelig punt vastgelegd.
Persoonlijk vind ik bijvoorbeeld, dat met de komst van de HHK een belangrijk aspect van de christelijke rijkdom en verscheidenheid weg is uit de PKN. Het is er nog wel, maar opgeborgen en onbereikbaar voor mij, die toch kiest voor de PKN. Met het gevaar, dat dit aspect in de HHK weer wordt verabsoluteert en dat ik er niet anders, dan op grote afstand naar kan kijken. Ik zal immers worden getypeerd als iemand, die met hen kennelijk niets (!) meer heeft. IK kan dan hoog of laag springen, maar echte acceptatie over en weer in onmogelijk! En dat is toch direkt terug te voeren op die ene beslissing van het uit elkaar gaan. Het had ook anders kunnen zijn. Dat is de frustratie.
En dan, n. donselaar over Bas Plaisier.
(Deze topic was eigenlijk bedoeld om een algemeen verschijnsel onder de aandacht te brengen. Niet onbelangrijk, nu we de uitkomsten van meer dan 400 jaar Reformatie in ons land overzien. Quis non fleret!)
Zeker, ook Bas Plaisier staat in de hoogopgelopen discussie met een ferm eigen standpunt. Het verschil is denk ik wel, dat hij zich moet verantwoorden naar de (relatieve) breedte van de kerk. Er zullen er zeker zijn, die zijn beleid (voorzover hijzelf en niet de synode beleid maakt) afwijzen. Maar zij kunen dat ook organiseren. De GB is helemaal niet uitgespeeld. Het evangelisch werkverband heeft ook zo zijn inbreng. Net als de confessionelen, de charismatische beweging. Kortom: de discussie wordt niet stilgelegd. Ik verwacht een heel levendig debat in de PKN, nu SoW is afgerond. Maar ik zou het jammer vinden als we met dit soort bespiegelingen toch weer off-topic gaan.
Liever praat ik nog wat door over de lange termijn-effecten van het ontstaan van kleinere afgescheiden geloofsgroepen. Worden zij niet onvermijdelijk in de hoek van het eigen geluid gedreven en lopen zij niet onvermijdelijk het gevaar anderen niet meer op de juiste waarde te kunnen inschatten?
Zie dit aspect ook eens tegen het licht van de ontwikkelingen in de wereld. Een nieuw heidendom, vol van geweld, hedonisme, geloofsafval, vijandigheid tegen God, Israël en de Kerk dringt zich op aan de huidige en volgende generatie christenen. Eenheid is geen romantisch ideaal. Eenheid is geen opgeefbaar punt van onze belijdenis of van ons geloof. Eenheid is een opdracht! Eenheid is een gebedspunt van onze Meester, Heiland en Heer. Eenheid is ontzettend hard nodig voor de geloofsoverdracht naar onze eigen jonge generatie en voor de geloofwaardige verkondiging van het Evangelie. Het moet ons om God gaan en om Zijn Koninkrijk wereldwijd (er is in Christus een band tussen christenen, die we niet zomaar mogen verontachtzamen).
Dat verontachtzamen kan gebeuren door een te sterke fixatie op de eigen kerkelijke geschiedenis of afkomst. Die fixatie kan zulke vormen aannemen, dat we liever buigen voor onze eigen geschriften, dan voor de Bijbel en liever voor de woorden van onze eigen voorgangers, dan voor de woorden van ons aller Voorganger, Christus Jezus.
gravo
[Aangepast op 2/9/04 door gravo]
[Aangepast op 2/9/04 door gravo]